Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στις μεταχριστιανικές κοινωνίες της Ευρώπης, η χριστιανική πίστη έχει πάψει προ πολλού να αποτελεί θεμελιώδες και, πολύ περισσότερο, αυτονόητο στοιχείο του συλλογικού βίου. Η μακρά πολιτιστική διαδικασία της εκκοσμίκευσης, ήτοι του αποχριστιανισμού των ευρωπαϊκών κοινωνιών, την εξωθεί πιεστικά στην ιδιωτική σφαίρα. Όσοι όμως εξακολουθούν να θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους σύμφωνα με την πίστη αυτή (ή όποια άλλη θρησκευτική, και μάλιστα μονοθεϊστική, πίστη) δεν δέχονται να τη θεωρήσουν μια ιδιωτική υπόθεση - εξού η ένταση, ή και σύγκρουση, ανάμεσα στο κράτος και την Εκκλησία ή,...

Η Παιδαγωγική της Καινοτομίας αποτελεί όπως θέλουν πολλοί, την επιστήμη του 21ου αιώνα. Το ανά χείρας βιβλίο, μελετώντας μια σειρά από κείμενα δυτικών κυρίως διανοητών, επιδιώκει να ανιχνεύσει τους όρους, τους στόχους και τις συνέπειες μιας παιδαγωγικής διαδικασίας, η οποία αναπνέει μέσα σε αυτό το κυρίαρχο σήμερα πνεύμα της Καινοτομίας. Επιχειρώντας μια γενεαλογία της Δημιουργικότητας και της Καινοτομίας, επιμένει στην προμηθεϊκή, νεωτερική τους εκδοχή, για να σταθεί εν συνέχεια στη μαζικοποιημένη, μετανεωτερική ιδιοσυστασία τους. Αναγνωρίζοντας ως πολιορκητικό κλοιό αυτής...

Τελικά, είτε ως επιλογή είτε ως επιβεβλημένη κατάσταση, ο μονήρης βίος δεν είναι παρά μια διηνεκής άσκηση ελευθερίας. Και φυσικά μόνο αν είναι, ή επειδή ακριβώς είναι, κάποιος ποιητής, αποφασίζει να διασχίσει αυτή την έρημο. Φτιαγμένος δηλαδή από ευγενές ανθεκτικό μέταλλο. Πρόκειται για την ίδια πάντα αρχή των ταγμένων και των υπολοίπων. Τους πρώτους να μην τους χαίρεται κανένας, αλλά και να μην τους κλαίει. Γιατί είναι πεισματάρηδες και δεν καταδέχονται ούτε τα υποκατάστατα ούτε να μιλήσουν γι' αυτό που κουβαλάνε και οι άλλοι νομίζουν, τόσο σφαλερά, ότι είναι ο σταυρός του...

Η Μαρίνα Τσβετάγιεβα (1892-1941) συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα. Η ζωή και το έργο της είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Η μοίρα της υπήρξε από τις πιο τραγικές: Οκτωβριανή Επανάσταση, μακρά εξορία (στην Πράγα αρχικά και κατόπιν στη Γαλλία), μια κόρη νεκρή από την πείνα και μια άλλη στο γκουλάγκ, εχθρότητα εκ μέρους των Ρώσων εμιγκρέδων και αδιαφορία των παρισινών λογοτεχνικών κύκλων, παθιασμένη αλληλογραφία με τον Παστερνάκ και τον Ρίλκε, αφοσίωση στον άντρα της και πολλοί χιμαιρικοί έρωτες, αναγκαστική επιστροφή σ...

Μετά το αντισυλληπτικό χάπι και τη γονιμοποίηση in vitro, η τεχνητή μήτρα αποτελεί το επόμενο στάδιο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τεχνητή μήτρα θα χρησιμοποιηθεί αρχικά για θεραπευτικούς σκοπούς, αντικαθιστώντας τις θερμοκοιτίδες των νεογνικών μονάδων, ώστε τα μεγάλα πρόωρα νεογνά να ολοκληρώνουν μέσα σε αυτή την ανάπτυξή τους. Ας μην γελιόμαστε όμως. Όλες οι τεχνολογίες της αναπαραγωγής που υπηρετούν στην αρχή ιατρικούς σκοπούς, την αντιμετώπιση δηλαδή προβλημάτων στειρότητας και επαναλαμβανόμενων αποβολών, υπερβαίνουν εν συνεχεία αναπόφευκτα το αυστηρά θεραπευτικό πλαί...

