Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο "Μύθος του Μεγάλου Ιεροεξεταστή" είναι ένα είδος μυθιστορήματος μέσα στο ανεπανάληπτο αριστούργημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι "Αδελφοί Καραμάζοβ" (δημοσιευμένο στα 1879-80), το τελευταίο έργο και σχεδόν η πνευματική διαθήκη του μεγάλου ρώσου συγγραφέα (Βιβλίο V, Κεφάλαια IV και V). Ο Ντοστογιέφσκι τόλμησε να βάλει στα χείλη ενός αναρχικού, εγκεφαλικά άθεου και αρνητή, του Ιβάν Καραμάζοβ την παραβολή του "Μεγάλου Ιεροεξεταστή" στην ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον αδελφό του, θρησκευόμενο και δόκιμο μοναχό, Αλιόσα. Μόνο αυτός μπορούσε μέσα από την αμφισβήτησή του να αποκαλύψει...

Η νουβέλα "Μια αδύναμη καρδιά" ανήκει στον λεγόμενο κύκλο των "Διηγημάτων της (Αγίας) Πετρούπολης", μιας σειράς από "μικρά" έργα (διηγήματα και νουβέλες) με βασικό θέμα την καθημερινή ζωή των καθημερινών ανθρώπων της - τότε - πρωτεύουσας της Ρωσίας. Γράφτηκε από τον Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογέφσκι το 1848, όταν ο συγγραφέας ήταν μόλις 27 ετών και εργαζόταν στο λογοτεχνικό και πολιτικό περιοδικό του μεγαλοεκδότη της εποχής Α.Α. Κραγέβσκι "Otechestvennye Zapiski" ("Σημειώσεις της Πατρίδας"), μαζί με μια σειρά από άλλους επιφανείς Ρώσους συγγραφείς και δοκιμιογράφους, όπως οι...

Στο κλασικό αυτό έργο, το έγκλημα θα σταθεί αφορμή να ξεθάψει ο Ντοστογιέφσκι ό,τι καλό και κακό, ό,τι ενάρετο και ανέντιμο, ό,τι μεγαλόθυμο και μικρόχαρο κρύβει το απέραντο βασίλειο του ψυχικού μας κόσμου, το οποίο φωτίζει άπλετα και επιτρέπει έτσι στον αναγνώστη να το περιηγηθεί από τη μια άκρη ως την άλλη, χωρίς να του είναι χρεία η παρουσία κάποιου οδηγού. Και στον "Ηλίθιο", όπως σε όλα τα έργα του μεγάλου συγγραφέα, η εσωτερική αρμονία είναι διάχυτη και σέρνει αβίαστα τον αναγνώστη στο χορό των ηθικών αξιών, ανώτερων ή κατώτερων, υποχρεώνοντας τον σε όλη τη διάρκεια...

Το μυθιστόρημα αυτό ανήκει στα μεγάλα έργα του συγγραφέα και δείχνει την αμεσότητα των σκέψεων του Ντοστογιέφσκι για τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα της εποχής του. Στις σελίδες του είναι ανάγλυφο το μεγάλο ταλέντο του Ρώσου κλασικού και οι βαθιές τομές που ανοίγει στον ανθρώπινο χαρακτήρα, για να μας δώσει παραστατικά τις αντιφάσεις της ανθρώπινης ψυχής στις επιμέρους εκδηλώσεις της. Μέσα στο μυθιστόρημα θα αντικρίσουμε τη ζοφερή εικόνα μιας μεγάλης πολιτείας που μαστίζεται από κοινωνικές αντιφάσεις, από κακοδαιμονία και διαφθορά, από σύγκρουση συμφερόντων, από την αντίθ...

8 Ιουνίου 1880. Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι πραγματοποιεί την τελευταία δημόσια εμφάνισή του εκφωνώντας τον περίφημο λόγο του για τον Πούσκιν. Με τη διορατική ματιά του, δεν ρίχνει απλώς φως στο έργο του σπουδαίου Ρώσου ποιητή, αλλά παράλληλα δίνει απάντηση στα ερωτήματα που απασχολούν τη ρωσική -και όχι μόνο- κοινωνία: ο κοινωνικός ρόλος του συγγραφέα, οι σχέσεις με την Ευρώπη, ο δρόμος για μια πανανθρώπινη ενότητα. Η εμπνευσμένη αυτή ομιλία, που συντάραξε το ακροατήριο κι έμεινε στην ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας, αποτελεί και την πνευματική διαθήκη του μεγάλου κλασικού συγ...

