Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ειδικά μετά το 1968, η ηθική σκέψη, στις περισσότερες χώρες της Δύσης, απαξιώθηκε και περιέπεσε σε ανυποληψία. Την απαξίωση αυτή δεν τη συναντάμε μόνο στο διανοητικό πεδίο, τη συναντάμε επίσης και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, με όλο εκείνο το κίνημα αμφισβήτησης, σεξουαλικής απελευθέρωσης, ηδονισμού και καθημερινού, χαρούμενου μηδενισμού. Η απαξίωση της ηθικής δεν άφησε ανεπηρέαστη και την Ορθόδοξη θεολογία. Η θεολογία των Ρώσων της Διασποράς και η θεολογία του '60 στην Ελλάδα, που εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη, ταυτίζουν την η...

Στην εσχατολογία του ο Γιούργκεν Μόλτμαν δεν πραγματεύεται τη θρησκευτική τελική απάντηση όλων των ερωτημάτων, γιατί θέμα της χριστιανικής εσχατολογίας δεν είναι το τέλος αλλά η νέα δημιουργία όλων των πραγμάτων. Η χριστιανική εσχατολογία ακολουθεί σε όλες τις διαστάσεις της, την προσωπική, την ιστορική και την κοσμική, το χριστολογικό πρότυπο: στο τέλος, η αρχή. Ο Γιούργκεν Μόλτμαν εξετάζει τις ειδικές εφαρμογές της θεολογίας της ελπίδας, δηλαδή τους ορίζοντες προσδοκίας για την προσωπική ζωή, για την πολιτική και την ιστορική ζωή και, τέλος, για τη ζωή του σύμπαντος κόσμο...

Το ζήτημα της συγχώρησης είναι τεράστιο και συνδέεται στενά με άλλα επίσης πολύ μεγάλα ζητήματα: το παράπτωμα, την αμαρτία, το κακό -η ύπαρξη της συγχώρησης προϋποθέτει, την ύπαρξη του κακού, σε μια κοινωνία αγγέλων δεν υπάρχει συγχώρηση-, την ενοχή, τη δικαιοσύνη και πολλά άλλα. Τα ερωτήματα που εγείρει η συγχώρηση είναι δυσαπάντητα. Ποιος συγχωρεί; Ο άνθρωπος που έπαθε, μόνο αυτός; Ο Θεός; Ο Θεός μπορεί να συγχωρήσει, αν δεν έχει δώσει προηγουμένως τη συγχώρησή του το θύμα; Αν αυτός που δικαιούται να συγχωρεί είναι μόνο το θύμα, τότε τι γίνεται στην περίπτωση του φόνου, τ...

Ο χριστιανισμός δεν είναι εκστατική γνώση του Θεού ούτε κάποιο μυστικοθεωρητικό σύστημα που εξηγεί τα αινίγματα της ζωής, αλλά συμμόρφωση προς τις εντολές του Θεού. Κατεξοχήν εντολή του Θεού και καθοριστικό στοιχείο της χριστιανικής υπόστασης είναι η προς αλλήλους αγάπη. Η ζωή εν τω Αναστάντι, η μετάβαση εκ του θανάτου εις την ζωήν είναι τρόπος ύπαρξης που εκφράζεται με την αγάπη προς τους άλλους. Η αγάπη προς τους αδελφούς είναι η αληθής θέα του Θεού: Ο μη αγαπών ουκ έγνω τον Θεόν, ότι ο Θεός αγάπη εστίν. Η αποστολή του Υιού στον κόσμο ως ιλασμού για τις αμαρτίες μας, η απ...

Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται μια ιδέα με έντονη παρουσία και επίδραση στη δυτική πολιτική σκέψη, την ιδέα της απολύτρωσης από τα δεινά και την καταπίεση· μια εγκόσμια λύτρωση, απελευθέρωση, επανάσταση. Προσπάθησα να περιγράψω τις απαρχές αυτής της ιδέας στην ιστορία της απολύτρωσης του λαού του Ισραήλ από την Αίγυπτο και κατόπιν να δώσω μια ανάγνωση της Εξόδου, των Αριθμών και του Δευτερονομίου σχεδιασμένη έτσι ώστε να εξηγεί τη σημασία τους για τόσες γενιές θρησκευτικών και πολιτικών ριζοσπαστών. Η απόδραση από την αιχμαλωσία, η περιπλάνηση στην έρημο, η ανάβαση στο όρος...