Πώς μπορεί κάτι κατά κανόνα ζοφερό όπως ο μηδενισμός να είναι συγχρόνως φιλόξενο και ευπροσήγορο; Υπάρχει άραγε μια εμπειρία του μηδενισμού που αναπτύσσεται από κοινού με αυτή τη μορφή κοινωνίας και πολιτισμού την οποία γνωρίζουμε υπό το εύηχο όνομα της φιλελεύθερης δημοκρατίας; Ποια είναι η ιδιαίτερη ταυτότητα του νεωτερικού μηδενισμού; Αποτελεί τελικά ο μηδενισμός πρόκληση για τη δημοκρατία; Σε συνεχή διάλογο με τη σκέψη του Τοκβίλ και του Νίτσε, ο συγγραφέας εντοπίζει τη μηδενιστική πρόκληση στο γεγονός ότι η καθολική ορμή για μεγέθυνση της ευζωίας αποδομεί τη μέριμνα...

"Ο μύθος του ναζισμού" ερευνά για ποιο λόγο και με ποιο τρόπο η προσφυγή στον μύθο βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής και κοινωνικής πρακτικής του ναζισμού. Ο λόγος αναζητείται στην ιδιαιτερότητα της γερμανικής ιστορίας, που παρουσιάζει ένα είδος έλλειψης ταυτότητας, στην οποία έρχεται να απαντήσει η επίκληση του μύθου, που αποτέλεσε μια μορφή ιδρυτικής ταυτότητας, βάσει της οποίας έπρεπε να σχηματιστεί και να αποκαθαρθεί το πρότυπο του γερμανικού λαού. Εν συνεχεία αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο θεωρητικοποιήθηκε, στα κείμενα του Ράζενμπεργκ και του Χίτλερ κυρίως, η συ...

H έννοια της Δύσης, μολονότι είναι διαρκώς παρούσα σε κάθε συζήτηση περί πολιτισμού ή γεωπολιτικής, εξακολουθεί να μένει αόριστη και προβληματική. Αυτήν ακριβώς την έννοια δοκιμάζει να προσδιορίσει ο Φιλίπ Νεμό στο παρόν βιβλίο, βασιζόμενος στην ιστορία. Κατά τον συγγραφέα, για να διαμορφωθεί αυτό που αποκαλούμε σήμερα Δύση, συνέργησαν αθροιστικά πέντε καίριες ιστορικές στιγμές: - η επινόηση της πόλεως και της επιστήμης στην Αρχαία Ελλάδα - το Ιδιωτικό δίκαιο και ο ουμανισμός της Ρώμης - η ηθική και εσχατολογική προφητεία της Βίβλου - η "παπική επανάσταση" (11ος-13ος α...

Περιέχονται τα κείμενα: - Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, "Καλωσόρισμα" - Ζήσιμος Λορεντζάτος, "Πρόλογος" - Γιώργος Σεφέρης, "Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας" - Ιωάννα Πετροπούλου, "Επίμετρο: το εφόδιο του ποιητή" - Επιστολή του Γιώργου Σεφέρη προς τη Μέλπω και τον Οκτάβιο Μερλιέ - Άννα Μπαλλιάν, "Αφιερώματα στον θεό ενός σβησμένου κόσμου" - Γεωγραφικός χάρτης: τα δρομολόγια/τα μοναστήρια - Σταύρος Ζουμπουλάκης, "Τα μοναστήρια της Καππαδοκίας υπό το πρίσμα της διπλής παράδοσης"

Δύο πτώσεις, δύο κατεδαφίσεις φαίνεται να καθορίζουν διεθνοπολιτικά τον νέο αιώνα, η πτώση του Τείχους του Βερολίνου (τέλος του κομμουνισμού και του Ψυχρού Πολέμου) και η πτώση των Δίδυμων Πύργων (απαρχή του πλανητικού πολέμου κατά της τρομοκρατίας). Εξίσου καθοριστικό όμως αναδεικνύεται και το γεγονός του πολέμου εναντίον του Ιράκ και η πλήρης πολιτική αποτυχία της Αμερικής εκεί, μετά τη στρατιωτική νίκη της. Η απόλυτη αδυναμία της υπερδύναμης να επιβάλει τη βούλησή της, σε συνδυασμό με την ανάδυση νέων δυνάμεων, φανερώνει ότι την αυταπάτη της μονοπολικής παγκόσμιας αμερικ...

