Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κυκλοφορεί σε τέταρτη έκδοση από το ΜΙΕΤ η "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας" (α΄ έκδοση ΕΛΙΑ, 1999), συλλογικό έργο με την επιμέλεια του καθηγητή Μιχάλη Κοπιδάκη. Το έργο αυτό είναι καρπός συλλογικής προσπάθειας μιας πλειάδας ερευνητών. Φιλοδοξία του είναι να κεντρίσει το ενδιαφέρον του ευρύτατου κοινού για το μέγιστο και αειθαλές επίτευγμα του ελληνισμού, τη γλώσσα του. Όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο επιμελητής: "Οι βαθιές τομές στη ζωή ενός έθνους ασφαλώς επηρεάζουν και την εξέλιξη της γλώσσας του, αλλά πάντως οι μεταβολές που οφείλονται σε πολιτικοκοινωνικές ανακατατάξ...

Φωτομηχανική ανατύπωση της αρχικής έκδοσης του 1902. Με αφορμή τον εορτασμό της εξηκονταετηρίδας της Ε.Τ.Ε., ο τότε υποδιοικητής και μετέπειτα διοικητής της, Ι.Α. Βαλαωρίτης έγραψε ένα έργο σημαντικό, πρωτοποριακό για την εποχή του, το οποίο αποτελεί μία από τις ελάχιστες σοβαρές, συστηματικές διερευνήσεις θεμάτων οικονομικής ιστορίας που έχει να επιδείξει η ελληνική επιστήμη στις αρχές του αιώνα μας.

Ο Ντέιβιντ Ουώτκιν αναλύει εδώ την εξέλιξη των αρχιτεκτονικών μορφών από την αρχαιότητα έως σήμερα. Διατρέχοντας τρεις χιλιετίες αρχιτεκτονικής δημιουργίας, εξιστορεί την εμφάνιση και την εξέλιξη των διάφορων ρυθμών και τεχνοτροπιών και επισημαίνει τις τομές αλλά και τα στοιχεία συνέχειας. Η περιγραφή των πιο αξιομνημόνευτων κτιρίων και μνημείων της δυτικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς συνδυάζεται με την ανάλυση των αισθητικών αντιλήψεων και των προτύπων που επικρατούσαν στις αντίστοιχες περιόδους. Ανιχνεύονται επίσης οι ποικίλες επιδράσεις που διασταυρώνονται και συντείνουν...

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει, αναθεωρημένο και συμπληρωμένο, το έργο του Κάρλ Κρουμπάχερ "Δημώδης ελληνική λογοτεχνία" (Μόναχο 1987) που καλύπτει τη βυζαντινή λογοτεχνία από την εποχή του Ιουστιανού μέχρι το τέλος του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους.

Το βιβλίο αυτό, παρά τις τρεις δεκαετίες που μεσολάβησαν από τη συγγραφή του, παραμένει ένα μοναδικό εισαγωγικό εγχειρίδιο για την κοινωνική ιστορία της αρχαίας Ελλάδας με αφετηρία τους μυκηναϊκούς χρόνους. Τα άπειρα στοιχεία για την οργάνωση της μυκηναϊκής κοινωνίας που προέκυψαν από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β επιτρέπουν να αρχίσει η εξέταση της ελληνικής κοινωνικής ιστορίας περίπου μισή χιλιετία πριν από τα ομηρικά έπη. Τα αποτελέσματα των σχετικών μελετών, που ήταν άλλοτε γνωστά μόνο στους κύκλους των ειδικών, αξιοποιούνται εδώ προσφέροντας μια εποπτική εικόνα...