Δημοσιευμένο το 1877, το "Όνειρο ενός γελοίου", ένα πραγματικό διαμάντι, είναι μια φανταστική ιστορία που μέσα από τις γραμμές της αφηγείται την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας από το στάδιο της αγάπης και της τρυφερότητας στο επίπεδο της ενοχής και της αγριότητας, και τη βαθιά νοσταλγία των ανθρώπων για επιστροφή στην εποχή της χαμένης αθωότητας. "Μια παλιά αλήθεια, μα όχι και τόσο, μερικών αιώνων μονάχα. -Το κακό έγκειται σ' αυτό! "Η συνείδηση της ζωής αξίζει περισσότερο από τη ζωή, η συνείδηση των νόμων της ευτυχίας αξίζει περισσότερο από την ευτυχία. " Να τι πρέπει...

Το "Όνειρο ενός γελοίου ανθρώπου" είναι το πιο φωτεινό και το πιο αισιόδοξο διήγημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Μέσα από μια συνύπαρξη αντιθέσεων -φως και σκοτάδι, πραγματικό και φανταστικό, το χθες και το αύριο- ο συγγραφέας μάς ξεναγεί στην τυλιγμένη στην ομίχλη Πετρούπολη της εποχής του, για να μας μεταφέρει στη συνέχεια σ' ένα ηλιόλουστο, ειδυλλιακό ελληνικό νησί του μακρινού παρελθόντος και συνάμα του απώτερου μέλλοντος. Στις σελίδες αυτού του αφηγήματος συναντάμε έναν ακόμα ντοστογιεφσκικό (αντι-)ήρωα, που μέσα απ' τους προβληματισμούς, τις σκέψεις και τις ιδέες του εν...

Το "Έγκλημα και τιμωρία" έχει μεταφραστεί αμέτρητες φορές στη γλώσσα μας, μια ή δυο φορές από τα ρωσικά και αρκετές φορές από... τα ελληνικά. Το έργο αυτό, μ' όλη την αφάνταστη εξέλιξη σ' όλους τους τομείς του Πνεύματος και της Τέχνης, εξακολουθεί να παραμένει κλασικό και ανυπέρβλητο πρότυπο του ψυχολογικού μυθιστορήματος. Μεταφρασμένο εδώ, κατευθείαν απ' το ρωσικό κείμενο κι απ' τον Άρη Αλεξάνδρου, αποδίδει όλη την ατμόσφαιρα και τη ζεστασιά του πρωτότυπου. Όλοι οι ήρωες του έργου: ο δαιμονικός Ρασκόλνικοφ, ο τραγικός Μαρμελάντοφ, η μαρτυρική Σόνια, η βασανισμένη Πουλχερία...

Το βιβλίο αυτό, γραμμένο το 1864, είναι το πρώτο και το πιο παράξενο από τα αριστουργήματα του Ντοστογιέβσκη και συνάμα προάγγελος όλων των έργων που ακολούθησαν. Αποτελεί την κρίσιμη καμπή γιατί προαναγγέλλει τις ηθικές, πολιτικές και κοινωνικές ιδέες με τις οποίες θα ασχοληθεί με μνημειώδη τρόπο στο Έγκλημα και Τιμωρία, στον Ηλίθιο, στους Αδελφούς Καραμαζόβ και στους Δαιμονισμένους. Ξεφεύγοντας από τον καθιερωμένο τρόπο γραφής με τρόπους πρωτόγνωρους, αυτό το κλασικό μυθιστόρημα μάς μιλάει για την «απόδραση» από την κοινωνία και την «κάθοδο» στον υπόκοσμο -Υπόγειο- ενός Ρ...

Η νουβέλα "Μια αδύναμη καρδιά" ανήκει στον λεγόμενο κύκλο των "Διηγημάτων της (Αγίας) Πετρούπολης", μιας σειράς από "μικρά" έργα (διηγήματα και νουβέλες) με βασικό θέμα την καθημερινή ζωή των καθημερινών ανθρώπων της -τότε- πρωτεύουσας της Ρωσίας. Γράφτηκε από τον Φ. Μ. Ντοστογέφσκι το 1848, όταν ο συγγραφέας ήταν μόλις 27 ετών. Βασικό θέμα της νουβέλας είναι η σχέση εξάρτησης του υφιστάμενου από το προϊστάμενο, του "αδύναμου ανθρώπου" από τον "ισχυρό". Ουσιαστικά δεν μιλάμε, δηλαδή, για μια "αδύναμη καρδιά", αλλά για την καρδιά του "αδύναμου ανθρώπου", ο οποίος επιδεικνύει...

