Πλούταρχος
Ploutarchos
Ο Πλούταρχος (περ. 45 - περ. 120 μ.Χ.) καταγόταν από εύπορη αριστοκρατική οικογένεια της Χαιρώνειας της Βοιωτίας, όπου γεννήθηκε και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Φοίτησε στην Ακαδημία της Αθήνας και ταξίδεψε στην Ελλάδα, στην Αλεξάνδρεια, στη Μικρά Ασία και την Ιταλία. Επισκέφθηκε τουλάχιστον δύο φορές τη Ρώμη, όπου συνδέθηκε με κύκλους του αυτοκρατορικού περιβάλλοντος. Έχαιρε μεγάλου σεβασμού και τιμήθηκε με διάφορα δημόσια αξιώματα. Επί "πολλάς πυθιάδας", τουλάχιστον είκοσι χρόνια, διετέλεσε πρωθιερέας του μαντείου των Δελφών. Έμεινε γνωστός ως ο μεγάλος βιογράφος της αρχαιότητας, χάρη στους πενήντα (από τους οποίους σώζονται οι 48) "Βίους Παραλλήλους επιφανών Ελλήνων και Ρωμαίων". Το έργο του περιλαμβάνει επιπλέον περίπου διακόσια (σώζονται 78) κείμενα ποικίλης θεματολογίας, δοκίμια, ομιλίες και διαλόγους, στο σύνολο των οποίων δόθηκε, όχι απολύτως εύστοχα, ο τίτλος "Ηθικά". Η επίδραση που άσκησε το έργο του Πλούταρχου ήταν τεράστια. Έχει γραφτεί ότι μέσα από αυτό έχουμε όλοι οι μεταγενέστεροι γνωρίσει την ελληνική και τη ρωμαϊκή αρχαιότητα. Ειδικά μεταξύ του 16ου και του 18ου αιώνα η διάδοσή του στους μορφωμένους ευρωπαϊκούς κύκλους δεν απείχε εκείνης της Βίβλου. Στους θαυμαστές του και σ' εκείνους που άντλησαν από αυτό κατά τους τελευταίους αιώνες συγκαταλέγονται, ενδεικτικά, ο Έρασμος, που μετέφρασε στα λατινικά και αφιέρωσε στον Ερρίκο Η΄ το "Πως αν τις διακρίνοιε τον κόλακα του φίλου"· ο Μονταίν, που εμπνεύστηκε τις "Δοκιμές" του από τα "Ηθικά"· ο Σαίξπηρ, που βάσισε στους "Βίους" τις ρωμαϊκές τραγωδίες του· ο Ρουσσώ και ο Γκαίτε, που κατέτασσαν τον Πλούταρχο στους αγαπημένους τους συγγραφείς· ο Μπετόβεν, που τον εκτιμούσε όσο και τον Όμηρο και αναζήτησε στο έργο του στήριγμα όταν έχανε την ακοή του· ο Έμερσον και οι υπερβατιστές· ο Καβάφης, στο "Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον", στους "Αλεξανδρινούς βασιλείς" κ.α., ενώ οι "Παράλληλοι Βίοι" ήταν το αγαπημένο ανάγνωσμα του Ναπολέοντα. Η μελέτη του Πλούταρχου εγκαταλείφθηκε κατά τον 19ο αιώνα, κυρίως επειδή το έργο του αποδεικνυόταν αναξιόπιστο για την ιστορική ανασύνθεση του ελληνορωμαϊκού παρελθόντος. Εντούτοις ο ίδιος δεν ενδιαφερόταν τόσο για την ιστορική ακρίβεια, όσο για το χαρακτήρα και την ψυχολογία των ηρώων του, καθώς και για την ηθική διάσταση των πράξεών τους. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα το ενδιαφέρον για το έργο του Πλούταρχου ώς έναν βαθμό αναζωπυρώθηκε, ωστόσο περιορίστηκε κυρίως στην ακαδημαϊκή κοινότητα.