Η πορεία της συζήτησης για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο στον παρόντα τόμο είναι η γνωστή πορεία των "Συναντήσεων": Βίβλος, αρχαία Ελλάδα, χριστιανική παράδοση, νεότερη σκέψη, σύγχρονα ερωτήματα. Είναι πράγματι η Παλαιά Διαθήκη και ο ιουδαϊσμός εν γένει με το μέρος της δικαιοσύνης, ενώ η Καινή Διαθήκη και ο χριστιανισμός με το μέρος της αγάπης, ή μήπως και στις δύο Διαθήκες και θρησκευτικές παραδόσεις συνυπάρχουν -με ένταση- και η δικαιοσύνη και η αγάπη; Στην αρχαία Ελλάδα πώς συνδέεται άραγε ο φιλοσοφικός λόγος περί δικαιοσύνης με τον τρόπο που τίθεται το ζήτημα στη λο...

Αν έχω ένα "Σύστημα", τότε αυτό συνίσταται στο ότι διατηρώ κατά το δυνατόν επίμονα προ οφθαλμών αυτό που ο Κίρκεγκωρ αποκάλεσε "άπειρη ποιοτική διαφορά" χρόνου και αιωνιότητας, με τη θετική και την αρνητική της σημασία. "Ο Θεός βρίσκεται στον ουρανό και εσύ στη γη". Η σχέση αυτού του Θεού προς αυτόν τον άνθρωπο, η σχέση αυτού του ανθρώπου προς αυτόν τον Θεό είναι για μένα το θέμα της Βίβλου και η σύνοψη της φιλοσοφίας εν ταυτώ. Στο σταυροδρόμι αυτό η Βίβλος βλέπει τον Ιησού Χριστό. Προσεγγίζοντας τώρα ένα κείμενο όπως η Προς Ρωμαίους επιστολή, ασχολούμαι με αυτό υπό την πρ...

Ο αναγνώστης των κηρυγμάτων αυτού του βιβλίου είναι πολύ πιθανό να δυσκολευτεί περισσότερο στην πρόσληψη των τελευταίων παραγράφων τους. Όταν δηλαδή ο ομιλητής, έχοντας αποπειραθεί την ερμηνεία της ευαγγελικής περικοπής και την επικαιροποίησή της στο εδώ και τώρα της κοινότητας, φτάνει στην κλήση, στο κάλεσμα για ανταπόκριση στην αναγγελία των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού, στο ευαγγέλιο. Αυτό είναι το μέρος του κηρύγματος που έχει δώσει το κακό όνομα σε αυτή τη λέξη. Είναι πράγματι δυσπρόσληπτο σε μια κοινωνία ηθικού σχετικισμού και ηδονοθηρικού καταναλωτισμού, όπως η...

Η σχέση θρησκείας και πολιτικής έχει έρθει έντονα και αιματηρά στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια, λόγω της ανάδυσης και της δράσης των ισλαμιστικών κινημάτων. Το πολιτικό Ισλάμ, σε όλες τις εκδοχές του, αποτελεί ασφαλώς την κυριότερη μορφή πολιτικοποίησης της θρησκείας σήμερα, όχι όμως και τη μόνη. Το ζήτημα της σχέσης θρησκείας και πολιτικής δεν είναι βεβαίως σημερινό. Η θρησκεία και η πολιτική διατηρούν ανέκαθεν στενές και ποικιλόμορφες σχέσεις, που απαιτούν χωριστή εξέταση ανά θρησκεία και ανά ιστορική εποχή. Ενώ όμως η σχέση αυτή είναι παμπάλαια, η κριτική συζήτη...

