Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Varvéris Giánnis
Ο Γιάννης Βαρβέρης (1955-2011) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά. Εξέδωσε έντεκα ποιητικές συλλογές, με πρώτη την "Εν φαντασία και λόγω" (Κούρος, Αθήνα, 1975), ενώ η τελευταία, δωδέκατη συλλογή του εκδόθηκε λίγο μετά το θάνατό του ("Βαθέος γήρατος", 2011). Επίσης μετέφρασε και εξέδωσε έργα των Αριστοφάνη, Μενάνδρου, Μολιέρου, Μαριβώ, Ουίτμαν, Σαντράρ, Πρεβέρ, Μρόζεκ, Κάριγκτον, Φέρρε, Μπρασένς καθώς και μια ανθολογία για το θάνατο. Από το 1976 έγραφε κριτική θεάτρου (περιοδικά "Τομές" και "Η Λέξη", εφημερίδα "Η Καθημερινή"). Αυτά και άλλα θεωρητικά του κείμενα για το θέατρο εκδόθηκαν σε έξι τόμους ("Η κρίση του θεάτρου" -πέντε τόμοι, "Πλατεία θεάτρου"). Το 1996 του απονεμήθηκε το Κρατικό βραβείο Κριτικής - Δοκιμίου. Ποιήματά του μεταφράστηκαν και περιλήφθηκαν σε ανθολογίες στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά, στα ισπανικά και στα ρουμανικά. Μεταφράσεις του αττικής και νέας κωμωδίας παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και σε άλλα θέατρα. Το 2001 του απονεμήθηκε το Βραβείο Καβάφη για τη συγκεντρωτική έκδοση "Ποιήματα 1975-1996". Το 2002 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ποίησης του περιοδικού "Διαβάζω" για την ποιητική συλλογή "Στα ξένα". Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του ποιητικού του έργου. Ήταν μέλος της Εταιρίας Συγγραφέων. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, ξαφνικά, στις 25 Μαΐου 2011. Εργογραφία Ποίηση - "Εν φαντασία και λόγω", Αθήνα, Κούρος, 1975, Αθήνα, Ύψιλον, 1984 - "Το ράμφος", Θεσσαλονίκη, Τραμ, 1978, Αθήνα, Ύψιλον, 1984, - "Αναπήρων Πολέμου", Αθήνα, Ύψιλον, 1982, - "Ο θάνατος το στρώνει", Αθήνα, Ύψιλον 1986, - "Πιάνο βυθού", Αθήνα, Ύψιλον 1991, - "Ο κύριος Φογκ", Αθήνα, Ύψιλον, 1993, - "Άκυρο θαύμα", Αθήνα, Ύψιλον, 1996, - "Ποιήματα 1975-1996", (συγκεντρωτική έκδοση), Αθήνα, Κέδρος, 2000, - "Στα ξένα", Αθήνα, Κέδρος, 2001, - "Πεταμένα λεφτά", Αθήνα, Κέδρος, 2005, - "Ο άνθρωπος μόνος", Αθήνα, Κέδρος, 2009 - "Βαθέος γήρατος", Αθήνα, Κέδρος, 2011 Κριτική Θεάτρου - "Κρίση του θεάτρου" (1976-1984), Αθήνα, Καστανιώτης, 1985 - "Κρίση του θεάτρου" Β΄ (1984-1989), Αθήνα, Εστία, 1991 - "Πλατεία θεάτρου", δοκίμια, Σοκόλης, 1994. - "Κρίση του θεάτρου Γ΄" (1989-1994), Σόκολης, 1995. - "Κρίση του θεάτρου Δ΄" (1994-2003), Αλεξάνδρεια, 2003. - "Κρίση του θεάτρου Ε΄" (2003-2010), Αλεξάνδρεια, 2010. Δοκίμια - "Σωσίβια λέμβος", λογοτεχνικά δοκίμια, Αθήνα, Καστανιώτης, 1999 Ανθολογία - "Ελληνική ποιητική ανθολογία θανάτου του εικοστού