Πλούταρχος
Πλούταρχος
Στιγμή (1998)
Το έργο του Πλουτάρχου άσκησε τεράστια επίδραση στην ευρωπαϊκή διανόηση (Έρασμος, Ρουσσώ, Γκαίτε κ.ά.) και γονιμοποίησε ποικιλοτρόπως σημαντικές εθνικές λογοτεχνίες (Σαίξπηρ, Κορνήλιος, Ρακίνας, Σίλλερ κ.ά.), ενώ συγχρόνως υπήρξε το προσφιλές εγκόλπιο βασιλέων, ηγεμόνων και γενικότερα ανθρώπων της δράσης, όπως οι Ερρίκος Η΄, Ναπολέων, Φριδερίκος της Πρωσσίας, Ουάσιγκτον, Φραγκλίνος κ.ά. Οι ηθικοφιλοσοφικές και παιδαγωγικές πραγματείες των "Ηθικών", με την πληθώρα των ψυχολογικών -κατεξοχήν- παρατηρήσεών τους, εκτιμήθηκαν ιδιαιτέρως όχι μόνο από τη χριστιανική γραμματεία, αλ...
Περί ποταμών και όρων επωνυμίας. Σταθμοί παρθικοί. Τεμάχια τινά και μαρτυρίαι. Μαρτυρίαι και τεμάχια. Περίπλους
Πλούταρχος
Νέα Θέσις (1999)
Περί της Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής
Πλούταρχος
Σύγχρονοι Ορίζοντες (2001)
"Αν εξέταζες την παιδεία, που επέβαλε ο Αλέξανδρος, θα έβλεπες ότι έμαθε στους Υρκανούς να παντρεύονται και στους Αραχώσιους να καλλιεργούν τη γη, πως έπεισε τους Σογδιανούς να τρέφουν τους γονείς τους και να μην τους σκοτώνουν, του Πέρσες να σέβονται τις μητέρες τους, αλλά και να μην τις παντρεύονται. Ω η θαυμαστή εκείνη φιλοσοφία του, μέσω της οποίας οι Ινδοί προσκυνούν τους ελληνικούς θεούς, κι οι Σκύθες θάβουν τους νεκρούς και δεν τους τρώνε... Πιο ευτυχισμένοι, λοιπόν, είναι αυτοί που υποτάχθηκαν στον Αλέξανδρο από εκείνους που ξέφυγαν από την εξουσία του, γιατί αυτών...
Περί ευθυμίας
Πλούταρχος
Ηλιοδρόμιον (2002)
Μες από τα βάθη του χρόνου, ο σοφός Πλούταρχος μας παραδίδει έναν αξιόπιστο πλοηγό που αποδεικνύεται εξαιρετικά πολύτιμος για το ταξίδι μας σε μια ταραγμένη εποχή, όπως αυτή που ζούμε... Ο θυμός, θυμικόν ή θυμοειδές, είναι η σφαίρα εκείνη της ψυχής που περικλείει το συναίσθημα και την βούληση. Λόγω της ενδιάμεσης φύσης του, αποτελεί το "κλειδί" για την ενοποίηση των διαφόρων μερών της ψυχής. Η ευθυμία ως αρίστη κατάσταση του θυμικού κέντρου εξετάζεται στο παρόν έργο σε είκοσι μεστά κεφάλαια. Την ευθυμία οφείλουμε να την αναζητήσουμε εντός μας, έχει εσωτερική διάσταση, α...
Περί του Σωκράτους δαιμονίου. Περί του ει του εν Δελφοίς. Περί του μη χραν έμμετρα νυν την Πυθίαν
Πλούταρχος
Ζήτρος (2002)
Η ανάγκη να ξέρουμε ένα ανύπαρκτο μέλλον υπονομεύει την πραγματικότητα στο παρόν. [...] Τα τρία κείμενα του Πλούταρχου, που περιέχονται σε αυτό το βιβλίο, εμπίπτουν θεματικά στην περιοχή της πρόγευσης του μέλλοντος, που καθίσταται δυνατή χάρη σε δυνάμεις μη ανθρώπινες, οι οποίες όμως συνεργούν με τον άνθρωπο ή φιλοξενούνται από εκείνον, για το σκοπό της πρόβλεψης όσων πρόκειται να συμβούν. Μεθοδικά ο Πλούταρχος διερευνά τις ρίζες της σχετικής προκατάληψης, η οποία έχει να κάνει με την υφέρπουσα αλλά ασυνείδητη πεποίθηση ότι το μέλλον υπάρχει προτού να προκύψει, και ότι ο άν...
