Βαλαωρίτης Νάνος 1921-2019
Valaorítis Nános
Ο Νάνος Βαλαωρίτης (5 Ιουλίου 1921 - 12 Σεπτεμβρίου 2019) γεννήθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας το 1921. Σπούδασε φιλολογία και νομικά στα πανεπιστήμια Αθηνών, Λονδίνου, Σορβόνης. Παρουσίασε άρθρα και μετέφρασε πρώτος στο Λονδίνο εκτενώς Έλληνες ποιητές του 1930 -Σεφέρη, Ελύτη, Εμπειρίκο, Εγγονόπουλο, Γκάτσο. Στην Αγγλία έζησε από το 1944 έως το 1953 και γνώρισε τον Έλιοτ και όλο τον κύκλο του. Το διάστημα 1954-60 έμεινε στο Παρίσι και γνώρισε τον Αντρέ Μπρετόν και τους υπερρεαλιστές. Το 1960 γύρισε στην Ελλάδα και διηύθυνε το περιοδικό "Πάλι" (1963-1966). Το 1969 παρουσίασε ελληνική ποίηση στο γαλλικό περιοδικό "Lettres Nouvelles". Από το 1968 έως το 1993 δίδαξε συγκριτική λογοτεχνία και δημιουργική γραφή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο. Εκεί, ποιητικά του κείμενα εκδόθηκαν από τον οίκο City Lights του Λώρενς Φερλινγκέττι. Οργάνωσε παρουσίαση των Ελλήνων υπερρεαλιστών στο Κέντρο Πομπιντού το 1990-91. Διηύθυνε από το 1989 έως το 1995 με τον ποιητή Αντρέα Παγουλάτο το περιοδικό "Συντέλεια", το οποίο επανεκδόθηκε το 2004 με τίτλο "Νέα Συντέλεια". Το 1959 βραβεύτηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το οποίο και αρνήθηκε. Πήρε το Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1982) και το Κρατικό Βραβείο Χρονικού - Μαρτυρίας (1998). Επίσης έλαβε κι ένα βραβείο του Ν.Ρ.Α. [National Poetry Association (Αμερικανική Εταιρεία Ποίησης)] το 1996 -βραβείο που είχε δοθεί προηγουμένως στους Φερλινγκέττι, Γκίνσμπεργκ και άλλους. Έλαβε το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για το ποιητικό του έργο (2004). Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας του απένειμε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος Τιμής (2006). Το 2009 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Βιβλία του έχουν εκδοθεί στο εξωτερικό σε αγγλικές και γαλλικές μεταφράσεις. Ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Στην Ελλάδα επέστρεψε μόνιμα το 2004. Εργογραφία: Ποίηση - "Η τιμωρία των μάγων", Λονδίνο 1947 - "Κεντρική στοά", Αθήνα 1958 - "Εστίες μικροβίων", εκδ. Καλώδιο, Σαν Φρανσίσκο 1977 - "Ανώνυμο ποίημα του Φωτεινού Αηγιάννη", Ίκαρος 1978 - "Ο ήρωας του τυχαίου", Τραμ, Θεσσαλονίκη 1979 - "Η πουπουλένια εξομολόγηση", Ίκαρος 1982 - "Στο κάτω κάτω της γραφής", Νεφέλη 1984 - "Ο έγχρωμος στυλογράφος", Δωδώνη 1986 - "Ποιήματα Ι", Ύψιλον 1987, "Ποιήματα ΙΙ", Ύψιλον 1987 - "Ανιδεογράμματα", Καστανιώτης 1996 - "Ήλιος ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης", Καστανιώτης 1996 - "Αλληγορική Κασσάνδρα", Καστανιώτης 1998 - "Η κάθοδος των Μ", Ύψιλον 2002 - "Μια αλφάβητος των κωφαλάλων", Άγκυρα 2003 - "Άστεγος ο Μέγας", Ύψιλον 2004 - "Το ξανανοιγμένο κουτί της Πανδώρας", Άγκυρα 2006 - "Γη του διαμαντιού", Μανδραγόρας 2007 - "Γραμματοκιβώτιον ανεπίδοτων επιστολών: Ποιήματα 2002-2006", Ύψιλον 2010 - "Άνθη του θερμοκηπίου", Απόπειρα 2010 - "Χρίσματα", Κοινωνία των (δε)κάτων 2011 - "Ουρανός χρώμα βανίλιας", Άγκυρα 2011 - "Πικρό καρναβάλι", Ψυχογιός 2013 - "Ήλιος ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης", Γαβριηλίδης 2014 - "Στο υποκύανο μάτι του Κύκλωπα", Ψυχογιός 2015 Πεζογραφία - "Ο προδότης του γραπτού λόγου", Ίκαρος 1980 - "Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη", Νεφέλη 1982, β΄ έκδοση 1999 - "Μερικές γυναίκες", Θεμέλιο 1982 - "Ο θησαυρός του Ξέρξη", Εστία 1984, Άγκυρα 2008 - "Η δολοφονία", Θεμέλιο 1984 - "Η ζωή μου μετά θάνατον εγγυημένη", Νεφέλη 1995 - "Παραμυθολογία", Νεφέλη 1996 - "Ο σκύλος του Θεού", Καστανιώτης 1998, β΄ έκδοση 2004 - "Τα σπασμένα χέρια της Αφροδίτης της Μήλου", Άγρα 2002 - "Γνωρίζετε την Ελπινίκη;" Ηλέκτρα 2005 - "Ο θησαυρός του Ξέρξη", Άγκυρα 2008 - "Μα το Δία: Οι περιπέτειες ενός πράκτορα του εαυτού του", Ηλέκτρα 2009 Δοκίμια - "Ανδρέας Εμπειρίκος", Ύψιλον 1989 - "Για μια θεωρία της γραφής", Εξάντας 1990 - "Μοντερνισμός, πρωτοπορία και πάλι", Καστανιώτης 1997 - "Αλληλογραφία Γ. Σεφέρη - Ν. Βαλαωρίτη 1945-1958", Ύψιλον 2004 - "Για μια θεωρία της γραφής, Β", Ηλέκτρα 2006 - "Ο Όμηρος και το αλφάβητο", Ελληνοαμερικανική Ένωση 2010 - "Ή του ύψους ή του βάθους", Ψυχογιός 2013 - "Για μια θεωρία της γραφής, Γ': Από το κείμενο στο υπερκείμενο", Ψυχογιός 2016
Ο σκύλος του Θεού
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)
Οι ιστορίες της συλλογής "Ο σκύλος του Θεού", με το κοσμοπολιτικό τους περιεχόμενο, διαδραματίζονται σε πολλές χώρες, άλλες υπαρκτές, άλλες πλασματικές - με μια ονειρική αληθοφάνεια. Βρίσκονται πάντα στο μεταίχμιο των "ειδών" της λογοτεχνίας. Άλλες αγγίζουν το ερωτικό-περιπετειώδες και την επιστημονική φαντασία ("Η φαντασία του έρωτα"), άλλες το ρομαντικό αφήγημα ("Το άλμα του Λουπάνο"), το ρεαλιστικό αφήγημα ("Μια πολύ σύντομη ιστορία"), την ψευδοσυνέντευξη ("Το στάδιο του καθρέφτη"), την κοινωνικο-φανταστική σάτιρα ("Φεύγοντας"), το ψυχογράφημα ("Οι εξωγεννημένοι"). Κάθε...
Ποιήματα. Το άρωμα της Dick Moby.
Thomas Dylan Marlais 1914-1953
Άγκυρα (2004)
Ο Dylan Thomas γεννήθηκε στην Ουαλία το 1914 και πέθανε στη Νέα Υόρκη από οξεία πνευμονία και αλκοολισμό, το 1953. [...] Τα ποιήματα που δημοσιεύονται εδώ σε νέες έγκριτες μεταφράσεις, πολλά από τα οποία είναι, άλλωστε, ανέκδοτα στα ελληνικά, αποτελούν μια προσπάθεια που έχει στόχο να διερευνήσει την ιδέα του ορθόδοξου στοιχείου στο έργο του Dylan Thomas. Με μια θρησκευτικότητα τα κείμενα αυτά δίνουν ίσως μια προέκταση που λείπει και, την ίδια στιγμή, την υπερρεαλιστική αλήθεια τους, που είναι, κατά τη γνώμη των μεταφραστών, η καλύτερη αισθητική επιλογή. (από τον πρόλογο...
