Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μετά τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, η φιλοσοφία παύει ν' ασχολείται με τα φυσικά φαινόμενα και στρέφεται σε θέματα που είναι και σήμερα τόσο σχετικά όσο ήταν την πρώτη φορά που τέθηκαν από τους Σοφιστές. Τον 5ο αιώνα, στα χρόνια του Σωκράτη, η λέξη "σοφιστής" κατέληξε να χρησιμοποιείται για μια ιδιαίτερη τάξη ανθρώπων, δηλαδή για επαγγελματίες παιδαγωγούς που δίδασκαν τους νέους και έκαναν δημόσιες διαλέξεις με σκοπό να εισπράξουν χρήματα. Οι εξέχοντες Σοφιστές έδειχναν μεγάλο ενδιαφέρον για τη ρητορική σε όλους της τους κλάδους, τη δικανική, την πολιτική και την επιδεικτι...

Η Γαλλική Επανάσταση αποτελεί εδώ και δύο αιώνες βασικό σημείο αναφοράς των σύγχρονων πολιτικών αντιλήψεων που προβάλλουν τις ιδέες της ελευθερίας, της ισότητας και της προόδου. Η ιστορία της, βαθύτατα εδραιωμένη στη συλλογική συνείδηση του γαλλικού λαού, διεκδικήθηκε από τους άμεσους κληρονόμους της -το σοσιαλισμό και τη φιλελεύθερη δημοκρατία- ως δική τους παράδοση. Τα μεγάλα ρεύματα της ιστοριογραφίας του 1789 αποτύπωσαν τις ιδεολογικές και κοινωνικοπολιτικές αντιπαραθέσεις των καιρών. To 1930, όταν εκδίδεται το βιβλίο του για τη Γαλλική Επανάσταση, ο Λεφέβρ είχε συγκεντ...

Μια από τις σπουδαιότερες διανοητικές εξελίξεις των πρόσφατων δεκαετιών ήταν η γέννηση ενός συναρπαστικού νέου διεπιστημονικού πεδίου, γνωστού με το όνομα Γνωσιοεπιστήμη. Ερευνητές στην Ψυχολογία, στη Γλωσσολογία, στην επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών, στη Φιλοσοφία και στη Νευροεπιστήμη συνειδητοποίησαν ότι έθεταν εν πολλοίς τα ίδια ερωτήματα για τη φύση της ανθρώπινης διάνοιας και ότι είχαν αναπτύξει συμπληρωματικές και δυνάμει συνεργιστικές μεθόδους διερεύνησης. Η Γνωσιοεπιστήμη πραγματεύεται γνωσιακές διεργασίες που σχετίζονται με την κατ' αίσθηση αντίληψη και με τ...

Η διαρκής και έμπρακτη συμμετοχή της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και της Alpha Bank στην πολιτιστική ζωή και εξέλιξη οδήγησε στην απόφαση για τη συνδιοργάνωση μεγάλης έκθεσης αφιερωμένης στην εξέλιξη της ελληνικής χαρακτικής στον 20ό αιώνα. Τα 141 έργα των 116 Ελλήνων καλλιτεχνών προέρχονται αποκλειστικά από τις συλλογές της Alpha Bank και του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης. Οι συλλογές αυτές απλώνονται στο ευρύτερο φάσμα της ελληνικής καλλιτεχνικής έκφρασης και περιλαμβάνουν έργα όλων των Νεοελλήνων καλλιτεχνών που δημιούργησαν μέσα από τη χάραξη, είτε αυτοί επέλε...

Η έκθεση αυτή έχει ως αφετηρία την έκθεση που πραγματοποιήθηκε στη Δανία με τίτλο "Από το λόγο στην εικόνα" και παρουσιάστηκε στο Κρατικό Μουσείο Τέχνης στην Κοπεγχάγη από τις 21 Σεπτεμβρίου 2002 ως τις 6 Ιανουαρίου 2003. Περιλαμβάνει μέρος από τα έργα που εμπνεύστηκε ο Δανός καλλιτέχνης Peter Brandes για να εικονογραφήσει τη νέα δανέζικη μετάφραση της "Οδύσσειας" του Δανού καθηγητή κλασικής φιλολογίας Otto Steen Due (Εκδόσεις Gyldendal, 2001).

