Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα κείμενα που ακολουθούν ανάγονται στη μέριμνα διασώσεως του ουσιώδους. Ωστόσο, για τούτο είναι δύσκολο να διατυπωθεί λόγος ουσιαστικός. Εδώ έγκειται η σταυρική αντινομία της συνειδήσεώς μας. Η ύπαρξη του ανθρώπου κυκλώνεται από το ουσιώδες και δεν μπορεί να ανταποκριθεί ουσιωδώς στην πρόκλησή του. Ώστε το τέλος να αγνοεί ο άνθρωπος αυτά που κατεξοχήν τον αφορούν. Και όμως. Στο μάκρος της ιστορίας έχουν επιτευχθεί συνειδητοποιήσεις, που στέκονται ως δρομοδείκτες στην πορεία μας μέσα στη νύχτα. Κι ενιότε αναφαίνονται φώτα εκτυφλωτικά. Δεν μπορούμε να παραθεωρήσουμε αυτά τα...

Τα κείμενα του τόμου αυτού δημοσιεύθηκαν το έτος 1968 στην εφημερίδα "Το Βήμα", δύο την εβδομάδα συνήθως, με την υπογραφή "Ερανιστής" που είχε υιοθετήσει ο Άγγελος Τερζάκης, για ένα διάστημα της περιόδου της δικτατορίας. Χωρίστηκαν και πάλι, σύμφωνα με τη δομή που ο ίδιος είχε επιλέξει στους πρώτους τόμους των "Δοκιμίων" του σε τρείς ενότητες θεμάτων: Της εποχής, του ελληνισμού, του θεάτρου -αφού στην περίοδο αυτή τα θέματα της τέχνης τα χειρίστηκε σε άμεση αναφορά προς την εποχή μας. Τον τίτλο του τόμου αυτού, καθώς και των δύο προγενεστέρων ("Οδοιπόροι μιας εποχής", "...

ΜΟΙΡΑ, ΙΙ Τη θάλασσα/ και τον αγέρα ανάμεσά μας έβαλες./ Μα στις ψυχές ανάμεσα/ να βάλεις, τι μπορείς;/ Όσο δεν έχει η αυλαία πέσει/ κ' είμαστε οι δυό στον ίδιο γήινο χώρο,/ θα σε γυρεύω πάντα μέσα στο όνειρο-/ κι ας μην το μάντεψες ποτέ/ πως είν' αυτό Παράδεισος για μένα... (από τη συλλογή "Η Ευρυδίκη στο φως", 1980)

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται σε επιλογή, μελέτες ή δοκιμές 40 περίπου χρόνων, αναφερόμενες σε δημιουργούς της τέχνης του λόγου ή σε μορφές του πνεύματος, γραμμένες με την ευκαιρία κάποιας επετείου ή του θανάτου ορισμένων ή στις εκδηλώσεις πνευματικού συμποσίου (όπως του Πανεπιστημίου των Πατρών ή στην αίθουσα της "Λυρικής Σκηνής" υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού ή στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός"), για να ζήσουν τη μονιμότερη ζωή του βιβλίου συγκεντρωμένες. Συνιστούν μια αντικριστή έκφραση "θεωρίας", μια "Θεωρητική δοκιμή", παράλληλα με την "...

Στον τόμο αυτό, πέμπτο στη σειρά των κωδικοποιημένων πλέον κειμένων τον κορυφαίου νεοέλληνα ζωγράφου Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα, συνάχθηκαν οι πλέον εξέχουσες και πλούσιες σε απόψεις και πληροφορίες συνεντεύξεις που έδωσε στον Ελληνικό Τύπο και στο Ραδιόφωνο στα τελευταία 35 περίπου χρόνια. Μέσα από τις συνεντεύξεις αυτές φωτίζεται πολυμερώς και πολυτρόπως και η φυσιογνωμία και το έργο του διάσημου δημιουργού που παρέχει, με τον τρόπο του, τις κλείδες που το διερμηνεύουν και το αποκρυπτογραφούν. Αλλά στα κείμενα αυτά που γεννήθηκαν από τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων και δ...

Η "Ανάβαση στο όρος Κάρμηλο" πραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο μια ψυχή θα μπορέσει να προετοιμαστεί για να φθάσει σύντομα στην ένωση με τον Θεό. Δίνει συμβουλές και διδάγματα πολύ χρήσιμα στους αρχάριους και σε κείνους που έχουν προχωρήσει ώστε να γνωρίζουν πως να απαλλαγούν από καθετί πρόσκαιρο, να μην ενοχλούνται από τα πνευματικά και να μείνουν με την απόλυτη γύμνια και ελευθερία του πνεύματος που είναι απαραίτητες για την ένωση με τον Θεό. Η ανάβαση στο Όρος Κάρμηλο είναι γραμμένη από τον Πατέρα Ιωάννη του Σταυρού, μοναχό του Τάγματος των ανυπόδητων Καρμηλιτών.