Το βιβλίο αυτό, παρά τις τρεις δεκαετίες που μεσολάβησαν από τη συγγραφή του, παραμένει ένα μοναδικό εισαγωγικό εγχειρίδιο για την κοινωνική ιστορία της αρχαίας Ελλάδας με αφετηρία τους μυκηναϊκούς χρόνους. Τα άπειρα στοιχεία για την οργάνωση της μυκηναϊκής κοινωνίας που προέκυψαν από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β επιτρέπουν να αρχίσει η εξέταση της ελληνικής κοινωνικής ιστορίας περίπου μισή χιλιετία πριν από τα ομηρικά έπη. Τα αποτελέσματα των σχετικών μελετών, που ήταν άλλοτε γνωστά μόνο στους κύκλους των ειδικών, αξιοποιούνται εδώ προσφέροντας μια εποπτική εικόνα...

Η αρχαία ελληνική ιστορία από τα κρητομυκηναϊκά χρόνια μέχρι τον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας παρουσιάζεται στο πρώτο μέρος του βιβλίου ως παραδοσιακή αφήγηση. Στο δεύτερο μέρος αναλύεται ο επιστημονικός διάλογος με τις θέσεις και τις αντιθέσεις του και στο τρίτο καταχωρείται η διεθνής βιβλιογραφία με τα ευρετήρια, για να διευκολύνει την πρόσβαση και να συντονίσει τη σχέση των δύο πρώτων μερών.

Η Αδριατική, αυτός ο βαθύς κόλπος της Μεσογείου, είναι μια σχεδόν κλειστή θάλασσα, και το γεωγραφικό τούτο στοιχείο της προσδίδει μια μοναδική ιδιαιτερότητα. Από την αρχή των ιστορικών χρόνων διαδραματίζει στην περιοχή εξέχοντα ρόλο. Πέρασμα που δίνει στον Νότο πρόσβαση στην Κεντρική Ευρώπη και αντίστροφα, όπως δείχνει η ιστορία της Βενετίας, αλλά κυρίως δρόμος επικοινωνίας της Ανατολής με τη Δύση, γέφυρα και σύνορο ανάμεσα σε δύο κόσμους, συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Μεγάλη Ελλάδα ήδη από τον 8ο π.Χ. αιώνα, η Αδριατική θάλασσα αναδεικνύεται, στο νότιο τμήμα...

Η Αδριατική, αυτός ο βαθύς κόλπος της Μεσογείου, είναι μια σχεδόν κλειστή θάλασσα, και το γεωγραφικό τούτο στοιχείο της προσδίδει μια μοναδική ιδιαιτερότητα. Από την αρχή των ιστορικών χρόνων διαδραματίζει στην περιοχή εξέχοντα ρόλο. Πέρασμα που δίνει στον Νότο πρόσβαση στην Κεντρική Ευρώπη και αντίστροφα, όπως δείχνει η ιστορία της Βενετίας, αλλά κυρίως δρόμος επικοινωνίας της Ανατολής με τη Δύση, γέφυρα και σύνορο ανάμεσα σε δύο κόσμους, συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Μεγάλη Ελλάδα ήδη από τον 8ο π.Χ. αιώνα, η Αδριατική θάλασσα αναδεικνύεται, στο νότιο τμήμα...

Θέμα του βιβλίου είναι η ιστορία της αρχαίας Αθήνας, από το τέλος του 7ου ώς το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα: μια ιστορία που την συγκλονίζουν βίαιες ταραχές, από τη συνωμοσία του Κύλωνα, τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα και την τυραννίδα του Πεισίστρατου, ώς τον Πελοποννησιακό πόλεμο, τη μάχη της Χαιρώνειας και τα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του. Η συγγραφέας συνδυάζει και αξιοποιεί με θαυμαστή επιδεξιότητα έναν εξαιρετικό πλούτο τεκμηρίων κάθε είδους, ιστορικές και φιλολογικές πηγές, αρχαιολογικά ευρήματα. Στη διαπραγμάτευσή της δεν παραπέμπει απλώς στα αρχαία...

