Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Eftaliótis Argýris
Ο Αργύρης Εφταλιώτης (1849-1923) (ψευδώνυμο του Κλεάνθη Μιχαηλίδη) γεννήθηκε στο Μόλυβο της Λέσβου, γιος του δασκάλου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη. Στη γενέτειρά του πέρασε τα παιδικά και μαθητικά χρόνια του και πραγματοποίησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο ιδιωτικό σχολείο του πατέρα του. Το 1866 πέθανε ο πατέρας του και ο δεκαεφτάχρονος τότε Αργύρης ανέλαβε να συνεχίσει τη διδασκαλία των συμμαθητών του ως το τέλος της χρονιάς. Το 1866 ξενιτεύτηκε λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετώπιζε η οικογένειά του. Εργάστηκε αρχικά στην Πόλη, κοντά στον τραπεζίτη αδερφό της μητέρας του και κατόπιν στο Μάντσεστερ της Αγγλίας, όπου συνδέθηκε φιλικά με τον Αλέξανδρο Πάλλη και τον Δ.Π.Πετροκόκκινο και εντάχτηκε στον πυρήνα του δημοτικιστικού κινήματος. παράλληλα υπήρξε ενεργό μέλος του ελληνικού φιλολογικού συλλόγου Λόγιος Ερμής του Μάντσεστερ, πραγματοποίησε ομιλίες, μελέτησε τους αρχαίους έλληνες κλασικούς, καθώς επίσης άγγλους και γάλλους λογοτέχνες και μπήκε σε λόγιους και λογοτεχνικούς κύκλους. Η εμπορική του σταδιοδρομία στην Αγγλία υπήρξε επιτυχημένη και σύντομα άνοιξε κατάστημα με τη δική του επωνυμία. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 1870-1880 προσλήφθηκε στον εμπορικό οίκο των αδελφών Ράλλη και εγκαταστάθηκε στο Λίβερπουλ. Εκεί παντρεύτηκε την Ελισσάβετ Γκράχαμ. Στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας ταξίδεψε σε διάφορες πόλεις της Αγγλίας και στη Βομβάη των Ινδιών με έξι ενδιάμεσες επισκέψεις στην Ελλάδα ως το τέλος της ζωής του. Το 1891 επισκέφτηκε το Παρίσι, όπου γνωρίστηκε με τον Ψυχάρη. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του κλονίστηκε η ψυχική υγεία του και αποσύρθηκε στο Cab d' Antibes της Γαλλίας, όπου πέθανε σε ηλικία 74 χρόνων. Η είσοδος του Εφταλιώτη στο χώρο της λογοτεχνίας τοποθετείται χρονικά γύρω στο 1869 με μεταφράσεις ποιημάτων και συγγραφή πρωτοτύπων ποιητικών έργων σε λογοτεχνικά περιοδικά όπως η Ελληνική Βιβλιοθήκη. Ακολούθησαν μεταφράσεις έργων των Μπάιρον και Μακώλεϋ. Το 1889 με προτροπή του Αλέξανδρου Πάλλη που στάθηκε στενός φίλος και πνευματικός οδηγός του πήρε μέρος στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό με τη συλλογή του Τραγούδια ξενιτευμένου, που τιμήθηκε με έπαινο. Τον επόμενο χρόνο πήρε ξανά μέρος στον ίδιο διαγωνισμό με τις συλλογές Ο καθρέφτης του πύργου μου και Αγάπης λόγια, δε βραβεύτηκε ωστόσο, κάτι που προκάλεσε την αντίδραση μεταξύ άλλων και του Παλαμά, ο οποίος επαίνεσε το έργο του Εφταλιώτη, απέδωσε την αδικία κατά του ποιητή στο ότι η γλώσσα του ήταν δημοτική και εναντιώθηκε στον τότε εισηγητή της κριτικής επιτροπής του Φιλαδέλφειου Άγγελο Βλάχο. Ο Εφταλιώτης συνέχισε να γράφει ποιήματα, όχι όμως συστηματικά. Από το 1891 στράφηκε συστηματικά προς την πεζογραφία, καλλιεργώντας τη δημοτική γλώσσα και εμμένοντας θεματικά στον πόνο της ξενιτιάς και τη λαχτάρα