Kafka Franz 1883-1924
Kafka Franz
Ο Φραντς Κάφκα γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου του 1883 στην Πράγα από γονείς Εβραίους: από έναν πατέρα αυταρχικό, που κατόρθωσε να γίνει εύπορος υφασματέμπορος, κι από μια μάνα τρυφερή που, αντίθετα με τον πατέρα του, είχε μεγαλώσει μέσα σ' έναν περίγυρο βαθιά μορφωμένων ανθρώπων. Ο Φραντς ήταν ο πρωτότοκος. Είχε τρεις αδελφές και δύο αδελφούς, οι οποίοι πέθαναν σε βρεφική ηλικία. Οι αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια και κυρίως οι σχέσεις με τον αυταρχικό και άξεστο πατέρα του, στοίχειωσαν τη ζωή του. Μετά το γυμνάσιο, υπακούοντας στην επιθυμία του πατέρα του, ο Κάφκα αφού παρακολούθησε ορισμένα πανεπιστημιακά μαθήματα γερμανικής φιλολογίας, σπούδασε τελικά νομικά. Στο πανεπιστήμιο γνωρίστηκε με διάφορους γερμανόφωνους εκκολαπτόμενους λογοτέχνες όπως ο Μαξ Μπροντ, που έγινε επιστήθιος φίλος του. Στη συνέχεια εργάστηκε επί δεκατέσσερα χρόνια, πρώτα σε μια ασφαλιστική εταιρεία και μετά στο Ινστιτούτο Ασφάλισης Εργατικών Ατυχημάτων της Βοημίας. Τις νύχτες του αφιέρωνε στο γράψιμο. Αυτό ήταν το μεγάλο του πάθος. Ήξερε ότι ο προορισμός του ήταν το γράψιμο, αλλά δεν κατάφερε -δεν τόλμησε- να το κάνει επάγγελμά του. Ελάχιστα κείμενά του δημοσιεύτηκαν όσο ζούσε, όπως η περίφημη "Μεταμόρφωση" (1916), "Η αποικία των τιμωρημένων", το "Ένας αγροτικός γιατρός", καθώς και "Το γράμμα στον πατέρα" (1919). Το 1914 αρραβωνιάστηκε τη Φελίτσε Μπάουερ, την οποία είχε γνωρίσει στο σπίτι του Μπροντ και με την οποία αλληλογραφούσε επί δύο χρόνια, διέλυσε όμως τον αρραβώνα επειδή ένιωθε ανίκανος να αντιμετωπίσει το γάμο. Άλλη μια απόπειρά του να παντρευτεί τη Φελίτσε κατέληξε σε αποτυχία, αφού το 1917 έγινε γνωστό ότι πάσχει από φυματίωση και μπήκε σε σανατόριο -με τη συμπαράσταση της αδελφής του Ότλα. Το 1923, σε ένα ταξίδι του στη Βαλτική, γνώρισε τη χειραφετημένη εβραία νηπιαγωγό Dora Diamant και μετά από λίγο μετακόμισε στο σπίτι της στο Βερολίνο, προσπαθώντας να ξεφύγει από την επίδραση της οικογένειάς του και να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Πέθανε όμως φυματικός στις 3 Ιουνίου του 1924. Γενικά, η ζωή του υπήρξε απλή, χωρίς πολλές μετακινήσεις και μακρινά ταξίδια. Χωρίς "μεγάλες συναντήσεις". Λίγο πριν πεθάνει, παρακάλεσε τον Μπροντ να καταστρέψει τα έργα του, εντολή που αυτός ευτυχώς παράκουσε. Ο