Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το αίνιγμα του θανάτου, όπως και το ανεξήγητο του έρωτα, δεν φωτίζονται με τον ατομοκεντρισμό των απαιτήσεων της νόησης, φωτίζονται μόνο από την οδό της μετοχής. Και η μετοχική γνώση κερδίζεται μόνο μέσα από το άθλημα της ελευθερίας, δηλαδή της ερωτικής αυτοπαραίτησης και αυτοπροσφοράς. Μια υποχρεωτική αθανασία θα ήταν μια εξ ορισμού κόλαση. Η μόνη αιώνια μη-κόλαση που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους είναι: να υπάρχεις, επειδή ελεύθερα θέλεις να υπάρχεις, με πληρέστερη χαρά της ύπαρξης τον έρωτα. Είναι το εκκλησιαστικό ευ-αγγέλιο.

Η θρησκευτικότητα είναι, φυσική ανάγκη του ανθρώπου -ανάγκη ορμέμφυτη, ενστικτώδης. Ονομάζουμε φυσικές, ορμέμφυτες, ενστικτώδεις τις ανάγκες που δεν τις ελέγχει η λογική και η θέληση. Εμπεριέχονται, ως νομοτελειακές απαιτήσεις, στη λειτουργία της βιολογικής υπόστασης. Η ψυχολογία συνοψίζει σε δύο τις ορμές που καθορίζουν, με χαρακτήρα αναγκαιότητας, την ψυχοσωματική βιοδομή του ανθρώπου: Μιλάει για ορμή αυτοσυντήρησης και για ορμή διαιώνισης. Η θρησκευτικότητα τεκμαίρεται ως έκφανση της ορμής για αυτοσυντήρηση. Ανήκει στα αντανακλαστικά που αναπτύσσει η ανθρώπινη φύση (στ...

Tο βιβλίο προσπαθεί να ξεχωρίσει τη θρησκευτικότητα από τη μεταφυσική αναζήτηση. Η πρώτη είναι ανάγκη ορμέμφυτη, ενστικτώδης, η δεύτερη είναι άθλημα ελευθερίας από αυτήν την αναγκαιότητα. Αυτός είναι ο λόγος που η θρησκεία έχει πανανθρώπινο και διαχρονικό χαρακτήρα, ενώ η μεταφυσική αναζήτηση χαρακτηρίζει πάντα τους λίγους. Όμως, κατά κανόνα, η μεταφυσική αναζήτηση είναι που παράγει πολιτισμό, όχι η θρησκεία, όπως δεν παράγει πολιτισμό και η οποιαδήποτε χρηστική επιστήμη. Η γλώσσα της αναζήτησης δεν είναι η γλώσσα της Τέχνης και των φιλοσοφικών προτάσεων. Ως καίρια ιστο...

Με αφορμή συγκεκριμένα γεγονότα της σύγχρονης επικαιρότητας το βιβλίο ανατέμνει τη δεδομένη πια και με διεθνείς διαστάσεις κρίση της πολιτικής. Η ανατομία των ελλαδικών συμπτωμάτων αφήνει να διαφαίνεται σε αρνητική αντανάκλαση η ιδιαιτερότητα των αναγκών που οι Έλληνες πάντοτε επένδυαν στην πολιτική. Η σημερινή αδυναμία επένδυσης τέτοιων αναγκών στην πολιτική συντηρεί στη σημερινή Ελλάδα οργανικές αδυναμίες "εκσυγχρονισμού" και "ανάπτυξης". Αλλά και διασώζει, όπως το αρνητικό της φωτογραφίας, την ελληνική αντιπρόταση εξόδου από το αδιέξοδο. Αντιπρόταση που μπορεί να έχει πα...

Μερικές εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να ριζώσουν στην Πλατεία Συντάγματος, αμετακίνητοι. Για εβδομάδες, για μήνες. Να απαιτούν, όχι αλλαγές - μεταρρυθμίσεις. Συγκεκριμένα: Να επανασυνταχθεί από Ανεξάρτητη Αρχή ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης να εκλέγονται από την ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας. Οι πρόεδροι των ανώτατων δικαστηρίων να εκλέγονται με την ψήφο των δικαστών. Οι αρχηγοί των Ενόπλων Δυνάμεων και της αστυνομίας, από την "επετηρίδα" και μόνο. Να απομακρυνθούν οι κομματικές νεολαίες από τα πανεπιστήμια. Να καταργηθ...

