Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Molière Jean Baptiste de
1622-1673. Ο Ζαν-Μπατίστ Ποκλέν, γιος του Ζαν Ποκλέν και της Μαρί Κρεσσέ, γεννιέται το 1622. Σπουδάζει νομικά στην Ορλεάνη, ενώ το 1643 έχοντας ήδη συνδεθεί με την ηθοποιό Μαντλέν Μπεζάρ, συγκροτεί μαζί της τον θίασο "L’Illustre Theatre". Με το ψευδώνυμο Μολιέρος, διευθύνει τον θίασο, ο οποίος εγκαθίσταται στο Παρίσι. Ο θίασος περιοδεύει για δεκατρία χρόνια, ως το 1645. Το 1655 έχουμε την παράσταση της πρώτης σωζόμενης κωμωδίας του Μολιέρου "Ο ασυλλόγιστος στη Λυών", με τον Μολιέρο στο ρόλο του Μασκαρίλλου. Το 1656 παρουσιάζεται το "Ερωτικό πείσμα". Το 1658 ο θίασος μετονομάζεται σε "Θίασο του Κυρίου". Η επιτυχία της φάρσας "Ο ερωτευμένος γιατρός" είναι τέτοια ώστε του παραχωρείται το θέατρο του Πετί Μπουρμπόν. Επόμενη επιτυχία του θιάσου είναι "Οι ψευτοσπουδαίες", το 1659. Το 1660 παρουσιάζεται ο "Σγαναρέλος ή Ο κατά φαντασίαν κερατάς". Ακολουθεί με μεγάλη επιτυχία το έργο "Σχολείο γυναικών", ενώ στη λογοτεχνική διαμάχη που ξεσπά γύρω από το έργο, ο Μολιέρος απαντά με την Κριτική του "Σχολείου γυναικών" και με τον "Αυτοσχεδιασμό των Βερσαλλιών". Το 1664 δίνεται η πρεμιέρα της κωμωδίας "Γάμος με το στανιό" ενώ στις 12 Μαΐου παρουσιάζονται οι τρεις πρώτες πράξεις του "Ταρτούφου". Ο βασιλιάς απαγορεύει αμέσως το ανέβασμα του "Ταρτούφου" στο Παρίσι. Το 1665 δίνεται η πρεμιέρα του "Δον Ζουάν" που, παρά την επιτυχία του, κατεβαίνει μετά από 20 παραστάσεις. Ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ δίνει στον θίασο του Μολιέρου τον τίτλο του "Θιάσου του Βασιλιά" και 6000 λίβρες χορηγία. Ακολουθούν τα έργα "Γιατρός με το στανιό" και "Μισάνθρωπος". Το 1667 ακολουθεί η δεύτερη εκδοχή του "Ταρτούφου", παρουσιάζεται στις 5 Αυγούστου και απαγορεύεται την επομένη. Το 1668 ανεβαίνουν ο "Ζωρζ Νταντέν" και "Ο φιλάργυρος". Το 1669 ο Μολιέρος επιστρέφει στον "Ταρτούφο" για μια τρίτη διασκευή, το έργο παίρνει έγκριση και γνωρίζει θριαμβευτική επιτυχία. Το 1670 ανεβαίνει "Ο αρχοντοχωριάτης". Σειρά έχουν "Οι κατεργαριές του Σκαπίνου" το 1671 καθώς και "Οι σοφολογιότατες" το 1672. Στις 10 Φεβρουαρίου δίνεται η πρεμιέρα του έργου "Ο κατά φαντασίαν ασθενής", με τον Μολιέρο στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Αργκάν. Κατά τη διάρκεια της τέταρτης παράστασης ο Μολιέρος νιώθει μεγάλη αδιαθεσία, μεταφέρεται στο σπίτι του και εκεί αφήνει την τελευταία του πνοή.
