Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Αντιμετωπίζοντας το "πρόβλημα της εισαγωγής στη φιλοσοφία" που τόσο απασχολούσε τον ίδιο τον Χέγκελ, ο συλλογικός αυτός τόμος φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εισαγωγή στη μελέτη της Φαινομενολογίας του πνεύματος.. Όμως πώς να "εισαγάγει" κανείς σε ένα έργο που στις σελίδες του διακηρύσσεται απερίφραστα ότι "το αληθές είναι το όλον"; Πώς να συνοψίσει μερικά μόνο στοιχεία του, όταν αυτά, για τον Χέγκελ, αποκτούν το αληθινό τους νόημα μόνο μέσα στη συνολική φιλοσοφική έκθεση; Ανταποκρινόμενοι στην πρόκληση, διακεκριμένοι έλληνες και ξένοι μελετητές παρουσιάζουν εδώ τη Φαινομε...

Η Κορίν Πελλυσόν δεν ασχολείται με τη φιλοσοφία μόνο για την απόλαυση που προσφέρουν οι ιδέες, η θεωρία και τα ποικίλα διανοητικά παιχνίδια. Ο στόχος της είναι πολιτικός: να αφυπνιστεί η συνείδηση των ανθρώπων ώστε να μετασχηματιστούν σταδιακά η κοινωνία, το μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγής, η οργάνωση της εργασίας, ο τρόπος ζωής. Η Κορίν Πελλυσόν φοβάται το φάσμα της αποανθρωποποίησης που πλανάται πάνω από τις ζωές μας. Μπροστά σε αυτό τον τρομερό κίνδυνο, αναλαμβάνει την αποστολή να αγωνιστεί για έναν κόσμο κατοικήσιμο, προσαρμοσμένο στις οικολογικές απαιτήσεις και πιο δίκ...

Μπορεί ο φιλόσοφος να κερδίσει στην έριδά του με τον "εριστικό"; Μπορεί να μην καταλήξει σοφιστής όταν, για να πολεμήσει τον σοφιστή, δέχεται να παίξει το δικό του "αγωνιστικό" παιχνίδι; Ναι αλλά, από την άλλη, πώς θα μπορούσε ο φιλόσοφος να υπερασπιστεί τη θέση του με μη δογματικό τρόπο αν δεν εκκινούσε από τη σχετικιστική της αμφισβήτηση; Πώς θα μπορούσε να τη θεμελιώσει αν δεν την άλλαζε ώστε να αντιστέκεται στην ανασκευή της; Ο φιλόσοφος πρέπει να μπει στον αγώνα, ν' αναλάβει τον κίνδυνο να γίνει εριστικός, σοφιστής, σχετικιστής, για να γίνει φιλόσοφος. Η δικαιοσύνη είν...

Ο τόμος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Κοσμά Ψυχοπαίδη. Η έκδοσή του αποφασίστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Σάκη Καράγιωργα, ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος του οποίου υπήρξε ο Κοσμάς Ψυχοπαίδης. Με βάση αυτή την απόφαση, τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο κινούνται θεματικά στο πεδίο της θεωρητικής προβληματικής του Κοσμά Ψυχοπαίδη, αλλά και τη θέτουν ως αφετηρία τους, διότι επιχειρούν να αναδείξουν τόσο τη συμβολή του στην πολιτική και φιλοσοφική συζήτηση του καιρού μας όσο και πλευρές του έργου του που θεωρούνται σημαντικές από τους συνεργάτες του...

Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν συνιστά μια από τις πλέον χαρακτηριστικές και ταυτόχρονα ιδιαίτερες φυσιογνωμίες των χρόνων του Μεσοπολέμου. Το έργο του, με εύρος που εκτείνεται από τη θεωρία της λογοτεχνίας ώς τη φιλοσοφία και την κριτική του πολιτισμού, αντανακλά τις μεγάλες θεωρητικές και πολιτικές διενέξεις της εποχής. Στην περίοδο 1934-1940, από την οποία προέρχονται τα δοκίμια που συγκεντρώνει ο παρών τόμος, δεσπόζει η σύγκρουση με τον εθνικοσοσιαλισμό και τα πνευματικά του παράγωγα. Εξόριστος στο Παρίσι, ο Μπένγιαμιν θα προβεί σε μια ιδιότυπη σύνθεση των παραδόσεων του εβραϊκού...

Η έκδοση αυτού του βιβλίου δηλώνει, πριν από οτιδήποτε άλλο, μια συγκεκριμένη χειρονομία. Μέσα από το περιεχόμενό του, που συναπαρτίζεται από κείμενα προερχόμενα από τις επιμέρους κοινωνικές επιστήμες, εκφράζεται η κοινή πρόθεση των συγγραφέων να αναγνωρίσουν την εργασία του δασκάλου τους: του Νίκου Σ. Πετραλιά. Η δημόσια παρουσία του Νίκου Πετραλιά στον ακαδημαϊκό βίο, όπως και η ποιότητα της πολιτικής του συμμετοχής και δράσης στον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς, είναι αποδεκτή από όλους όσοι τον έχουν συναναστραφεί έστω για λίγο. Η αποδοχή αυτή δεν είναι τυχαία. Είναι...

