Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Νομίζω πως η ειδικότητα και η επιτυχία του Γ. Πηλιχού ήταν οι συνεντεύξεις με πρόσωπα της δημοσιότητας και πάνω σε θέματα της επικαιρότητας. Και πήρε πάμπολλες από πάμπολλους, σημαντικές και σημαντικούς. Δείγμα, οι σαράντα περίπου συνεντεύξεις που δημοσιεύθηκαν στα "Νέα" και αναδημοσιεύονται στο βιβλίο αυτό. Έχουν παρθεί πριν τριάντα έξι χρόνια, αλλά το θέμα τους είναι αναμφισβήτητα διαχρονικό. Ήταν, τότε, η ταραγμένη εποχή του βασιλικού πραξικοπήματος της 15.7.1965 και της Αποστασίας που το ακολούθησε. Η Ελλάδα, η Αθήνα ειδικά, σειόταν νυχτοήμερα. Συγκεντρώσεις και διαμαρτ...

Οι "Ασκήσεις επί χάρτου" περιλαμβάνουν σημειώσεις που κατά καιρούς κρατούσα, πότε γράφοντας ένα έργο μου, πότε διαβάζοντας κάποια λογοτεχνικά βιβλία και πότε, επιστρέφοντας στο σπίτι, μετά από κάποιες ερεθιστικές κουβέντες -σε καφετέριες και ταβερνεία- με φίλους, γύρω από θέματα αισθητικής. Βασικά, γραφόντουσαν περισσότερο για να διατηρήσω στη μνήμη μου κάποιες σκέψεις μου και κάποιες ιδέες μου, σαν μια παρακαταθήκη για προσωπική μου χρήση, και καθόλου για να λειτουργήσουν ως κάποια θεωρητικά θέσφατα -γύρω από προβλήματα αισθητικής- για τους άλλους.

Το βιβλίο αυτό είναι ένας φόρος τιμής στην μεγάλη Μαρίκα Κοτοπούλη. Είναι ένα είδος "προσωπογραφίας" και "βιογραφίας" της, με τα στοιχεία που τις διέπουν να βγαίνουν μέσα από λόγια και κείμενα δικά της, μέσα από τις συνεντεύξεις της, μέσα από τους διθυραμβικούς ύμνους που έγραψαν μερικοί από τους μέγιστους λογίους και θεατρανθρώπους της εποχής της, μέσα από τα κριτικά σημειώματα για τις ανυπέρβλητες ερμηνείες της σε μια τεράστια γκάμα ρόλων... Το υλικό ήταν τεράστιο, η επιλογή των χαρακτηριστικών αποσπασμάτων δύσκολη... Ό,τι σημαντικό γράφτηκε για την Μαρίκα, ό,τι αξιομνημό...

Μέσα από την ιστορία του Φρανκ, φοιτητή κλασικών σπουδών στον Πρίνστον, παρακολουθούμε την επιρροή μιας μαγικής εφεύρεσης στον ανθρώπινο νου. Η εφεύρεση τον συγκλονίζει, ανατρέπει τη ζωή του και τις σχέσεις του με τον κόσμο. Με τα πειράματά του όμως, ο ανυποψίαστος Φρανκ βγάζει στο παζάρι της παγκόσμιας αγοράς ό,τι πιο ακριβό έχει η ανθρώπινη συνείδηση. Με χιούμορ, σασπένς και πολλές λοξές ματιές στην ανθρώπινη ύπαρξη, ο συγγραφέας ξετυλίγει με ευρηματικό τρόπο ένα συναρπαστικό και ιδιαίτερο μυθιστόρημα.

