Στεφανίδης Μάνος Σ.
Stefanídis Mános S.
Ο Μάνος Στεφανίδης γεννήθηκε στο Πειραιά το 1954. Σπούδασε αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετεκπαιδεύτηκε στο Kunstmuseum του Dusseldorf και στο Smithsonian Institution της Washington DC. Είναι διδάκτορας του ΑΠΘ. Επί 25 χρόνια ήταν επιμελητής της Εθνικής Πινακοθήκης. Το 2004 εξελέγη λέκτορας του Πανεπιστήμιου Αθηνών και το 2005 μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Το 2006 εξελέγη επ. καθηγητής στο ΑΠΘ αλλά δεν απεδέχθη τη θέση. Σήμερα διδάσκει Ιστορία της Τέχνης στην Φιλοσοφική Αθηνών, τμήμα θεατρικών Σπουδών. Το 1990 ήταν ο κομισάριος της Ελλάδας στη Biennale Βενετίας. Από το 1985 είναι μέλος της Α.I.C.Α.. Οργάνωσε και διηύθυνε το παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στη Κέρκυρα (1990-1995) και το ιδιωτικό μουσείο Φρυσίρα (2000-2002). Έχει διδάξει σε μεταπτυχιακά σεμινάρια του Καποδιστριακού και Ιονίου Πανεπιστήμιου, του Παντείου και της ΑΣΚΤ καθώς και στη σχολή ξεναγών και τον ΑΚΤΟ. Γράφει χρόνια κριτικές τέχνης και επιφυλλίδες στην "Καθημερινή", το "Βήμα", το "Έθνος", την "Ελευθεροτυπία", τον "Ελεύθερο Τύπο" και το περιοδικό Αντί. Συνεργάζεται με τα λογοτεχνικό περιοδικό "Το Δέντρο", "Η Λέξη", "Ρεύματα", "Μανδραγόρας", "(δε)κατα". Έχει παρουσιάσει πολλές τηλεοπτικές εκπομπές στη κρατική τηλεόραση, στον ΑΝΤ1 και το SevenX, ραδιοφωνικές εκπομπές στο Τρίτο Πρόγραμμα και στο Κόκκινο 105,5. Έχει διοργανώσει σεμινάρια τέχνης στην Αρχαιολογική Εταιρεία, στην Ελληνοαμερικανική Ένωση και στη Booze Cooperativa.
Της Αγνής: υστερόγραφο
Συλλογικό έργο
Ergo (2008)
Η Αγνή Μουζενίδου ήταν μια περήφανη ψυχή που κρυβόταν για να μη φανεί η χαρισματική προίκα της ως έπαρση, ως αλαζονεία. Μεγαλωμένη μέσα σε ένα σπίτι λογίων, μέσα στην, ίσως, πλουσιότερη βιβλιοθήκη θεατρικής γνώσης της Ελλάδας, από νωρίς ένιωσε την ανάγκη να είναι επιφυλακτική απέναντι στην προπέτεια των πολλών και την επιδειξιομανία των ολίγων. Θησαύρισε γνώσεις και πρακτικές με τις σπουδές της στο εξωτερικό και με τα πτυχία που εκόμισε επέστρεψε τα τροφεία των κρατικών υποτροφιών με το παραπάνω. Τη σκίαζε η πληθωρική, απαιτητική προσωπικότητα του πατέρα της και με τη φόβο...
Μια ιστορία της ζωγραφικής
Στεφανίδης Μάνος Σ.
Εκδόσεις Καστανιώτη (2008)
Ας μιλήσουμε λοιπόν για τέχνη, ας μιλήσουμε για ζωγραφική, ας μιλήσουμε για τη δύναμή της, την τιμή της και την κρίση της. Ας μιλήσουμε για τις αισθητικές μορφές, δηλαδή για τη λυδία αυτή λίθο που διαφοροποιεί το καλλιτεχνικό απο το εμπορικό αντικείμενο.