Όταν από τα μέσα του 16ου αιώνα αρχίζουν να επισκέπτονται την Ελλάδα Ευρωπαίοι ταξιδιώτες, η χώρα ανήκει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, στην εξωτική Ανατολή. Το κλασικό της όμως παρελθόν, οι δεσμοί της με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τον οποίο μελετούν οι Ευρωπαίοι λόγιοι ήδη από την Αναγέννηση, έκανε τους επισκέπτες να αισθάνονται ότι πατούν σε γνώριμο έδαφος. Σε όλα τα ταξιδιωτικά κείμενα της περιόδου πριν από την Επανάσταση του '21, κυρίαρχο θέμα είναι η αναζήτηση του οράματος της αρχαίας Ελλάδας μέσα στα ερείπια, η προσπάθεια να συμβιβαστούν τα υψηλά κλασικά ιδεώδη με τ...

Ο συλλογικός αυτός τόμος με δοκίμια διεθνώς διακεκριμένων συγγραφέων και μελετητών της τέχνης παρουσιάζει στο ευρύτερο κοινό τις βασικές έννοιες και εξελίξεις της τέχνης από το 1900 ως τις μέρες μας. Η αναφορά στη Μοντέρνα τέχνη αρχίζει με το κίνημα του Φωβισμού και κλείνει με τον Μεταμοντερνισμό και την Τέχνη της ιδιαίτερης Ταυτότητας. Η ιστορία της Μοντέρνας τέχνης που προτείνεται εδώ αφορά περισσότερο τα καλλιτεχνικά κινήματα, τη συμβατική χρονολογική διαδοχή τους, και λιγότερο τις έννοιες που βρίσκονται πίσω απ' αυτά ή τα διαποτίζουν. Ωστόσο, επειδή τα εν λόγω κινήματα...

Η μελέτη μιας οικογενειακής επιχείρησης στο χώρο της Μεσογείου αποκαλύπτει σχέσεις, τόπους, αγαθά και πρακτικές που κυριάρχησαν στην εμπορική ζωή της ανατολικής Μεσογείου για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο οίκος Γερούση εντάσσεται σε μια ομάδα μεσαίων εμπόρων που δραστηριοποιήθηκαν από τις αρχές του 19ου αιώνα στο θαλάσσιο διαμετακομιστικό εμπόριο της ανατολικής Μεσογείου. Ο επιθετικός προσδιορισμός "μεσαίοι" αποδίδεται τόσο στο ρόλο τους ως ενδιάμεσων εμπόρων στο εξωτερικό εμπόριο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όσο και στο μέγεθος των διακινούμενων κεφαλαίων τους. Οι δραστηριότ...

Με τρόπο πρωτότυπο και συναρπαστικό, συνδυάζοντας την εμβριθή μελέτη βασικών αρχαιοελληνικών κειμένων με την ανθρωπολογία και την κοινωνικοπολιτική ιστορία, το βιβλίο αυτό επιχειρεί να κατανοήσει την ανάπτυξη της πρώιμης αρχαιοελληνικής γραμματείας μέσα από το πρίσμα της διαμόρφωσης του κράτους. Οι διαφορές στην αναπαράσταση της τελετουργίας και της ανταπόδοσης (είτε πρόκειται για ανταλλαγή δώρων είτε για εκδίκηση) ανάμεσα στο ομηρικό έπος και την αθηναϊκή τραγωδία δεν μπορούν να ερμηνευτούν μόνο με λογοτεχνικούς όρους· απαιτούν ιστορική εξήγηση. Ο Όμηρος είναι προϊόν της π...

Η Ρώμη, όπου άνθησε ο πολιτισμός του θεάματος, είναι πασίγνωστη για τους αγώνες του Ιπποδρόμου· στη ζωή της πόλης όμως εξίσου σημαντική θέση κατείχε και το θέατρο. Ήδη από την εποχή της Ελεύθερης Πολιτείας (Res publica) οι Ρωμαίοι πήγαιναν στο θέατρο δέκα φορές συχνότερα από ό,τι οι Αθηναίοι της κλασικής εποχής. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται και δικαιώνονται τα ρωμαϊκά θεατρικά είδη, η τραγωδία και η κωμωδία, αλλά και ο μίμος και η παντομίμα, είδη σημαντικά, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Επιπλέον τεκμηριώνεται η πρωτοτυπία του ρωμαϊκού θεάτρου. Πρώτα πρώτα γιατί μέσα στη...