Dom Juan ή το πέτρινο συμπόσιο
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας (2005)
Αμφιτρύων
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2019)
Θα μπορούσαμε να ονομάσουμε τον "Αμφιτρύωνα" "Κωμωδία των μεταμορφώσεων" ή "Προσωπεία του δόλου". Στη βάση του μύθου και της ίντριγκας βρίσκεται το προσωπείο, το διπλό πρόσωπο. Οι θεοί έχουν δύο μορφές, τη θεϊκή και την ανθρώπινη. Οι αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις τους -για να φέρουμε το μύθο στα μέτρα μας- αποκαλύπτουν γενικότερες κοινωνικές συμπεριφορές, την πρωτεϊκή φύση και τους ελιγμούς των ισχυρών. Ο Μολιέρος ήξερε πολύ καλά από προσωπεία και μεταμορφώσεις για να θίξει τα κακώς κείμενα του καιρού του και, γενικότερα, για να φωτίσει τα ανθρώπινα πάθη και παθήματα, να εκθέ...
Γιατρός με το ζόρι
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Ηριδανός (2006)
[...] Ο Μολιέρος υπήρξε μια χαρισματική μεγαλοφυΐα που με δύναμη, τόλμη, φαντασία, ευρηματικότητα κατέγραψε, έκρινε, κατέκρινε και συχνά χλεύασε μέσα στης δικής του εποχής τα αδιέξοδα και τις αντιφάσεις τους κοινωνικούς αρνητικούς κύριους χαρακτήρες που πηγάζουν από την εποχή και την καθορίζουν συνάμα. Τα μολιερικά έργα εγγράφονται στις κοινωνικές συνθήκες, στη μόδα και στην κοινωνική τελετουργία της εποχής του Λουδοβίκου. Πίσω όμως από τις λιβρέες, τις πουδραρισμένες περούκες, τα σκαρπίνια με φιόγκους και τις ρεβεράντζες κρύβεται ο αιώνιος άνθρωπος με τις αδυναμίες του, τ...
Γιατρός με το στανιό
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Αιγόκερως (2012)
Η Σταματίνα, για να εκδικηθεί τον μπεκρή άντρα της, τον Σγαναρέλο, επειδή την ξυλοφόρτωσε, πληροφορεί τον Μπομπάρδα και τον Παπαρδέλα, που ψάχνουν για γιατρό, πως ο Σγαναρέλος είναι ο καλύτερος γιατρός του κόσμου. Όμως ποτέ δεν παραδέχεται αυτή του την ιδιότητα, παρά μόνο αν φάει ένα γερό μπερτάχι. Ο Μπομπάρδας και ο Παπαρδέλας, ακολουθώντας τη "συνταγή" της Σταματίνας, οδηγούν τον Σγαναρέλο στο σπίτι του αφεντικού τους, του Μπατζαστόκου, για να γιατρέψει την κόρη του, την Ευανθία, η οποία καμώνεται τη μουγκή, γιατί δεν θέλει να παντρευτεί τον Μπαλαούρα που της προξενεύει ο...
Γραφή και δημιουργία
Συλλογικό έργο
Αιγόκερως (2014)
"Ο Κουρέας του Beaumarchais, από τη Σεβίλλη στην Πάτρα" Ουρανία Πολυκανδριώτη Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών: Όταν, στα 1875, ο Πατρινός Χρήστος Πράτζικας δημοσίευσε τον "Κουρέα των Πατρών", δηλαδή τη μετάφραση-παράφραση του "Κουρέα της Σεβίλλης" (1775) του γάλλου θεατρικού συγγραφέα Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais, κατά πάσα πιθανότητα δεν υπήρχε άλλη προγενέστερη μετάφραση του έργου στα ελληνικά παρά μόνο μία, η οποία όμως είχε γίνει από τα Ιταλικά, από τον Ελευθέριο Δ. Ραφόπουλο και είχε δημοσιευθεί στην Κωνσταντινούπολη το 1870 και το 1871. Η μετάφραση αυτή είχε βασιστεί...
Δον Ζουάν
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Δαμιανός (2006)
Κωμωδία (σε πέντε πράξεις). Παρουσιάστηκε στο κοινό για πρώτη φορά στις 15 Φεβρουαρίου 1665 στο θέατρο της Αίθουσας του Παλαί Ρουαγιάλ από τον θίασο του Κυρίου, μονάκριβου αδελφού του Βασιλιά.