Το πορτρέτο και η κρίση της αναπαράστασης
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2007)
Το 2004 συμπληρωνόταν μισός αιώνας από τον θάνατο του Αντώνη Μπενάκη, ιδρυτή του Μουσείου Μπενάκη. Το Ίδρυμα, που αποτέλεσε έναν από τους καρπούς του οράματός του, αποφάσισε να τιμήσει τη μνήμη του με μια σειρά εκδηλώσεων, ομόλογων με τη φυσιογνωμία και την αποστολή του. Ανάμεσα σ' αυτές, η έκθεση "Ομοιότητα περίπου. Εκδοχές ενός πορτρέτου του Αντώνη Μπενάκη" (2 Δεκεμβρίου 2004 - 30 Ιανουαρίου 2005), της οποίας την επιμέλεια είχε ο ιστορικός τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος. Η έκθεση στόχευε στη διερεύνηση των δυνατοτήτων και των προσανατολισμών της αναπαράστασης της ανθρώπινης...
Σωτήρης Σόρογκας
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Mια καλλιτεχνική παρουσία ευθύβολη και διακριτική, που κυριαρχεί με το δικό της, πηγαία προσωπικό ύφος στην εικαστική ζωή της χώρας, είναι ο ζωγράφος Σωτήρης Σόρογκας. Zωγράφος με καταβολές στην πιο στέρεη και διαχρονική μας παράδοση, της προσθέτει εδώ και δεκαετίες τη δική του εκδοχή του ελληνικού φωτός. Γι' αυτόν ακριβώς τον ζωγράφο, που εξαγιάζει τις ταπεινές μορφές ζωής, μια πλειάδα ανθρώπων των γραμμάτων, θεωρητικών της εικαστικής δημιουργίας, ποιητών και συγγραφέων, έχει εκφραστεί μέσα στο διάστημα τριάντα πέντε και πλέον χρόνων. Tα κείμενα αυτών ακριβώς των δ...
Εισαγωγή στην ελληνική γλυπτική
Στεφανίδης Μάνος Σ.
Φιλιππότη (2006)
Από τον βράχο του Αγίου Ρωμανού στη Τήνο αγναντεύω την ανεξάντλητη θάλασσα κι ακούω έναν άνεμο γδάρτη να χαράζει με τη δύναμη του τους βράχους. Αρχέγονη γλυπτική. Ανάλογα τον Βοριά ή τον Νοτιά το φως αναδύει όγκους ή σβήνει περιγράμματα νησιών με υδρατμούς στο πέλαγος μακριά. Είναι μέρες που η ευδία επιτρέπει να βλέπω πίσω από τη Σύρο τη Σίκινο και τη Κύθνο, γαλανά φαντάσματα, και πίσω από τη Γυάρο τη Τζια. Η Πάρος, η Αντίπαρος και η Νάξος, οι Δήλες αποκαλύπτονται λαμπρές ή εξαφανίζονται από συστολή ανάλογα την ώρα ή την εποχή, ανάλογα την ένταση του φωτός όπως την διηθίζου...
Nonda
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2006)
Ο κατάλογος εκδόθηκε με αφορμή την έκθεση "Nonda. Έξι δεκαετίες τέχνης, 1940-2000", Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο οδού Πειραιώς, 14 Δεκεμβρίου 2006 - 8 Φεβρουαρίου 2007. [...] Ξεκινώ το κείμενό μου με την εξής παρατήρηση: η περίπτωση του ζωγράφου Επαμεινώνδα Παπαδόπουλου (Nonda) δεν καταγράφεται σε καμία από τις κυκλοφορούσες ιστορίες της νεοελληνικής τέχνης. Μόνη εξαίρεση η εντελώς πρόσφατη "Ιστορία των Ελλήνων" των εκδόσεων Τεγόπουλου - Μανιατέα (τομ. 14, 580). Άρα η πρωτοβουλία του Μουσείου Μπενάκη να οργανώσει αναδρομική παρουσίαση του έργου του λειτουργεί συγχρόνως και ως...
