Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μ' αυτή τη μελέτη ο φιλόλογος Κωνσταντίνος Γανωτής επιχειρεί τη διείσδυση πέρα από τις παραδοσιακές φιλολογικές παραμέτρους και τις στατικές ψυχολογικές αναλύσεις στην υπαρξιακή αγωνία και στις φιλοσοφικές θέσεις τόσο του Ευριπίδη όσο και γενικότερα των αρχαίων πατέρων μας, όπως σηματοδοτούνται από την ύφανση του μύθου και την ελεύθερη λυρική έκφραση του ποιητή μέσα στο δράμα. Ο συγγραφέας μας ξεναγεί επ΄ ευκαιρία σε όλη την αρχαία μυθολογία. Στην πραγματικότητα, με αφορμή μια υπέροχη ειδική μελέτη ερευνάται και συζητιέται όλο το εύρος των σχέσεων του αρχαίου και του σύ...

Τα παιδιά δεν εκστασιάζονται με τα παραμύθια, τα θεωρούν αυτονόητα· όπως θεωρούν αυτονόητο ότι τα αγαπούμε. Γι' αυτό και η παρουσία μας μόνο κοντά τους είναι γι' αυτά παραμύθι. Πώς να σταθούμε όμως κοντά τους, που δεν ξέρομε τη γλώσσα τους; Γι' αυτό φτιάχνομε παραμύθια κι έτσι συνεννοούμαστε μαζί τους. Τα παιδιά μας έχουν μια πίστη ατράνταχτη σ' έναν κόσμο, που δεν τον γνώρισαν, γιατί εμείς οι μεγάλοι τον καταστρέψαμε, τον εξορίσαμε από τα μάτια τους. Αυτόν τον κόσμο δοκιμάζομε τώρα με ντροπή και ένοχη συνείδηση να ξαναστήσομε πάλι μπροστά στα παιδιά, για να τα ιδούμε να χ...

Η οικογένεια, όλοι το λένε, στην εποχή μας περνάει κρίση. Αν εξετάσομε όσο γίνεται πιο ψύχραιμα το φαινόμενο, θα διαπιστώσομε ότι η κρίση στην οικογένεια αρχίζει από την εγκατάλειψη των συναφών θεσμών, που σχετίζονται άμεσα η έμμεσα μ' αυτήν και τη στηρίζουν. Ξέρομε τώρα ότι σ' αυτόν τον αποχρωματισμό της οικογενειακής ζωής δεν ξεπέφτει κανείς απότομα. Αρχίζει μέσα από την παραδοσιακή οικογένεια σαν μικρή πτώση και με τον καιρό μετατρέπονται οι θεσμοί σε τυπικές υποχρεωτικές στην αρχή και προαιρετικές στη συνέχεια εκδηλώσεις. Έτσι πεθαίνουν οι θεσμοί μέσα στην οικογέν...

Οι Ολυμπιακοί αγώνες, που ανασυστήθηκαν ως παγκόσμιοι πριν από 112 χρόνια και γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια αποτελούν ένα ερέθισμα, για να σκεφτούμε γιατί καταργήθηκαν επίσημα για 1500 χρόνια και με ποιο ήθος ξαναγεννήθηκαν στην παγκόσμια σκηνή. Ούτε πριν από την κατάργηση τους είχαν το γνήσιο ήθος, που τους απέδιδε ο λαός - ο λαός πάντα βλέπει τον κόσμο αθώα και ιδανικά - ούτε βέβαια μετά την ανασύσταση τους το 1896. Ούτε η εκεχειρία ελειτούργησε ποτέ ούτε το Ολυμπιακό ιδεώδες υπερίσχυσε επάνω στα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Και σε μια εποχή, που η πλειοψηφία των Ελ...

Βασιλεύει, αλλ' ουκ αιωνίζει Άδης του γένους των βροτών· συ γαρ τεθείς εν τάφω, Κραταιέ, ζωαρχική παλάμη τα του θανάτου κλείθρα διεσπάραξας και εκήρυξας τοις απ' αιώνος εκεί καθεύδουσι λύτρωσιν αψευδή, Σώτερ, γεγονώς νεκρών πρωτότοκος. (Εκ του Κανόνος του Μ. Σαββάτου)

Άμποτε λοιπόν παιδιά μου κι εμείς να μπούμε στο φιλόξενο σπίτι της κυρά Σαρακοστής με εμπιστοσύνη ότι αυτή η ευλογημένη κι από δικά της θα μας φιλέψει αλλά κια στης αδελφής της, της κυρά Πεντηκοστής θα μας περάσει, για να γιορτάζομε στους αιώνες των αιώνων.

