Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον τιμητικό αυτόν τόμο για τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά περιλαμβάνονται τριάντα τέσσερα κείμενα-δωρήματα πνεύματος και καρδιάς επιφανών συναδέλφων, φίλων αλλά και μαθητών του, για να τιμηθεί ο κοινωνικός επιστήμονας, ο διανοούμενος, ο καθηγητής, ο άνθρωπος Κωνσταντίνος Τσουκαλάς. Τα κείμενα αντανακλούν την ποικιλία, σπουδαιότητα και απήχηση του έργου του στην Ελλάδα. Εντάσσονται σε θεματικές ενότητες οι οποίες απορρέουν από το πολυετές έργο του και αφορούν ζητήματα που σχετίζονται με τη δημοκρατία, την παγκοσμιοποίηση, τον πόλεμο και την ειρήνη, τα είδωλα πολιτισμού, το λόγο,...

Ανήκουμε στο κείμενο, γράφουμε πάντα για ένα κείμενο που του ανήκουμε. Το σχόλιο μου για το κείμενο του Λεοπόλδου φον Ζάχερ-Μαζόχ, που το προσαρτώ στο τέλος αυτής της μετάφρασής του στα ελληνικά από τη Μυρτώ Ρήγου, ανήκει. Ανήκει ωστόσο και στην ιδιωτική μου ζωή: στην ένταση η οποία παραδίδεται σε σημασία. Το σχόλιο αυτό είναι η καταγραφή της σχέσης που με την "Αφροδίτη με τη γούνα" πριν ακόμη τη διαβάσω. Μιας εμπειρικής σχέσης, που τώρα περνά στο χαρτί. Είναι όμως και ο οδηγός μου, που μου επιτρέπει τώρα, μετά την ανάγνωση, να ξαναπερνώ, μέσα από τις γραμμές του έργο...

Ο άντρας και η γυναίκα αυτή/ που υποχωρούν κάτω από άσπρη άμμο/ σαν σε αμμόλουτρα ιαματικά/ με τα κεφάλια έξω/ με μπουκωμένο στόμα/ κοιτάζονται εκστατικά/ ξέροντας απ' ανέκαθεν/ πως λειτουργεί το χώμα/ και πως χαϊδεύει πειστικά/ η σπάθα του Θανάτου/ Εκτείνει ο ένας τη ματιά/ Κερδίζει η άλλη χρόνο/ Και με κοντές αναπνοές/ πάνε και βασιλεύουν. (από τη σελ. 95 του βιβλίου)

Η σκηνή μπορεί όντως να γίνει ο κοινός και κεντρικός τοπολογικός όρος τόσο της φιλοσοφίας, όσο και του θεάτρου, ένα ενδιάμεσο δυναμικό πεδίο της εφαρμοσμένης φιλοσοφίας και του στοχαστικού θεάτρου (λες και υπάρχει γνήσιο θέατρο που δεν στοχάζεται). Η ελληνική θεατρολογία δεν μπορεί πλέον να λησμονεί την ισχυρή φιλοσοφική παράδοση που στρέφεται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, προς το θέατρο από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, ούτε να παραβλέπει τις εξίσου ισχυρές τάσεις της σύγχρονης βιβλιογραφίας και της αντίστοιχης έρευνας κατά τις οποίες το θέατρο και η φιλοσοφ...

"Ημερολόγιο ενός αθέατου εγκλεισμού -ο Ελύτης θα έλεγε Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου- γιατί όλοι μας, τις σκληρές μέρες του φετινού Απρίλη, σκεφτήκαμε έγκλειστοι τους στίχους του ποιητή από το ομώνυμο έργο του: "Ξημερώθηκα έχοντας διατρέξει την ιστορία του θανάτου της Ιστορίας, ή μάλλον την ιστορία της Ιστορίας του θανάτου (και αυτό δεν είναι λογοπαίγνιο)". Όλοι διατρέξαμε τότε, και την Ιστορία και τον θάνατο σε έναν ημερολογιακά καταγεγραμμένο χρόνο που "έγραψε" τον υψηλό του κίνδυνο στη ζωή τού καθενός ξεχωριστά. Κατέθεσα κι εγώ με τον τρόπο μου μια μαρτυρία, γνωρίζοντ...

