Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Varvéris Giánnis
Ο Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά. Εξέδωσε έντεκα ποιητικές συλλογές, με πρώτη την "Εν φαντασία και λόγω" (Κούρος, Αθήνα, 1975), ενώ η τελευταία, δωδέκατη συλλογή του εκδόθηκε λίγο μετά το θάνατό του ("Βαθέος γήρατος", 2011). Επίσης μετέφρασε και εξέδωσε έργα των Αριστοφάνη, Μενάνδρου, Μολιέρου, Μαριβώ, Ουίτμαν, Σαντράρ, Πρεβέρ, Μρόζεκ, Κάριγκτον, Φέρρε, Μπρασένς καθώς και μια ανθολογία για το θάνατο. Από το 1976 έγραφε κριτική θεάτρου (περιοδικά "Τομές" και "Η Λέξη", εφημερίδα "Η Καθημερινή"). Αυτά και άλλα θεωρητικά του κείμενα για το θέατρο εκδόθηκαν σε έξι τόμους ("Η κρίση του θεάτρου" -πέντε τόμοι, "Πλατεία θεάτρου"). Το 1996 του απονεμήθηκε το Κρατικό βραβείο Κριτικής - Δοκιμίου. Ποιήματά του μεταφράστηκαν και περιλήφθηκαν σε ανθολογίες στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά και στα ρουμανικά. Μεταφράσεις του αττικής και νέας κωμωδίας παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και σε άλλα θέατρα. Το 2001 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καβάφη για τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποιήματα 1975-1996". Το 2002 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού "Διαβάζω" για την ποιητική συλλογή "Στα ξένα". Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ήταν μέλος της Εταιρίας Συγγραφέων. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, ξαφνικά, στις 25 Μαΐου 2011. Εργογραφία Ποίηση - "Εν φαντασία και λόγω", Αθήνα, Κούρος, 1975, Αθήνα, Ύψιλον, 1984 - "Το ράμφος", Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1978, Αθήνα, Ύψιλον, 1984, - "Αναπήρων Πολέμου", Αθήνα, Ύψιλον, 1982, - "Ο θάνατος το στρώνει", Αθήνα, Ύψιλον 1986, - "Πιάνο βυθού", Αθήνα, Ύψιλον 1991, - "Ο κύριος Φογκ", Αθήνα, Ύψιλον, 1993, - "Άκυρο θαύμα", Αθήνα, Ύψιλον, 1996, - "Ποιήματα 1975-1996", (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Κέδρος, 2000, - "Στα ξένα", Αθήνα, Κέδρος, 2001, - "Πεταμένα λεφτά", Αθήνα, Κέδρος, 2005, - "Ο άνθρωπος μόνος", Αθήνα, Κέδρος, 2009 - "Βαθέος γήρατος", Αθήνα, Κέδρος, 2011 Κριτική Θεάτρου - "Κρίση του θεάτρου" (1976-1984), Αθήνα, Καστανιώτης, 1985 - "Κρίση του θεάτρου" Β΄ (1984-1989), Αθήνα, Εστία, 1991 - "Πλατεία θεάτρου", δοκίμια, Σοκόλης, 1994. - "Κρίση του θεάτρου Γ΄" (1989-1994), Σόκολης, 1995. - "Κρίση του θεάτρου Δ΄" (1994-2003), Αλεξάνδρεια, 2003. - "Κρίση του θεάτρου Ε΄" (2003-2010), Αλεξάνδρεια, 2010. Δοκίμια - "Σωσίβια λέμβος", λογοτεχνικά δοκίμια, Αθήνα, Καστανιώτης, 1999 Ανθολογία - "Ελληνική ποιητική ανθολογία θανάτου του εικοστού αιώνα" (με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου), Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Μελέτη - "Κρίτων Αθανασούλης: μια παρουσίαση", Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2001. Μεταφράσεις - Λ. Φερρέ: "Μια πρώτη παρουσίαση", Αθήνα, Κούρος, 1976 - Ζ. Πρεβέρ: Θέαμα και ιστορίες", ποιήματα, Αθήνα, Νεφέλη, 1982 - Λ. Κάριγκτον, "Η αρχάρια και άλλα διηγήματα", Αθήνα, Ύψιλον 1982. - Ζ. Μπρασένς, "Ο γορίλας και άλλα ποιήματα", Αθήνα, Ύψιλον, 1983 - Σλ. Μρόζεκ, "Δεύτερη υπηρεσία", θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1985 - Μ. Σαντράρ, "Πάσχα στη Νέα Υόρκη", ποιήματα, Αθήνα, Υάκινθος - Ρόπτρον, 1987, Αθήνα, Ύψιλον, 1999 - Μολιέρου, "Ζωρζ Νταντέν", θέατρο, 1991 - Ο. Ουίτμαν, "Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο", ποίημα, Αθήνα, Ρόπτρον, 1992, Αθήνα, Ύψιλον, 1999. - Μαριβώ, "Η ψευτροϋπηρέτρια", Θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1998 - Μενάνδρου, "Σαμία", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1997 - Αριστοφάνους, "Όρνιθες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Μενάνδρου, "Επιτρέποντες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Λυσιστράτη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Ειρήνη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2000 - Μενάνδρου, "Δύσκολος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001 - Αριστοφάνους, "Πλούτος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
Η κρίση του θεάτρου
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Αλεξάνδρεια (2003)
Ο τέταρτος αυτός τόμος κειμένων θεατρικής κριτικής περιέχει επιλογή από τη σχετική εργασία του Γιάννη Βαρβέρη κατά το διάστημα 1994-2003.