αιώνα" (με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου), Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Μελέτη - "Κρίτων Αθανασούλης: μια παρουσίαση", Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2001. Μεταφράσεις - Λ. Φερρέ: "Μια πρώτη παρουσίαση", Αθήνα, Κούρος, 1976 - Ζ. Πρεβέρ: Θέαμα και ιστορίες", ποιήματα, Αθήνα, Νεφέλη, 1982 - Λ. Κάριγκτον, "Η αρχάρια και άλλα διηγήματα", Αθήνα, Ύψιλον 1982. - Ζ. Μπρασένς, "Ο γορίλας και άλλα ποιήματα", Αθήνα, Ύψιλον, 1983 - Σλ. Μρόζεκ, "Δεύτερη υπηρεσία", θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1985 - Μ. Σαντράρ, "Πάσχα στη Νέα Υόρκη", ποιήματα, Αθήνα, Υάκινθος - Ρόπτρον, 1987, Αθήνα, Ύψιλον, 1999 - Μολιέρου, "Ζωρζ Νταντέν", θέατρο, 1991 - Ο. Ουίτμαν, "Στη γαλάζια όχθη της Οντάριο", ποίημα, Αθήνα, Ρόπτρον, 1992, Αθήνα, Ύψιλον, 1999. - Μαριβώ, "Η ψευτροϋπηρέτρια", Θέατρο, Αθήνα, Δωδώνη, 1998 - Μενάνδρου, "Σαμία", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1997 - Αριστοφάνους, "Όρνιθες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Μενάνδρου, "Επιτρέποντες", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Λυσιστράτη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 1998 - Αριστοφάνους, "Ειρήνη", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2000 - Μενάνδρου, "Δύσκολος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001 - Αριστοφάνους, "Πλούτος", θέατρο, Αθήνα, Πατάκης, 2001.
Δύσκολος
Μένανδρος 342-292 π.Χ.
Εκδόσεις Πατάκη (2001)
Γεννημένος στην Κηφισιά το 342 π.Χ., μεγαλωμένος σε εύπορη οικογένεια, αθλητικός, εμφανίσιμος, παρ' ότι ελαφρώς αλλήθωρος, ο Μένανδρος ήταν συνέφηβος του Επίκουρου, του οποίου το φιλοσοφικό σύστημα σαφώς τον επηρέασε. Στα 52 χρόνια της ζωής του (πνίγηκε κολυμπώντας στην περιοχή της Φρεαττύδας, στον Πειραιά) αφοσιώθηκε στην παραγωγικότατη συγγραφική του δραστηριότητα και αρίθμησε, κατά τη Σούδα, 108 κωμωδίες. Από τα έργα του ακέραιος σώζεται μόνο ο Δύσκολος και, σε πολύ μεγάλο μέρος τους, η Σαμία και οι Επιτρέποντες· μικρότερα αποσπάσματα διαθέτουμε από αρκετά άλλα έργα. Εισ...
Πλούτος
Αριστοφάνης 445-386 π.Χ.
Εκδόσεις Πατάκη (2002)
Γραμμένος το 388 π.Χ. , ο Πλούτος είναι πιθανότατα από τις τελευταίες κωμωδίες του Αριστοφάνους. Διαθέτει πολλά στοιχεία δομής και περιεχομένου που προαναγγέλουν το τέλος της αρχαίας κωμωδίας και την άφιξη της μέσης και της νέας. Από τον Πλούτο απουσιάζουν οι αναφορές σε πρόσωπα και γεγονότα της εποχής. Ο Αριστοφάνης πραγματεύεται τα ισαιώνια θέματα της άνισης κατανομής του πλούτου και των κοινωνικών ανισοτήτων, αποτυπώνοντας εύγλωττα την έκπτωση των ανθρώπινων αξιών. Το έργο χαρακτηρίζεται από μια βαθύτερη βλοσυρή μελαγχολία, η δε σκωπτική του διάθεση εμφανίζεται μειωμένη...