Μπροντ επιμελήθηκε τα τρία ημιτελή μυθιστορήματά του και τα εξέδωσε: "Η δίκη" (1925), "Ο Πύργος" (1926), "Αμερική" (1927). Μ' όλο που έχει διασωθεί ένα πολυσέλιδο ημερολόγιό του (3.000 σελ.), πολλά από τη ζωή του Κάφκα παραμένουν άγνωστα. Τούτο οφείλεται ιδιαίτερα ατα πολιτικά γεγονότα μεταξύ 1933 και 1945: Στο Βερολίνο, στο σπίτι της Dora Diamant, της πιστής φίλης του στα ύστερα χρόνια της ζωής του, κατασχέθηκε από τη Γκεστάπο μια δέσμη από χειρόγραφά του που θεωρούνται σήμερα χαμένα. Το 1935 απαγορεύτηκε η δημοσίευση των έργων του. Οι μάρτυρες της ζωής του, οι τρεις αδελφές του, φίλοι, συγγενείς, θανατώθηκαν από τους Ναζί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τα αρχεία καταστράφηκαν. Η βιβλιοθήκη και πολλά γράμματά του χάθηκαν. Το έργο του, αρχικά γνωστό σ' ένα μικρό μόνο λογοτεχνικό κύκλο της Γερμανίας, διαδόθηκε μετά το θάνατό του στη Γαλλία, χάρη στους H. Breton, A. Camus και J. P. Sartre, ύστερα στην Αγγλία και Αμερική και τελευταία στη Ρωσία. Οι πρώτες μεταφράσεις στα Τσεχικά δημοσιεύτηκαν το 1957 στην Πράγα.
Γράμμα στον πατέρα
Kafka Franz 1883-1924
Νεφέλη (1996)
Ο Μαξ Μπροντ, επιστήθιος φίλος του Φραντς Κάφκα, έκρινε ότι το "Γράμμα στον πατέρα", (1919), αποτελεί λογοτεχνικό έργο. Πρόκειται για κείμενο απόλυτα προσωπικό που πραγματικά απευθυνόταν στον πατέρα του συγγραφέα -χωρίς ποτέ να επιδοθεί. Η αξία του "Γράμματος στον πατέρα" συνίσταται στην καθολικότητά του, γιατί ξεπερνά τα όρια της τραγικής ζωής του συγγραφέα. Αν ο αναγνώστης ψάξει, θα βρει ότι το κείμενο τον αφορά άμεσα και συγχρόνως αποτελεί ένα κλειδί για την κατανόηση του καφκικού έργου. Κοινωνιολόγοι, ψυχαναλυτές, θεολόγοι βρήκαν σ' αυτό το γράμμα την τροφή που γύρευαν....
Ανθολογία του μαύρου χιούμορ
Συλλογικό έργο
Αιγόκερως (1996)
"Το μαύρο χιούμορ είναι οριοθετημένο από πολλά πράγματα, όπως απ' την ηλιθιότητα, τη σκεπτικιστική ειρωνεία, την αστειότητα χωρίς οξύτητα· είναι ο κατ' εξοχήν θανάσιμος εχθρός της αισθηματικότητας, που αιώνια έχει το ύφος ότι πνέει τα λοίσθια, που βρίσκεται πάντα στο γαλάζιο φόντο", γράφει ο Μπρετόν. Ένας γαλαξίας συγγραφέων, βιογραφίες εκτυφλωτικές, παρουσιάζεται και ανθολογείται. Ο Μποντλέρ, ο Ρεμπό, ο Ντε Λ' Ιλ Αντάμ, ο Ζαρί, ο Απολινέρ, ο Λωτρεαμόν, ο Πόε, ο Κάφκα, ο Νίτσε, ο Σαντ, ο Νταλί, ο Πικάσο, ο Ζιντ, ο Κρο, ο Σουίφτ και άλλοι, εξυψώνουν ό,τι αποκαλείται χιούμ...