Δον Ζουάν
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Ωκεανίδα (2019)
Ο δον Ζουάν, "γαμπρός κατά συρροήν", παρουσιάζεται ως κατακτητής, ποτέ ως ερωτευμένος. Μπορεί η ομορφιά να είναι ένα πρώτο ξύπνημα της επιθυμίας, ο πόθος όμως αφορά την κατάκτηση, που συντελείται με στρατηγική μάχης και σβήνει μόλις το θύμα κυριευτεί: "από τη στιγμή που την κυρίευσες μία φορά [...] όλο το ωραίον του πάθους έχει λήξει". Ο λόγος του είναι γεμάτος πολεμικές μεταφορές: μάχομαι, εκπορθώ, κυριεύω, κατακτώ, νικώ, πετώ από νίκη σε νίκη, η νεαρή που παραδίδει τα όπλα, είναι κάποιες από τις εκφράσεις που χρησιμοποιεί για να ταυτιστεί τελικά με τον Μέγα Αλέξανδρο, ανα...
Δον Ζουάν ή Ο πέτρινος Δείπνος
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Νεφέλη (2010)
Να σου γεννιέται νέος πόθος είναι ηδονή ασύλληπτη κι όλη η απόλαυση του έρωτα είναι στην αλλαγή. Είναι ακραία η ηδονή που νιώθεις να προσπαθείς να κατακτήσεις με χίλιους τρόπους την καρδιά μιας νέας και ωραίας, να βλέπεις μέρα με τη μέρα τις μικρές προόδους που κάνεις, να πολεμάς με λόγια γλυκά, με δάκρυα, με αναστεναγμούς, την αθώα αιδώ μιας ψυχής που δεν θέλει να παραδώσει τα όπλα, να καταρρίπτεις βήμα προς βήμα όλες τις μικρές αντιστάσεις που προβάλλει, να νικάς τους ηθικούς της ενδοιασμούς περί τιμής και να τη φέρνεις γλυκά γλυκά εκεί που θέλεις να τη φέρεις. Όμως, αν τ...
Ζωρζ Νταντέν ή Ο ανύπαρκτος σύζυγος
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Κίχλη (2008)
Ο Ζώρζ Νταντέν είναι το έργο το πιο βαθύ, το πιο μαύρο που αφορά στην αταίριαστη κοινωνική συνύπαρξη. Ο Νταντέν είναι ο ήρωας που βρίσκεται αντιμέτωπος με μια σατανική κοινωνική μηχανή που του επιβάλλει τις πιο άδικες ταπεινώσεις και στο τέλος τη συνθηκολόγηση (...). Μία από τις πιο σπαρακτικές στιγμές αυτού του έργου είναι η στιγμή που ο Νταντέν νομίζει ότι έχει τη δυνατότητα να σπάσει τα όρια του κύκλου του και να κερδίσει την καρδιά της Ανζελίκ. Είναι μια στιγμή τέλειου θεάτρου. Η Αντζελίκ είναι έξω από το σπίτι. Ζητά συγνώμη με όλη την καρδιά της και, για να αποφύγει...
Η ζήλεια του μουντζούρη
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Επικαιρότητα (2002)
Μετά την αποτυχία του θιάσου του στο Παρίσι ο Μολιέρος έφυγε για περιοδεία στη γαλλική επαρχία, όπου και παρουσίασε αρκετές φάρσες - ένα είδος που η θεατρική ζωή της πρωτεύουσας είχε ξεχάσει. Από αυτές τις φάρσες έχουν διασωθεί μόνο "Η ζήλεια του μουντζούρη" και "Ο ιπτάμενος γιατρός", που εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1819. Από τότε περιλαμβάνονται σε όλες τις εκδόσεις των Απάντων του Μολιέρου. Η υπόθεση της "Ζήλειας του Μουντζούρη" συναντάται σε ένα μύθο από το "Δεκαήμερο του Βοκκάκιου». "Τα πρόσωπα είναι στερεότυποι χαρακτήρες φάρσας και πολλές σκηνές περιγράφονται επιγραμ...
