Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πώς συνδέεται η αρνητική ουτοπία του Όργουελ με τον μονοδιάστατο άνθρωπο της κριτικής θεωρίας του Μαρκούζε; Ο Όργουελ έγραψε το 1984 έχοντας μπροστά του μια συγκεκριμένη παραμορφωτική κομμουνιστική οργάνωση του κράτους, όπως αυτή εκφράσθηκε μέσα από τις "ενοράσεις" της σταλινικής τρομοκρατίας, και επιπλέον αντιμετωπίζοντας τον μέγιστο φόβο της ενδεχόμενης εξάπλωσής της στον Δυτικό κόσμο. Ο Αμερικανός φιλόσοφος Douglas Kellner φαίνεται να πιστεύει ότι μια διαφορετική και εκ του σύνεγγυς ανάγνωση του "1984" μπορεί να αποκαλύψει χαρακτηριστικά που αφορούν μια ευρύτατη περιοχή...

Πόσο εφικτή είναι μια αναπαράσταση; Πόσο τα υπολείμματα του πραγματικού, οι αφηγήσεις και τα ιστορικά τεκμήρια επηρεάζουν τη διαχείριση της μνήμης; Όποιες κι αν είναι οι απαντήσεις, 24 καλλιτέχνες δημιουργούν με τόλμη, ειλικρίνεια και ελευθερία τη διαδρομή που θα οδηγήσει σ' αυτές. Έργα: Νίκος Αλεξίου, Άννα Ανταλουδάκη, Μπάμπης Βενετόπουλος, Μωρίς Γκανης, Σίμης Γκατένιο, Γιάννης Γρηγοριάδης, Ειρήνη Ευσταθίου, Θοδωρής Ζαφειρόπουλος, Γιάννης Θεοδωρόπουλος, Απόστολος Καραστεργίου, Γιώργος Λάππας, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Κυριάκος Μορταράκος, Κώστας Μπασάνος, Δημήτρης Ξόν...

Κατά μία έννοια, οι "Αναμνήσεις" του Σερζ μας δίνουν δύο εκδοχές της επαναφύπτισής του ως συγγραφέα. Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, η απόφασή του να γράψει μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος pis aller ή υποκατάστατου της πολιτικής δράσης (σιωπηρά την εξισώνει με τη "συμμετοχή στο έργο της εκβιομηχάνισης"). Η δεύτερη εκδοχή έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας κλασικής προσηλυτιστικής εμπειρίας: θάνατος, αναγέννηση και εσωτερική παρόρμηση να προσφέρει μαρτυρία. Πολλές γενιές κριτικών των βιβλίων του, που προσέγγισαν επιπόλαια τη βιογραφία του Σερζ, δέχθηκαν την πρώτη εκδοχή και κατά σ...

"Δεν ζούμε για τον εαυτό μας, ζούμε για να δουλεύουμε και να αγωνιζόμαστε". Γράφοντας τις "Αναμνήσεις ενός επαναστάτη", ο Βικτόρ Σερζ αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο την παραπάνω ρήση. Οι "Αναμνήσεις" του δεν είναι απλώς η λεπτομερής αφήγηση της ζωής του, αλλά, πολύ περισσότερο, η κριτική παρουσίαση των μεγάλων ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων, με τα οποία βρέθηκαν αντιμέτωποι οι άνθρωποι της εποχής του. Το Παρίσι των αρχών του περασμένου αιώνα, ο Πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, οι μεγάλες επαναστάσεις στη Ρωσία και την Ισπανία, οι απαρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου συνθέτουν τ...

Η ιεροποίηση της αποσπασματικότητας είναι το πρόδηλο περιεχόμενο της ιεροποίησης των κειμένων, της μεταμόρφωσής τους, δηλαδή, σε ιερά μικροσκοπικά αντικείμενα μέσω των οποίων το πάθος της συλλογής καθίσταται το κυρίαρχο πάθος της μικροσκοπικής ματιάς πάνω στον κόσμο, την ιστορία και την πρόζα του κόσμου. Αυτό είναι το πρόταγμα της μπενγιαμινικής παροξυσμικότητας για μια συλλογική θέαση τόσο της φιλοσοφίας όσο και της ιστορίας. Ένα ιδιόμορφο μείγμα μαρξισμού, ιουδαϊκού μυστικισμού και μοντερνισμού διαμορφώνει την εσωτερική δυναμική του έργου του Benjamin και συντελεί στην π...