Η μεταμόρφωση
Kafka Franz 1883-1924
Ροές (2001)
Η εκτενής νουβέλα Η μεταμόρφωση είναι το έργο που καθιέρωσε τον Franz Kafka στο αναγνωστικό κοινό της εποχής του. Από το 1915, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, έως σήμερα δεν έχασε τίποτε από την επικαιρότητα και τη δύναμή του και δίκαια θεωρήθηκε σαν ένα από τα κείμενα εκείνα που κατέστησαν δυνατή τη γέννηση της σύγχρονης πεζογραφίας. Η παρούσα μετάφραση, που έχει γίνει από το πρωτότυπο γερμανικό κείμενο, συνοδεύεται από ένα σύντομο κείμενο του μεταφραστή καθώς και από την εργοβιογραφία του Kafka, στην οποία συμπεριλαμβάνονται πολλές φωτογραφίες του.
Το κτίσμα
Kafka Franz 1883-1924
Άγρα (2001)
"Διαρρύθμισα το κτίσμα και δείχνει πετυχημένο. Από έξω δεν φαίνεται ουσιαστικά παρά μια μεγάλη τρύπα, η οποία όμως στην πραγματικότητα δεν οδηγεί πουθενά, ήδη μετά από λίγα βήματα συναντά κανείς φυσικό, αδιαπέραστο πέτρωμα, δεν θέλω να παινευτώ πώς σχεδίασα την παραπλάνηση αυτή επίτηδες, δεν ήταν παρά υπόλειμμα μιας από τις πολλές μάταιες απόπειρες οικοδόμησης, αλλά τελικά μου φάνηκε σκόπιμο να αφήσω τη μία αυτή τρύπα ανοιχτή. Φυσικά, κάποια τεχνάσματα είναι τόσο λεπτά που γίνονται παγίδα από μόνα τους, το γνωρίζω καλύτερα από τον οποιονδήποτε κι είναι αναντίρρητα προκλητικ...
Επιστολή προς τον πατέρα
Kafka Franz 1883-1924
Ίνδικτος (2003)
Στην "Επιστολή προς τον πατέρα" ο Φραντς Κάφκα παρουσιάζεται περισσότερο από ποτέ "... σαν γυμνός ανάμεσα σε ντυμένους", όπως τον χαρακτήρισε η πρώτη μεταφράστριά του στα Τσεχικά, και αγαπημένη του, Μίλενα Γέσενσκα. Αυτή η "περίφημη" κατά τον νομπελίστα Ελίας Κανέττι επιστολή, στην οποία οι ρόλοι κατηγόρου και κατηγορούμενου εναλλάσονται, οι κατηγορίες ανασκευάζονται και οι υπερασπιστικές γραμμές καταρρέουν με τον μοναδικά αριστουργηματικό καφκικό τρόπο, αποτελεί την άλλοτε απνευστί και άλλοτε μετρημένη και συγκρατημένη, αλλά πάντοτε φορτισμένη, εκ βαθέων κατάθεση ζωής τ...
Η δίκη
Kafka Franz 1883-1924
Ροές (2004)
"Η δίκη" είναι ένα έργο σταθμός στη σύγχρονη ευρωπαϊκή λογοτεχνία, και, ίσως, το χαρακτηριστικότερο έργο του Κάφκα. "Τι περίεργο, ιδιόμορφο και συναρπαστικό βιβλίο, και τι απόλαυση να το διαβάζεις! Όπως όλα τα έργα του Κάφκα, είναι ένα υφαντό από άπιαστα όνειρα, ένας ονειρικός κόσμος φτιαγμένος με τόσο γνήσια τεχνική και στηριγμένος σε μια τόσο ισχυρή δύναμη οραματισμού, που το αποτέλεσμα, ανησυχητικά παρόμοιο με πραγματικότητα δίχως υπόσταση, μας τυραννάει και μας αγχώνει στην αρχή σαν εφιάλτης, μέχρι τη στιγμή που μαντεύουμε το κρυμμένο του νόημα". Έρμαν Έσσε
Ο αγνοούμενος (Αμερική)
Kafka Franz 1883-1924
Ροές (2004)
Ο Κάφκα έγραψε τον "Αγνοούμενο" (ή "Αμερική" σύμφωνα με τον τίτλο που έδωσε αρχικά στο έργο ο Μαξ Μπροντ) πριν από τη "Δίκη" και τον "Πύργο"· ο ήρωάς του ο νεαρός Καρλ Ρόσμαν, που στέλνεται στην Αμερική από τους γονείς του, λόγω της ερωτικής του σχέσης με μια υπηρέτρια, φέρει κι αυτός το αρχικό Κ., όπως ο Γιόζεφ Κ. της "Δίκης" και ο Κ. του "Πύργου" - το αρχικό και του ίδιου του Κάφκα. Η Αμερική, που στις αρχές του 20ού αιώνα ήταν όντως η χώρα των απεριόριστων ευκαιριών, φάνταζε στα μάτια των μεταναστών ως η ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα, μια νέα ζωή. Όπως όμως ο Γιόζεφ Κ. σ...