Ο Θουκυδίδης πέτυχε ένα μοναδικό επίτευγμα: έθεσε την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα στην υπηρεσία μιας έντονα προσωπικής δημιουργίας και αντιμετώπισε τα προβλήματα με τη βοήθεια της λογικής που τη θεώρησε ικανή όχι μόνο να οργανώνει τα ιστορικά δεδομένα αλλά και να αναπληρώνει την έλλειψή τους. Στις τέσσερις μελέτες του βιβλίου φωτίζεται η εσωτερική πορεία της μεθόδου του και τα στάδια της εξέλιξης της.

Οι βυζαντινοί ιστορικοί και χρονικογράφοι κατέγραψαν τα γεγονότα που οδήγησαν στην Τουρκοκρατία με ύφος λόγιο και κομψό. Ένας Τούρκος που ζούσε στη Βιθυνία κατέγραψε τα ίδια γεγονότα αντιμετωπίζοντας την πορεία της κατάκτησης από την αντίθετη σκοπιά. Έχοντας όμως περιορισμένη μόρφωση, την περιέγραψε απλοϊκά και αυθόρμητα. Στο βιβλίο αναλύεται ο άλλος κόσμος, στον οποίο αυτός ο άνθρωπος ανήκε, και παρατίθεται σχολιασμένη μετάφραση του τουρκικού κειμένου.

Ο Ιουλιανός κλήθηκε στα είκοσι τέσσερά του χρόνια να ανταλλάξει μια ζωή αφιερωμένη στη μελέτη και τη φιλοσοφία με τη διακυβέρνηση της οικουμένης, χωρίς να έχει λάβει την παραμικρή προπαιδεία γι'αυτόν το ρόλο. Μέσα από το πληθωρικό του έργο αλλά και τις μαρτυρίες εχθρών και φίλων, παρακολουθούμε τη μεταμόρφωση του μοναχικού εφήβου σε παράτολμο στρατηγό, ακαταπόνητο κοινωνικό μεταρρυθμιστή και ρηξικέλευθο θεωρητικό της πολιτικής. Τα διλήμματα, οι εσωτερικές συγκρούσεις, οι αγωνίες και οι αναστολές του, καθώς και η βαθμιαία μεταβολή μέσα του της αίσθησης καθήκοντος σε αποστολή...

Ανέκδοτο χειρόγραφο από το αρχείο του Ζήσιμου Λορεντζάτου στο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ

Με την "Ιογενή πνευμονία", κείμενο του Ζήσιμου Λορεντζάτου (1915-2004) που πρωτοκυκλοφόρησε το 2016 εκτός εμπορίου ως "Αντί ευχών", εγκαινιάζεται η νέα σειρά του ΜΙΕΤ "Αρχειοθήκη", η οποία θα περιλάβει αδημοσίευτα κείμενα (πεζά, ποιήματα, ημερολόγια, μαρτυρίες, επιστολές κ.ά.) που απόκεινται στα αρχεία του ΕΛΙΑ / ΜΙΕΤ καθώς και σε ιδιωτικά αρχεία. Στόχος της σειράς είναι να φέρει στο φως κείμενα άλλοτε κρυμμένα σε οικογενειακά αρχεία και άλλοτε προσιτά μόνο σε προϊδεασμένους ερευνητές. Για το ιδιόμορφο αυτό γραπτό του Λορεντζάτου, που βρέθηκε στο αρχείο Λορεντζάτου του Ε...

Ο "Ιμπέριος", ένα εκτενές αφηγηματικό ποίημα με περιπετειώδες και ρομαντικό περιεχόμενο, άγνωστου συγγραφέα, πρωτοτυπώθηκε στη Βενετία το 1543 και αποτέλεσε εκδοτικό φαινόμενο με 26 εκδόσεις έως το 1806. Το ποίημα ανήκει στην εναρκτήρια παραγωγή της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με την οποία τα πρώτα ελληνικά τυπογραφεία κατασκεύασαν το αρχικό αναγνωστικό κοινό της νέας ελληνικής λογοτεχνίας. Η κομψή πλοκή των μόλις 1.046 στίχων εξακολουθεί να συγκινεί σήμερα. Ο πρίγκιπας της Προβηγκίας Ιμπέριος αναχωρεί από το οικογενειακό σπίτι για ένα μεγάλο ταξίδι στον κόσμο αναζητώντας την...