Έχω ακούσει μαθητές του Γυμνασίου στις μέρες μας να παραπονιούνται πως μαθαίνουν πολλές ξένες γλώσσες στο σχολειό τους, Αγγλικά, Γαλλικά και "Αρχαία". Στην αρχή παραξενεύτηκα, αλλά ύστερα κατάλαβα ότι έχουν δίκιο τα παιδιά. Έτσι που τα διδάσκονται, σαν ξένη γλώσσα τους φαίνονται. Γι' αυτό το λόγο έφτιαξα ένα εγχειρίδιο με 33 μύθους, ανέκδοτα και παραμύθια στην αρχαία Ελληνική, που να θυμίζουν κάπως τους μύθους του Αίσωπου. Επειδή σε όλα υπάρχει μια ιστορία ή ένα δίδαγμα και θάχουν την περιέργεια να το καταλάβουν, θα προσπαθήσουν να περάσουν πάνω απ' το φράχτη της ερμη...

Διασκεύασα σε θεατρικό τον "Αλιβάνιστο" του Παπαδιαμάντη, γιατί μου ζήτησε μια δασκάλα να της βρω ένα σκετσάκι, για να παίξουν τα παιδιά της στο σχολείο στην Πασχαλινή γιορτή τους. Αμέσως μόλις άκουσα το αίτημά της, από τη χαρά μου πως υπάρχουν ακόμα "δασκάλες", είπα μέσα μου να της βρω ό,τι καλύτερο υπάρχει. Και τότε πήγε ο νους μου στον "Αλιβάνιστο". Το διήγημα αυτό παρά τη συντομία του δίνει το χαρακτήρα του Αναστάσιμου βιώματος του λαού μας και με πολλήν απλότητα φανερώνει το Ορθόδοξο φρόνημα. Δεν προχωρώ στην ανάλυσή του και παραπέμπω τον αναγνώστη στην ανάλυση τ...

Η ερμηνεία αυτή του Τριωδίου φιλοδοξεί να δώσει κυρίως μια φιλολογική-γλωσσική ανάλυση, για να μπορεί ο κάθε χριστιανός να κατανοεί τα τόσο ωφέλιμα και σωτήρια νοήματα, που εκτίθενται μέσα σ' αυτό. Η θεολογική εμβάθυνση είναι έργο των θεολόγων. Βέβαια ο κάθε χριστιανός μπορεί και πρέπει, αφού συλλάβει το νόημα, να εισχωρεί και σε κάποιο βάθος, όσο του χρειάζεται, για να ρυθμίσει το βίο του και την πολιτεία του σύμφωνα με τις συμβουλές της Εκκλησίας μας. Ειδικότερα σκοπός μας είναι να μπορεί να διαβάζει ή να ακούει κανείς το Τριώδιο χωρίς να χρειάζεται μετάφραση. Γι' αυτό...

Δυο πανέμορφα πασχαλινά παραμύθια.

Όταν διαβάζω Παπαδιαμάντη, αισθάνομαι ότι μου λείπει ταπείνωση και πιέζω τον εαυτό μου με αυτομεμψία, για να φέρω στην επιφάνεια της ψυχής μου λίγο την αίσθηση της δροσιάς της. Γιατί πριν νάρθει αυτή η αίσθηση μέσα μου, σαν άνθρωπος του αιώνος τούτου αναζητώ κι εγώ πλοκή, περιπέτεια, ηθικά διδάγματα και προ παντός ηθικές αρχές, για να κρίνω κυρίως και να καταδικάσω τους κακούς και να αναγνωρίσω και να ευλογήσω τους καλούς. Ο Παπαδιαμάντης όμως βλέπει με μάτια ανοιχτά όλους τους ανθρώπους, που παίζουν το ρόλο του ο καθένας στα διηγήματά του, χωρίς να σου αφίνει υπόνοια ότ...

Όταν διαβάζω Παπαδιαμάντη, αισθάνομαι ότι μου λείπει ταπείνωση και πιέζω τον εαυτό μου με αυτομεμψία, για να φέρω στην επιφάνεια της ψυχής μου λίγο την αίσθηση της δροσιάς της. Γιατί πριν νάρθει αυτή η αίσθηση μέσα μου, σαν άνθρωπος του αιώνος τούτου αναζητώ κι εγώ πλοκή, περιπέτεια, ηθικά διδάγματα και προ παντός ηθικές αρχές, για να κρίνω κυρίως και να καταδικάσω τους κακούς και να αναγνωρίσω και να ευλογήσω τους καλούς. Ο Παπαδιαμάντης όμως βλέπει με μάτια ανοιχτά όλους τους ανθρώπους, που παίζουν το ρόλο του ο καθένας στα διηγήματά του, χωρίς να σου αφίνει υπόνοια ότ...

