Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Αν ο διάβολος δεν υπάρχει, τότε πρέπει να τον δημιούργησε ο άνθρωπος, κατ' εικόνα και ομοίωσή του".

Οι τοίχοι της μικρής καμαρούλας του τον κοίταζαν με ύφος γνώριμου προσώπου -τοίχοι σκονισμένοι, τοίχοι με πράσινο ακάθαρτο χρώμα, καπνισμένοι- καθώς και ο κομός του από ακαζού, οι καρέκλες του από ξύλο μίμηση ακαζού, το κόκκινο βαμμένο τραπέζι του, το τούρκικο ντιβάνι του από κόκκινο μολέσκιν με τα πρασινωπά λουλουδάκια, όπως και τα ρούχα του, που τα έβγαλε χτες βιαστικά - βιαστικά και τα έριξε μ' αφροντισιά στο ντιβάνι. Τέλος, το γκρίζο φθινοπωρινό φως, θλιμμένο και μουντό, μπήκε στο δωμάτιό του, ανάμεσα από το θαμπό παράθυρο, με τόση κακία και με μορφασμό τόσο πικρό, ώστ...

Στον "Σωσία", ο συγγραφέας καταδύεται στον ψυχικό κόσμο του δημόσιου υπαλλήλου Γκολιάτκιν (που μας φέρνει στο μυαλό τον βιβλικό Γολιάθ). Ο ήρωάς μας θέλει να "τραβάει τον δρόμο του", αλλά και θέλει να "μη διαφέρει καθόλου απ' τους άλλους ανθρώπους". Διχάζεται: ο πραγματικός Γκολιάτκιν εμμένει στην ιδιαιτερότητά του, ο σωσίας του υποτάσσεται στον γενικό κομφορμισμό, γίνεται ίδιος με τους άλλους ανθρώπους. Ο Ντοστογιέφσκι περιγράφει αριστοτεχνικά τη σύγκρουση των δύο στάσεων, την έκφρασή τους στη ζωή του ήρωα, την τραγική κατάληξη...

Η εμφάνιση του Γκολιάντκιν μέσα από τις σελίδες του "Σωσία", του δεύτερου μόλις έργου του Ντοστογιέφσκι μετά τον "Φτωχόκοσμο", εισάγει ένα μοναδικό χαρακτήρα στη ρωσική λογοτεχνία. Άνθρωπος υπερόπτης, αλλά ταυτόχρονα και παραδομένος σ' έναν ακραίο και πάντα παρόντα φόβο μην και περιφρονηθεί, ο ήρωας υποφέρει και πάσχει ως τα τρίσβαθα της ψυχής του. Κάθε κίνηση τον αναστατώνει, η τυχαία ματιά τον αφορά, οποιαδήποτε παρουσία τον υπονομεύει, ό,τι υπάρχει και κινείται γύρω του συνωμοτεί εναντίον του.

Η εμφάνιση του Γκολιάντκιν μέσα από τις σελίδες του "Σωσία", του δεύτερου μόλις έργου του Ντοστογιέφσκι μετά τον "Φτωχόκοσμο", εισάγει ένα μοναδικό χαρακτήρα στη ρωσική λογοτεχνία. Άνθρωπος υπερόπτης, αλλά ταυτόχρονα και παραδομένος σ' έναν ακραίο και πάντα παρόντα φόβο μην και περιφρονηθεί, ο ήρωας υποφέρει και πάσχει ως τα τρίσβαθα της ψυχής του. Κάθε κίνηση τον αναστατώνει, η τυχαία ματιά τον αφορά, οποιαδήποτε παρουσία τον υπονομεύει, ό,τι υπάρχει και κινείται γύρω του συνωμοτεί εναντίον του.

Τη βασική πλοκή για τους "Δαιμονισμένους" ο Ντοστογιέφσκι την εμπνεύστηκε από ένα εντυπωσιακό δημοσίευμα στις εφημερίδες σχετικά με τη δολοφονία ενός φοιτητή στη Μόσχα από επαναστάτες συμφοιτητές του που υποπτεύονταν ότι θα τους πρόδιδε. Μέσα από μια έντονη πλοκή, γεμάτη δραματικά επεισόδια, οι συνωμότες επαναστάτες σατιρίζονται ως ανόητοι και ελεεινοί άνθρωποι. Στο έργο κυριαρχεί η μορφή του αινιγματικού Σταβρόγκιν, η δύναμη της προσωπικότητας του οποίου μαγνητίζει και επηρεάζει όλους τους άλλους συνωμότες. Και σ' αυτό το έργο αυτό ο Ντοστογέφσκι εκφράζει τις σημαντ...

Όταν το 1871 πρωτοδημοσιεύτηκαν οι "Δαιμονισμένοι", το κατεξοχήν πολιτικό και προφητικό μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, θύελλα αντιδράσεων ξέσπασε στους λογοτεχνικούς και πολιτικούς (κατά κύριο λόγο στους επαναστατικούς) κύκλους της Ρωσίας. Μια τεράστια συζήτηση άνοιγε κι ένας πόλεμος κηρυσσόταν εναντίον του "μεταμελημένου" πρώην θανατοποινίτη και πρώην κατάδικου της Σιβηρίας. Τα γεγονότα που βρήκαν απήχηση στο μυθιστόρημα ήταν η "υπόθεση Νιετσάγεφ", η δραστηριότητα της οργάνωσης "Λαϊκή εκδίκηση" κι η δολοφονία από πέντε μέλη της του φοιτητή της Γεωπονικής Ακαδημίας Ι. Ι. Ιβ...

Τα πάντα, στο Ντοστογιέβσκη, είναι ένας αδιάκοπος κυματισμός. Όλα στην γεμάτη περιπέτειες ζωή του, συμβαίνουν μέσα στα πιο αβέβαια και πιο ασαφή πλαίσια. Τα έργα του, λοιπόν, δεν αποτελούν σταθμούς στον βίο του, ούτε στην εξελικτική πορεία του πνεύματός του. Είναι νησάκια με στίγμα ακαθόριστο μέσα σ‘ έναν απέραντο ωκεανό, που διαρκώς κυλάει και αναταράζεται - νησάκια, που άλλοτε καταποντίζονται κάτω από τα βουερά κύματα κι άλλοτε αναδύονται φρέσκα στον αφρό. Το 1867, σε ηλικία πενήντα ετών, ο συγγραφέας παντρεύεται για δεύτερη φορά. Είναι η εποχή ανάμεσα στο Έγκλημα και Τιμ...