Δύο πτώσεις, δύο κατεδαφίσεις φαίνεται να καθορίζουν διεθνοπολιτικά τον νέο αιώνα, η πτώση του Τείχους του Βερολίνου (τέλος του κομμουνισμού και του Ψυχρού Πολέμου) και η πτώση των Δίδυμων Πύργων (απαρχή του πλανητικού πολέμου κατά της τρομοκρατίας). Εξίσου καθοριστικό όμως αναδεικνύεται και το γεγονός του πολέμου εναντίον του Ιράκ και η πλήρης πολιτική αποτυχία της Αμερικής εκεί, μετά τη στρατιωτική νίκη της. Η απόλυτη αδυναμία της υπερδύναμης να επιβάλει τη βούλησή της, σε συνδυασμό με την ανάδυση νέων δυνάμεων, φανερώνει ότι την αυταπάτη της μονοπολικής παγκόσμιας αμερικ...

Το ανά χείρας βιβλίο ανατέμνει τις πολλαπλές όψεις της ανθρώπινης πράξης. Η διαλεκτική ελευθερίας και εντολής, Λόγου και κράτους, νόμου και τυραννίας, η ευθραυστότητα της βούλησης, η συνάρθρωση της ευθύνης με την αρετή, η έννοια του προσώπου, της θρησκείας και του Θεού, τίθενται στον ανοιχτό ορίζοντα της φιλοσοφικής διερώτησης. Ο Εμμανουήλ Λεβινάς προσέρχεται με σεβασμό στο σχολείο των Ελλήνων κλασικών, τους μελετά και τους σχολιάζει εμβριθώς, αναδεικνύει την ένταση, αλλά και τον βαθύ και ακατάλυτο δεσμό Αθήνας και Ιερουσαλήμ, Φιλοσοφίας και Πίστης, Λόγου και Ηθικής. Η η...

"Ο αντισημιτισμός είναι μια μανιχαϊστική και πρωτόγονη κοσμοαντίληψη, όπου το μίσος του Εβραίου λειτουργεί ως ένας μεγάλος ερμηνευτικός μύθος. Δεν πρόκειται για μεμονωμένη γνώμη, αλλά για μια σφαιρική επιλογή που κάνει ένας άνθρωπος για τον εαυτό του και για το νόημα του σύμπαντος. Είναι η έκφραση μιας βάρβαρης και μυστικιστικής αίσθησης της ακίνητης περιουσίας. [...] Ο αντισημιτισμός δεν είναι εβραϊκό πρόβλημα: είναι "δικό μας" πρόβλημα [...] θα πρέπει να δώσουμε στον καθένα να καταλάβει πώς η μοίρα των Εβραίων είναι η "δική του" μοίρα. Ούτε ένας Γάλλος δεν θα είναι ελεύθε...

Με τους πολίτες ή με το λαό; Το ερώτημα, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται παράδοξο, ίσως και ακατανόητο. Τι διαφοροποιεί τον πολίτη από το λαό; Μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει να θεωρούμε τις δύο αυτές έννοιες τουλάχιστον συμπληρωματικές. Ο πολίτης ήταν το άτομο που ενδιαφερόταν για τα κοινά, ήταν ο εγγυητής της λαϊκής κυριαρχίας. Στο ανά χείρας βιβλίο, στηριζόμενοι στη μελέτη του νέου ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, υποστηρίζουμε ότι η έννοια του πολίτη τείνει σαφώς να αποσυσχετισθεί από την έννοια του λαού. Για το μετα-σοσιαλδημοκρατικό και πολυ-πολιτισμικό ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου,...

Ποτέ άλλοτε δεν γινόταν τόσος λόγος για ανθρώπινες σχέσεις, ή, απλώς, για "σχέση" (εννοώντας, στην περίπτωση αυτή, τη σχέση άντρα και γυναίκας), και ποτέ άλλοτε όσο σήμερα οι σχέσεις αυτές δεν ήταν τόσο ασταθείς και εύθραυστες. Ο άνθρωπος της ρευστής νεωτερικότητας (Liquid Modernity) -όπως αποκαλεί ο Ζ. Μπάουμαν τη μετανεωτερικότητα, την κοινωνία δηλαδή των τελευταίων δεκαετιών, με τους ραγδαίους ρυθμούς αλλαγής, διακρίνοντάς την από την καθαυτό νεωτερικότητα (Solid Modernity)- δημιουργεί δεσμούς εξαρχής χαλαρούς, ώστε να μπορούν να λύνονται εύκολα, γρήγορα και δίχως πόνο,...