Βαλέριος Καλούτσης 1954-2004: Ανατροπές
Συλλογικό έργο
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2005)
[...] Κι ερχόμαστε σήμερα στην αναδρομική έκθεση που διοργανώνει η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων για να αποτιμήσουμε με την όποια δυνατή νηφαλιότητα μιαν εργασία μισού ακριβώς αιώνα η οποία συμβολικά μπορεί να εκφράσει τα επιτεύγματα αλλά και το δράμα της νεωτερικής τέχνης στον τόπο μας. Να καταδείξει τα όρια των μεμονωμένων δημιουργών όταν αυτοί δρουν εκτός των προτεραιοτήτων του κυρίαρχου συστήματος αλλά και τις διεξόδους που μπορούν να βρουν όταν βρεθούν στα γεωγραφικά εκείνα σημεία όπου διαμορφώνεται η επίσημη ιστορία και συνακόλουθα η τέχνη. Το συνολικό έργο του Καλούτση...
Βαλέριος Καλούτσης 1954-2004: Ανατροπές
Συλλογικό έργο
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2005)
[...] Κι ερχόμαστε σήμερα στην αναδρομική έκθεση που διοργανώνει η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων για να αποτιμήσουμε με την όποια δυνατή νηφαλιότητα μιαν εργασία μισού ακριβώς αιώνα η οποία συμβολικά μπορεί να εκφράσει τα επιτεύγματα αλλά και το δράμα της νεωτερικής τέχνης στον τόπο μας. Να καταδείξει τα όρια των μεμονωμένων δημιουργών όταν αυτοί δρουν εκτός των προτεραιοτήτων του κυρίαρχου συστήματος αλλά και τις διεξόδους που μπορούν να βρουν όταν βρεθούν στα γεωγραφικά εκείνα σημεία όπου διαμορφώνεται η επίσημη ιστορία και συνακόλουθα η τέχνη. Το συνολικό έργο του Καλούτση...
Αντουανέττα Αγγελίδη
Συλλογικό έργο
Αιγόκερως (2005)
Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε με την ευκαιρία της πλήρους αναδρομής στο έργο της Αντουανέττας Αγγελίδη, που διοργανώθηκε από το 46ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (18-27 Νοεμβρίου 2005). Στο πλαίσιο του αφιερώματος προβλήθηκαν οι ταινίες "Παραλλαγές στο ίδιο θέμα", "Idees Fixes/Dies Irae", "Τόπος", "Οι ώρες-μια τετράγωνη ταινία", "Κλέφτης ή η πραγματικότητα". "Μέσα στο γενικότερο τοπίο του ελληνικού κινηματογράφου, το έργο της Αντουανέτας Αγγελίδη είναι από τα λίγα που έχουν επιλέξει τη σκέψη και τον πειραματισμό πάνω στο ίδιο το μέσο της κινηματογραφικής αφήγησης. Οι τα...
Βλάσης Κανιάρης: Διαδρομές 1957-2004
Συλλογικό έργο
Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων (2004)
Ο Βλάσης Κανιάρης γεννήθηκε το 1928 στην Αθήνα. Από το 1946 και για σχεδόν πέντε χρόνια φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1947 γνωρίζεται με τον Γιάννη Τσαρούχη. Το 1950, μετά το θάνατο του πατέρα του, εγκαταλείπει τις ιατρικές σπουδές και αρχίζει τη φοίτηση στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Τελειώνει το 1955, έχοντας δασκάλους τον Ουμβέρτο Αργυρό, τον Γιάννη Παπά, τον Πάνο Σαραφιανό και κυρίως τον Γιάννη Μόραλη που τότε είχε εκλεγεί καθηγητής. Παράλληλα εργάστηκε κοντά στον Γιάννη Τσαρούχη στις σκηνογραφικές παραγγελίες της εποχής, πραγματοποιώντας και...