Οι θεματικοί άξονες που συγκροτούν το βιβλίο είναι μια απόπειρα να προσεγγισθούν, μέσα από συγκεκριμένες επικαιρικές αφορμές, κάποια καίρια ερωτήματα για την επιχειρούμενη ευρωπαϊκή ενοποίηση και την ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτήν: Πόσο επηρεάζουν ή αλλοιώνουν το όραμα της ενωμένης Ευρώπης τα διαφαινόμενα συμπτώματα ηγεμονισμού της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας; Ποια περιθώρια υπάρχουν για να διασωθεί η γόνιμη ποικιλότητα των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων στην ευρωπαϊκή ήπειρο; Γιατί οι απόπειρες πλαστογράφησης της Ιστορίας και προβολής μονομερών ερμηνειών; Ποια ελλείμματ...

"Από μιαν άποψη", λέει ο συγγραφέας του βιβλίου, "είναι συναρπαστικό να παρακολουθείς πώς μπορεί να πεθάνει ένας λαός με τρεις χιλιάδες χρόνια ιστορία". Και ο τίτλος του βιβλίου συνοψίζει όχι συναισθηματική απαισιοδοξία, αλλά τον ρεαλισμό καταγραφής των συμπτωμάτων ιστορικού τέλους του ελλαδικού κρατιδίου μέσα σε μία και μόνη χρονιά. Οργανωμένο από τη σύστασή του μεταπρατικά και πιθηκίζοντας τη Δύση, το ελλαδικό κρατίδιο οδηγήθηκε στη ραγδαία αλλοτρίωση της ιστορικής του ταυτότητας. Στα τελευταία είκοσι χρόνια η άγνοια ή και περιφρόνηση της ελληνικότητας σάρωσε κάθε κατ...

"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη. Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέ...

Ποιο το "νόημα", της πολιτικής τέχνης και επιστήμης; Το αρχικό "κοινό άθλημα" της δημοκρατίας ή το σύγχρονο επάγγελμα εξουσιαστικής εξισορρόπησης ατομοκεντρικών "δικαιωμάτων"; Ο κοινωνιοκεντρικός τρόπος των Ελλήνων (πόλις, εκκλησία, αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα, υπαρκτικός στόχος ελευθερίας) είναι ένα χαμένο παιχνίδι; Μονόδρομος o βαρβαρικός νομικισμός, ο ολοκληρωτισμός της προπαγάνδας, η ανέραστη αυτασφαλιστική ευζωία, τα παραισθησιογόνα της "ατομικής σωτηρίας";

Το βιβλίο αυτό περιέχει κείμενα που δεν γράφτηκαν με προορισμό τη δημοσίευση. Είναι καταγραφή προφορικού λόγου, σχόλια στην πολιτική (κυρίως) επικαιρότητα που εκφωνήθηκαν από ραδιοφωνικό σταθμό στη διάρκεια ενός έτους. Διατηρημένα ατόφια στην προφορική "λογική" τους τα κείμενα αυτά, σώζουν την ενάργεια της οδύνης και το φάλτσο της κραυγής για την παρακμή και την έκπτωση της ελληνικότητας στη σύγχρονη Ελλάδα. Όχι με πληγωμένη εθνικιστική ευαισθησία ή καύχηση, αλλά με τον ρεαλισμό του πόνου για μια πρόταση πολιτισμού, πρόταση ζωής παναθρώπινα πολύτιμη, που την κατεξευτελίζου...

"Κοιτάξτε γύρω σας εδώ στην Αμερική: μόλις ο Έλληνας αποκτήσει χρήματα, θα φωνάξει αμερικάνο αρχιτέκτονα να του χτίσει "μοδέρνα" εκκλησιά και αμερικάνο ζωγράφο να τη ζωγραφίσει. Δεν έχει μάτια να δει, ποια θέση έχουν οι βυζαντινές και μεταβυζαντινές εικόνες στις μεγάλες γκαλερί και στα μουσεία της Αμερικής - εικόνες κλεμμένες ίσως από το χωριό του πατέρα του, για το οποίο ντρέπεται ο σημερινός Έλληνας. Ούτε υποψιάζεται, ποια θέση έχει η βυζαντινή μουσική στις μουσικές ακαδημίες του κόσμου σήμερα - θεωρεί υπέρτερο πολιτισμό το αρμόνιο και την τετραφωνία. Είναι τόσο βαθιά ποτ...