Περί παίδων αγωγής. Παραμυθητικός προς Απολλώνιον. Παραμυθητικός προς την εαυτού γυναίκα
Πλούταρχος
Ζήτρος (2002)
Λακωνικά αποφθέγματα
Πλούταρχος
Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2003)
Τα Λακωνικά αποφθέγματα είναι μια πολύτιμη συλλογή καίριων απαντήσεων εξεχόντων Λακώνων, αλλά και κοινών πολιτών της Σπάρτης σε διάφορες περιπτώσεις. Την περίπτωση του θανάτου ενός τέκνου αντιμετωπίζει ο Πλούταρχος στο Παραμυθητικός προς την ιδίαν γυναίκα, σε μορφή επιστολής για να παρηγορήσει την θλιμμένη σύζυγό του.
Συμπόσιον των επτά σοφών
Πλούταρχος
Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2003)
Μέσα από τα ποικιλώτατα θέματα, που συζητούνται είτε παρεκβατικά είτε και προκαθορισμένα, διαφαίνεται ότι ένα είναι το κεντρικό συζητούμενο πρόβλημα: πώς ο άνθρωπος και ως άτομο και ως μέλος οικογενείας και ως πολίτης μπορεί να επιτύχει μιαν ζωή ευδαίμονα.
Πλουτάρχου Ηθικά
Πλούταρχος
Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2003)
Η αρχική πρόταση συνδέει όπως γίνεται φανερό, όσα λέγονται στο λόγο, ετούτο, με όσα έχουν ειπωθεί σε προηγούμενο λόγο, άγνωστο, αλλά σίγουρα τεκμηριωμένο. Πρέπει να πιθανολογήσουμε, ότι υπήρξαν επικριταί του Αλέξανδρου στους οποίους απαντάει ο Πλούταρχος, γιατί ο λόγος αυτός έχει χαρακτήρα συνηγορίας, και αν και δεν αλλοιώνει τα πραγματικά περιστατικά, και ούτε απομακρύνεται από την αλήθεια, μόλο τούτο έχει κάποια δόση υπερβολής, απαύγασμα του θαυμασμού του συγγραφέως στο βασιλέα των βασιλέων, όπως προκαλεί τον Αλέξανδρο ο Αγγλος βιογράφος του Μπέρν.
Περί Ίσιδος και Οσίριδος
Πλούταρχος
Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2003)
Ο Πλούταρχος εξετάζει την προέλευση, τα λατρευτικά έθιμα και τον συμβολισμό της αρχαίας Αιγυπτιακής θρησκείας, σε ότι αφορά στην Ίσιδα και στον Όσιρι, πρωτεύουσες θεότητες του Αιγυπτιακού πανθέου. Οι δύο θεότητες, ενωμένες σ' ένα υπερφυσικό ζευγάρι, εκπροσωπούν τις δημιουργικές δυνάμεις της φύσεως. Αντίπαλος τους είναι ο θεός Τυφών, που εκπροσωπεί τις φθοροποιούς και καταλυτικές δυνάμεις.
Περί του εν Δελφοίς ει
Πλούταρχος
Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2003)
Το πρώτο έργο εξετάζει την σημασία του ΕΙ, το οποίο υπήρχε στον ναό του Απόλλωνος στους Δελφούς, αφιερωμένο στον ομώνυμο Θεό. Στο δεύτερο έργο του ο Πλούταρχος εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει οι νέοι να μετέχουν στην μαγεία της ποιήσεως, δίχως να επηρεάζονται από παρουσιαζόμενα φθοροποιά γεγονότα και χαρακτήρες των οποίων η μίμηση θα ήταν βλαβερή.