Μικρή πινακοθήκη
Στεφανίδης Μάνος Σ.
Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)
Συχνά τα κείμενά μου, λένε, τα χαρακτηρίζει οργή. Εύχομαι να πρόκειται για έντιμη οργή. Είναι βέβαιο πάντως ότι η τέχνη αλλά και η καθημερινότητά μας γίνονται πιο καθαρές μέσω της οργής, καθώς πρόσωπα και πράγματα υποχρεώνονται να δείξουν τον εαυτό τους. Πόσο μάλλον που για να διεκδικήσουμε με πειθώ ό,τι αγαπάμε, πρέπει πρώτα να καταθέσουμε τι μισούμε. Η ζωντανή τέχνη, πάλι, ανέκαθεν ήταν το παιδί της ρήξης, το τέκνο της οργής. Ακόμη και σ' αυτήν εδώ τη γωνιά της γης, όπου συντηρητισμός και μετριότητα βασιλεύουν, η τέχνη και οι άνθρωποί της εγκαίρως χλεύασαν την εξουσία και...
Ο πολιτισμός στην εποχή της μελαγχολίας
Στεφανίδης Μάνος Σ.
Πολύτυπο (2004)
"Πώς μπορεί λοιπόν να μιλήσει κανείς για τον πολιτισμό και την πολιτική του ή ακόμη περισσότερο για την τέχνη και τη μεταφυσική της δύναμη σε μιαν εποχή που δεσπόζει η παντοδυναμία της αγοράς; Τα κείμενά μου χαρακτηρίζονται από οργή· οργή για ό,τι δεν γίνεται, ενώ θα μπορούσε να έχει πραγματοποιηθεί. Ελπίζω ότι πρόκειται για έντιμη οργή. Εφόσον, για να διεκδικήσουμε ό,τι αγαπάμε, πρέπει πρώτα ν' αποδείξουμε τι μισούμε. Σήμερα τα θέματα του πολιτισμού διαχειρίζονται managers, πολυεθνικές, μεγαλοδικηγόροι, τράπεζες, ενώ οι δημιουργοί είτε ιδιωτεύουν είτε υπαλληλοποιούνται....
Et in Iraq ego
Συλλογικό έργο
Πλέθρον (2004)
Το συλλογικό έργο "Et in Iraq ego ή ο πόλεμος συνεχίζεται" - "ήμουν κι εγώ στο Ιράκ", παράφραση του "et in Arcadia ego", του γνωστού έργου του ζωγράφου N. Poussin- , με εισαγωγή και επιμέλεια της Bαρβάρας Παπαδοπούλου, εντάσσεται στη σειρά των εκδόσεών μας "Eικαστικά". Τον περασμένο Oκτώβριο, όταν ο πόλεμος στο Iράκ είχε πάψει να είναι στο επίκεντρο της επικαιρότητας, ξεκίνησε ένα εργαστήρι αναστοχασμού του γεγονότος στο Σταθμό Άλφα - Aθηναϊκό Kέντρο Σύγχρονης Tέχνης, ως συνέχεια της 24ωρης δράσης "Γενική Επιστράτευση" που πραγματοποιήθηκε εκεί κατά τη διάρκεια της πρώτης...
Contemporary Greek Artists
Συλλογικό έργο
Μέλισσα (2004)
The international secondary literature dealing with Greek art of the last two centuries is far from adequate, and the absence of comprehensive studies in the area is compounded by a lack of even the most cursory biographical information about Greek artists. International publications devote very little space to contemporary Greek artists in particular, and what coverage does exist tends to be uneven and -in several cases- misleading. Convinced that this gap has its roots in a failure on the Greeks side to promote artists systematically and convincingly abroad, we strongly b...
