Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Pierre Bourdieu έχει αναδειχθεί σε μια από τις κεντρικές και πιο ανανεωτικές μορφές της σύγχρονης κοινωνιολογικής έρευνας και θεωρίας. Στο βιβλίο, που αποτελεί ταυτόχρονα εγχειρίδιο και πρωτότυπη συμβολή στην επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών, οι Bourdieu, Chamboredon και Passeron εστιάζουν σε ένα βασικό πρόβλημα της κοινωνιολογικής έρευνας: στην αναγκαιότητα επιστημολογικής ρήξης με τα προκατασκευασμένα αντικείμενα που η κοινωνική πρακτική παρέχει στον ερευνητή. Η ανάλυσή τους είναι προσιτή όχι μόνο στους πανεπιστημιακούς και στους επιστημολόγους, αλλά και σε φοιτητ...

Στον παρόντα συλλογικό τόμο περιλαμβάνονται κείμενα του Καθηγητή Κοινωνιολογίας Ν. Παναγιωτόπουλου, με τα οποία έχει εισαγάγει στο ελληνικό κοινωνιολογικό πεδίο το έργο του P. Bourdieu, του πιο πολυμεταφρασμένου κοινωνικού επιστήμονα σ’ όλο τον κόσμο. Προτρέποντάς μας να διαχειριστούμε το έργο του μεγάλου Γάλλου κοινωνιολόγου στην προοπτική μιας ενεργού χρήσης μέσα στην ίδια την επιστημονική πρακτική, τα κείμενα αυτά αποσκοπούν, παράλληλα, να διαχύσουν τις αρχές ενός νέου τρόπου παραγωγής της κοινωνιολογίας, μιας κοινωνιολογίας δημόσιας, θεωρητικά θεμελιωμένης και εμπειρ...

Το κείμενο αυτό (ένα εντυπωσιακό δείγμα "αυτοεθνογραφίας", στο μέτρο που εμπνέεται σιωπηρά από την τραγική ιστορία της μανιοκαταθλιπτικής πρώτης συζύγου του συγγραφέα) κατέχει, σύμφωνα με τους μελετητές, κομβική θέση στο έργο του Έρβινγκ Γκόφμαν. Ανιχνεύει το φαινόμενο της ψυχικής ασθένειας ως εισβολή του χάους στην κοινωνική τάξη της καθημερινότητας, από τη στιγμή που ένα άτομο, ο ψυχικά ασθενής, αρνείται "να μείνει στη θέση του": προβαίνει δηλαδή σε παραβάσεις και παρεκκλίσεις από τα κοινωνικά κανονιστικά πρότυπα, οι οποίες, εφόσον η νεότερη τάση είναι να μην απομονώνοντα...

Πόσο απέχει η ζωή και οι πρακτικές των ανέργων, αλλά και οι πραγματικές αρχές παραγωγής τους από την εικόνα που διαμορφώνουν γι' αυτούς, τόσο εκείνοι που καθορίζουν την εθνική πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας ή που αναλαμβάνουν την υλοποίηση αυτών των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για Απασχόληση, όσο και εκείνοι που αναλύουν, ασκώντας κυρίως κριτική για την "ορθολογικότητα" των πολιτικών αυτών; Η απάντηση που επιχειρεί να δώσει η παρούσα εργασία είναι κρίσιμη, καθώς την τελευταία δεκαπενταετία οι πολιτικές απασχόλησης αλλάζουν όλο και περισσότερο τόσο τη μορφή όσο και το...

Στα δημοκρατικά καθεστώτα βρισκόμαστε μπροστά στην αυξανόμενη διαφοροποίηση του πολιτικού πεδίου και στην ανάπτυξη μιας νέας κατηγορίας δρώντων, όπως του πολιτικού σχολιαστή, του πολιτολόγου, του δημοσκόπου, του ειδικού στην επικοινωνία κτλ., οι οποίοι εφεξής συμμετέχουν άμεσα στο πολιτικό παιχνίδι, ο καθείς με το ίδιον συμφέρον του. Εν γένει θεωρούμε ότι τα νεότερα μέσα ενημέρωσης (κυρίως η τηλεόραση), που πληροφορούν όλο και καλύτερα τους "πολίτες", καθώς και οι τεχνολογίες που εισάγονται από τις κοινωνικές επιστήμες (όπως οι έρευνες γνώμης), που επιτρέπουν να κατανοήσουμ...