Ο Νίτσε έφυγε νωρίς. Δεν πρόλαβε να δει γονιμοποιημένη την προφητική του οργή, καρποφόρο τον ρεαλισμό των διορατικών του διαγνώσεων. "Πολύ πρώιμος πρόδρομος μιας πολύ όψιμης άνοιξης". Ευδιάκριτη δεν είναι ακόμα ούτε και η άνοιξη, όμως οι πρόδρομοι πληθύνονται - τα σημάδια ότι κυοφορούνται επιγνώσεις εκρηκτικής δυναμικής ξεμυτίζουν ασταμάτητα στον παγετώνα τριών αιώνων κυριαρχίας του Διαφωτισμού-μηδενισμού. Συνεχιστές της νιτσεϊκής επαναστατικής διαύγασης του "ενός, ούτινός έστι χρεία", καθένας με διαφορετικό απόθεμα ωριμότητας, σίγουρα ο Ντοστογιέφσκι, ο Χάιντεγγερ, ο Σάρτ...

Ο Νίτσε έφυγε νωρίς. Δεν πρόλαβε να δει γονιμοποιημένη την προφητική του οργή, καρποφόρο τον ρεαλισμό των διορατικών του διαγνώσεων. "Πολύ πρώιμος πρόδρομος μιας πολύ όψιμης άνοιξης". Ευδιάκριτη δεν είναι ακόμα ούτε και η άνοιξη, όμως οι πρόδρομοι πληθύνονται - τα σημάδια ότι κυοφορούνται επιγνώσεις εκρηκτικής δυναμικής ξεμυτίζουν ασταμάτητα στον παγετώνα τριών αιώνων κυριαρχίας του Διαφωτισμού-μηδενισμού. Συνεχιστές της νιτσεϊκής επαναστατικής διαύγασης του "ενός, ούτινός έστι χρεία", καθένας με διαφορετικό απόθεμα ωριμότητας, σίγουρα ο Ντοστογιέφσκι, ο Χάιντεγγερ, ο Σάρτ...

Δοκίμια κριτικής ανάλυσης των παρακμιακών φαινομένων της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής σήμερα. Αλλά, και συντεταγμένη σαφέστατη πρόταση έμπρακτης πολιτικής προοπτικής. Άξονας των αναλύσεων του βιβλίου, το επιτακτικό σήμερα αίτημα για τη σύνδεση της πολιτικής με τον πολιτισμό, όχι σε επίπεδο εθνικιστικής ρητορείας, αλλά ως όρο και προϋπόθεση γόνιμου πολιτικού ρεαλισμού. Σε εποχή όπου οι πολιτικές προτάσεις διαφοροποιούνται μόνο σε λεπτομέρειες διαχειριστικής πρακτικής και η διεθνοποίηση της οικονομίας εμφανίζεται ως απειλή παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτισμού, από- κοινωνικ...

Δοκίμια κριτικής ανάλυσης των παρακμιακών φαινομένων της ελληνικής κοινωνίας και πολιτικής σήμερα. Αλλά, και συντεταγμένη σαφέστατη πρόταση έμπρακτης πολιτικής προοπτικής. Άξονας των αναλύσεων του βιβλίου, το επιτακτικό σήμερα αίτημα για τη σύνδεση της πολιτικής με τον πολιτισμό, όχι σε επίπεδο εθνικιστικής ρητορείας, αλλά ως όρο και προϋπόθεση γόνιμου πολιτικού ρεαλισμού. Σε εποχή όπου οι πολιτικές προτάσεις διαφοροποιούνται μόνο σε λεπτομέρειες διαχειριστικής πρακτικής και η διεθνοποίηση της οικονομίας εμφανίζεται ως απειλή παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτισμού, από- κοινωνικ...

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον τόμο είναι αναδημοσίευση από την εφημερίδα Η Καθημερινή (τα κυριακάτικά φύλλα του 2018), εφόσον δεν υπάρχει διαφορετική ένδειξη. Σχεδόν συνωμοτική πια η εκφραστική που ψάχνει "νόημα" της ελληνικής παρουσίας στο σήμερα. Δεν υπάρχει ενθαρρυντικό σημάδι, μοιάζει, τόσες δεκαετίες τώρα, σαν να μην έχει υπάρξει η επιφυλλιδογραφική, τακτή (και πεισματική), κυριακάτικη παρέμβαση στα κοινά. Επιβιώνουν "λάθρα" οι επιφυλλίδες μου, κι αυτό μάλλον βεβαιώνει ότι κάποτε οπωσδήποτε θα διαβαστούν. Μοιάζουν σιωπηρά καταδικασμένες σε συμ...