Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το εκπληκτικό τελευταίο ταξίδι ενός κορυφαίου ιστορικού και δημόσιου διανοούμενου από το "πανδοχείο της μνήμης" του στα πρόσωπα, τους τόπους και τις εποχές που τον σημάδεψαν Η στοχαστική αυτοβιογραφία που συνθέτει εδώ ο Τόνυ Τζαντ δεν έχει όμοιά της. Καθένα απ’ αυτά τα είκοσι πέντε μικρά δοκίμια μεταφέρει συμβάντα του παρελθόντος περασμένα από το κόσκινο της ιστορικής αίσθησης, της κριτικής σκέψης και της ηθικής διαύγειας του συγγραφέα. Λεπτομέρειες της προσωπικής ζωής βρίσκουν έτσι μια θέση στο ευρύτερο πλαίσιο της ιστορίας, καθώς ο αφηγητής περνάει από τα αγγλοεβρα...

Τι "πραγματικά" θέλουν οι γυναίκες; Ποιος κερδίζει τον πόλεμο των φύλων; Είναι νίκη των γυναικών (ή μήπως των εταιρειών) η άνοδος των εισοδημάτων τους; Ποια είναι τα μεγαλύτερα θύματα της βίας, οι γυναίκες ή οι άντρες; Και είναι τελικά η ανατομία πεπρωμένο; Για κάθε βήμα που κάνουν οι γυναίκες προς την ισότητα των φύλων, ένα νέο εμπόδιο φαίνεται να προκύπτει. Η ειρωνεία είναι ότι ο φεμινισμός προσκρούει σ’ έναν απρόβλεπτο αντίπαλο: την ενδότερη γυναίκα. Παρά τις θριαμβολογίες, οι γυναίκες βρίσκονται παγιδευμένες ανάμεσα στο φεμινισμό και τη θηλυκότητα, στην αυτεπιβεβαίω...

Αν η Αντιγόνη, η εξεγερμένη ηρωίδα του Σοφοκλή, αποτελεί σύμβολο απείθειας και ανυπακοής, πόσο ξεφεύγει, αλήθεια, από την εξουσία που αντιμάχεται; Αν η αγάπη για τον αδελφό της την οδηγεί στο θάνατο, ποιες μορφές συγγένειας θα την άφηναν να ζήσει; Πόσο διαφορετική θα ήταν η ψυχανάλυση αν, αντί για τον Οιδίποδα, είχε εκλάβει ως αφετηρία την Αντιγόνη (το "μεταοιδιπόδειο" υποκείμενο); Και τι περιθώρια σεξουαλικής ελευθερίας θα προέβαλλαν αν το ταμπού της αιμομιξίας δεν υπαγόρευε μια κανονιστική ετεροσεξουαλικότητα; Κορυφαία φυσιογνωμία της σύγχρονης κριτικής σκέψης στα π...

Οι καινοτομίες στη γενετική μάς επιφυλάσσουν μια υπόσχεση και μια περιπλοκή. Η υπόσχεση είναι ότι σύντομα θα είμαστε σε θέση να θεραπεύουμε και να προλαμβάνουμε μια σειρά εκφυλιστικών νόσων. Η περιπλοκή είναι ότι η νέα γνώση μπορεί επίσης να μας επιτρέψει να χειριστούμε την ίδια μας τη φύση: να ενισχύσουμε τα γενετικά μας γνωρίσματα κι εκείνα των παιδιών μας, επιδιώκοντας να είμαστε "καλύτερα από καλά". Οι εξελίξεις της εμβιομηχανικής μάς φέρνουν αντιμέτωπους με ερωτήματα σε μεγάλο βαθμό λησμονημένα στον νεότερο κόσμο - ερωτήματα σχετικά με το ηθικό καθεστώς της φύσης κα...

Ποια είναι η λεγόμενη Σχολή της Φρανφούρτης; Τι κοινό έχουν μεταξύ τους προσωπικότητες τόσο μοναδικές και έργα τόσο ετερόκλητα, που εκτείνονται από τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, την ψυχολογία και την πολιτική επιστήμη ώς τη μουσικολογία και τη λογοτεχνική κριτική; Τι σχέση έχει η έννοια της μονοδιάστατης κοινωνίας του Μαρκούζε με το μοντέλο του κρατικού καπιταλισμού του Πόλλοκ; Ή η κριτική του Αντόρνο στη μουσική του Στραβίνσκυ με την επίθεση του Χορκχάιμερ στη φιλοσοφική ανθρωπολογία του Σέλερ; Ή οι θέσεις του Φρομ για τον σαδομαζοχιστικό χαρακτήρα με τις κρίσεις του Λό...