Η κλασική αυτή μελέτη του Ντυρκέμ ξεκινάει από μια διατύπωση που υπόκειται στο σύνολο των έργων του: τα έθιμα, οι ιδέες, οι τρόποι έκφρασης των αισθημάτων δεν είναι προϊόν της συνειδητής μας δράσης, είναι εν μέρει αποτέλεσμα των πρακτικών και των αναπαραστάσεων προηγούμενων γενεών. Σ' αυτές τις συνθήκες, ακόμη και ο πιο ικανός παιδαγωγός δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι επεξεργάζεται μια εντελώς νέα εκπαιδευτική θεωρία. "Δεν βρίσκεται μπροστά σε μια tabula rasa, πάνω στην οποία μπορεί να οικοδομήσει ό,τι θέλει". Του απομένει λοιπόν να γνωρίσει τα προηγούμενα εκπαιδευτικά συστήμ...

"Η διάκριση", ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία του Pierre Bourdieu και της ιστορίας της κοινωνιολογίας, παρουσιάζει τη γενετική ανθρωπολογία της εξουσίας με έμφαση στη συμβολική διάσταση, που χαρακτηρίζει το έργο του συνολικά. Με αφορμή την ανάλυση του γούστου, θεμελιώδους έκφρασης της κοινωνικής αναγκαιότητας, ως εργαλείου και διακυβεύματος των ταξινομητικών αγώνων μέσω των οποίων οι κοινωνικές ομάδες, προσπαθώντας να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν τη θέση τους, επιχειρούν να επιβάλουν το βιοτικό τους ύφος ως το μόνο νόμιμο, ο Pierre Bourdieu επαναφέρει τον homo aestheticus στ...

- Γνωρίζουμε τι είναι η ανεργία όταν μιλάμε γι' αυτήν; - Κατανοούμε ακριβώς τι εννοούμε όταν λέμε πως: "κάποιος είναι άνεργος"; - Τι βιώνουν οι άνεργοι; - Πόσο απέχει η ζωή των ανέργων από την εικόνα που διαμορφώνουν γι' αυτούς εκείνοι που καθορίζουν τις εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας; - Πόσο απέχει η ζωή τους απ' αυτή που περιγράφουν όσοι την αναλύουν, ασκώντας, κυρίως, κριτική στην "ορθολογικότητα" των πολιτικών αυτών; - Ποια πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας θα ήταν αποτελεσματική; Αν τα ερωτήματα αυτά ήταν κρίσιμα λίγα χρόνια...

- Γνωρίζουμε τι είναι η ανεργία όταν μιλάμε γι' αυτήν; - Κατανοούμε ακριβώς τι εννοούμε όταν λέμε πως: "κάποιος είναι άνεργος"; - Τι βιώνουν οι άνεργοι; - Πόσο απέχει η ζωή των ανέργων από την εικόνα που διαμορφώνουν γι' αυτούς εκείνοι που καθορίζουν τις εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση της ανεργίας; - Πόσο απέχει η ζωή τους απ' αυτή που περιγράφουν όσοι την αναλύουν, ασκώντας, κυρίως, κριτική στην "ορθολογικότητα" των πολιτικών αυτών; - Ποια πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας θα ήταν αποτελεσματική; Αν τα ερωτήματα αυτά ήταν κρίσιμα λίγα χρόνια...

Πολλές από τις μορφές κρίσης που αναδύονται σε διάφορους κοινωνικούς χώρους τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας (κρίση της γλώσσας, α-πολιτικοποίηση, κρίση της οικογένειας, κρίση εθνικής ταυτότητας, κρίση του σχολείου κτλ.) δεν είναι συχνά τίποτα περισσότερο παρά συλλογικές οδύνες θέσης. Οι οδύνες αυτές, οι οποίες αποτελούν παραγνωρισμένες εκφάνσεις μιας αίσθησης προσβολής που βιώνουν σήμερα μια σειρά άνθρωποι που είτε κατέχουν κυριαρχούμενες, δευτεραγωνιστικές, άσημες και αφανείς θέσεις στην εσωτερική ιεραρχία μιας ομάδας, είτε εκτιμούν πως κατέχουν μια αναντίστοιχη με τις πρ...