Δυο πανέμορφα χριστουγεννιάτικα παραμύθια για την αγάπη και την προσφορά.

[...] Στα κείμενα που ακολουθούν θα βρει ο αναγνώστης πρώτα αναλύσεις, που απευθύνονται στον αναγνώστη και στη συνέχεια στο δεύτερο μέρος ένα αντίλογο σε ύφος καβαφικό στα συγκεκριμένα ποιήματα, που παρατίθενται κι αυτά. Ο ποιητικός αντίλογος είναι σε προσωπικό ύφος και αποσκοπεί στο να γίνει ένας διάλογος με τον ποιητή, πρώτον γιατί είναι οπωσδήποτε ως άνθρωπος σεβαστός και συμπαθής, και δεύτερον γιατί ως σύμβολο εκφράζει τον άνθρωπο του αιώνος τούτου, που είναι όχι μόνο συνάνθρωπός μας αλλά και... εμείς οι ίδιοι. [...] (από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Κανών του Μεγάλου Σαββάτου και Κανών του Πάσχα: Αυτή η ανάλυση των δύο Κανόνων, του Μεγάλου Σαββάτου και του Πάσχα, δεν επιδιώκει να συγκριθεί με άλλες θεολογικές αναλύσεις. Ο σκοπός της είναι η γλωσσική κυρίως κατάκτηση του κειμένου, ώστε ο πιστός να κατανοεί τους ύμνους, όταν τους ακούει κατά τις εκκλησιαστικές ακολουθίες ή και όταν τους διαβάζει, χωρίς να χρειάζεται μετάφραση. Άλλωστε η έκδοση αυτή όπως και οι άλλες της ίδιας σειράς προορίζονται να χρησιμεύσουν για τη διδασκαλία της Λειτουργικής γλώσσας στη Σχολή Λειτουργικής γλώσσας, που ίδρυσε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνώ...

Οι δύο κανόνες της Χριστού γεννήσεως: [...] Στο βιβλίο της Εκκλησίας, που λέγεται Ψαλτήριον, υπάρχουν εννέα ωδές, από κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης οι οκτώ και της Καινής Διαθήκης η τελευταία. Αυτές οι βιβλικές ωδές του Ψαλτηρίου αποτελούν πρότυπα ωδών ως προς το θέμα και το ύφος και γι' αυτό για κάδε ωδή των Κανόνων παίρνουν οι ποιητές κάποια λέξη ή φράση της αντίστοιχης ωδής του Ψαλτηρίου. Σημείωση: Επειδή εις την Χριστού Γέννησιν έχουν γραφεί δύο σημαντικοί Κανόνες, ο ένας του Κοσμά του Μαϊουμά, ο λεγόμενος πεζός, και ο άλλος του Ιωάννου του Δαμασκηνού, ο λεγόμενος ιαμ...

Τα κείμενα, που ακολουθούν, έχουν γραφτεί ένα με τρεις μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 στην Αθήνα.

[...] Μέσα στις καρδιές μας τώρα αφουγκραζόμαστε τον παιάνα της νίκης επάνω στο θάνατο, που έψαλε μέσα τους η ελληνική μας γλώσσα, αυτή η γλώσσα, που τόσες φορές εθρήνησε γοερά την ανθρώπινη μοίρα του γένους των θνητών. [...] Γι' αυτό παρασταίνουμε τώρα το πανηγύρι της Αναστάσεως με λέξεις διαλεγμένες από τη γλώσσα του Αισχύλου, με την πεποίθηση ότι όλοι οι αρχαίοι σοφοί μας θα το υπέγραφαν.

[...]Όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης υπό τον γενικό τίτλο που προαναφέραμε μελετήθηκαν διάφορες πτυχές της εθνικής και πολιτιστικής μας ταυτότητος και οι εκλεκτοί ομιλητές συνεισέφεραν πλούσια στοιχεία ο καθένας από την δική του οπτική γωνία και αναλόγως της ειδικότητός του. Τονίσθηκε και πιστεύω ότι απεδείχθη με τρόπο πειστικό και τεκμηριωμένο ή συνεισφορά της Εκκλησίας μας και του κλήρου μας στην διαμόρφωση του πολιτισμού μας, στην εξασφάλιση και εδραίωση της ελευθερίας μας, στην παιδεία και στη νομοθεσία μας και καταδείχθηκαν οι προϋποθέσεις, με τις οποίες αγωνιζόμαστε...