Τοπούζης Κώστας 1927-2011
Topoúzis Kóstas
Ο Κώστας Τοπούζης γεννήθηκε στο Σουφλί Έβρου το 1927 και έφυγε από τη ζωή το 2011 στην Αθήνα. Υπήρξε συνειδητός μαρξιστής από τα νεανικά του χρόνια μέχρι και τον θάνατό του. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και εργάστηκε επί 35 συναπτά έτη σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Τρικάλων και της Αθήνας, ως δάσκαλος. Οι εκατοντάδες των μαθητών και των μαθητριών του τον θυμούνται με ευγνωμοσύνη για τις καινοτόμες μεθόδους της διδασκαλίας του, όπως και για τον τρόπο που συνομίλησε μαζί τους, όχι μόνο μεταδίδοντας γνώση αλλά και εμπνέοντας αξίες, σφυρηλατώντας συνειδήσεις και παράγοντας ήθος. Συνταξιοδοτήθηκε το 1990. Παράλληλα με τη διδασκαλια, και περισσότερο μετά τη συνταξιοδότησή του, ασχολήθηκε με την ποίηση, τη συγγραφή και τη μετάφραση. Ήταν παντρεμένος με την φιλόλογο Μαρία Σαμαρά και απέκτησαν δύο παιδιά.
Πέρσαι
Αισχύλος
Επικαιρότητα (1997)
Οι "Πέρσες" είναι ένα ιστορικό δράμα, που όμως ξεπερνά τα όρια του είδους, ανιχνεύοντας το νόημα που κρύβεται στο συγκεκριμένο γεγονός. Η νίκη των Ελλήνων είναι επίτευγμα δικό τους, καθώς και των θεών, που τιμωρούν την υπέρμετρη δύναμη αλλά και την ασέβεια. Ούτε λέξη χλευασμού για τον αντίπαλο δεν ακούγεται. Εξίσου σοβαρά αντιμετωπίζεται και η δύναμή του και η τραγικότητα της πτώσης του. Φυσικά, το δράμα είναι ταυτόχρονα και ιστορικό ντοκουμέντο: η μεγαλειώδης αφήγηση της ναυμαχίας γράφτηκε από κάποιον που έλαβε μέρος σ' αυτήν. Albin Lesky, "Η Τραγική Ποίηση των Αρχαίων...
Ιφιγένεια η εν Αυλίδι
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
Ο Andre Obey, στη Γαλλία, εκμεταλλεύτηκε το θέμα της "Ιφιγένειας εν Αυλίδι" στο έργο του "Μια κόρη για τον άνεμο" (1953). Ο Jean Anouilh έγραφε μια "Μήδεια" (1946) και μια "Αντιγόνη" (1944)... Ο Jean Paul Sartre στις "Μύγες" (1943) παρουσίασε έναν Ορέστη υπαρξιστή. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Eugene O' Neil πήρε την "Ορέστεια" του Αισχύλου σαν βάση για τη σύνθεση του έργου του "Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα" (1931). Στην Αγγλία, η "Ορέστεια" επίσης έδωσε αφορμή στον T.S Eliot για τη σύνθεση του έργου του "Οικογενειακή Συγκέντρωση" (1939). Clifford Leech, "Τραγωδία" (Μετ...
Ανδρομάχη
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
Η διάρθρωση του έργου σε δυο άνισα, από άποψη έκτασης, μέρη γίνεται φανερή με την αποχώρηση στο τέλος του πρώτου, και μεγαλύτερου, τμήματος (765), όλων των προσώπων που έχουν συμμετάσχει στη δράση, και υπογραμμίζεται, μετά το τρίτο στάσιμο, με μια καινούρια αφετηρία που μοιάζει με πρόλογο. Και στα δύο μέρη, μετά από μια κατάσταση έσχατης απελπισίας, ακολουθεί η σωτηρία με την εμφάνιση ενός νέου προσώπου. Και στα δύο μέρη πρόκειται για τη μοίρα μιας γυναίκας· μέσα σ' αυτόν τον μορφολογικό παραλληλισμό δημιουργεί εντυπωσιακή αντίθεση η βασική διαφορά ανάμεσα στα πρόσωπα της...
Εκάβη
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
Στην "Εκάβη" όλα τα πρόσωπα είναι θύματα της λογικής τους. Ο Ευριπίδης αντιπαραθέτοντας τόσα συστήματα αξιών όσα τα δρώντα πρόσωπα (Εκάβη, Πολυξένη, Οδυσσέας, Ταλθύβιος, Αγαμέμνονας, Πολυμήστορας) αποδεικνύει το αδιέξοδο και ανασύρει μέσα από τα ερείπια του λόγου το παράλογο της ύπαρξης. Ύστερα από το εξόδιον άσμα του χορού έχει σφηνωθεί στη συνείδησή μας ένα τοπίο αφασίας: η βία ορθώνεται μπροστά μας ως αναίτιο και ανιστόρητο φαινόμενο πέρα από το χρόνο. Βρίσκεται στη ρητορική των γεγονότων· περιγράφεται αλλά δεν εξηγείται και το αναίτιο, το ανεξήγητο τρομάζει. Κώστας Γ...