"Το Κονγκό δεν υπάρχει". Άρα πρέπει να επινοηθεί. Το 1884, στο Συνέδριο του Βερολίνου, όταν οι μεγάλες δυνάμεις μοιράζουν μεταξύ τους την Αφρική, ιδρύουν μια εμπορική επιχείρηση: το ανεξάρτητο κράτος του Κονγκό. Ακολουθούν οι εργασίες εκχέρσωσης, η εγκατάσταση εμπορικών καταστημάτων, οι σφαγές... Το κακό αποκτά σάρκα και οστά όταν ο Ερίκ Βυϊγιάρ ζωντανεύει τον βασιλιά Λεοπόλδο Β΄, τον ιχνηλάτη Σαρλ Λεμαίρ, τον βασανιστή Λεόν Φιεβέζ, τους διαπραγματευτές αδελφούς Γκοφφινέ. Στο "Κονγκό", ιστορική αφήγηση και συνάμα πολιτική αποτίμηση του ελεύθερου εμπορίου, ο Βυϊγιάρ αναβι...

Παραδόξως, ενώ ο Κ. Ψυχοπαίδης θεωρείται από πολλούς ο σημαντικότερος εν ζωή νεοέλληνας φιλόσοφος, ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του περισσότερο κοινωνικό επιστήμονα. Το έργο του όντως μελετά τόσο κοινωνικούς θεωρητικούς με φιλοσοφικό τρόπο όσο και φιλοσόφους υπό κοινωνικό πρίσμα. Έτσι η μελέτη του για τον Καντ έχει προεκτάσεις για την κοινωνική θεωρία. Μάλιστα η σημασία του Καντ, εισηγητή της κριτικής φιλοσοφίας, είναι καθοριστική σ' αυτό το επίπεδο, αφού με βάση αυτόν ορίζεται η κριτική στάση που απαιτεί η κοινωνική θεωρία. Μέσω αυτού μπορούμε, πρώτα πρώτα, να υπερβούμε τον σχ...

Όταν ζούμε υπό ανελεύθερες σχέσεις, δημιουργούνται νοήματα για τη γνώση και την πράξη, τα οποία είναι στρεβλά. H αναζήτηση της ορθής νοηματικής συγκρότησης είναι λοιπόν από μόνη της μια προσπάθεια ανόρθωσης της ανθρώπινης κατάστασης, μια κριτική των σχέσεων κυριαρχίας. Aυτό είναι το σκεπτικό του Γιώργου Φαράκλα σ’ αυτό το βιβλίο διαλεκτικής φιλοσοφίας. Συνδιαλέγεται σχετικά με παλαιούς και σύγχρονους στοχαστές, από τον Θουκυδίδη, τον Πλάτωνα και τον Aριστοτέλη, μέχρι τον Mονταίνιο, τον Pουσσώ, τον Kαντ, τον Φίχτε, τον Έγελο και τον Σαρτρ, από τον Mπασελάρ και τον Σερ ώς...

Όταν ζούμε υπό ανελεύθερες σχέσεις, δημιουργούνται νοήματα για τη γνώση και την πράξη, τα οποία είναι στρεβλά. H αναζήτηση της ορθής νοηματικής συγκρότησης είναι λοιπόν από μόνη της μια προσπάθεια ανόρθωσης της ανθρώπινης κατάστασης, μια κριτική των σχέσεων κυριαρχίας. Aυτό είναι το σκεπτικό του Γιώργου Φαράκλα σ’ αυτό το βιβλίο διαλεκτικής φιλοσοφίας. Συνδιαλέγεται σχετικά με παλαιούς και σύγχρονους στοχαστές, από τον Θουκυδίδη, τον Πλάτωνα και τον Aριστοτέλη, μέχρι τον Mονταίνιο, τον Pουσσώ, τον Kαντ, τον Φίχτε, τον Έγελο και τον Σαρτρ, από τον Mπασελάρ και τον Σερ ώς...

Η τομή του Πασκάλ ανάμεσα στον Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ και στον Θεό των φιλοσόφων και των επιστημόνων είναι ασφαλώς στερεή και θεμελιώδης. Από τη μια, πράγματι, ο Θεός της Βίβλου, που παρεμβαίνει στην ιστορία και στη ζωή των ανθρώπων, με τον οποίο μπορείς να συνομιλήσεις, να ελπίσεις στο έλεός του ή να απελπιστείς, να αποστατήσεις και να επιστρέψεις (ή να μην επιστρέψεις) από την άλλη, ο Θεός των φιλοσόφων, δημιούργημα μιας ισχυρής διάνοιας, είτε έξω από τον Ιουδαιοχριστιανικό πολιτισμό (Αρχαία Ελλάδα) είτε εντός αυτού, συνδέεται στενά με τις ανάγκες και την...