Ρωμαϊκά αίτια
Πλούταρχος
Γεωργιάδης - Βιβλιοθήκη των Ελλήνων (2003)
Ο Πλούταρχος μετά της συνήθους εις αυτόν εμβριθείας και πολυμαθείας, φροντίζει να ανευρίσκη τα βαθύτερα φυσικά και ηθικά αίτια των συνηθειών τις οποίες περιγράφει και προσπαθεί να τα ερμηνεύσει από ιστορικής, ψυχολογικής και καθαρώς φιλοσοφικής και γλωσσικής απόψεως. Στηρίζεται δε προς τον σκοπό τούτο εις πλήθος παλαιοτέρων γνωστών και αγνώστων εις ημάς πηγών και διανθίζει, κατά την συνήθειά του πάντοτε, το κείμενο με ανέκδοτα με στίχους και ποικίλες παροιμιώδεις εκφράσεις.
Πολιτικά παραγγέλματα
Πλούταρχος
Εκδόσεις Πατάκη (2003)
Τα "Πολιτικά Παραγγέλματα" αποτελούν πρακτική διδασκαλία για κάποιον που πρόκειται να ασχοληθεί με την πολιτική. Ο συγγραφέας βρίσκει τρόπο να χρησιμοποιήσει την εκπληκτική πολυμάθειά του, παραθέτοντας ανέκδοτα, αποσπάσματα, λόγους από την ελληνική και ρωμαϊκή γραμματεία και ιστορία, γιατί πιστεύει ότι η ιστορία είναι ο καλύτερος δάσκαλος για όποιον επιθυμεί να διακριθεί στην πολιτική. Καλλιεργημένος, με θαυμάσια μνήμη και με ανοιχτό μυαλό, ο Πλούταρχος βλέπει τα πάντα από την ηθική τους πλευρά και επιδεικνύει πρακτική και συγχρόνως ιδεαλιστική λογική, εκφράζοντας, αν όχι τ...
Ίσις και Όσιρις
Πλούταρχος
Ζήτρος (2003)
[...] Η διαφοροποίηση της προσέγγισης σ' αυτόν τον τόμο έγκειται στο θεολογικό του περιεχόμενο, καθώς, αναφερόμενος ο Πλούταρχος στο κυρίαρχο ζεύγος των θεών της Αιγύπτου, την Ίσιδα δηλαδή και τον Όσιρη, ξεδιπλώνει από το γεμάτο πανέρι του ανεξάντλητου γνωστικού του αποθεματικού όχι μόνο την ευρυμάθειά του και στα θρησκευτικά ζητήματα, αλλά ταυτόχρονα διατυπώνει με παρρησία την άποψη ότι, τουλάχιστον γλωσσολογικά και ετυμολογικά, τα ονόματα αυτών των θεών είναι Ελληνικά! Επομένως, θα κολυμπήσουμε κατά την πορεία της ερμηνευτικής προσέγγισης του έργου σε βαθιά νερά μαζί με τ...
Οι Σκεπτικοί
Suber Peter
Θύραθεν (2003)
Αν οι σημερινοί φιλόσοφοι αντιμετωπίζουν την αδιαφορία -δηλαδή την αντι-φιλοσοφική στάση- των πολλών, οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν να αντιμετωπίσουν κάτι ακόμη πιο ανυπόφορο: τους Σκεπτικούς. Εκτός κι αν ήταν Σκεπτικοί οι ίδιοι. Σήμερα, η πρόκληση των αρχαίων Σκεπτικών συναντά το πρωτοφανές ενδιαφέρον των ερευνητών και των μελετητών της διεθνούς φιλοσοφικής/πανεπιστημιακής κοινότητας, και έχει πυροδοτήσει έναν διάλογο που -ιδιαίτερα από το 1980 και μετά- απόκτησε ένταση και πυκνότητα, έναν γόνιμο διάλογο βασισμένο στα αρχαία κείμενα-πηγές και στις σύγχρονες κριτικές ερμηνεί...