Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η διάγνωση του φασισμού ως ισχυρού ψυχολογικού και πολιτισμικού φαινομένου από τον Μπατάιγ αντανακλά την πρόθεση του να συνδυάσει τη μαρξιστική ανάλυση της καπιταλιστικής κοινωνίας με την κατανόηση των συναισθηματικών και συμβολικών διαστάσεων της συλλογικής εμπειρίας. Η "Ψυχολογική δομή του φασισμού" είναι από τα πρώτα κείμενα που εξετάζουν την απήχηση και την αποτελεσματικότητα της φασιστικής έλξης, με αφετηρία πρόσφατες για την εποχή του συγγραφέα ψυχολογικές, ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις. Οι λιβιδινικές σχέσεις της μάζας με τον ηγέτη και η αμφισημία τ...

Ζωρζ Μπατάιγ: ένας μυστικιστής του σύγχρονου πνεύματος, που δεν αποβλέπει όμως σε καμία σωτηρία, ένας θεολόγος χωρίς Θεό, ένας φιλόσοφος που μισεί τον λόγο και την επιχειρηματολογία των λογικών συλλογισμών, ένας εραστής της έκστασης, που δεν διστάζει όμως να περάσει μέσα από την οδύνη για να ταλαντευθεί στα κράσπεδα της αβύσσου. Και είναι αυτό το μοναδικό στίγμα του γάλλου συγγραφέα που καταγράφεται με προνομιακό τρόπο στην Εσωτερική εμπειρία. Γνήσιος κληρονόμος του Νίτσε, θα θεωρήσει τη μη-γνώση, την απώλεια του νοήματος, το άνοιγμα του εαυτού πέρα από το ψευδαισθητικό...

Ο νεκρός του τίτλου του βιβλίου, ο Έντουάρ, εραστής της Μαρίας, έχει μόλις πεθάνει στην αρχή της ιστορίας, και ο θάνατός του προξενεί στη Μαρία μια κατάσταση αποχαλίνωσης και έκστασης. Αυτό ίσως να υπονοεί μια προηγούμενη κατάσταση περιορισμού και δέσμευσης από τον εραστή. Ωστόσο, ο Μπατάιγ μας αποκαλύπτει ότι, καθώς ο Εντουάρ πέθαινε, της ζήτησε να γδυθεί τελείως. Επομένως, η απελευθέρωσή της δεν οφείλεται στο θάνατό του. Μάλλον εκείνος είναι αυτός που προκαλεί και καθοδηγεί τη σεξουαλική της έκσταση ενώ πεθαίνει. Η Μαρία παραβιάζει και αποσυναρμολογεί τους κοινωνικούς κ...

Στο θεμελιώδες αυτό έργο του ο Georges Bataille αναζητά την λεγόμενη "εσωτερική εμπειρία". Περιγράφει δε, με τρόπο εξόχως λογοτεχνικό, τις μεθόδους που ακολούθησε για την επίτευξη αυτού του "σκοπού". Τi είναι όμως αυτή η "εσωτερική εμπειρία"; Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι "η εμπειρία του βιώνειν", ενώ κάποιος άλλος θα έλεγε ότι πρόκειται απλώς για την ίδια τη ζωή. Το θέμα που ο Bataille αναλαμβάνει να περιγράψει είναι βεβαίως κάτι που δεν μπορεί να υπηρετηθεί εύκολα από τις λέξεις. Αυτό τον οδηγεί σε μια δημιουργική "σύγκρουση" με τη γλώσσα. Θα λέγαμε ότι επιστρατε...

Ο Μπατάιγ ολοκληρώνει το "Γαλάζιο του ουρανού" τον Ιούνιο του 1935, παραμονές του Ισπανικού Εμφυλίου. Κυριαρχεί ο ερωτισμός και ατμόσφαιρα πολιτικής τραγωδίας, σε μια αφήγηση γυμνή και χωρίς διάκοσμο, "αντι-λογοτεχνική". Η δράση τοποθετείται ανάμεσα στο Λονδίνο, το Παρίσι και τη Βαρκελώνη. 1935, 1957. Χρειάζεται να περάσουν δύο δεκαετίες μέχρι να δει το φως ένα σκάνδαλο, ένα σοκ για τους κατά παράδοση "μισοκοιμισμένους αναγνώστες μυθιστορημάτων". "Το γαλάζιο του ουρανού", όντως, δεν δείχνει "την παραμικρή συγκατάβαση για το σημερινό αισθητικό κριτήριο, κάτι που φοβάμαι π...