[...] Εξίσου ποικίλα με τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα ήταν και τα αντικείμενα των σεμιναρίων της, που παρακολουθήσαμε πρώτα στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης, κι αργότερα -ορισμένοι από εμάς- στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ή στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου: από την ιστορία του Τύπου έως εκείνη της γεωγραφίας, της χαρτογραφίας, και του περιηγητισμού, και από την ιστορία του βιβλίου έως την αλληλογραφία, τις λόγιες εταιρείες, την λογοτεχνία. Μια ιστορία ζωντανών ιδεών και ανθρώπων που εμπνεύσθηκαν από αυτές, κυρίως όμως μια ιστορία των μέσων, όπου οι ιδέες δι...

Όλη η κοινωνική αλληλεπίδραση φαίνεται να διέπεται από μια θεμελιώδη διαλεκτική ... Εκτελώντας ρόλους, οι άνθρωποι φροντίζουν να διατηρήσουν την εντύπωση ότι ανταποκρίνονται στα πολλαπλά πρότυπα σύμφωνα με τα οποία κρίνονται οι ίδιοι και τα προϊόντα τους. . . Όμως, υπό την ιδιότητα του εκτελεστή, τα άτομα δεν ασχολούνται με το ηθικό ζήτημα της πραγμάτωσης αυτών των προτύπων, αλλά με το ηθικά αδιάφορο ζήτημα της μεθόδευσης μιας πειστικής εντύπωσης ότι τα πρότυπα αυτά όντως πραγματώνονται. Η δραστηριότητα μας λοιπόν αφορά συνήθως ηθικά ζητήματα, αλλά ως εκτελεστές τούτα δεν μ...

Με το τέλος της δικτατορίας, οι εικόνες και οι ήχοι βρίσκονται εκτοπισμένοι σ' ένα άδηλο ακόμη πεδίο επικοινωνίας, στο περιθώριο του επίσημου πολιτικού λόγου. Μαζί με λίγους πρωτοπόρους κριτικούς και κόντρα σε πολλούς άλλους, ο Βακαλόπουλος θα βαλθεί να το κατακτήσει, δοκιμάζοντας τα τελευταία ρεύματα της μοντέρνας σκέψης -μαρξισμό, σημειολογία, ψυχανάλυση- σε σημαδιακά έργα της εποχής και σ' όλο το φάσμα της νεαρής ελληνικής τηλεόρασης: από τον Γκοντάρ, τον Βέντερς και τον Ντύλαν μέχρι τις εκπομπές του Φρέντυ Γερμανού ή τα σίριαλ της Αλίκης Βουγιουκλάκη κι από τη Γιουροβίζ...

Στην Ευρώπη του 18ου αιώνα, το εξωτικό καπρίτσιο για τον «καφέ» και τον «ινδιάνικο ζωμό», δηλαδή τη σοκολάτα, είναι σημάδια μιας βαθιάς μεταβολής στη μόδα, το γούστο και τους καλούς τρόπους, που τροφοδοτείται από τις νέες φιλοσοφικές τάσεις και τον όλο εκσυγχρονισμό της κοινωνικής ζωής. Αξιοποιώντας την εξαιρετική του ευρυμάθεια και την ικανότητά του να ανακαλύπτει κείμενα εποχής και να τα βάζει να «μιλούν», ο Πιέρο Καμπορέζι προσθέτει μ' αυτό το βιβλίο ένα νέο, απολαυστικό κεφάλαιο στην ιστορία των νοοτροπιών, του γούστου και του υλικού πολιτισμού. Η κοινωνία εν κινήσει,...

Γεννημένος στην κοσμοπολίτικη Πράγα του μεσοπολέμου από εβραϊκή οικογένεια που μιλούσε τσέχικα και γερμανικά, κι αναγκασμένος να διαφύγει μετά τη ναζιστική εισβολή, ο Έρνεστ Γκέλλνερ ήταν ιδιαίτερα προικισμένος για να κατανοήσει τον εθνικισμό, και μάλιστα τη σκοτεινή πλευρά του, αυτή που προκαλεί "καταστροφή, οδύνη, σκληρότητα και αδικία". Ενάντια στις κοινότοπες απόψεις ότι πρόκειται για οικουμενικό γνώρισμα της ανθρώπινης φύσης, ή για αναχρονιστικό και βάρβαρο απομεινάρι των φυλετικών κοινωνιών, ο Γκέλλνερ υποστήριξε ότι ο εθνικισμός είναι κατεξοχήν φαινόμενο της νεωτερι...

