Κουζέλης Γεράσιμος
Kouzélis Gerásimos
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Σπούδασε κοινωνιολογία και φιλοσοφία στο Μάρμπουργκ και τη Φραγκφούρτη, όπου πήρε και το διδακτορικό του δίπλωμα. Είναι καθηγητής Επιστημολογίας και Κοινωνιολογίας της Γνώσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει ασχοληθεί ερευνητικά και συγγραφικά με την «κριτική θεωρία», την κοινωνιολογία της γνώσης, της εκπαίδευσης και της τεχνολογίας, την επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών, τις μορφές εξουσίας στις καθημερινές σχέσεις, τη φτώχεια και τον ρατσισμό. Έργα του: "Das symbolische Mehrprodukt" (1985), "Από τον βιωματικό στον επιστημονικό κόσμο. Ζήτημα κοινωνικής αναπαραγωγής της γνώσης" (1992), "Η Κριτική Θεωρία σήμερα" (2000) κ.ά.
Θεωρίες της γλώσσας. Θεωρίες της μάθησης
Piaget Jean 1896-1980
Νήσος (2009)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια ξεχωριστή μαρτυρία: είναι η πρώτη και μοναδική συνάντηση μεταξύ του ιδρυτή της γενετικής επιστημολογίας (ευρύτερα γνωστής ως αναπτυξιακής ψυχολογίας) και του ιδρυτή της γενετικής γλωσσολογίας, δύο συστημάτων που ενέπνευσαν αναρίθμητα επιστημονικά έργα. Ο Ζαν Πιαζέ και ο Νόαμ Τσόμσκι συζητούν τις κοινές βάσεις των δύο θεωριών καθώς και τις διαφορές τους. Από τη διακριτή σκοπιά αφενός της νόησης και αφετέρου της γλώσσας ελέγχουν κριτικά εμπειρικές θεωρίες της γνώσης, συμπεριφοριστικές συλλήψεις της ανθρώπινης δραστηριότητας, καθώς και αντιλήψεις γ...
Θεωρία, αξίες και κριτική
Συλλογικό έργο
Πόλις (2008)
Ο τόμος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Κοσμά Ψυχοπαίδη. Η έκδοσή του αποφασίστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Σάκη Καράγιωργα, ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος του οποίου υπήρξε ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης. Με βάση αυτή την απόφαση, τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο κινούνται θεματικά στο πεδίο της θεωρητικής προβληματικής του Κοσμά Ψυχοπαίδη, αλλά και τη θέτουν ως αφετηρία τους, διότι επιχειρούν να αναδείξουν τόσο τη συμβολή του στην πολιτική και φιλοσοφική συζήτηση του καιρού μας όσο και πλευρές του έργου του που θεωρούνται σημαντικές από τους συνεργάτες του...
Η υπεράσπιση του άρθρου 16 και η ακαδημαϊκή αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου
Συλλογικό έργο
Νήσος (2007)
Τα τελευταία χρόνια ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση αναβρασμού στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατά κύριο λόγο η κατάσταση αυτή πυροδοτείται από την προώθηση, εκ μέρους του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, μιας σειράς αμφιλεγόμενων νομοθετικών ρυθμίσεων, πολλές εκ των οποίων έχουν ήδη αποσυρθεί εξαιτίας των μαζικών κινητοποιήσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας. Σχεδόν όλες αυτές οι ρυθμίσεις, με επιστέγασμα, βέβαια, την από πολλές πλευρές προωθούμενη συνταγματική αναθεώρηση, εντάσσονται στην προσπάθεια μιας συνολικής και ριζικής αναμόρφωσης που γίνεται στη βάση συγκε...
Φιλική κοινωνία ή κοινωνία χρηστών;
Κουζέλης Γεράσιμος
Κριτική (2006)
Σε τι μπορεί να συνίσταται μια κοινωνία «φιλική προς το χρήστη», όπως την επαγγέλλονται τα κείμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα που θέτει η παρούσα μελέτη. Η απάντηση προϋποθέτει ένα διπλό, επιστημολογικό και κοινωνιολογικό, πλαίσιο. Το πρώτο ορίζει τι είναι, ή τι θα μπορούσε να είναι, ο νέος "τρίτος κόσμος", εκείνος της "πραγματικής δυνητικότητας". Το δεύτερο αναφέρεται στην υπόθεση ότι οι νέες τεχνολογίες συγκροτούν ένα "γενικευμένο μέσο", βάσει του οποίου μεταβάλλεται ριζικά η καθημερινότητα μας. Η μεταβολή αυτή συνδέεται με την εμφάνιση νέω...