[Παλαιότερα, έξω και μέσα στο νοσοκομείο υπήρχε, κάτω από έναν κυανού σταυρό, η ένδειξη: ΗΣΥΧΙΑ] * ΗΣΥΧΙΑ, διότι η ακρόαση της μουσικής εδώ είναι ανυπεράσπιστη. [...] Όχι τόσο τα λευκά αιμοσφαίρια, όσο τα λευκά σου μαλλιά. [...] Όλες οι παθήσεις είναι ανίατες σαν τα ποιήματα. [...]

Όλα τα έργα του Βέλτσου (ποίηση, θέατρο, δοκίμιο, αρθρογραφία) είναι, σε διαφορετικό βαθμό, φροντισμένα αποσπάσματα μιας έν προόδω αυτο-βιο-γραφίας. Ο Βέλτσος θέτει ακατάπαυστα και αξεδιάλυτα τη γραφή στην υπηρεσία του βίου και τον βίο στην υπηρεσία της γραφής. Έτσι και στον "Θάλαμο", ένα γράμμα από την προσωπική αλληλογραφία του συγγραφέα βάζει σε λειτουργία τη μηχανή και τη μηχανορραφία της γραφής. Ένα γράμμα πού, ένοφθαλμισμένο στο λογοτεχνικό έργο, διασαλεύει τα όρια ανάμεσα σε δημόσιο και ιδιωτικό, αλλά και ανάμεσα σε πραγματικότητα και μυθοπλασία. Ένα γράμμα που θ...

Στο νέο θεατρικό έργο του Γιώργου Βέλτσου, πρωταγωνιστεί η Μάγκντα Γκαίμπελς, η γυναίκα του διαβόητου υπουργού προπαγάνδας του Χίτλερ Γιόζεφ Γκαίμπελς, εξιδανικευμένο πρότυπο συζύγου και μητέρας στη ναζιστική Γερμανία, που σκότωσε τα έξι παιδιά της πριν αυτοκτονήσουν με τον άντρα της στο μπούνκερ το 1945.

Έγραψα τη "Μεταγωγή" για τον "λαό των νεκρών" εμψυχώνοντας κι εγώ με τα κατάλοιπα της ζωής μου το λεγόμενο "θέατρο του θανάτου", ώστε να μπορώ να συνεχίσω να οικτίρω το θέατρο μιας ψυχαγωγημένης ζωής που μου πασάρουν οι περισσότερες Σκηνές. Όμως ο μόνος φόρος τιμής που μπορεί κανείς να αποδώσει σήμερα σε αυτό το "θέατρο του θανάτου" είναι παραδόξως ένα εγκώμιο της μαρτυρικής ζωής. Θα έπρεπε να πω: της μαρτυρικής θεατρικής γραφής, μάρτυρα αδιάψευστο του θανάτου. Και θα το έλεγα, εάν δεν ήξερα πως αυτός ο καταναγκασμός -η γραφή- είναι ήδη πάντα μια μεταγωγή του μετά θάνατο...

Εικαστικά έργα: Αλέξης Βερούκας, Μανώλης Γρηγορέας, Στέφανος Δασκαλάκης, Δημήτρης Ζουρούδης, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Χρίστος Καράς, Κυριάκος Κατζουράκης, Αφροδίτη Λήτη, Ζάφος Ξαγοράρης, Βάνα Ξένου, Γιώργος Ρόρρης, Χρόνης Μπότσογλου, Εδουάρδος Σακαγιάν, Κώστας Τσόκλης, Αλέκος Φασιανός. Ίσως μια γυναίκα που έγινε μάνα να μπορούσε να μας μιλήσει πιο ουσιαστικά για το θέμα - αν και τώρα που το σκέφτομαι, μάλλον αυτή είναι η μόνη που δεν θα μπορούσε να το κάνει, γιατί μιλά με περισσότερο φως όποιος ζει στο σκοτάδι. Για μένα, αλλά και για αρκετούς άλλους -που γνωρίζω και πίνουν νερό...

H φιγούρα του Απάνθρωπου που καταλύει τελεσίδικα κάθε θνητό έργο κυριαρχεί στον ποιητικό κόσμο του Βέλτσου. Εμβαθύνοντας ακόμη περισσότερο την "εικονοκλαστική" ματιά του πάνω στην ύπαρξη και εντοπίζοντας το γκροτέσκο υπόστρωμα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ο ποιητής επεκτείνει τις δυνατότητες της ζωής ως το νοητό τους τέρμα, το οποίο εκθέτει υιοθετώντας μια ψυχρή συχνά στάση, έτσι που να μην ξέρει κανείς αν συμπάσχει με το ον ή αφήνεται σε μια αδιάφορη θέαση των ίδιων του των παθών.