Στον πρώτο κύκλο των Φιλολογικών Περιπάτων (Καστανιώτης, 1999) είχαν συγκεντρωθεί συνομιλίες που έκανε ο Κωστής Μπαστιάς με γνωστούς ποιητές και πεζογράφους (όπως ο Γρηγόριος Ξενόπουλος, ο Παύλος Νιρβάνας, ο Μιλτιάδης Μαλακάσης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Άγγελος Σικελιανός) στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και με προορισμό το περιοδικό Εβδομάς. Στο βιβλίο αυτό, που αποτελεί τον δεύτερο κύκλο των Φιλολογικών περιπάτων, συγκεντρώνονται συνομιλίες και άρθρα του Μπαστιά όχι μόνο για λογοτέχνες αλλά και για εξέχοντες ζωγράφους, γλύπτες, μουσουργούς, θεατρικούς συγγραφείς, όπως και...

Θα ήθελα να σας πω δυο λόγια για τους καημούς και τις λαχτάρες του Έλληνα τεχνίτη. Όλοι το ξέρετε πως τον βαραίνει βαριά κληρονομιά αιώνων. Εκείνο που δεν ξέρουνε πολλοί είναι πως τη δουλειά του την διατρέχει πάντα ένας αδιόρατος δραματικός παλμός από το πάλεμά του ανάμεσα σε δυο αντίθετες δυνάμεις. Γεννημένος στο σταυρικό γεωγραφικό σημείο που ανταμώνουν δυο κόσμοι τόσο αλλιώτικοι, στο σύνορο Ανατολής και Δύσης, που η κάθε μια έχει συλλάβει το δράμα του κόσμου με τον δικό της διαφορετικό τρόπο -επίπεδο και με δυο διαστάσεις η μία, τρισδιάστατο, με όγκο και βάθος, η άλλη-,...

Κείμενα για συνθέτες, τραγουδιστές και στιχουργούς, και κυρίως για την υπόθεση του ελληνικού τραγουδιού. Ο συντάκτης αυτών των κειμένων ευτύχησε να συνεργαστεί με όλους σχεδόν τους συνθέτες. Ορισμένοι ήταν "θηρία". Άλλοι μικρά θηρία του γάλακτος, χαμένων γονέων, που βύζαιναν από άλλα ζώα, και ορισμένοι αδιάφοροι και ανθρωπάκια. Ωστόσο τα τραγούδια όλων ταξίδευαν μυστικά σε δίσκους, σε CD, ραδιόφωνα, πίστες, θέατρα και στάδια, αδιαφορώντας και για τις συνθήκες που γράφτηκαν και για κείνους που τα 'γραψαν. Δεν είναι ντροπή να αγαπάει κανείς το τραγούδι. Και όπως υπάρχουν άνθ...

Οι αφορισμοί αυτού του βιβλίου αποτελούν προϊόν σαράντα ετών. Συχνά γραμμένοι σε μικρά χαρτάκια, σε περιθώρια εφημερίδων και όπου αλλού μπορεί να φανταστεί κανείς, εκφράζουν την προσπάθειά μου να "ξεφορτωθώ" τις βασανιστικές σκέψεις μου. Όταν δεν τις έγραφα αμέσως, χάνονταν σαν αέρας χωρίς να μπορώ να τις ξαναθυμηθώ ποτέ. Πολλούς απ' αυτούς τους αφορισμούς τους βρήκα σε κείμενα που έχω δημοσιεύσει σε εφημερίδες ή περιοδικά και άλλους τους κατέγραψα ταξιδεύοντας με αεροπλάνο - κάτι σαν μικρές υποθήκες για να με θυμούνται οι μεταγενέστεροι. Θα ήταν απογοητευτικό να συμφωνούσα...

Ο Κώστας ο Ταχτσής χαρακτηρίζεται, πέρα βέβαια από τα λογοτεχνικά του προσόντα, που τα συνάγουμε από τη μελέτη των βιβλίων του, από μεγάλη εξυπνάδα. Είναι πανθομολογουμένως ένας εύστροφος άνθρωπος, τολμηρός, με ιδιαίτερη παρρησία. Όταν βλέπει το στραβό, αυτό με το οποίο δεν συμφωνεί, το λέει κατάμουτρα κι ας γίνει ό,τι θέλει. Υπάρχουν πολλά ανέκδοτα για την παρρησία του. Αλλά θα ήθελα κάπως ιστορικότερα να μιλήσω για το πρόσωπό του. Με τον Ταχτσή έχουμε πολλά κοινά σημεία. Είχαμε, προτού γνωριστούμε, πολλά κοινά σημεία. Πρώτα πρώτα είμαστε γεννημένοι και οι δυο στη Θεσσαλον...