Φως - εικόνα - πραγματικότητα
Συλλογικό έργο
Νήσος (2006)
Η χρήση των νέων μέσων και των νέων τεχνολογιών (πληροφορίας και επικοινωνίας) στη σύγχρονη τέχνη έχουν πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες κατασκευής "αφύσικων" πραγματικοτήτων ή "εναλλακτικών" εικόνων της πραγματικότητας. Η εξέλιξη αυτή ανέδειξε νέες όψεις ακόμα και σε εκείνα τα θέματα και τα μονοπάτια της καλλιτεχνικής έρευνας που είχαν εν μέρει εγκαταλειφθεί (π.χ., ο έλεγχος και ο χειρισμός του φωτός, της "άμεσης" εικόνας και της προοπτικής, η αποδόμηση και η ανασυγκρότηση της εντύπωσης, το παιχνίδι με τις διαστάσεις του χώρου και του χρόνου). Τα ευρήματα των σύγχρονων φυσι...
Ενάντια στα φαινόμενα
Κουζέλης Γεράσιμος
Νήσος (2005)
Τι σημαίνει γνώση τελικά; Πώς μαθαίνουμε κάτι καινούργιο; Μαθαίνουμε ή (αυτο)διδασκόμαστε; Είναι η προηγούμενη γνώση προϋπόθεση της μάθησης ή η άγνοια; Τι ρόλο παίζει στη διδασκαλία η έκπληξη και το ενδιαφέρον; Πώς πρέπει ένας συγγραφέας να παρουσιάζει τη δουλειά του, ώστε οι αναγνώστες να μπορούν να παρακολουθήσουν την επιχειρηματολογία τους; Τι σημαίνει απλοποίηση ενός επιστημονικού αντικειμένου; Γιατί οι κοινωνικές επιστήμες είναι αντικείμενα αγωγής στο σχολείο; Μαθαίνουμε από την κοινωνική μας ζωή και πώς; Ποια από τις διαθέσιμες θεωρίες των κοινωνικών επιστημών θα έπρε...
Γνώση χρήσης και νέες τεχνολογίες
Συλλογικό έργο
Νήσος (2005)
Το δέκατο εργαστήρι των Τοπικών, με θέμα "Γνώση χρήσης: Η γνώση των νέων τεχνολογιών: Συγκρότηση, χρήση, διαχείριση και εκμάθηση", πραγματοποιήθηκε στα Μεστά της Χίου στις 5-8 Σεπτεμβρίου 2002 με την ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Σ. Νιάρχος.
Γνώση χρήσης και νέες τεχνολογίες
Συλλογικό έργο
Νήσος (2005)
Το δέκατο εργαστήρι των Τοπικών, με θέμα "Γνώση χρήσης: Η γνώση των νέων τεχνολογιών: Συγκρότηση, χρήση, διαχείριση και εκμάθηση", πραγματοποιήθηκε στα Μεστά της Χίου στις 5-8 Σεπτεμβρίου 2002 με την ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Σ. Νιάρχος.
Διδακτική εμπειρία και παιδαγωγική θεωρία
Συλλογικό έργο
Νήσος (2005)
Τα κείμενα του παρόντος τόμου αφορούν την επιμόρφωση των Ελλήνων εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τρεις είναι οι κύριες μεταβολές που έχουν επιβάλει την επιμόρφωση: α) η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η μετατροπή της σε κοινωνία υποδοχής μεταναστών, β) η ραγδαία εξάπλωση των Νέων Τεχνολογιών και γ) η κατάργηση των Παιδαγωγικών Ακαδημιών. Σκοπός του βιβλίου είναι να αποτιμήσει την υπάρχουσα εμπειρία και να προτείνει νέες κατευθύνσεις επιμόρφωσης θέτοντας στο επίκεντρο της κριτικής διερεύνησης την παιδαγωγική διάσταση της διαδικασίας που ακολουθείτα...
Η κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας
Berger Peter L.