Η κρίση του θεάτρου
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Αλεξάνδρεια (2003)
Ο τέταρτος αυτός τόμος κειμένων θεατρικής κριτικής περιέχει επιλογή από τη σχετική εργασία του Γιάννη Βαρβέρη κατά το διάστημα 1994-2003.
Το χρονικό του Κέδρου
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2004)
[...] Μισό αιώνα καλύπτει η αδιάλειπτη παρουσία του Κέδρου: 1954-2004. Πενήντα δημιουργικά χρόνια στα οποία διακρίνονται τρεις χρονολογίες που υπήρξαν σταθμοί στην εξέλιξή του. Οι δύο πρώτες αποτελούν ταυτόχρονα σταθμούς και για την πρόσφατη ιστορία μας: η διδακτορία του 1967 και η μεταπολίτευση του 1974. Η τρίτη, το 1985, είναι επίσης μια χρονιά μετάβασης με τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του Κέδρου από τη Νανά Καλλιανέση στους σημερινούς εκδότες. Πρόσωπα και περιστατικά από τα χρόνια αυτά ζωντανεύουν στον συλλογικό επετειακό μας τόμο. Όλα τα στοιχεία έχουν αντληθεί αποκλε...
Ο δρόμος για την Ομόνοια
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2005)
Οι γιατροί δε διακινδυνεύουν να βγάλουν τη σφαίρα από το κεφάλι του Τόμι και αυτός δεν μπορεί να το πάρει απόφαση. Τον ενοχλεί. Δεν μπορεί να καταλάβει γιατί βρέθηκε εκείνο το βράδυ στο δρόμο του Καζάκου. Γιατί δεν έτρεξε όταν είδε το όπλο να τον σημαδεύει στο κεφάλι. Και ο Θεός τι έκανε; Γιατί τον άφησε απροστάτευτο; Γιατί τον άφησε να έρθει στην Αθήνα; Γιατί δε τον έσπρωξε να φύγει μια ώρα αρχύτερα για το Λονδίνο, αφού εκεί ήθελε από την αρχή να πάει; Τώρα όλα μπερδεύτηκαν. Όλα σταμάτησαν. Και τα όνειρα και τα σχέδια. Ακόμη και η ηλικία του σταμάτησε στη νύχτα που τον πυ...
Πεταμένα λεφτά
Βαρβέρης Γιάννης 1955-2011
Κέδρος (2005)
Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΔΕΝ ΠΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ Χθες είδα πάλι στον ύπνο τον πατέρα. Καθόμασταν οι δυο μας σ' ένα τραπέζι με καρό τραπεζομάντιλο. Κάποιος μας έφερε δυο ποτηράκια και κρασί. - Είσαι καλά; του λέω. - Καλά, καλά, και μου 'πιασε το χέρι. - Άντε, στην υγειά σου, είπε. Σήκωσε το ποτήρι, τσούγκρισε και το άφησε πάνω στο τραπέζι. - Δεν πίνεις; ρώτησα. - Εσύ να πιεις απάντησε. Εγώ δε θέλω να ξεχάσω.
Με τον ρυθμό της ψυχής
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2006)
Συμπληρώνονται φέτος είκοσι χρόνια από τον θάνατο του Γιώργου Ιωάννου. Στο γεγονός δεν έχει ως τώρα δοθεί η δέουσα προσοχή, αν κρίνουμε από την αδιαφορία των περισσοτέρων από τις εφημερίδες που διαμορφώνουν με τις σελίδες τους για το βιβλίο τις συνθήκες του λογοτεχνικού μας χρηματιστηρίου αξιών. Ο λόγος είναι προφανής. "Ο Ιωάννου δεν πουλάει", δήλωνε αφ' υψηλού προ ημερών εκδότης εθισμένος στο λογοτεχνικό είδος του μπεστ σέλλερ. Και όμως, ο Ιωάννου ως τον θάνατό του ήταν ο πλέον "ευπώλητος" από τους πεζογράφους της εποχής του. [...] Το γιατί ο Ιωάννου είναι ένας από τους κ...