Ο Πύργος
Kafka Franz 1883-1924
Ηριδανός (2005)
"Ήταν καλά βράδυ σαν έφταξε ο Κ. Το χωριό ήταν θαμμένο στο χιόνι. Ο λόφος με τον Πύργο δε φαινόταν, ομίχλη και σκοτάδι τον τύλιγαν, ούτε καν ένα αχνό φως μαρτυρούσε πως εκεί βρισκόταν ο μεγάλος Πύργος. Ο Κ. στάθηκε πολλήν ώρα στο ξύλινο γιοφύρι που 'φερνε από τη δημοσιά στο χωριό, κι ανάβλεπε στο απατηλό κενό..." Ποιοι άνθρωποι μπορούν να συναντηθούν σ' έναν Πύργο; Τι θα τους συνδέσει και τι θα τους χωρίσει; Ο Κάφκα είναι απρόβλεπτος όσο και ιδιόμορφος στη γραφή του. Ένα μυθιστόρημα που δεν πρόλαβε να το δει στις προθήκες των βιβλιοπωλείων όσο ζούσε, αφού έφυγε τόσο νωρίς,...
Οι γιοί
Kafka Franz 1883-1924
Ίνδικτος (2005)
Τα διηγήματα "Η κρίση", "Ο θερμαστής" και "Η μεταμόρφωση" "συνδέονται εξωτερικά και εσωτερικά, υπάρχει μεταξύ τους ένας προφανής και ακόμη περισσότερο ένας μυστικός δεσμός, την παρουσίαση του οποίου μέσω της έκδοσής τους σε ένα βιβλίο με κοινό τίτλο όπως "Οι γιοί" δεν θα ήθελα να εγκαταλείψω", έγραφε ο Φραντς Κάφκα (1883-1924) τον Απρίλιο του 1913 στον εκδότη του Κουρτ Βολφ. Στη σύντομη διάρκεια της ζωής του συγγραφέα το βιβλίο που επιθυμούσε δεν εκδόθηκε ποτέ, ενώ το 1922 έγραφε: "Απ' όλα όσα έχω γράψει ισχύουν μόνο τα βιβλία: "Κρίση", "Θερμαστής", "Μεταμόρφωση", "Σωφρονι...
Ο Πύργος
Kafka Franz 1883-1924
Ροές (2005)
To μυθιστόρημα "Ο πύργος" αρχίζει με μια σειρά από αινίγματα: γιατί έρχεται ο Κ. στο χωριό, γιατί θέλει να φτάσει οπωσδήποτε στον Πύργο και γιατί τα πάντα και οι πάντες φαίνεται να συνωμοτούον εναντίον του; Αντί να δώσει προοδευτικά απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα, ο Κάφκα θέτει υπό αμφισβήτηση κάθε δεδομένο και κάθε πληροφορία που αποκαλύπτεται στην πορεία του έργου, δημιουργεί αντιφάσεις, συσκοτίζει τα γεγονότα. Την κάτοψη της αφήγησης, την οποία έχει καλύψει με μυστήριο, καλείται να την ανακατασκευάσει ο αναγνώστης σε μια αέναη διαδικασία· έτσι διαλύεται η συνήθης στατικ...