Σταθμός στη σύγχρονη βιβλιογραφία για τον Νίτσε, το βιβλίο αυτό προσφέρει μια σφαιρική και ρηξικέλευθη θεώρηση του έργου του. Ο Νεχαμάς αντιμετωπίζει με μέτρο και φαντασία τα επίμαχα σημεία, τους κοινούς τόπους και τις παγίδες που έχουν ανακύψει στη διεθνή συζήτηση γύρω από τη μοναδική αυτή πνευματική φυσιογνωμία. Βασική του θέση είναι ότι ο Νίτσε έφερε την τέχνη του λόγου στο επίκεντρο της σκέψης και της ίδιας της ζωής του: πρώτον, βλέποντας τον κόσμο σαν ένα τεράστιο κείμενο ανοιχτό σε ερμηνείες· δεύτερον, δημιουργώντας μέσω των κειμένων του έναν υποδειγματικό όσο και αμί...

Τα κείμενα του Βάλτερ Μπένγιαμιν για τον Μπωντλαίρ και το Παρίσι του 19ου αιώνα είναι τα κομμάτια που ο εξόριστος στοχαστής είχε προλάβει να ολοκληρώσει (πριν την αυτοκτονία του στις αρχές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) από μια ευρύτερη μελέτη για τον ποιητή - που θα αποτελούσε με τη σειρά της υπόδειγμα του μακρόπνοου, ανολοκλήρωτου έργου του για την ιστορία και τον πολιτισμό της νεωτερικότητας. Η ανάπτυξη μιας βιομηχανικής μαζικής κοινωνίας, η φαντασμαγορία του εμπορεύματος, η εικόνα του πλήθους στη μεγαλούπολη, οι φιγούρες του μποέμ, του πλάνητα, του απάχη, του δανδή, του ρακ...

Ποιος/λέει τι/από ποιο μέσο/σε ποιον/με τι αποτέλεσμα; Θέτοντας και ξεπερνώντας αυτά τα πρωταρχικά ερωτήματα σημαντικοί στοχαστές, ειδικοί και κριτικοί του 20ού αιώνα διερεύνησαν την έκρηξη της μαζικής επικοινωνίας. Τα κλασικά πλέον κείμενα που συγκεντρώνει αυτός ο τόμος καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων, από την αμερικανική κοινωνιολογική έρευνα ώς τη γερμανική κριτική θεωρία και από την πραγματιστική ανάλυση θεσμών και πρακτικών ώς τη φουτουριστική τεχνολογική επαγγελία. Τι είναι τα μαζικά μέσα; Προεκτάσεις του λόγου ή των αισθήσεων; Μηχανισμοί διανομής ή επικοινω...

Υπερευαίσθητα πλέον στα αλλεπάλληλα οικολογικά «ατυχήματα», τα μαζικά μέσα κινητοποιούν τη διεθνή κοινή γνώμη. Ωστόσο οι οικολογικές διαταραχές του περιβάλλοντος δεν είναι παρά η ορατή πλευρά μιας βαθύτερης και πιο σημαντικής καταστροφής, που σχετίζεται με τους τρόπους ύπαρξης και κοινής ζωής, πάνω σ' αυτό τον πλανήτη. Η περιβαλλοντική οικολογία θα έπρεπε να εννοηθεί σε αδιάσπαστη ενότητα με την κοινωνική και τη νοητική οικολογία. Μια τέτοια οικοσοφία ηθικο-πολιτικού χαρακτήρα μπορεί να προωθήσει καινοτόμες πρακτικές και να ανασυνθέσει ατομικές και συλλογικές υποκειμενικότη...

Παντού, στην πολιτική όπως και στην κουλτούρα, στην καθημερινή όπως και στη δημόσια ζωή, η εικόνα παίρνει τη θέση της πραγματικότητας, το αντίγραφο αντικαθιστά το πρωτότυπο, το ομοίωμα υποκαθιστά το υπόδειγμα. Αυτός ο θρίαμβος της φαινομενικότητας και της επανάληψης, που για τον παραδοσιακό στοχαστή μοιάζει με καταστροφή, περιλαμβάνει επίσης θετικές όψεις, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν το υπόβαθρο ενός νέου Διαφωτισμού: γι' αυτό είναι ανάγκη να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η σχέση μεταξύ κουλτούρας και κοινωνίας ενάντια στην περιστολή της γνώσης σε διακόσμηση και της εξου...