Αν κατάφερα να εκπληρώσω ένα παιδικό μου όνειρο, αυτό ήταν τα ταξίδια στον κόσμο. Χάρη στο επάγγελμα που ασκώ από τα δεκαοχτώ μου χρόνια, χάρηκα την περιπλάνηση σε χώρες μακρινές των πέντε ηπείρων. Και όποτε ο χρόνος μού το επέτρεπε, δημοσίευα τις εντυπώσεις μου, κυρίως στην Ελευθεροτυπία και στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, στις οποίες έχω καταδικαστεί από το 1976 σε -ίσως- ισόβια θητεία. Το μόνο μου παράπονο είναι ότι δεν κατάφερα να καταγράψω τις εντυπώσεις μου από χώρες της Αφρικής, όπως και του Νότιου Ειρηνικού. Τα γεγονότα έτρεχαν και ο χρόνος δεν περίσσευε. Έτσι αυτή...

Το ταξίδι στην Επίδαυρο ήταν πάντα συναρπαστικό. Από τότε, παλιά, πριν από 2.500 περίπου χρόνια έως σήμερα. Από τότε που ξεκινούσαν για να πάνε τους δικούς τους αρρώστους στον Ασκληπιό για να τους κάνει καλά. Χωρίς να έχουν στο δρόμο τους ούτε ξενοδοχεία ούτε εστιατόρια. Σήμερα, στο δρόμο σου για την Επίδαυρο, βρίσκεις τα πάντα. Και εκεί, στο τέλος, σε περιμένει το πιο όμορφο θέατρο σ' όλο τον κόσμο, για να δεις μια θεατρική παράσταση. Όπως έβλεπαν και οι ταξιδιώτες πριν από πολλά χρόνια, στο ίδιο ακριβώς θέατρο. Τα κείμενα αυτού του βιβλίου είναι επιλογές μιας δεκαετίας...

Ο καλός μας φίλος με τον μεταδοτικό ενθουσιασμό, με εκείνη την οργιώδη φαντασία, με προσκαλούσε στο συμπόσιο με τις φωτογραφίες· τις φωτογραφίες της αρμονίας στην κίνηση, των ωραίων σωμάτων, της αλκής κι ευλυγισίας· νέοι δυνατοί άνδρες σε άγρια πάλη, σχεδόν θεατρική χορογραφία. Η φωτογραφία με τον κεφάτο Νικολαΐδη στη μονομαχία του με τον Ξανθόπουλο θα μπορούσε να ήταν μια γοητευτική φιγούρα από ανδρικό μπαλέτο, με σκηνοθέτη την μπάλα. Ερωτική στιγμή, όπου ο καθένας είναι συγκεντρωμένος στον εαυτό του, τον στόχο του, εναρμονισμένος με τον σύντροφό του. Πρόσωπα νεαρών πολεμ...

Μου αρέσουν όλα τα είδη της φωτογραφίας, αλλά δεν κουράζομαι ποτέ να φωτογραφίζω έξω, στο φυσικό φως. Από το πρώτο χάραμα μέχρι να 'ρθει η νύχτα, το φως σ' αυτή τη γωνιά της γης αλλάζει διαρκώς όλη τη μέρα, όλο το χρόνο, μεταμορφώνοντας λεπτομέρειες αόρατες πριν λίγο. Φως, άλλοτε εκτυφλωτικό, άλλοτε μαλακό, άλλοτε σκληρό και αδυσώπητο, άλλοτε πύρινο και διεισδυτικό, άλλοτε λεπτό και ευαίσθητο, σχεδόν πνευματικό... "Αγγελικό και μαύρο φως".