[...] Σκοπός αυτού του βιβλίου δεν είναι να πείσει εμάς τους Έλληνες για το πόσο σπουδαία ήταν αυτά που επιτέλεσαν οι συμπατριώτες μας από την απελευθέρωση του τόπου μέχρι σήμερα. Αυτό, έχουμε καθήκον να το γνωρίζουμε και να το διαδίδουμε όσο ευρύτερα μπορούμε στον λαό μας, μέσα από μια όσο γίνεται πιο αποτελεσματική παιδεία, και στους ξένους, μέσα από μεταφράσεις, εκθέσεις, διαλέξεις και όποιον άλλο τρόπο ενημέρωσης διαθέτουμε. Αυτό είναι έργο μακρόπνοο και ζήτημα πολιτικής βούλησης, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πολιτιστικού σχεδιασμού. Με αυτή τη μελέτη επιχειρούμε να αν...

Η δημοκρατία δεν είναι τελειωμένη υπόθεση, με την έννοια ότι δεν έχει αποπερατωθεί και ότι είναι ακόμη ικανή να μας εκπλήξει. Θα επανακτήσει την δύναμή της αν παραδεχτεί τις αδυναμίες της: Αν παραδεχτεί ότι πάσχει από νοσήματα, τα οποία δεν είναι παροδικά, αλλά μόνιμα και ανίατα, από χρόνιες παθήσεις, που είναι μεν συμφυείς στην ουσία της δημοκρατίας και στην ίδια την ανθρωπότητα, αλλά ενδέχεται να εμφανίσουν θανάσιμους παροξυσμούς. Πρέπει λοιπόν να μάθουμε ποιες είναι αυτές οι παθήσεις και να τις αντιμετωπίσουμε, προκειμένου, όχι να χαίρουμε άκρας υγείας, αλλά να επιστρ...

Ο Ώστιν ανέλυσε πρώτος, στο How to do things with words, ένα κλασικό βιβλίο της φιλοσοφίας του εικοστού αιώνα, την πρακτική διάσταση του ίδιου του λόγου -τους λόγους που οι ίδιοι είναι έργα. Όταν υποσχόμαστε, όταν ορκιζόμαστε, όταν διατάσσουμε, προειδοποιούμε, στοιχηματίζουμε... δεν περιγράφουμε αλλά πράττουμε, δεν αποτυπώνουμε ένα πράγμα, αληθώς ή ψευδώς, αλλά κάνουμε, παράγουμε ένα πράγμα, εύστοχα ή άστοχα. Η παρούσα σχολιασμένη μετάφραση αποτελεί ένα είδος άθλου όσον αφορά τη μεταφορά στα ελληνικά αναλύσεων της αγγλικής καθομιλουμένης -δεδομένου μάλιστα ότι την ανάλυση...

Φαινομενολόγος αλλά και διαλεκτικός υπαρξιστής αλλά και μαρξιστής, ο συγγραφέας ορίζει την φιλοσοφία ως περιγραφή της αρχικής επαφής μας με τον κόσμο, δηλαδή ως ανάλυση της αντίληψης. Ξεκινώντας από εδώ, όπου δεν έχουν διαχωρισθεί το σώμα και το πνεύμα, κατακτά μια οπτική γωνία υπό την οποία παύουν να χωρίζονται η γλώσσα ως εκφορά και ως νόημα, η οικονομία και η πολιτική, η εμπειρία και η επιστήμη, το φαινόμενο και το ον στην πολιτική στράτευση και την πολιτική εξουσία. Στη συλλογή φιλοσοφικών δοκιμίων "Σημεία" δοκιμάζει το θεωρητικό αυτό εργαλείο σε διάφορα πεδία: ζωγραφι...

Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα το πρόβλημα των συνόρων και των ορίων, σε όλη την πολλαπλότητα των κυριολεκτικών και μεταφορικών σημασιών τους, εμφανίζεται με οξύτητα στο προσκήνιο, τόσο των πολιτικών συγκρούσεων και των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, όσο και των αναζητήσεων των θεωρητικών επιστημών. Είτε αφορά την εδαφική, εθνική, πολιτιστική ή γλωσσική διάσταση είτε τις ανεξάντλητες μεταφορικές αναφορές των συνόρων και των ορίων, ο λόγος περί αυτών περνά σήμερα μια περίοδο απολογισμού και έντονης αναθεώρησης. Αυτή την προβληματική αποτυπώνει ο παρών τόμος των "τοπικών"...

"Το νέο επιστημονικό πνεύμα" είναι έργο κλασικό, που διδάσκεται συστηματικά στο γαλλικό λύκειο, αποτελώντας δικαίως το γνωστότερο και ίσως πιο σημαντικό έργο του συγγραφέα του. Είναι εκείνο στο οποίο ο ίδιος παρουσιάζει συστηματικά, αλλά και ευσύνοπτα, τις γενικές αρχές της προσέγγισής του σε ότι αφορά ειδικά το πέρασμα από τον κλασική στην σύγχρονη φυσική. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για την ανάπτυξη και την "εφαρμογή" της σκέψης του Μπασελάρ σε εκείνα που αφορούν τον ίδιο τον πυρήνα του αντικειμένου το οποίο οι αγγλοσάξονες ονομάζουν φιλοσοφία και ιστορία της επιστήμης και...