Το πρώτο κήρυγμα του Καρλ Μπαρτ στο σωφρονιστικό κατάστημα της γενέτειράς του Βασιλείας έγινε την 1η Αυγούστου 1954 και το τελευταίο στις 29 Μαρτίου 1964, οπότε και για λόγους υγείας τερματίζει την ιεροκηρυκτική δραστηριότητά του. Κατά τα χρόνια αυτά κήρυξε εκεί είκοσι οκτώ φορές. Τα κείμενα εκείνων των κηρυγμάτων συγκεντρώθηκαν σε δύο τόμους: Den Gefangenen Befreiung [Αιχμαλώτοις άφεσιν] (1959) και Rufe mich an! [Κάλεσε με!] (1965). Γράφοντας για την εμπειρία του στο σωφρονιστικό κατάστημα της Βασιλείας, ο Μπαρτ παρατηρούσε ότι "όλα ήταν κατά κάποιον τρόπο πιο πραγματικ...

Τα κηρύγματα του Στάνλεϋ Χάουεργουας, μεγάλου σύγχρονου Προτεστάντη θεολόγου, διαπνέονται βαθύτατα από την πεποίθηση ότι η θεολογία είναι κατά βάση "πρακτικός λόγος", ο οποίος αποσκοπεί στη διαμόρφωση ενός λαού που να είναι όντως βασίλειον ιεράτευμα καί έθνος άγιον, ενός λαού πού θα αφηγείται τα γεγονότα της ιστορίας της σωτηρίας σε έναν κόσμο αμήχανο από τον επικρατούντα σχετικισμό. Ο λόγος που αυτός ο λαός του Θεού πρέπει να αναλάβει την ευθύνη τούτης της αφήγησης είναι ένας και μόνος: "Επειδή", σύμφωνα με τον τίτλο ενός κηρύγματος, "αυτό είναι η αλήθεια".

Η αγάπη είναι χωρίς καμία αμφιβολία μια βιβλική, ιουδαιοχριστιανική ιδέα. Το Ισλάμ την παρέλαβε από τη Βίβλο. Το σημαντικό με την αγάπη είναι βεβαίως να την πράττεις, έχει ωστόσο μεγάλη πνευματική σημασία, ενάντια στον γενικευμένο καθημερινό μηδενισμό, και να κάνουμε λόγο για αυτήν, να προσπαθούμε να την εννοήσουμε. Τα ερωτήματα είναι πολλά: πόσο αξεχώριστες είναι η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη για τον συνάνθρωπο; Αποκλείεται να υπάρχει η μία χωρίς την άλλη; Η αγάπη προϋποθέτει την πίστη; Η αγάπη για τους εχθρούς των συνοπτικών Ευαγγελίων και η αγάπη προς αλλήλους του τ...

Τι μπορεί να διδαχθεί κανείς από τον φυσικό κόσμο και μάλιστα από τα λουλούδια και τα πουλιά, δηλαδή από τους κατά τον Κίρκεγκωρ "θεϊκά διορισμένους δασκάλους" των αγωνιώντων ανθρώπων; Οι τρεις "θεοσεβείς λόγοι" για Τα κρίνα του αγρού και τα πετεινά του ουρανού -κατά συνέπεια και το ευαγγελικό απόσπασμα στο οποίο αναφέρονται- δεν πρέπει να διαβαστούν ως ειδυλλιακό ποίημα που περιγράφει νοσταλγικά τη φύση και μας προτρέπει να επανασυνδεθούμε μαζί της, αλλά ως πρότυπο για την ανθρώπινη αγωγή. Απροϋπόθετη σιωπή, απροϋπόθετη υπακοή, απροϋπόθετη χαρά: ό, τι είναι φυσικό για τα λ...