Ηρακλής
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
0 "Ηρακλής", που γράφτηκε γύρω στα 423, παρουσίαζα το Θησέα στον ίδιο ρόλο του Αθηναίου ήρωα. Στις "Ικέτιδες" βοήθησε τον Άδραστο και τις Αργίτισσες μητέρες και τους έδειξε το δρόμο του αληθινού ελληνισμού. Εδώ, έρχεται να λυτρώσει τον Ηρακλή από τις συμφορές του. Ο ήρωας αυτός είχε τρελαθεί και σκότωσε τα παιδιά του. Όταν ξαναβρήκε τα λογικά του και συνήλθε, βρέθηκε δεμένος σ' ένα στύλο και γύρω του νεκρά σώματα. Μανιασμένος φωνάζει να τον ελευθερώσουν και αναγκάζει εκείνους που ήξεραν να του πουν όλη την αλήθεια. Τρέλός από ντροπή και φρίκη θέλει να βλαστημήσει το θεό και...
Μήδεια
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
Εδώ, για πρώτη φορά στο ελληνικό θέατρο, η δύναμη τον δράματος βρίσκεται μάλλον στους χαρακτήρες παρά στις πράξεις τους. Τα αισθήματα της Μήδειας συγκινούν περισσότερο από την εκδίκησή της. Η διανοητική κατάσταση του Ιάσονος είναι πιο ενδιαφέρουσα από όσο η συμφορά του. Η δολοφονία των παιδιών, οφειλόμενη σε ζήλια και θυμό εναντίον του πατέρα, είναι καθαρή κτηνωδία... Όμως τα αισθήματα μιας γνναίκας της οποίας ο έρωτας έχει μεταβληθεί σε μίσος, όπως τα αισθήματα ενός άντρα που πλέον δεν αγαπά, αντιπροσωπεύουν κάτι το αιώνιο και αναλλοίωτο μέσα στην ανθρώπινη φύση. Εδώ βρίσκ...
Άλκηστις
Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
Από τα πρώτα 24 χρόνια της δραματικής παραγωγής του Ευριπίδη και ενώ είναι γνωστό ότι είχε γράψει περίπου είκοσι έργα, ένα μόνο έφτασε ως εμάς ακέραιο, η "Άλκηστις" (438 π.Χ.)... Σ' αυτό το πιο πρώιμο σωζόμενο έργο, μας παρουσιάζεται ένας καλός σύζυγος, μια καλή σύζυγος, ένας επιτυχημένος γάμος, που ξαφνικά βρίσκονται αντιμέτωποι με την Ανάγκη του θανάτου. Η γυναίκα χάνει τη ζωή της αλλά κερδίζει αθάνατη δόξα. Ο άντρας κερδίζει τη ζωή του αλλά χάνει όλα όσα της δίνουν αξία. Και αυτή ακριβώς η στιγμή, που δεν αναφέρεται καθόλου, αυτή αποτελεί στην πραγματικότητα τον κεντρικ...
Λυσιστράτη
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Επικαιρότητα (1997)
Στην κωμωδία [εν αντιθέσει προς την τραγωδία] δεν ήταν καθόλου απαραίτητο να ταυτίζονται ποιητής και σκηνοθέτης. Γνωρίζουμε ότι ο Αριστοφάνης ανέθετε συχνά τη σκηνοθεσία των έργων του σε άλλους... Από τα έντεκα σωζόμενα έργα του τρία σκηνοθετήθηκαν από τον Καλλίστρατο και δύο από τον Φιλωνίδη. Σ' αυτά περιλαμβάνονται, ίσως όχι τυχαία, οι περιφημότερες και δημοφιλέστερες κωμωδίες του: οι "Όρνιθες", η "Λυσιστράτη" και οι "Βάτραχοι". (Horst-Dieter Blume, "Εισαγωγή στο αρχαία θέατρο", Μ.Ι.Ε.Τ., 1986)
Θέογνης Ι
Θέογνις ο Μεγαρεύς
Επικαιρότητα (1997)
Η ελεγεία ως ποίημα πολιτικό, που αποβλέπει δηλαδή σε όλη την κοινότητα, έχει θέση κεντρική και στα δύο βιβλία ελεγειών, που τώρα ως σύνολο λέγονται έργα του Θέογνη. Η ποίησή του είναι πρώτα απ΄ όλα ποίηση για απαγγελία με συνοδέια αυλού σε συμπόσια ανδρών. Στο έργο ο ποιητής προσφωνεί κάμποσους φίλους και συμπότες έναν έναν, προπάντων όμως το νεαρό του φίλο Κύρνο. Υποθήκες (συμβουλές) στον Κύρνο, ονομάστηκε το έργο του Θέογνη. Βάλτερ Κραντς, "Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας", (μετάφραση Θρασ. Σταύρου), Γ. Παπαδημητρίου