Το έργο αυτό, αναμφίβολα το κορυφαίο θεωρητικό επίτευγμα του Georges Bataille (όπου, εκτός των άλλων, συνυφαίνονται όλες οι γνωστές θέσεις του για το ιερό, για τον ερωτισμό και για την εσωτερική εμπειρία), υπήρξε από πολλές απόψεις έργο, προδρoμικό για τη σύγχρονη σκέψη: ερμηνεύοντας με λαμπρό τρόπο τις ανθρωπολογικές παρατηρήσεις του Marcel Mauss για το δώρο και τις πρωτόγονες μορφές ανταλλαγής, συνδέοντας αυτά τα δεδομένα με τη θυσία ως κεντρική έκφραση τoυ ιερού σε ποικίλους πολιτισμούς και συνεκτιμώντας τις μεταβαλλόμενες σχέσεις οικονομίας, θρησκείας και πολιτισμικών α...

"Η σχέση με το έργο του Μπατάιγ είναι μια σχέση δύσκολη, όχι μόνο επειδή απαιτεί ανασκευή ριζική όλων των κυρίαρχων απόψεων κι επανεξέταση ριψοκίνδυνη όλων των συνισταμένων του προβληματισμού πάνω στον άνθρωπο και τον κόσμο, αλλά προπαντός επειδή διεκδικεί ένα βλέμμα που κοιτάει, πίσω απ' τα παραπλανητικά φαινόμενα, την ουσία των γεγονότων, τη βαθύτερη αιτιολογία των πράξεων, την εσώτατη προέλευση της ιστορίας του ανθρώπου, το σημείο εκείνο της ανείπωτης φρίκης που κουβαλάμε όλοι ανεξαιρέτως μέσα μας, που δεν τολμάμε να το αντικρίσουμε, που το απορρίπτουμε ή το παραγράφουμε...

"Η αντιμετώπιση του πεπρωμένου παραμένει η ουσία της γνώσης", γράφει ο Bataille. Σύμφωνα με τον Bataille, το να υπάρχεις σημαίνει να ζεις χωρίς ωφελιμιστικό τρόπο. Σημαίνει να ξοδεύεις και όχι να συντηρείς αποθέματα, αποδεχόμενος την τραγική σου διάσταση, το θάνατο. Ο θάνατος γεννά το ιερό, γεννά αυτό που ενώνει. [...] "Η ιερή κοινωνιολογία του σύγχρονου κόσμου" είναι μια διάλεξη του Georges Bataille που δόθηκε στις 2 Απριλίου του 1938 στο College de Sociologie. Αποτελεί ένα αδημοσίευτο κείμενο το οποίο βρέθηκε την άνοιξη του 2001 στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού. Σε έ...

O Georges Bataille δεν υπήρξε ποτέ ένας "κανονικός" φιλόσοφος, όπως για παράδειγμα ο Χέγκελ ή ο Σαρτρ. Ήταν διστακτικός ως προς τις έννοιες, εύκαμπτος ως προς τα φιλοσοφικά συστήματα και βαθιά καχύποπτος ως προς τη γλώσσα. Ο Bataille ποτέ δεν ανέπτυξε ιδέες και ποτέ δεν υποστήριξε ιδέες με τη ζωή του. Δεν θα μπορούσε, κατά συνέπεια, κάποιος να αναμένει ότι το έργο του "Για τον Νίτσε" θα αποτελούσε έναν παραδοσιακό σχολιασμό του Νίτσε. Το έργο αυτό είναι περισσότερο ένα εγχείρημα του Bataille να προβάλει τα στοιχεία εκείνα της φιλοσοφίας του Νίτσε, τα οποία αναγνώριζε ως δ...