Στόχος αυτού του βιβλίου είναι να εξετάσει τις ιδέες για την πολιτική, τις θεωρήσεις για τη διακυβέρνηση και τον Νόμο, που εκφράζονται στη Βίβλο. Πώς γίνεται κατανοητή η έννοια της πολιτικής κοινωνίας; Πώς περιγράφεται η εξουσία, πώς την υπερασπίζονται και πώς την αμφισβητούν; Πόσος χώρος υπάρχει για μια ορθολογική διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ένα έθνος που ζει κάτω από τη σκιά του παντοδύναμου Θεού; Αν υπάρχει μια σθεναρά αντιπολιτική τάση στα βιβλικά κείμενα, τι μένει στα ανθρώπινα όντα να κάνουν; Και, φυσικά, τι μπορούμε να μάθουμε από αυτά τα κείμενα, από αυτούς τους σ...

Το 2017 συμπληρώθηκαν πέντε αιώνες από τότε που ο Λούθηρος θυροκόλλησε, στις 31 Οκτωβρίου 1517, τις 95 θέσεις στο πανεπιστημιακό παρεκκλήσιο της Βιττεμβέργης, ενέργεια που επέπρωτο να αλλάξει την Ευρώπη και όλο τον χριστιανικό κόσμο. Η 500ή επέτειος του γενεθλίου έτους του προτεσταντισμού υπέδειξε πολύ φυσιολογικά το θέμα του όγδοου συνεδρίου των Συναντήσεων του Άρτου Ζωής. Η νεοελληνική ιστορία διασταυρώθηκε με τον προτεσταντισμό, στο πρόσωπο κυρίως και τη δράση του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λουκάρεως, το κίνημα όμως αυτό δεν ρίζωσε στην Ελλάδα. Οι Έ...

Το βιβλίο φιλοδοξεί να παρουσιάσει, για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία, τη θεματική και τις μεθόδους του ταχύτατα αναπτυσσόμενου κλάδου της αναλυτικής φιλοσοφίας της θρησκείας, o οποίος παραμένει άγνωστος στη χώρα μας, παρά την εντυπωσιακή του επίδραση και παρουσία στον διεθνή χώρο τα τελευταία σαράντα χρόνια. Ο αναγνώστης της συλλογής θα έχει την ευκαιρία να εμβαθύνει σε ορισμένα από τα σημαντικά ζητήματα της φιλοσοφίας της θρησκείας, που εξετάζονται από τη σκοπιά της αναλυτικής παράδοσης, και να εξοικειωθεί με τη σκέψη στοχαστών οι οποίοι έχουν συμβάλει άμεσα ή...

Οι θρησκείες που θεμελιώνονται σε κάποιο ιερό κείμενο, το οποίο θεωρείται πώς αποτυπώνει τον Λόγο του Θεού -είτε πρόκειται για την Τορά είτε για τα Ευαγγέλια είτε για το Κοράνι-, συνήθως αντιμετωπίζονται ως ανορθολογικές και επικίνδυνες, καθώς βασίζονται σε "αλήθειες" ξεπερασμένες από την επιστήμη, αλλά και επειδή τρέφουν πρακτικές που πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση με τις αρχές μιας φιλελεύθερης ηθικής. Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου -καθηγητής Φιλοσοφίας και διαπρεπής μελετητής του Διαφωτισμού- αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό από μίαν άλλη σκοπιά. Μας καλεί να δούμε τ...

"Ο αθεΐσμός στον χριστιανισμό" συμπυκνώνει τη φιλοσοφική σκέψη του Έρνστ Μπλόχ για το φαινόμενο της θρησκείας γενικά και για τον χριστιανισμό και τον ιουδαϊσμό ειδικότερα. Για τον Μπλόχ η θρησκεία δεν ανήκει στο παλαιοντολογικό μουσείο της ιστορίας, αλλά αποτελεί, ιδίως στη βιβλική εκδοχή της, έργο της θεμελιώδους υπερβατικής ορμής του ανθρώπου, ο οποίος δημιουργεί ουτοπικές προβολές προς το μέλλον, προς αυτό που δεν έχει έρθει ακόμη. Ο υλισμός δίχως υπερβατικότητα είναι τυφλός, η υπερβατικότητα δίχως ύλη είναι ανάπηρη. Ο συγγραφέας ανατρέχει σε πλήθος βιβλικών, θεολογικών,...