Μια αλφάβητος κωφαλάλων
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Άγκυρα (2003)
Τα κολάζ αυτά έγιναν τη δεκαετία του 1970 στην Καλιφόρνια κι είχαν εκτεθεί σε μια μικρή γκαλερί του Σαν Φρανσίσκο και μερικά παρουσιάστηκαν στο περιοδικό "Androgyne". Η ιδέα ήταν να φτιαχτεί ένα αλφάβητο κωφαλάλων σε συνδυασμό με ορισμένες εικόνες, έτσι ώστε να μιλάνε με την άηχη εικαστική γλώσσα που να υποβάλλει προοπτικές. Σ' αυτή τη σειρά έρχονται τώρα να προστεθούν και ποιήματα, που δεν αντιστοιχούν μεν θεματικά αλλά που απηχούν λεπτομέρειες στις εικόνες έτσι ώστε ο αναγνώστης να τις συλλαμβάνει μόνος του. Η ονειρική ατμόσφαιρά τους γίνεται τότε εικονολεκτική.
Τα σπασμένα χέρια της Αφροδίτης της Μήλου
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Άγρα (2002)
Το παρόν μυθιστόρημα συμπληρώνει μιά τριλογία με τα δύο προηγούμενα ("Απ' τα κόκαλα βγαλμένη" και "Ο θησαυρός του Ξέρξη"), παρακολουθώντας τα αποκομμένα και χαμένα Χέρια του αγάλματος της Αφροδίτης της Μήλου, που ανήκε σ' έναν μεγαλο-μεγάλο θείο του συγγραφέα για ένα σύντομο χρονικό διάστημα πριν να το αρπάξουν οι Γάλλοι, προκαλώντας άνισες ιστορικές και προσωπικές συνέπειες. Εφόσον λοιπόν το έπαθλο των Καλλιστείων, το Μήλο της θεάς Έριδας, το κρατάει το ένα χέρι, ενώ το άλλο συγκρατεί τον κατεβασμένο χιτώνα που αποκαλύπτει τα κάλλη της, όποιος κατέχει τα Χέρια έστω και για...
Άγγελος Σικελιανός 50 χρόνια από το θάνατό του
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2002)
Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Νάνος Βαλαωρίτης, "Ο Σικελιανός όπως τον γνωρίσαμε" - Βιβέτ Τσαρλαμπά - Κακλαμάνη, "Οι ομιλίες του Άγγελου Σικελιανού: Θεματολογία, προβληματική και απήχηση" - Γιάννης Ρηγόπουλος, "Από τον Θεό ρυθμιστή Απόλλωνα της Ολυμπίας στον non finito του Ροντέν" - Γιάννης Δάλλας, "Η ρητορική ως ποιητική στο έργο του Σικελιανού" - Αγορή Γκρέκου, "Τα πρώτα νεανικά ποιήματα του Άγγελου Σικελιανού: 1902-1905" - Αθηνά Βογιατζόγλου, "Γιατί βαθιά μου δόξασα" - Κώστας Φωτεινός, "Η "αντίσταση" ως ιδεολογία και ποιητική πράξη στο Σικελιανό" - Ερατοσθένης Γ....
70 χρόνια από τις πρώτες δελφικές εορτές
Συλλογικό έργο
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2002)
Ο τόμος αυτός είναι μία επιλογή από τις ανακοινώσεις του διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στους Δελφούς το 1997, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργάνωσε το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών για την επέτειο των εβδομήντα χρόνων από τις Πρώτες Δελφικές Εορτές του Αγγέλου και της Εύας Σικελιανού. Η επιλογή των κειμένων και η επιμέλεια του τόμου έγινε από το διακεκριμένο ελληνιστή καθηγητή John Anton Οι Δελφικές Εορτές του 1927 ήταν για τον Άγγελο και την Εύα Σικελιανού το σημείο εκκίνησης και η πρώτη προσπάθεια για εφαρμογή στην πράξη της Δελφικής Ιδέας που οραμα...