Τα πάντα, στο Ντοστογιέβσκη, είναι ένας αδιάκοπος κυματισμός. Όλα στην γεμάτη περιπέτειες ζωή του, συμβαίνουν μέσα στα πιο αβέβαια και πιο ασαφή πλαίσια. Τα έργα του, λοιπόν, δεν αποτελούν σταθμούς στον βίο του, ούτε στην εξελικτική πορεία του πνεύματός του. Είναι νησάκια με στίγμα ακαθόριστο μέσα σ‘ έναν απέραντο ωκεανό, που διαρκώς κυλάει και αναταράζεται - νησάκια, που άλλοτε καταποντίζονται κάτω από τα βουερά κύματα κι άλλοτε αναδύονται φρέσκα στον αφρό. Το 1867, σε ηλικία πενήντα ετών, ο συγγραφέας παντρεύεται για δεύτερη φορά. Είναι η εποχή ανάμεσα στο Έγκλημα και Τιμ...

Ρουφήχτηκε κι αυτός μέσα στην κατασκότεινη δίνη, με ξουρισμένο κεφάλι κι αλυσοδεμένος, γύριζε κι αυτός το μαγκανοπήγαδο του κάτεργου, πέρα στο βάθος της Ανατολής, χωρίς να ’χει το δικαίωμα να γράψει, ενώ το μόνο βιβλίο που του επιτρεπόταν να διαβάσει -και μόνο λίγες στιγμές την ημέρα κατάφερνε να διαβάζει- ήταν το Ευαγγέλιο. Ήταν κατάμονος, παρόλο που δεν μπορούσε ν’ απομονωθεί από τα γύρω· ήταν, γιατί είχε μιαν απέραντη ψυχή, μια ψυχή που χωρούσε το άπαν. Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί, μονάχα εκείνος, που έχει τη δύναμη να ζει τα μαρτύρια όλων των άλλων που βασαν...

Σ’ αυτό το μυθιστόρημα, όπου οι άνθρωποι προκαλούν τον Θεό και την κοινωνία, στον εναλλασσόμενο και απαίσιο ρυθμό του εγκλήματος και της τιμωρίας, οι διαστροφές της ανθρώπινης σκέψης και το χάος των υποσυνείδητων παρορμήσεων αποκαλύπτονται κάτω από ένα εκτυφλωτικό φως - σαν το μάτι μας να βλέπει τον παράδεισο και την κόλαση ανάμεσα από σύννεφα σκισμένα απ’ τον κεραυνό. Μέσα στον ξεχωριστό αυτόν κόσμο όπου το εξιδανικευμένο και το μελοδραματικό, το παθολογικό και το υγιές, το ενορατικό και το εγκεφαλικό συνταιριάζονται σ’ ένα συμπαγές αμάλγαμα, οι Αδελφοί Καραμάζοβ, το τελευ...

Το διήγημα "Ένας τίμιος κλέφτης" γράφτηκε από τον Φ. Μ. Ντοστογιέφσκι το 1848 και ανήκει στον κύκλο διηγημάτων με τίτλο "Από τις σημειώσεις του αγνώστου". Ο τίμιος κλέφτης ξεχωρίζει από τα άλλα διηγήματα του κύκλου με ενεργετικό ρόλο του διηγητή, ο οποίος δεν είναι απλός μάρτυρας, αλλά συμμετέχει στα γεγονότα, που εξελίσσονται στο διήγημα, και από αυτόν εξαρτάται η μοίρα του ήρωα της ιστορίας. Το βασικό θέμα του διηγήματος είναι η μετάνοια για την αμαρτία -παραδοχή της υπεξαίρεσης, που διέπραξε ένας μεθύστακας, ασήμαντος ανθρωπάκος, που το μοναδικό του μέλημα ήταν η εξασ...

Ο μύθος του Μεγάλου Ιεροεξεταστή θεωρείται από τους πιο έγκυρους μελετητές το σημαντικότερο αυτόνομο κείμενο του Ντοστογιέφσκι, αν και περιέχεται στο μυθιστόρημά του "Αδελφοί Καραμαζόφ". Συμπυκνώνει, με αξιοθαύμαστη λιτότητα, τα βασικά νοήματα τόσο της Χριστιανικής κοσμοαντίληψης, όσο και ολόκληρου του έργου τού Ντοστογιέφσκι. - Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος: "Σκέψεις (σκόρπιες) μετά από τρία χρόνια παραστάσεων" - Μοναχός Νικόδημος: "Γιατί ο Ντοστογιέφσκι είναι μεγάλος και αθάνατος" - Θανάσης Ντόκος: "Οι κοινοτομίες του Ντοστογιέφσκι - εργοβιογραφία"