Εισηγήσεις - Συζητήσεις από τη διημερίδα που οργάνωσε στη Γερμανική Σχολή Αθηνών ομάδα θεολόγων - καθηγητών σχολείων του Νομού Αττικής (5-6 Μαίου 2000). Η σκοπιμότητα της θρησκευτικής παιδείας και του μαθήματος των Θρησκευτικών στο σύγχρονο σχολείο αμφισβητείται στις μέρες μας ολοένα και περισσότερο. Ο νεωτερικός άνθρωπος, έχοντας θεωρήσει τον ορθό λόγο ως το απόλυτο κριτήριο αντικειμενικότητας της αλήθειας, πιστεύει ότι, η θρησκεία και οι διάφορες εκδηλώσεις της, συγκρούονται με τους όρους και τις κατηγορίες της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης. Υπ' αυτό το πρίσμα, η ύπαρξη...

Σε τούτα τα μη αμιγώς λογοτεχνικά κείμενα, ο Δημήτρης Νόλλας δεν έχει την προστασία της φόρμας, του αμιγούς έργου τέχνης. Εδώ, στις εφημερίδες ή τα περιοδικά, στις ομιλίες ή στις επιστολές, στα σημειώματα και τα φαξ, γράφει χωρίς δίχτυ προστασίας, χωρίς την αφαίρεση που υπάρχει ενδιάθετα στο έργο τέχνης, χωρίς απόσταση και μετουσίωση. Εδώ μιλά σε ανθρώπους, για συγκεκριμένα θέματα, σχεδόν ευτελή και φθαρτά μα πραγματικά, άρα κινδυνώδη. Ώστε είτε θα καταφύγει στη λειασμένη και ακίνδυνη ηθικολογία είτε, όπως πράττει, θα ρισκάρει. Για να μιλήσει από ψυχής. Αυτό κάνει σε τούτα...

Ο Γκύντερ Άντερς απευθύνει δύο ανοιχτές επιστολές στον Κλάους Άιχμαν, γιο του αρχιδήμιου του Άουσβιτς Άντολφ Άιχμαν, την πρώτη το 1964, στον άμεσο απόηχο της δίκης της Ιερουσαλήμ (1961) και της καταδίκης σε θάνατο του πατέρα του, και τη δεύτερη είκοσι τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1988. Το περιεχόμενο των επιστολών δεν είναι παραμυθητικό αλλά ηθικό και πολιτικό. Τι κάνει ένας γιος στον οποίο έλαχε η ασήκωτη δυστυχία να έχει πατέρα τον Άντολφ Άιχμαν; Με ποια έννοια είμαστε όλοι παιδιά του Άιχμαν; Τι κατέστησε δυνατή τη θηριωδία του Άουσβιτς; Τι είναι αυτό που καθιστά διαρκώς δ...

Όλοι όσοι συμμετέχουμε ενεργά στη ζωή της "Εστίας" σκεφτήκαμε ότι τα εκατοστά εικοστά γενέθλιά της αποτελούσαν μια καλή αφορμή για να ανατρέξουμε στο παρελθόν της και να ζήσουμε καλύτερα το παρόν και το μέλλον της. Αυτονόητα και ταπεινά πράγματα, θα πείτε. Όσο αυτονόητη μπορεί να είναι η περιήγηση στις περιπέτειες της εκπαίδευσης και των γραμμάτων στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Σε ένα τοπίο από το οποίο απουσίαζαν και απουσιάζουν η καλλιέργεια της ανάγνωσης, οι βιβλιοθήκες ως τόπος αναψυχής, η αγάπη για την τεκμηρίωση του παρελθόντος. Ενόσω ενισχύονται...

Η πεποίθηση ότι η πολιτική είναι "βρόμικη υπόθεση" και το παράλληλο αίτημα της "ηθικοποίησής" της αποτελούν κοινούς τόπους στον καθημερινό δημόσιο λόγο των σύγχρονων δημοκρατιών. Η Μυριάμ Ρεβώ ντ' Αλλόν, από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Γαλλίας στην περιοχή της πολιτικής και ηθικής σκέψης, θέτει υπό αυστηρή δοκιμασία τις τρέχουσες αυτές παραδοχές. Μας καλεί να σκεφτούμε, μεταξύ άλλων, μήπως ο μακιαβελισμός δεν είναι τόσο "μακιαβελικός" όσο θεωρείται και μήπως, τελικά, οι διαπρύσιοι κήρυκες της ηθικής είναι πολιτικά επικίνδυνοι. Μας καλεί ακόμη να γίνουμε περισσότερο...