Τα όντα που τελούν την αναπαραγωγή και εκείνα που προέρχονται από αυτήν, είναι όντα ξεχωριστά το ένα από το άλλο, που διαχωρίζονται από μιαν άβυσσο, μια συναρπαστική ασυνέχεια. Ως άτομα, πεθαίνουμε μοναχικά μέσα σε μια ακατανόητη περιπέτεια, νοσταλγούμε ωστόσο τη χαμένη αλληλουχία. Η αφροδίσια δραστηριότητα της αναπαραγωγής, μία από τις ανθρώπινες μορφές της οποίας αποτελεί ο ερωτισμός, μας βοηθά να την ξαναβρούμε, από τη στιγμή της ένωσης των αναπαραγωγικών κυττάρων, γεννάται μια συνέχεια μεταξύ τους, με σκοπό τη δημιουργία ενός νέου όντος από τη στιγμή του θανάτου τους. Π...

Ο Πέτρος διηγείται πώς, μετά από μια ευλαβική παιδική ηλικία, στα δεκαεφτά του χρόνια μυήθηκε στη διαστροφή από τη μητέρα του. Καθώς, χάρη σ' αυτήν, βυθίζεται στο όργιο και στην ακολασία, ανακαλύπτει την έκσταση της αιώνιας κατάρας, όπου αναμειγνύονται η αγωνία, η ντροπή, η απόλαυση, η αηδία και ο σεβασμός. Σεβασμός γι' αυτή τη γυναίκα, τη μητέρα του, που μπόρεσε να κόψει όλες τις γέφυρες ως την τελευταία και που, αφού άγγιξε το βάθος της αβύσσου, παραδίδει το γιο της στο θάνατο στον οποίο η ίδια παραδίδεται. Το "Η μητέρα μου" είναι ένα από τα πιο βίαια, τα πιο σκανδαλωδώς...

Το πιο άσεμνο βιβλίο να είν' εντέλει και το πιο τρυφερό, αυτό πια καταντάει σκανδαλώδες μ' όλη τη σημασία της λέξεως. Maurice Blanchot

[...] Συγκεντρώσαμε, λοιπόν, στον τόμο αυτό σύντομες απόψεις νεοελλήλων στοχαστών για τον Κάφκα -χαράγματα που αρχικά προορίζονταν για τις σελίδες τον Φυλλαδίου, και τον συμπληρώσαμε με μελετήματα, ή αποσπάσματα μελετών, εξεχουσών μορφών του αιώνα μας. Ελπίζουμε ότι έτσι δροσίζουμε την ταλαιπωρημένη ψυχή του Κάφκα και βοηθούμε τους συγκατοίκους της εποχής μας να συνειδητοποιήσουν όχι μονάχα την σπουδαιότητα του έργου του άλλα και την κρισιμότητα του τέλους αυτού του Εικοστού Αιώνα. Η "Ευθύνη" Περιέχονται τα κείμενα: - Βαγγέλης Αθανασόπουλος, "Μεταμορφώσου και γίνε"...

Όσο ο άνθρωπος υποτάσσει το περιβάλλον του στους πραχτικούς τους σκοπούς, τόσο χάνει τη μύχια σχέση του μ' αυτό. Κι όσο μετατρέπει τα πάντα, άψυχα και ζωντανά, σε εργαλεία της δικής του ζωής, τόσο φουντώνει μέσα του η λαχτάρα της ένωσης. Η θρησκεία αποτελεί, κατά τον Bataille, μιας εξισορροπητική, αβιωματική κι ωστόσο απατηλή απάντηση σ' αυτή την αποξένωση. Είναι "η αναζήτηση της χαμένης μυχιότητας". Επειδή όμως η αποξένωση αυτή δεν μπορεί ν' αποδοθεί μονάχα σε κάποιον κοινωνικό-ταξικό χαραχτήρα της παραγωγικής πράξης (στις κοινωνικές σχέσεις παραγωγής), αλλά είναι συνυφασμ...