About Greece
Συλλογικό έργο
Υπουργείο Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Γενική Γραμματεία Πληροφοριών (2004)
"About Greece" contains useful information on contemporary Greece. The aim of this volume is not to praise the country but rather to present an objective overview. Moreover, this is a precondition for the involvement of the Laboratory of Political Communication of the University of Athens. For each topic we relied upon authors who we knew would be able to present a justified analysis. We thank all of them warmly, for their collaboration and for the quality of their contribution. […] Professor A-J. D. Metaxas Director of the Laboratory of Political Communication at the...
Ελένη από χαρτί
Στεφανίδης Μάνος Σ.
Ελληνικά Γράμματα (2003)
Στην έρημο των ανθρώπων μυριάδες οι άνθρωποι που ψάχνουν ανθρώπους. Που ψάχνονται. Άλλοτε με προσμονή, άλλοτε με απελπισία. Οι άνθρωποι συναντιούνται, σμίγουν, φοβούνται, χωρίζουν, θυμούνται, χάνονται και πάλι απ' την αρχή. Εφόσον η έρημος συνεχίζει ν' αναδεύει την άμμο της. Έρωτας, αγάπη, απόγνωση, τύχη, ανάγκη; Η "Ελένη από χαρτί" ήταν μια γυναίκα με σάρκα και οστά που ζούσε εδώ, δίπλα μας. Η αποχώρησή της γέννησε ένα κείμενο, ένα σωρό χειρογράφων κατ' εικόνα της. Τώρα πια λέγεται "Έλενα Ξένου". Άλλο σώμα, άλλου, αλλού. Βρήκε το νέο της όνομα σ' ένα κείμενο του Χειμωνά. Κ...
Πολιτιστικές ταυτότητες και παγκοσμιοποίηση
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Παιδείας και Πολιτισμού "Εντελέχεια" (2003)
Η Εταιρεία Παιδείας και Πολιτισμού ΕΝΤΕΛΕΧΕΙΑ, αστική μη κερδοσκοπική, είναι καρπός των έντονων πνευματικών αναζητήσεων των ιδρυτών της, που λειτουργώντας ως μικρό κύτταρο της ζητούμενης "κοινωνίας των πολιτών", με αφιέρωση στα θέματα της παιδείας και του πολιτισμού, θέλουμε να μεταμορφώσουμε την αγωνία και το μεράκι μας για το καλύτερο μέλλον του τόπου μας σε δημιουργική παρέμβαση και συνεισφορά στην πολιτιστική μας ζωή. Χωρίς να παγιδευόμαστε σε αμυντικά σύνδρομα εθνοκεντρικής περιχαράκωσης ή να παρασυρόμαστε απ’ το θολό ρεύμα του ισοπεδωτικού κοσμοπολιτισμού, έχουμε βαθι...
Μικρή πινακοθήκη
Στεφανίδης Μάνος Σ.
Εκδόσεις Καστανιώτη (2002)
Συχνά τα κείμενά μου, λένε, τα χαρακτηρίζει οργή. Εύχομαι να πρόκειται για έντιμη οργή. Είναι βέβαιο πάντως ότι η τέχνη αλλά και η καθημερινότητά μας γίνονται πιο καθαρές μέσω της οργής, καθώς πρόσωπα και πράγματα υποχρεώνονται να δείξουν τον εαυτό τους. Πόσο μάλλον που για να διεκδικήσουμε με πειθώ ό,τι αγαπάμε, πρέπει πρώτα να καταθέσουμε τι μισούμε. Η ζωντανή τέχνη, πάλι, ανέκαθεν ήταν το παιδί της ρήξης, το τέκνο της οργής. Ακόμη και σ' αυτήν εδώ τη γωνιά της γης, όπου συντηρητισμός και μετριότητα βασιλεύουν, η τέχνη και οι άνθρωποί της εγκαίρως χλεύσαν την εξουσία και...