Μέρες του ποιητή Κ. Π. Καβάφη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (2006)
Μια από τις εξέχουσες ιδιότητες του Ελληνισμού είναι να σπέρνει τον κόσμο εκπολιτίζοντάς τον, εξανθρωπίζοντάς τον. Από την ιδιότητα του σπορέα ως την πραγματικότητα της Διασποράς, η απόσταση είναι μικρότερη από όσο με την πρώτη ματιά φαίνεται. Όπου γης κι αν στάθηκαν οι Έλληνες, ο νους τους έμεινε αμετακίνητος στο άθλημα της κορύφωσης. Το πιο μεγάλο επίτευγμα της γόνιμης αυτής διασποράς του Ελληνισμού, στην Αναγέννηση στάθηκε ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος· στον αιώνα μας, ο αλεξανδρινός ποιητής Κ.Π. Καβάφης.Όπως εκείνος ο μεγαλόπνοος Κρητικός με τα χρώματα, κι ετούτος, με τι...
Ν. Εγγονόπουλος 1907-1985. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του
Συλλογικό έργο
Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (2007)
"...Στον υπερρεαλισμό δεν προσεχώρησα ποτέ. Τον υπερρεαλισμό τον είχα μέσα μου, όπως είχα μέσα μου το πάθος της ζωγραφικής, από την εποχή που γεννήθηκα. Αλλά, για να βρω τον δρόμο μου τον αληθινό, τον υπερρεαλιστικό, για να μπορέσω να εκδηλωθώ ελεύθερα και απερίσπαστα, αυτό το χρωστώ σε δύο κορυφαίους, στις δύο μεγαλύτερες μορφές που παρουσίασε ποτέ, ίσαμε τώρα, εξ όσων γνωρίζω, το παγκόσμιο υπερρεαλιστικό κίνημα. Ευτύχησα (το λέγω για τρίτη φορά), ευτύχησα να γνωρίσω τον μεγάλο ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο και τον μεγάλο ζωγράφο, τον μεγάλο Βολιώτη Γεώργιο ντε Κήρυκο. Συγκαταλ...
Μετζικώφ
Συλλογικό έργο
Φιλιππότη (2007)
Για κάποιο λόγο, έχω συνδέσει τον Γιάννη Μετζικώφ με τη μορφή του "Μικρού Πρίγκηπα" του Saint-Exupery. Ίσως επειδή και αυτός καλλιεργεί ένα τριαντάφυλλο σ' ένα μικρό άγνωστο πλανήτη, φορώντας μια στολή γεμάτη άστρα. Ο Γιάννης θέτει την τέχνη του στην υπηρεσία μιας εφήμερης αλλά και ουσιαστικής αισθητικής. Ντύνει τη δράση και χαρακτηρίζει την προσωπικότητα των ηρώων του, προσδιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά τη συνολική ερμηνεία του έργου, στο οποίο προσφέρει τις καλές του υπηρεσίες. Με το παρόν πόνημά του, ο Γιάννης αποφάσισε αφ' ενός να θεραπεύσει πολλές τέχ...
Σα μουσική, την νύχτα...
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2007)
Η μικρή ανθολογία «Σα μουσική, την νύχτα... - Γαλλικά ποιήματα αποχαιρετισμού" φέρει για ευνόητους... εμπορικούς λόγους όσο μπορεί καθησυχαστικότερο τίτλο υπεκφυγής αντί για εκείνον που φορούσε όταν σταδιακά δημοσιευόταν από το 1993 έως το 2003: τότε ονομαζόταν "Μικρή γαλλική ανθολογία θανάτου". Ο τίτλος της ανθολογίας δανείζεται το πρώτο ημιστίχιο από τον τελευταίο στίχο του καβαφικού ποιήματος «Φωνές». Η επιλογή των ποιημάτων είχε ως μόνο κριτήριο την υποκειμενική αποτύπωση ενός συγκεκριμένου κλίματος, γι' αυτό άλλωστε και η παρούσα συγκέντρωσή τους μόνον αυτή τη φιλοδ...