Η πριγκίπισσα της Ήλιδας
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Κέδρος (2007)
[...] Η "Πριγκίπισσα της Ήλιδας" έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα προσωπικά έργα του Μολιέρου, όπου αυτός εκμυστηρεύεται κι αφήνει την καρδιά του να μιλήσει. Οι μελετητές του έργου πιστεύουν ότι αυτό δεν είναι παρά ένα ερωτικό τραγούδι για την όχι πιστή σύζυγο του Αρμάντ, η οποία υποδυόταν τον ρόλο της πριγκίπισσας. Άλλωστε και ο ίδιος ο συγγραφέας έπαιξε με επιτυχία τον ρόλο του Μόρωνα κι εντυπωσίασε με τις περιστροφές των ματιών του, τις διασκεδαστικές γκριμάτσες και τις κωμικές στάσεις του σώματος του. Ο ιστορικός του νεοελληνικού θεάτρου Νικόλαος Λάσκαρης μας πληροφορε...
Θεατρικοί διάλογοι
Συλλογικό έργο
Ηριδανός (2010)
Ο παρών τόμος δεν απευθύνεται στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, που επιλέγει ένα βιβλίο για να το απολαύσει στις ώρες της ραστώνης του. Είναι ένα πρακτικό βοήθημα για σπουδαστές και δασκάλους που ασχολούνται με τη σπουδή της υποκριτικής τέχνης, στο οποίο εντοπίζονται οι κορυφώσεις των ρόλων/χαρακτήρων σε κάθε θεατρικό έργο. Τα κείμενα είναι αποτμήσεις από το σύνολο στο οποίο ανήκουν και αποτελούν το έναυσμα για τη μελέτη του κάθε ρόλου. Και, αφού τα περισσότερα κείμενα είναι τυπωμένα σε βιβλία, το επόμενο βήμα κάθε ενδιαφερόμενου πρέπει να είναι η προσεκτική ανάγνωση όλου...
Θεατρικοί μονόλογοι
Συλλογικό έργο
Ηριδανός (2010)
Ο παρών τόμος δεν απευθύνεται στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, που επιλέγει ένα βιβλίο για να το απολαύσει στις ώρες της ραστώνης του. Είναι ένα πρακτικό βοήθημα για σπουδαστές και δασκάλους που ασχολούνται με τη σπουδή της υποκριτικής τέχνης, στο οποίο εντοπίζονται οι κορυφώσεις των ρόλων/χαρακτήρων σε κάθε θεατρικό έργο. Τα κείμενα είναι αποτμήσεις από το σύνολο στο οποίο ανήκουν και αποτελούν το έναυσμα για τη μελέτη του κάθε ρόλου. Και, αφού τα περισσότερα κείμενα είναι τυπωμένα σε βιβλία, το επόμενο βήμα κάθε ενδιαφερόμενου πρέπει να είναι η προσεκτική ανάγνωση όλου...
Ιστορίες από το Μολιέρο
Molière Jean Baptiste de 1622-1673
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2005)
Οι πέντε αυτές ιστορίες ("Γιατρός με το στανιό", "Ο Μισάνθρωπος", "Ο κατά φαντασίαν ασθενής", "Ο Ταρτούφος", "Οι σοφολογιότατες") βασίζονται σε μερικά από τα πιο γνωστά θεατρικά έργα του μεγάλου Γάλλου κωμωδιογράφου Μολιέρου και αποτελούν μια πρώτη γνωριμία με το έργο του. Τα πρωτότυπα θεατρικά κείμενα είναι γραμμένα σε ποιητικό λόγο, εδώ όμως έχουν διασκευαστεί σε πεζό με τη μορφή ιστοριών κι ο σκοπός ήταν να αποδοθεί το πνεύμα του Μολιέρου χωρίς να αλλοιωθεί το πρωτότυπο κείμενο. Οι ιστορίες απευθύνονται σε νεαρούς αναγνώστες.