Οι "Εκκλησιαστικές Ιστορίες", σχεδόν ανεξαιρέτως, είναι στην ουσία ιστορίες της δυτικής χριστιανοσύνης. Οι αναφορές στην Ανατολή είναι σύντομες και ως επί το πλείστον επιφανειακές. Το βιβλίο αυτό, επιχειρώντας μια πιο ισόρροπη προσέγγιση, περιγράφει τις εξελίξεις στις Εκκλησίες της Ανατολής και της Δύσης κατά τον ύστερο Μεσαίωνα. Εξετάζει τα σημαντικότερα κινήματα στη Δύση (το παπικό μεταρρυθμιστικό κίνημα, τις Σταυροφορίες, τον σχολαστικισμό και τον συνοδισμό) και αναλύει τις επιπτώσεις τους στην Ανατολή. Ερευνά τα θεολογικά και πνευματικά ρεύματα που εξαπλώθηκαν από το Βυ...

Η σημασία και η ανάγκη της Γεωγραφίας και της Χαρτογραφίας για τον άνθρωπο είναι γνωστές. Από την Αρχαιότητα θεωρήθηκε απαραίτητη η περιγραφή και η απεικόνιση περιοχών, άλλοτε μικρότερων σε έκταση, άλλοτε μεγαλύτερων, συχνά και ολόκληρου του τότε γνωστού Κόσμου. Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι -αλλά κυρίως Έλληνες- αφοσιώθηκαν από νωρίς στο έργο αυτό, το τόσο απλό σήμερα, μα τόσο πολύπλοκο τότε. Κι όπως ξέρουμε, έφτασαν σε συμπεράσματα και αποτελέσματα που μονάχα το θαυμασμό μπορούν να προκαλέσουν. Ονόματα όπως ο Αναξίμανδρος, ο Ερατοσθένης, ο Πτολεμαίος, ανάμεσα σε πάρα πολλούς, θα...

Με τον παρόντα τόμο ολοκληρώνεται η προσπάθεια να μεταφερθεί στη γλώσσα μας το σύνολο της πλούσιας γερμανόγλωσσης επιστημονικής παραγωγής του Ιωάννη Συκουτρή. Με τον τρόπο αυτόν συμπληρώνεται η ερευνητική προσωπογραφία του, καθώς αποκαλύπτονται τα πολυσχιδή ενδιαφέροντά του που δεν ήταν απολύτως ευδιάκριτα στα ελληνόγλωσσα δημοσιεύματα, γιατί η σκόπευσή τους ήταν διαφορετική. Μολονότι η επιστολογραφία κατέχει το κέντρο των ενασχολήσεών του, ο Συκουτρής αξιοποιεί το φιλολογικό του τάλαντο και το άκρως εκλεπτυσμένο υφολογικό του αισθητήριο για να προσεγγίσει και άλλου τύπου κ...

Στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη, τα ανθρώπινα όντα και τα ζώα που διέθεταν και τα δύο φύλα εξοντώνονταν χωρίς οίκτο, ως δυσοίωνα σημάδια τα οποία έστελναν στους ανθρώπους οι θεοί για να προαναγγείλουν την καταστροφή του ανθρωπίνου είδους. Ωστόσο η αμφιφυλία, είτε η ταυτόχρονη είτε η εκ περιτροπής, παρά τον αποκλεισμό της από την πραγματικότητα ή την περιθωριοποίησή της, είχε σημαντική λειτουργία στο μύθο. Η ταυτόχρονη αμφιφυλία χαρακτηρίζει τα πρωταρχικά πλάσματα. Στο ανθρώπινο ον, η ανάμνηση αυτής της πρωτογενούς κατάστασης ξυπνά μια νοσταλγία, η οποία εκφράζεται στο μύθο...