των ξενιτεμένων για την πατρίδα. Το πιο χαρακτηρηστικό πεζογράφημά του είναι οι Νησιώτικες ιστορίες, που εκδόθηκαν το 1894 και αποτελούν συλλογή ηθογραφικών διηγημάτων που δημοσίευε από το 1889 στην Εστία. Το 1900 εξέδωσε τη Μαζώχτρα και το Βουρκόλακα το μοναδικό θεατρικό έργο του (εμπνευσμένο από το τραγούδι Του νεκρού αδελφού και με στόχο την ανανέωση της νεοελληνικής δραματουργίας με θέματα από τη σύγχρονη ιστορία). Στη Μαζώχτρα ο Εφταλιώτης αποπειράται ένα πέρασμα από την απλή ηθογραφία στην ψυχογραφική διείσδυση. Έγραψε επίσης ένα μυθιστόρημα το Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης. Παράλληλα από το 1892 ασχολήθηκε με τη διδακτική πεζογραφία και τις ιστορικές μελέτες, εκδίδοντας την Ιστορία της Ρωμιοσύνης (1901) και τα Ιστορικά ξεγυμνώματα (1908). Το 1914 ξεκίνησε να μεταφράζει την Οδύσσεια του Ομήρου, έργο που έμεινε ανολοκλήρωτο λόγω του θανάτου του. Τη συνέχισή του (ραψωδίες φ΄ - ω΄) ανέλαβε ο Νικόλαος Ποριώτης. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Αργύρη Εφταλιώτη βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, «Εφταλιώτης Αργύρης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Θωμαΐδου- Μώρου Μάρθα , «Εφταλιώτης Αργύρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Μερακλής Μ.Γ., «Αργύρης Εφταλιώτης», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία - Γραμματολογία, σ.262-265. Αθήνα, Σοκόλης, 1977 και Παγανός Γ.Δ. «Αργύρης Εφταλιώτης», Η παλαιότερη πεζογραφική μας παράδοση · Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Η΄ (1880-1900). Αθήνα, Σοκόλης, 1997. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Νησιώτικες ιστορίες
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Αργύρης Εφταλιώτης (1849 - 1924) Φιλολογικό ψευδώνυμο (από το παραθαλάσσιο χωριό, του νησιού του, Εφταλού) του Κλεάνθους Μιχαηλίδη. Γεννήθηκε στο Μόλυβο της Μυτιλήνης, όπου και έμαθε τα πρώτα του γράμματα από το σχολάρχη πατέρα του. Καθώς εμφάνισε κλίση στο εμπορικό κατάστημα του θείου του στο Μάντσεστερ, και μετέπειτα στον εμπορικό οίκο των Ράλστερ, και μετέπειτα στον εμπορικό οίκο των Ράλληδων. Στο υποκατάστημα του οίκου στη Βομβάη συναναστρέφεται τον Αλ. Πάλλη, και προσχωρούν και οι δύο με ενθουσιασμό στο γλώσσα. Βραβεύεται το 1889 στο Φιλαδέλφειο διαγωνισμό για την ποι...
Νησιώτικες ιστορίες
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Πελεκάνος (2015)
Οι Νησιώτικες Ιστορίες αποτελούν μία συλλογή διηγημάτων του Αργύρη Εφταλιώτη, στην οποία ο αναγνώστης μπορεί να διακρίνει το πηγαίο ηθογραφικό ταλέντο του Νεοέλληνα διηγηματογράφου. Τα διηγήματα του Εφταλιώτη, με έντονο το στοιχείο της εξιδανίκευσης της ελληνικής υπαίθρου, αποπνέουν γνήσια ελληνικότητα. Οι κάτοικοι της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Μυτιλήνης, γίνονται τα πρόσωπα, οι κεντρικοί ήρωες των διηγημάτων της συλλογής αυτής. Πίσω από την περιγραφή απλών και καθημερινών επεισοδίων, διακρίνουμε τη νοσταλγία του ξενιτεμένου πεζογράφου για τον μακάριο βίο των ανθρώπων το...
Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Πελεκάνος (2005)
"Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης", το μοναδικό μυθιστόρημα του Αργύρη Εφταλιώτη, αντλεί την έμπνευσή του από την πολύχρονη επαφή του συγγραφέα με τον Ελληνισμό της διασποράς.
Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Αλεξάνδρεια (2006)
Ο "Μανόλης ο Ντελμπεντέρης" είναι το μόνο μυθιστόρημα του Εφταλιώτη και δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του. Ο ήρωας είναι ένας δυναμικός και φιλόδοξος νέος από κάποιο χωριό της Μυτιλήνης, που εγκαταλείπει τη μητέρα του και τη μνηστή του για να πάει στην Αγγλία, οραματιζόμενος πλούτη και κοινωνική δύναμη. Εκεί αλλά και σε άλλα μέρη, αναπτύσσει μία καταπληκτική εμπορική δραστηριότητα και βαδίζει από επιτυχία σε επιτυχία, τόσο στον επιχειρηματικό όσο και στον ερωτικό τομέα, ξεπερνώντας με τόλμη όλα τα εμπόδια που συναντά στο δρόμο του, παραμερίζοντας κάθε ηθικό φραγμό και ξεχνώντ...
Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Αργύρης Εφταλιώτης (1849 - 1924) Φιλολογικό ψευδώνυμο (από το παραθαλάσσιο χωριό, του νησιού του, Εφταλού) του Κλεάνθους Μιχαηλίδη. Γεννήθηκε στο Μόλυβο της Μυτιλήνης, όπου και έμαθε τα πρώτα του γράμματα από το σχολάρχη πατέρα του. Καθώς εμφάνισε κλίση στο εμπορικό κατάστημα του θείου του στο Μάντσεστερ, και μετέπειτα στον εμπορικό οίκο των Ράλστερ, και μετέπειτα στον εμπορικό οίκο των Ράλληδων. Στο υποκατάστημα του οίκου στη Βομβάη συναναστρέφεται τον Αλ. Πάλλη, και προσχωρούν και οι δύο με ενθουσιασμό στο γλώσσα. Βραβεύεται το 1889 στο Φιλαδέλφειο διαγωνισμό για την ποι...
Ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2011)
"Ο Μανόλης σαν κοίταζε κορίτσι, κοίταζε φιλί. Το τι μπορεί να κρύψει μέσα του ένα απλό φιλί, πόσες ιστορίες, πόσα όνειρα, και πόσα αμίλητα βάσανα, αυτά δεν τα πολυένιωθε ο Μανόλης. [...] Μην το θαρρέψουμε όμως πάλι πως ο Μανόλης ο Ντελμπεντέρης ήταν πέτρα μοναχή, άστοργος κι άκαρδος..." Στο μοναδικό μυθιστόρημα του δημοτικιστή Αργύρη Εφταλιώτη, ο νεαρός Μανόλης, "που ονειρεύεται μεγαλύτερους κόσμους από μικρός", αρπάζει μια ευκαιρία και φεύγει για την Αγγλία, με την υπόσχεση πως θα επιστρέψει σύντομα στο νησί, κοντά στη μητέρα του και στη μνηστή του. Καθώς, όμως, αρχί...
Ογδόντα ανέκδοτα γράμματα του Αργύρη Εφταλιώτη 1889-1907 προς τον Αλέξανδρο Πάλλη
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) (1993)
Οι φυλλάδες του Γεροδήμου
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Αργύρης Εφταλιώτης (1849 - 1924) Φιλολογικό ψευδώνυμο (από το παραθαλάσσιο χωριό, του νησιού του, Εφταλού) του Κλεάνθους Μιχαηλίδη. Γεννήθηκε στο Μόλυβο της Μυτιλήνης, όπου και έμαθε τα πρώτα του γράμματα από το σχολάρχη πατέρα του. Καθώς εμφάνισε κλίση στο εμπορικό κατάστημα του θείου του στο Μάντσεστερ, και μετέπειτα στον εμπορικό οίκο των Ράλστερ, και μετέπειτα στον εμπορικό οίκο των Ράλληδων. Στο υποκατάστημα του οίκου στη Βομβάη συναναστρέφεται τον Αλ. Πάλλη, και προσχωρούν και οι δύο με ενθουσιασμό στο γλώσσα. Βραβεύεται το 1889 στο Φιλαδέλφειο διαγωνισμό για την ποι...