Πλούτος
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Εκδόσεις Πατάκη (2002)
Γραμμένος το 388 π.Χ. , ο Πλούτος είναι πιθανότατα από τις τελευταίες κωμωδίες του Αριστοφάνους. Διαθέτει πολλά στοιχεία δομής και περιεχομένου που προαναγγέλουν το τέλος της αρχαίας κωμωδίας και την άφιξη της μέσης και της νέας. Από τον Πλούτο απουσιάζουν οι αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα της εποχής. Ο Αριστοφάνης πραγματεύεται τα ισαιώνια θέματα της άνισης κατανομής του πλούτου και των κοινωνικών ανισοτήτων, αποτυπώνοντας εύγλωττα την έκπτωση των ανθρώπινων αξιών. Το έργο χαρακτηρίζεται από μια βαθύτερη βλοσυρή μελαγχολία, η δε σκωπτική του διάθεση εμφανίζεται μειωμένη...
Δύσκολος
Μένανδρος 342-292 π.Χ.
Εκδόσεις Πατάκη (2001)
Γεννημένος στην Κηφισιά το 342 π.Χ., μεγαλωμένος σε εύπορη οικογένεια, αθλητικός, εμφανίσιμος, παρ' ότι ελαφρώς αλλήθωρος, ο Μένανδρος ήταν συνέφηβος του Επίκουρου, του οποίου το φιλοσοφικό σύστημα σαφώς τον επηρέασε. Στα 52 χρόνια της ζωής του (πνίγηκε κολυμπώντας στην περιοχή της Φρεαττύδας, στον Πειραιά) αφοσιώθηκε στην παραγωγικότατη συγγραφική του δραστηριότητα και αρίθμησε, κατά τη Σούδα, 108 κωμωδίες. Από τα έργα του ακέραιος σώζεται μόνο ο Δύσκολος και, σε πολύ μεγάλο μέρος τους, η Σαμία και οι Επιτρέποντες· μικρότερα αποσπάσματα διαθέτουμε από αρκετά άλλα έργα. Εισ...
Σωσίβια λέμβος
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Εκδόσεις Καστανιώτη (1999)
Όταν τα πράγματα που είναι για μας πολύτιμα παραμένουν μετέωρα και εξόριστα, ανασαίνουν μέσα μας έναν αέρα αυτάρκειας και αυτοδυναμίας. Τα νιώθουμε υπερήφανα και ασφαλή, μακριά από κάθε υιοθεσία και ένταξη. Μόλις κωδικοποιηθούν και από clochards φορέσουν την τήβεννο που βαυκαλιστήκαμε πως τους ταιριάζει, τότε φαίνεται πως διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο: να ακινητοποιηθούν σε ένα δελεαστικά ευρύχωρο καθεστώς-έστω και το αθωότερο, όπως είναι το καθεστώς των σελίδων ενός βιβλίου. Έτσι και με τα λογοτεχνικά κείμενα εικοσιπενταετίας που εμπεριέχονται στο βιβλίο αυτό.
Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο
Whitman Walt 1819-1892
Ύψιλον (1999)
Η "βακχική" ποίηση του Ουίτμαν, χειμαρρώδης, επική, ρωμαλέα ρητορική, απόλυτα προσηλωμένη στη γήινη ρίζα και στους καρπούς της, εξυμνεί το ένστικτο και τον περιφρονημένο φορέα του, το σώμα, τη ζωική ορμή και τη φύση στη θεία απλότητά της. Η φιλία, η ισότητα και η δημοκρατία διατρέχουν τους γεμάτους πληθωρική, σχεδόν διονυσιακή λυρική κατάφαση στίχους του ποιητή, για τον οποίο, αν κανείς αναζητούσε νεοελληνικό ανάλογο, θα όφειλε να "εκβιάσει" μια αινιγματική σύγκλιση μεταξύ Κάλβου, Παλαμά και Σικελιανού. Μέρος τον "Φύλλων χλόης" του Ουίτμαν έχει μεταφερθεί στα ελληνικά από...
Αναπήρων πολέμου
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Ύψιλον (1999)
ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ Είπες να κλείσουμε το φως. Όμως αν τύχει και κοπεί το ρεύμα και δεν πάρουμε είδηση και μείνω ή μείνεις μέσα στο δωμάτιο μόνος αγωγός του ηλεκτρισμού; Άσε αναμμένο σε παρακαλώ αυτό το σίγουρο σκοτάδι. Σβήσε το φως. Δε θα σου πω δε θα μου μάθεις πώς θα σκυλέψουμε ελευθερία ή θάνατο. Γρίλιες λοξές κάγκελα της κοιλιάς σου. Αργά διαλύονται σα θαύμα με το βράδυ. Έτσι γλυκά αλλάζω φυλακή. Εσύ με το κορμί μου στο σκοτεινό εργαστήρι μας της αγγειοπλαστικής. Εγώ μ' ένα κερί έξω απ' την πόρτα αναποφάσιστος. [...]
Για τον Θ. Δ. Φραγκόπουλο
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1998)
Περιέχονται τα κείμενα: Γιωργή Κότσιρα, "Θεόφιλος Δ. Φραγκόπουλος, συνοπτική θεώρηση του ποιητικού έργου του", Στέλιου Καραγιάννη, "'Άλλη γραφή' ή για την τιμή των αρωμάτων στην αγορά", Γιάννη Βαρβέρη, "Ένας Γιούγκερμαν", και Δημήτρη Κονιδάρη, "Φύσει φυγάς".