Όταν από τα μέσα του 16ου αιώνα αρχίζουν να επισκέπτονται την Ελλάδα Ευρωπαίοι ταξιδιώτες, η χώρα ανήκει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην εξωτική Ανατολή. Το κλασικό της όμως παρελθόν, οι δεσμοί της με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τον οποίο μελετούν οι Ευρωπαίοι λόγιοι ήδη από την Αναγέννηση, έκανε τους επισκέπτες να αισθάνονται ότι πατούν σε γνώριμο έδαφος. Σε όλα τα ταξιδιωτικά κείμενα της περιόδου πριν από την Επανάσταση του '21, κυρίαρχο θέμα είναι η αναζήτηση του οράματος της αρχαίας Ελλάδας μέσα στα ερείπια, η προσπάθεια να συμβιβαστούν τα υψηλά κλασικά ιδεώδη με τ...

Κατά τα χρόνια που ο Arnold van Germert κι εγώ προετοιμάζαμε την έκδοσή μας του "Θρήνου εις τα Πάθη και την Σταύρωσιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού" του Μαρτίνου Φαλιέρου, διάβασα και μελέτησα πολλούς άλλους "Θρήνους της Θεοτόκου", τόσο από τη Δύση όσο και από τον ελληνικό κόσμο. Ένας από τους τελευταίους, που τον αποκαλούσα πάντα "Θρήνο του Μανούσακα" (ο Μ. Ι. Μανούσακας, στη σημαντική του μελέτη του 1956 για τους Θρήνους της Παναγίας, μας είχε δώσει μία πρώτη έκδοση του έργου), μου έκανε μεγάλη εντύπωση λόγω της λιτότητας της έκφρασης και της δομική...

Τα οπτικά και ηχητικά μηνύματα φτάνουν στο άτομο μέσω των αισθήσεών του. Η πληροφορία είναι μέτρο της πολυπλοκότητας του μηνύματος, και η έννοια αυτή μπορεί να εφαρμοστεί ποικιλοτρόπως στις διάφορες τέχνες. Έτσι μπορεί να εξαχθεί μια θεωρία της μορφής με όρους μετρήσιμων πληροφοριών, δηλαδή στοιχείων μιας πληροφοριακής αισθητικής που μπορούν να εφαρμοστούν σε λογοτεχνικά, ποιητικά, εικαστικά, ακουστικά και μουσικά μηνύματα. Η συστηματική εφαρμογή της έννοιας της πληροφορίας στις κοινωνικές επιστήμες και τις επιστήμες της ψυχολογίας στηρίζεται σε πολλά πειράματα, κλασικά σήμ...

Ένα βιβλίο που φέρνει στο φως νέα, άγνωστα τεκμήρια για την ιστορία της πόλης του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα: φωτογραφίες, χάρτες, αναλυτικά σχέδια, υπομνήματα και καρτ ποστάλ, που ανατρέπουν πολλά από όσα ξέραμε μέχρι σήμερα για την εποχή κατά την οποία η Θεσσαλονίκη έμπαινε στη νεωτερική εποχή. Από τη Συλλογή Γιώργου Δέλλιου στο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ παρουσιάζεται η γνωστή φωτογραφία του Χέρμπερτ Σέυς και μια εντελώς νέα, του Αλφόνς Ρουμπελλαίν, επίσης του 1873, που βρίσκεται στον αντίποδα της λήψης του Σέυς. Η παλαιότερη φωτογραφία της πόλης, το πανόραμα του Γιόσεφ Σέκελυ (...