Πορτολάνος είναι το κείμενο που περιέχει οδηγίες και πληροφορίες χρήσιμες για τους ναυτικούς, για τα ταξίδια τους από λιμάνι σε λιμάνι. Πορτολάνος όμως είναι και ο χάρτης, που έχει γίνει ειδικά για να τους εξυπηρετήσει, δείχνοντάς τους ακτές και λιμάνια. Έτσι, από το λιμάνι, το πόρτο, βγαίνει και το όνομα πορτολάνος. Πιο σπάνια περίπτωση αποτελεί ο ναυτικός χάρτης επάνω στον οποίον έχουν γραφτεί σημειώσεις για την υποβοήθηση του ναυτικού. Σήμερα θα μας απασχολήσουν οι πορτολάνοι-κείμενα και -εκτός από μερικές παρατηρήσεις γενικότερου χαρακτήρα- ειδικά οι χειρόγραφοι ελληνι...

Στο Αρχιπέλαγος, οι Λατίνοι υπεράσπισαν τις θέσεις τους πιο άνετα και προπάντων πιο αποτελεσματικά απ' ό,τι στη Μαύρη Θάλασσα, έχοντας στη διάθεσή τους για μεγάλο διάστημα μέσα υπέρτερα των εχθρών τους. Παρ' όλα αυτά το Νεγρεπόντε (η Εύβοια) κατελήφθη από τους Τούρκους το 1479· η Ρόδος έπεσε το 1522· η Χίος κατελήφθη το 1566 χωρίς καμία αντίσταση· η Κύπρος ύστερα από μία εύκολη απόβαση και δύο πολιορκίες, της Λευκωσίας και της Αμμοχώστου, στα 1570-1577· η Κρήτη το 1669, ύστερα από εικοσιπενταετή πόλεμο. [...]

[...] Στον δεύτερο τόμο των γλυπτών συμπεριλάβαμε καταρχήν όλα σχεδόν τα υπόλοιπα έργα -κυρίως ολόγλυφα πορτρέτα- που έως πρόσφατα βρίσκονταν εκτεθειμένα στις αίθουσες του Μουσείου και δεν είχαν περιληφθεί στον πρώτο τόμο. Επιπλέον περιλάβαμε και ένα σημαντικό μέρος από τα γλυπτά των αποθηκών. Το μικρό ύψος της χρηματοδότησης και άλλες πρακτικές δυσκολίες (λ.χ. δυσκολίες στη μετακίνηση των μεγάλων γλυπτών λόγω στενότητας χώρου) μας ανάγκασαν, όπως και στην περίπτωση του πρώτου τόμου, να φωτογραφίζουμε και να μελετούμε σταδιακά τα προσιτά κάθε φορά έργα. Προσπαθήσαμε παρά τα...

Το βιβλίο αυτό αναπτύσσεται σε διττό άξονα. Πρώτα πρώτα διερευνά τη ζωή και το έργο του Πάτροκλου Καραντινού, ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχιτέκτονες μεταξύ της τρίτης και της έβδομης δεκαετίας του 20ου αιώνα. Ο Καραντινός, ένθερμος υποστηρικτής και αντιπροσωπευτική μορφή της αρχιτεκτονικής του "μοντέρνου κινήματος" στην Ελλάδα, καθώς και προσωπικότητα με διεθνή προβολή, είναι μεταξύ άλλων ο αρχιτέκτων πολλών σχολικών διδακτηρίων της δεκαετίας του '30, των αρχαιολογικών μουσείων Ηρακλείου Κρήτης και Θεσσαλονίκης, καθώς και κτιριακών μονάδων του Πανεπιστημίου Θεσσ...

Πρόκειται για το τελευταίο έργο του Σοφοκλή, ένα είδος πνευματικής και ποιητικής διαθήκης, που ο ποιητής την καταθέτει λίγο πριν από το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, ανάμεσα στο 406 και στο 405 π.Χ. Πεθαίνει, χωρίς να προλάβει να διδάξει ο ίδιος το δράμα· η σκηνική διδασκαλία του πραγματοποιείται από τον ομώνυμο εγγονό του το 401 και συμπίπτει με την δραματική εξάντληση του 5ου αιώνα, που έφερε την Αθηναϊκή Πολιτεία στο χείλος πολεμικής και πολιτικής καταστροφής. Τώρα η πόλη παίρνει επιτέλους ανάσα, ύστερα από το εξευτελιστικό τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου και τη μ...