Πολλές από τις μορφές κρίσης που αναδύονται σε διάφορους κοινωνικούς χώρους τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας (κρίση της γλώσσας, α-πολιτικοποίηση, κρίση της οικογένειας, κρίση εθνικής ταυτότητας, κρίση του σχολείου κτλ.) δεν είναι συχνά τίποτα περισσότερο παρά συλλογικές οδύνες θέσης. Οι οδύνες αυτές, οι οποίες αποτελούν παραγνωρισμένες εκφάνσεις μιας αίσθησης προσβολής που βιώνουν σήμερα μια σειρά άνθρωποι που είτε κατέχουν κυριαρχούμενες, δευτεραγωνιστικές, άσημες και αφανείς θέσεις στην εσωτερική ιεραρχία μιας ομάδας, είτε εκτιμούν πως κατέχουν μια αναντίστοιχη με τις πρ...

Στην "Ανδρική κυριαρχία", ο Πιερ Μπουρντιέ χρησιμοποιεί ως εργαλείο την εθνογραφική ανάλυση για να φέρει στο φως τις δομές της ανδρικής κυριαρχίας, η οποία ακριβώς επειδή είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στο υποσυνείδητό μας και τόσο σύμφωνη με τις προσδοκίες μας, περνά εντέλει απαρατήρητη και δεν τίθεται ποτέ υπό αμφισβήτηση. Μέσα από τη μελέτη της κοινωνίας των Καβύλων, ο σημαντικός Γάλλος κοινωνιολόγος εξερευνά τις συμβολικές δομές του μεσογειακού ανδροκεντρικού ασυνείδητου και τον τρόπο με τον οποίο αυτό επιβιώνει τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες σήμερα. Η ανδρική κυ...

Το σχολείο δημιουργεί αυταπάτες που τα αποτελέσματά τους δεν είναι διόλου απατηλά: στην ψευδαίσθηση της σχολικής ανεξαρτησίας και ουδετερότητας θεμελιώνεται η κυριότερη συμβολή του στην αναπαραγωγή της καθεστηκυίας τάξης. Γι' αυτό και η προσπάθεια να έρθουν στο φως οι νόμοι σύμφωνα με τους οποίους το σχολείο αναπαράγει δομικά την κατανομή του πολιτισμικού κεφαλαίου, την κοινωνική κληρονομικότητα των προνομίων και των "αναπηριών", δεν σταματάει στην κατανόηση των αντιφάσεων που διατρέχουν σήμερα τα εκπαιδευτικά συστήματα. Προχωρά επίσης σε μια θεωρία της πρακτικής, η οποία ξ...

Μου φάνηκε εξαιρετικά αναγκαίο να υποβάλλω την επιστήμη σε μια ιστορική και κοινωνιολογική ανάλυση, η οποία κατά κανένα τρόπο δεν επιδιώκει να σχετικοποιήσει την επιστημονική γνώση, συνδέοντας και ανάγοντάς την στους ιστορικούς της όρους, στις τοποθετημένες δηλαδή στο χώρο και στο χρόνο συγκυρίες της, αλλά αντίθετα να επιτρέψει σε όσους κάνουν επιστήμη να κατανοήσουν καλύτερα τους κοινωνικούς μηχανισμούς που κατευθύνουν την επιστημονική πρακτική και να γίνουν "κύριοι και κάτοχοι" όχι μόνο της "φύσης", σύμφωνα με την παλιά καρτεσιανή φιλοδοξία, αλλά -πράγμα καθόλου ευκολότερ...

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει, με ακρίβεια και συχνά με οξύτητα, μια κλινική διάγνωση των βασικότερων νοσημάτων που ταλανίζουν σήμερα τα πανεπιστήμια: απουσία ενεργούς συμμετοχής της πανεπιστημιακής κοινότητας στη ζωή των πανεπιστημίων· ανεπαρκής διαχείριση (στο κέντρο και κυρίως στην περιφέρεια)· αποθάρρυνση του εκπαιδευτικού σώματος, που διασπάται ολοένα και περισσότερο· σχολικός και κοινωνικός δυϊσμός, ο οποίος, από κοινού με την αυξανόμενη ετερογένεια των φοιτητών, φέρει την ευθύνη για τις αποτυχίες στα πρώτα έτη σπουδών· δυσάρμοστη παιδαγωγική· γεωγραφικός κατακερματισμός...