Το βιβλίο τούτο περιλαμβάνει δοκίμια μικρού ή μέσου μεγέθους γραμμένα κατά την τελευταία τριαντακονταπενταετία παράπλευρα στις ευρύτερες συγγραφικές μου προσπάθειες και δημοσιευμένα όλα σε περιοδικά. Ο τίτλος του υπονοεί ότι τοποθετούμαι, λαμβάνω θέση απέναντι σ' ένα σημαντικό κατά περίπτωση θέμα. Ωστόσο, πριν από τη θεσιληψία ανατέμνω το αντικείμενο της μελέτης και προβληματίζομαι -με την πυκνότητα κατ' ανάγκην που επιβάλλει το περιορισμένο μέγεθος. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

Από τα πολλά δημοσιεύματα που έχω γράψει για τον Ρόδη Ρούφο (εφημερίδα "Καθημερινή", περιοδικό "Τομές", κ.ά.) προτίμησα να περιλάβω σε τούτο το βιβλίο μονάχα δυο, που πρωτοπαρουσιάσθηκαν στην "Ευθύνη", το ένα στα τεύχη 122 και 123 (Φεβρουάριος και Μάρτιος του 1982) και το άλλο στο τεύχος 148 (Απρίλιος 1984). Τα θεωρώ πληρέστερα από πολλά αλλά. Και κάθε εκ των υστέρων προσθήκη ή αναθεώρηση στα κείμενα αυτά, θα ήτανε ανεπίκαιρη: (αλλά και βαρύτατο φορτίο το να το επιχειρήσω). Παραπέμπω ωστόσο τον αναγνώστη και στο ποίημά μου που βρίσκεται στην ποιητική συλλογή μου "Απεναν...

Ξεφυλλίζοντας την ελληνική, την νεοελληνική ιστορία, βλέποντας την ξένη ιστορία, περιδιαβάζοντας στις νομικές μου γνώσεις, ξεχωρίζοντας από την κομματική φιλολογία αποκαλυπτικά κείμενα, αξιοποιώντας από τις διεθνείς μου συναναστροφές τις εμπειρίες του ανατολικού μπλόκ, κατέληξα να ξεχωρίζω δύο μεθόδους νόμιμης κατάληψης της εξουσίας. Εννοώ νόμιμη με την ευρύτερη έννοια της ένταξης των μεθόδων αυτών στο σύστημα δικαίου, στο σύστημα έννομης τάξης. Δεν εξετάζω συνεπώς την κατάληψη της εξουσίας μιας εχθρικής, πολεμικής κατάκτησης. [...]

Το Έθνος που λησμονεί τους ηγέτες του κινδυνεύει -είτε οι ηγέτες αυτοί ανήκουν στο χώρο της πολιτικής είτε στην περιοχή του πνεύματος. Κινδυνεύει να αποπροσανατολιστεί και να λησμονήσει για ποιο λόγο ζει. Τον πολύτιμο λόγο ύπαρξης ενός Έθνους εκφράζουν ακριβώς οι ηγέτες του. Για τούτο είναι ανάγκη το Έθνος να στρέφεται σταθερά προς αυτούς, να αντικρύζει στο πρόσωπό τους τον εαυτό του ενσαρκωμένο και να διδάσκεται από τη δική τους πολιτεία. Ακόμη μεγαλύτερη όμως ανάγκη μιας τέτοιας υψηλής μορφής επικοινωνίας έχει το δικό μας Έθνος, έθνος από τη φύση του ιστοριογόνο, γιατί οι...

Το εγχειρίδιο "Στατιστική εφαρμοσμένη στις επιστήμες της συμπεριφοράς" είναι, ουσιαστικά, μια βελτιωμένη και επαυξημένη έκδοση παλιότερου ομώνυμου δίτομου συγγράμματος μου. Στο σύγγραμμα αυτό, στη νέα του έκδοση, επιχειρείται, όπως και στην παλιά του μορφή, μια συστηματική διαπραγμάτευση των στατιστικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται συχνότερα στην ψυχολογία, την παιδαγωγική, την κοινωνιολογία και στις άλλες επιστήμες της συμπεριφοράς. Οι στατιστικές μέθοδοι αποτελούν μεθοδολογικό εφόδιο απαραίτητο για κάθε επιστήμονα-ερευνητή. Ιδιαίτερα, για τον ασχολούμενο με τις επιστήμ...