Η τραγωδία του ανθρώπινου πεπρωμένου μέσα στον κόσμο και η τραγωδία του κόσμου μέσα στο ανθρώπινο πεπρωμένο: η πρόταση αυτή έχω την γνώμη πως θα μπορούσε να μας περιγράφει την κατεύθυνση του στοχασμού του Παπαϊωάννου. Ενός στοχασμού που είχε ως βασική του αφετηρία και προϋπόθεση τον αρχαίο ελληνικό ανθρωπισμό, την σωκρατική διαλεκτική και την πλατωνική πολιτεία. Οι προκείμενες της διαλεκτικής και κριτικής του σκέψης διαμορφώνονταν απ' αυτό τον κόσμο τον ελληνικό, την τραγική μοίρα του οποίου την έβλεπε να κορυφώνεται μέσα στην νεότερη φιλοσοφία και στην ιστορία των ιδεών. Κ...

Με την "Ουτοπία" (1516), ο Thomas More δεν μας εισάγει απλώς σε έναν νέο κόσμο, αλλά μας προσφέρει μία νέα αντίληψη του χάσματος που υφίσταται ανάμεσα σε ό,τι θα έπρεπε να υπάρχει και σε ό,τι υπάρχει, στο επιθυμητό και στο υπαρκτό. Η "Ουτοπία" συνιστά μια καυστική και διεισδυτική ανάλυση των ελαττωμάτων της κοινωνίας μας, μία πρόταση για έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. "Η Νέα Ατλαντίς" (1627) του Francis Bacon προσφέρει μία εικόνα του προοδευτικού ρόλου που η επιστήμη είναι σε θέση να διαδραματίσει στη σύγχρονη κοινωνία. "Η Νήσος των Πάιν" (1668) του Henry Neville είναι ένας σ...

Η γλώσσα μιλάει. Τούτο δεν σημαίνει πως είναι όργανο έκφρασης. Τότε η υποκειμενικότητα θα ήταν ο απόλυτος κυρίαρχος της γλώσσας: το λέγειν του Εγώ θα ήταν νόμος του Είναι και όχι αντίστροφα. Κυριαρχία του υποκειμένου στη γλώσσα συνεπάγεται μια απόλυτη εξουσία: η γυμνή υποκειμενικότητα να απονέμει α-νόητες προσταγές και να εκπληρώνει την ουσία της γλώσσας ως έκφρασης και μοιραία να καθιδρύει το "αλάθητο" κάθε εξουσίας: θρησκευτικής, πολιτικής, επιστημονικής κλπ...

Η ποίηση και οι ενοράσεις του Ezra Pound αποτελούν ένα όριο και συγχρόνως μια αφετηρία για την παγκόσμια λογοτεχνική τοπογραφία. Ο ακραίος μοντερνισμός των ποιητικών του συνθεμάτων σήμανε το τέλος του μοντερνισμού. Ωστόσο, οι τρόποι και οι τροπισμοί που ο ακραίος αυτός μοντερνισμός αποκάλυψε συγκροτούν τα ισχυρότερα αφετηριακά σημεία για τη μετα-μοντερνική ποιητική εκφραστική. Το μετα-μοντερνικό παράδοξο, το οποίο συνοδεύει τη μετα-μοντερνική αντίληψη για την ποίηση, αναδεικνύεται κατ' εξοχήν με τις ποιητικές ενοράσεις του Ezra Pound: οσάκις η μετα-μοντερνική αντίληψη αναζη...

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...

O Roger-Pol Droit επιχειρεί με επιτυχία μια σημειολογία της καθημερινότητάς μας, εισάγοντας σ' αυτήν όρους και έννοιες του σύγχρονου φιλοσοφικού στοχασμού. Σκοπός του είναι να δείξει ότι οι όροι αυτοί και οι έννοιες αυτές όχι μόνο δεν είναι αποκομμένοι από την καθημερινή μας ζωή και πρακτική, αλλά αντίθετα αναδύονται μέσα από την καθημερινότητά μας, από τις εμπειρίες μας, από τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και αντιδρούμε. Έτσι, ο Droit εμπλέκει φιλοσοφία και ζωή και αποκαλύπτει το βάθος των καθημερινών μας δραστηριοτήτων, δείχνοντας ταυτόχρονα ότι ζωή και φιλοσοφία δεν εί...