Σα μουσική, την νύχτα...
Συλλογικό έργο
Κέδρος (2007)
Η μικρή ανθολογία «Σα μουσική, την νύχτα... - Γαλλικά ποιήματα αποχαιρετισμού" φέρει για ευνόητους... εμπορικούς λόγους όσο μπορεί καθησυχαστικότερο τίτλο υπεκφυγής αντί για εκείνον που φορούσε όταν σταδιακά δημοσιευόταν από το 1993 έως το 2003: τότε ονομαζόταν "Μικρή γαλλική ανθολογία θανάτου". Ο τίτλος της ανθολογίας δανείζεται το πρώτο ημιστίχιο από τον τελευταίο στίχο του καβαφικού ποιήματος «Φωνές». Η επιλογή των ποιημάτων είχε ως μόνο κριτήριο την υποκειμενική αποτύπωση ενός συγκεκριμένου κλίματος, γι' αυτό άλλωστε και η παρούσα συγκέντρωσή τους μόνον αυτή τη φιλοδ...
Nulla dies sine linea
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2007)
Ο τόμος αυτός στοχεύει στην εξέταση ορισμένων πλευρών του πολύπλευρου έργου που έδωσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και κυρίως εκείνων που δεν έχουν φωτιστεί αρκετά ή καθόλου από την κριτική. Ανάμεσα στις καταθέσεις του τόμου προηγούνται, εύλογα, τα κείμενα των ομοτέχνων: του Ιακώβου Καμπανέλλη, του Γιώργου Μανιώτη και του Γιάννη Χρυσούλη. Ακολουθούν τα μελετήματα για την πεζογραφία, τη δραματουργία, τον κριτικό λόγο και την αλληλογραφία του Ξενόπουλου. [...] Είναι σαφές ότι όσες σελίδες και αν αφιερωθούν στον Ζακυνθινό συγγραφέα θα παραμένουν πάντα κενά στην περιοχή της έρε...
Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης
Marivaux Pierre Carlet de Chamblain de 1688-1763
Ηριδανός (2008)
Ο μέγας Γάλλος κλασικός κωμωδιογράφος Μαριβώ, με το "Παιχνίδι του έρωτα και της τύχης" στήνει και πάλι μια σατανικά ιλαρή ίντριγκα γύρω από δύο ζευγάρια που ερωτεύονται αγνοώντας το ένα την πραγματική ταυτότητα του άλλου. Η οικεία στον Μαριβώ μεταμφίεση των προσώπων και ο περίπλοκος λόγος παράγουν ακόμα μία σπουδαία κωμωδία καταστάσεων, όπου το μπαρόκ βρίσκεται στις μεγάλες του ώρες.
Τα ποιήματα του 2007
Συλλογικό έργο
Κοινωνία των (δε)κάτων (2008)
Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οι ποιητές παρακολουθούν αποσβολωμένοι όσα τραγικά και παράδοξα συμβαίνουν γύρω τους -και μέσα τους. Μέσα σ' έναν κόσμο βίας, αδιαφορίας, πλεονεξίας και αρπακτικότητας, η φωνή τους πνίγεται στο λαρύγγι τους και, πνιγμένη, αρθρώνει στίχους σκληρούς, μελαγχολικούς, ερωτικούς, σουρεαλιστικούς, πολιτικούς, μεταφυσικούς, ειρωνικούς, σαρκαστικούς και προφητικούς. Με μύθους, μεταφορές και συμβολισμούς, οι ποιητές σήμερα, όπως έκαναν πάντα άλλωστε, μιλούν για έναν αλλόκοτο κόσμο σε μιαν αμφίδρομη σχέση όπου ο ένας εμπεριέχει τον άλλον -ο κόσμος το...