Ποιος είν' τρελλός από έρωτα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Όλων των παθών και όλων των μαρτυρίων τόπος η ποίηση. Αλλά και τόπος προνομιακός του πιο ριζικού μας πάθους και του πιο προσωπικού μας μαρτυρίου. Κι ίσως ίσως και της πιο ολόδικής μας μαρτυρίας - τόπος δηλαδή του έρωτα. Από τα απλούστατα στιχάκια των ημερολογίων στον τοίχο, από τις νεανικές ρίμες των παλιών λευκωμάτων, από τα λόγια των τραγουδιών και, προπαντός, από τους δικούς μας έμμετρους αναστεναγμούς καθώς κοιτάμε στη γωνία το ρολόι, από όλα αυτά τα απολύτως καθημερινά ίσαμε τις πολύτροπες συνθέσεις των ποιητών μας, παντού ο ίδιος, παράξενα ομοιόμορφος, ρυθμός. Παντ...
Τα Ελληνικά
Βιζυηνός Γεώργιος Μ. 1849-1896
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2002)
Τέσσερις κλασικοί Νεοέλληνες συγγραφείς από τη σειρά των Ελληνικών συνυπάρχουν σε αυτό τον τόμο: Γεώργιος Βιζυηνός, Ο Τρομάρας - Αργύρης Εφταλιώτης, Το λαγούμι - Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Ο Πανταρώτας και Ανδρέας Καρκαβίτσας, Ο Κουτσοφλέβαρος.
Τα Ελληνικά
Καρκαβίτσας Ανδρέας 1865-1922
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2003)
Τέσσερις κλασσικοί Νεοέλληνες συγγραφείς από τη σειρά των ελληνικών συνυπάρχουν σε αυτό τον τόμο. Ανδρέας Καρκαβίτσας " Η θάλασσα", Αργύρης Εφταλιώτης "Η Αγγέλικα", Γεώργιος Βιζυηνός "Το μικρό ραφτόπουλο" και Εμμανουήλ Ροϊδης "Η μηλιά". Συνδετικός κρίκος, η θαυμάσια εικονογράφηση της Έφης Λαδά.
Τα Ελληνικά
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2003)
Τρείς κλασικοί Νεοέλληνες συγγραφείς από τη σειρά των ελληνικών συνυπάρχουν σε αυτό τον τόμο: Αργύρης Εφταλιώτης" Η Στραβοκώσταινα", Ανδρέας Καρκαβίτσας" Η Γοργόνα και το γιούσουρι", και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης"Εξοχική Λαμπρή". Συνδετικός κρίκος η θαυμάσια εικονογράφηση του Νικόλα Ανδρικόπουλου.
Φυλλάδες του Γεροδήμου
Εφταλιώτης Αργύρης 1849-1923
Πελεκάνος (2005)
Οι "Φυλλάδες του Γεροδήμου" -την τραγική χρονιά του 1897- θέτουν το αίτημα της ελληνικότητας του Έθνους προκρίνοντας τη στράτευση στις ανάγκες της ιστορικής στιγμής.
Χριστούγεννα και χιονιάς
Συλλογικό έργο
Νάρκισσος (2013)
Χριστουγεννιάτικα και πρωτοχρονιάτικα διηγήματα και αφηγήσεις, από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα ως τις μέρες μας. Στην ανθολογία "Χριστούγεννα και Χιονιάς" επιλέχθηκαν πενήντα τέσσερα διηγήματα, κυρίως, από τριαντατέσσερις σημαντικούς Έλληνες συγγραφείς και δημιουργούς, με γνώμονα τη συνύπαρξη και συνήχηση διαφορετικών φωνών σε ένα ευρύ γιορταστικό πεδίο, χάριν μεγαλύτερης αναγνωστικής απόλαυσης. Με σκηνικό τις μέρες των Χριστουγέννων, προσωπικά βιώματα και μυθοπλασία -σε μεγάλες στιγμές- συνυφαίνονται και εμπνέουν κάθε λογής αφηγηματικά κείμενα, που αποτυπώνουν με...