"... έπαιρνε το δισάκι με τα άμφια στον ώμο του ο πατήρ Αστέριος και εγώ σιγά σιγά ανεβαίναμε αυτές τις πέτρες και γινόταν η λειτουργία, αλλά αποζημιώνεται κανείς εκεί, όταν θα ανεβεί, για τον κόπο του, διότι η θέα είναι απερίγραπτος. Από την κορυφή της Αρασιάς βλέπει κανείς όλα τα χωριά της Ίμβρου, όλα τα χωριά. Ο πατήρ Αστέριος, όπως είπα, ήταν καλοκάγαθος άνθρωπος και περιορισμένων μορφωτικών προσόντων, και όταν τον ρωτούσαν "πως ανεβαίνεις στην Αρασιά, δεν κουράζεσαι, πάτερ Αστέριε;", ήθελε να πει ότι ανεβαίνει άνετα και έλεγε ότι ανεβαίνει "ανέπαφα" -αιωνία του η μνήμη...

Ο Γιάννης Τσαρούχης έχει γράψει τα σημαντικότερα κείμενα που έχουν γραφτεί για την τέχνη στην ελληνική γλώσσα. Μέσα στον κυκεώνα της φλυαρίας που κερματίζει καθημερινά το ντελικάτο σώμα της τέχνης, μέσα στην απίστευτη ανευθυνότητα που κυκλοφορεί καθημερινά γύρω μας, παραμένει ο άνθρωπος που λέει δυό λέξεις με νόημα γνωρίζοντας τα πράγματα από μέσα. Έχει το προνόμιο να συγκεντρώνει την εμπειρία, τη γνώση και τη διαίσθηση ταυτόχρονα, ενός χαρισματικού ατόμου που ξέρει να ζωγραφίζει -όσο ελάχιστοι-, πολύ σπάνιο στον καιρό μας. Δεν θα πρέπει βέβαια να τον δούμε σαν συγγραφέα,...

Η επιλογή του τίτλου με βασάνισε πολύ. Περισσότερο ίσως και από την επιλογή των κειμένων που απαρτίζουν το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου. Αναρωτιέμαι δηλαδή αν ανταποκρίνεται, και κατά πόσο, στον ομολογουμένως ανώμαλο ειρμό της νοητικής του συγκρότησης, καθώς και στον άλλοτε άτακτο, άλλοτε τακτικό ρυθμό της λογικής του ακολουθίας. Δεν ξέρω, με άλλα λόγια, ως ποιο βαθμό το "Πάρεργα" μπορεί να καθρεφτίζει, ταυτόχρονα όμως και να δικαιολογεί, την αβέβαιη ενίοτε καθαρότητα και την ασταθή συχνά συνοχή του σκεπτικού τών υπό εξέταση θεμάτων. Όπως δεν ξέρω και αν στο "άκαιρα, ανεπί...

Το "e-mail στην οδό Αγίου 'Ορους" αποτυπώνεται ως αυτοβιογραφική περιπέτεια. 'Ενας αόρατος Αββάς, άγνωστος συνταξιδιώτης, ο δεύτερος εαυτός μας, πότε φωτεινός και πότε σκοτεινός, σε αιχμαλωτίζει και ταυτόχρονα σε απελευθερώνει. Όλα καταπίνονται, χάνονται, για να αναβαπτισθούν, να ξαναγεννηθούν και να υπάρξουν ως μέγεθος ατομικό και απόλαυση ζωής. Κάθε προγενέστερη γνώση αθροίζεται στη μόρφωση που χάνει τον προορισμό της, αν δεν μεταμορφώσει το υποκείμενό της. Μηδενίζεται το παλιό, σβήνουν τα παλαιά φώτα για να ξανανάψουν ως νέα εκτυφλωτικά. Το τέλος είναι η αρχή. Στο "e...