Νήσος (2003)
"Το κεντρικό ερώτημα για την κοινωνιολογική θεωρία μπορεί να τεθεί ως εξής: Πώς είναι δυνατόν τα υποκειμενικά νοήματα να μετατραπούν σε αντικειμενικές πραγματικές καταστάσεις; Πώς είναι δυνατόν η ανθρώπινη δραστηριότητα να παράγει έναν κόσμο πραγμάτων;" "Οι βασικές θέσεις της επιχειρηματολογίας αυτού του βιβλίου υπονοούνται από τον τίτλο και τον υπότιτλό του: η πραγματικότητα κατασκευάζεται κοινωνικά και η κοινωνιολογία της γνώσης πρέπει να αναλύσει τη διαδικασία με την οποία συμβαίνει." Το βιβλίο των Μπέργκερ και Λούκμαν, που σημάδεψε τη στροφή των κοινωνικών επιστημών σ...
Κριτική θεωρία
Συλλογικό έργο
Νήσος (2003)
Από το Μεσοπόλεμο μέχρι σήμερα, η "κριτική θεωρία" ή "σχολή της Φρανκφούρτης" δεν σταμάτησε να δίνει γόνιμα ερεθίσματα για τη συγκρότηση μιας κοινωνικής θεωρίας, ικανής να δώσει μια αξιόπιστη περιγραφή του δεδομένου και την προοπτική μιας δυνατής απελευθερωτικής αλλαγής του. Τα κείμενα του τόμου αυτού αποτελούν μια πρώτη, συνολική όσο και πλουραλιστική, ελληνική συμβολή στη θεωρητική συζήτηση γύρω από αυτό το σημαντικό θεωρητικό-επιστημονικό εγχείρημα, συζήτηση η οποία συνεχίζεται αμείωτη διεθνώς. Οι ενότητες του τόμου ανασυγκροτούν την ανάπτυξη της κριτικής θεωρίας από το...
Περί αυτοκτονίας
Marx Karl 1818-1883
Νήσος (2003)
[...] Στο σύντομο πρόλογό του για τη γερμανική επανέκδοση του κειμένου, ο Michael Lowy σημειώνει πως η αξία αυτού του κειμένου έγκειται στις εξής ιδιοτροπίες του: α) ο Μαρξ εδώ δεν γράφει ένα δικό του κείμενο, παρά παρεμβαίνει με μικρές αλλά καθοριστικές αλλαγές στο κείμενο ενός άλλου, εκμεταλλευόμενος την πειστικότητα μιας ακριβούς μαρτυρίας, στην οποία "απλώς" σχολιάζει και "μεταφράζει" από τη σκοπιά της δικής του κοινωνικής κριτικής· β) η μαρτυρία δεν προέρχεται από ένα σοσιαλιστή, αλλά από έναν ειδικό, ευαίσθητο απέναντι στο αντικείμενό του· γ) η έμφαση, τόσο στη μαρτυρ...
Το όνειρο
Freud Sigmund 1856-1939
Νήσος (2000)
[...] Με την προτροπή του Lowenfeld ο Freud άρχισε να γράφει το 1901 αυτή τη συνοπτική, εκλαϊκευμένη εκδοχή της "Ερμηνείας των ονείρων" (1900) (ελλ.μετάφραση: εκδόσεις "Επίκουρος", 1993), δηλαδή ούτε ένα χρόνο μετά την έκδοση του μεγάλου του έργου, που άφησε μεν εποχή, αλλά αρχικά δεν είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό. Παρά ταύτα ο Freud έμεινε ακλόνητος στην πεποίθησή του για τη σημασία των ανακαλύψεών του σχετικά με την ουσία του ονείρου. Σε προχωρημένη ηλικία, το 1931, προλογίζοντας την τρίτη αγγλική έκδοση του μεγάλου έργου του, έγραψε ότι τέτοιες γνωστικές ιδέες έρχονται...
Επιστημολογία
Συλλογικό έργο
Νήσος (1997)
Περιέχονται τα κείμενα: - Εισαγωγή: "Εικόνες της επιστήμης" - Rudolf Carnap: "Το κριτήριο του νοήματος" - Karl Popper: "Μια γενική ματιά σε μερικά θεμελιώδη προβλήματα" - T. S. Kuhn: "Οι επαναστάσεις ως αλλαγές κοσμοθεώρησης" - T. S. Kuhn: "Λογική της ανακάλυψης ή ψυχολογία της έρευνας;" - Paul Feyerabend: "Υπερασπίζοντας τον Αριστοτέλη" - Imre Lakatos: "Η ιστορία της επιστήμης και οι ορθολογικές της ανασυγκροτήσεις" - Hilary Putnam: "Εξήγηση και αναφορά" - Alexandre Koyre: "Περί της επιρροής των φιλοσοφικών αντιλήψεων στην εξέλιξη των επιστημονικών θεωριών" - Ale...