Στο βιβλίο αυτό είναι τυπωμένη η "ομιλία" του Χρίστου Αδαμόπουλου για τον ποιητή Μιχαήλ Δ. Στασινόπουλο που δόθηκε στο Φουαγιέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, την Τετάρτη 8 Μαρτίου 1989 και στα πλαίσια των εκδηλώσεων του Πολιτιστικού και Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Πειραιά : "Πνευματικές προσωπικότητες στον Πειραιά", επί Δημαρχίας Ανδρέα Ι. Ανδριανόπουλου. Τα υπόλοιπα κεφάλαια που αναφέρονται: 1) στο μεταφραστικό έργο του Μιχ. Δ. Στασινόπουλο, 2) στα ποιήματα που του έχουν αφιερώσει, 3)ποιοι συγγραφείς έχουν κρίνει το έργο του, 4)στην εργογραφία του ποιητή, προστέθηκαν στ...

Συγκεντρώνω σε αυτόν τον τόμο όλα σχεδόν τα ως σήμερα δημοσιευμένα φιλοσοφικά μου κείμενα, που ανήκουν στο χώρο της "αισθητικής", όπως ύστερα από τον Baumgarten συνηθίζουμε να ονομάζουμε τη φιλοσοφία του "καλού". Τόσο στο χώρο της θεωρίας της γνώσης και της μεθοδολογίας των επιστημών, όσο και στο χώρο της πρακτικής φιλοσοφίας, δηλαδή της ηθικής και της πολιτικής, έχω παρουσιάσει, λίγο ή πολύ, περισσότερο συγκροτημένα κείμενα. Η επίδραση σε όλα αυτά του Πλάτωνα, του Κάντ και ορισμένων νεοκαντιανών δασκάλων μου, που δεν υπήρξανε και οι πιο ορθόδοξοι από τους επίγονους του Κ...

Τα κείμενα αυτού του τόμου αποτελούν μελέτες, ομιλίες, ανακοινώσεις και άρθρα ή σημειώματα, όλα κριτικού χαρακτήρος. Από αυτά, άλλα αναφέρονται σε ορισμένους (όχι όλους) από τους Ολύμπιους της νεοελληνικής ποιήσεως (Κάλβος, Παλαμάς, Καβάφης), άλλα σε ελάσσονες, αλλά γι' αυτό όχι λιγότερο γοητευτικές μορφές της νεώτατης λογοτεχνίας μας και άλλα σε πρόσωπα, που δεν τα εδίδασκε, δεν τα έκρινε ακόμα τελεσιδίκως η ιστορική κρίση. Ή για να ακριβολογήσω η ιστορία δεν είπε την τελευταία της λέξης. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

Οι στοχαζόμενοι άνθρωποι του σύγχρονου κόσμου ψάχνουν με πάθος κι αγωνία να βρούνε τα κύρια, βαθύτερα χαρακτηριστικά της περιπλοκής που κρύβεται πίσω από τη λαμπρή πρόσοψη της τεχνοκρατούμενης εποχής μας. Ο μέσος άνθρωπος, μόλο που κι αυτός πληρώνει την κρίση, θαμπώνεται από την πρόσοψη. Όπως γράφει στο τελευταίο, σημαντικό βιβλίο του ο Γάλλος καθηγητής της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Ντιζόν κ.Jean Brun (μερικά ξένα ονόματα κακοπαθαίνουν τόσο στην ελληνική μεταγραφή τους, που προτιμάει κανένας να τ' αφήσει στο πρωτότυπο): "δεν είναι πολύ νωρίς για να θέσει κανένας το...

[Το πρώτο ποίημα του βιβλίου: Πληγές γιομάτη, ξέσκλιδη, γυρίζω απ' των ανθρώπων τον αχό και γέρνω στην πόρτα της σπηλιάς μου κι αργοκλαίω. Φτωχός μαντύς η ταπεινότητά μου είναι! Κανείς δε μ' είδε ουρανική να πλέκω, σα λιόγεννη ψυχή, τα ονειρεμένα κι αστρόφωτα τραγούδια μου στην άκρη της αργυρολιμνιάς. Κανείς δε μ' είδε, σα σκιά αλαφριά, μακριάθε ν' ακλουθάω το βήμα του Θεού, στ' αποσπερνό του περιδιάβασμα, σα βγαίνει ν' ανασάνει της γης την ομορφιά και των ανθρώπων! (από τη συλλογή "Ερημικά", 1951) ]