Διονύσιος Σολωμός. Διακόσια χρόνια από τη γέννησή του
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2000)
Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Μαρία Τσούτσουρα, "Διονύσιος Σολωμός ή Το τίμημα της ελευθερίας ενός κόντε" - Νάνος Βαλαωρίτης, "Ο Σολωμός στο φως και στο σκοτάδι" - Κωνσταντίνος Φωτεινός, "Οι Λευκάδιοι Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Κωνσταντίνος Στρατούλης, Σπυρίδων Ζαμπέλιος και ο Διονύσιος Σολωμός" - Βιβέτ Τσαρλαμπά - Κακλαμάνη, "Η απήχηση του Σολωμού στο έργο του Άγγελου Σικελιανού. Γλωσικοί και ιδεολογικοί κώδικες."
Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Νεφέλη (1999)
Αυτά που λένε για τα έργα μου είναι τόσο λίγα και αραιά, που εκπλήσσομαι όταν κάποιος αντιδράει. Π.χ., το "Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη" είναι ένα μετα-υπερρεαλιστικό μυθιστόρημα που μπορεί να χαρακτηριστεί και "αντιμυθιστόρημα", όχι αποκλειστικά με την έννοια του Νέου Γαλλικού Μυθιστορήματος αλλά του μετα-αφηγήματος, ή της νέας αφήγησης, που άρχισε με τον Τζόυς, τον Προυστ και τα αφηγήματα των Υπερρεαλιστών, του Μπρετόν, του Αραγκόν, του Κενώ, και ιδιαίτερα τούτου του τελευταίου, το "Chiendent" ("Σκυλόχορτο"). Το μυθιστόρημα του Κενώ γράφτηκε το 1935, ύστερα από ένα ταξίδι στην...
Ο σκύλος του Θεού
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1998)
Οι ιστορίες της συλλογής "Ο σκύλος του Θεού", με το κοσμοπολιτικό τους περιεχόμενο, διαδραματίζονται σε πολλές χώρες, άλλες υπαρκτές, άλλες πλασματικές - με μια ονειρική αληθοφάνεια. Βρίσκονται πάντα στο μεταίχμιο των "ειδών" της λογοτεχνίας. Άλλες αγγίζουν το ερωτικό-περιπετειώδες και την επιστημονική φαντασία ("Η φαντασία του έρωτα"), άλλες το ρομαντικό αφήγημα ("Το άλμα του Λουπάνο"), το ρεαλιστικό αφήγημα ("Μια πολύ σύντομη ιστορία"), την ψευδοσυνέντευξη ("Το στάδιο του καθρέφτη"), την κοινωνικο-φανταστική σάτιρα ("Φεύγοντας"), το ψυχογράφημα ("Οι εξωγεννημένοι"). Κάθε...
Αλληγορική Κασσάνδρα
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1998)
Η "Αλληγορική Κασσάνδρα", με την "Ωδή στην οδύνη" και την "Περιπλάνηση", αποτελούν μια τριλογία ποιημάτων μεγάλου μήκους με συγγενική στιχουργία, με δίστιχα, που κατάγονται από τα δημοτικά, και την "ηρωική" και δραματική τους μετάπλαση στον "Ερωτόκριτο" και στο Κρητικό Θέατρο, όμως χωρίς ομοιοκαταληξία, με σπάνιες εξαιρέσεις. Το αφοριστικό ύφος των δίστιχων ευνοεί μια διακοπτόμενη ροή ψευδο-αφηγηματικού τύπου, που συγγενεύει με τη μεγάλη μας ιαμβική παράδοση από τον Αρχίλοχο ίσαμε τον Καβάφη. Όμως ο διδακτικός τόνος έχει περάσει από τα κόσκινα του Υπερρεαλισμού και του Μοντ...
Μοντερνισμός, πρωτοπορία και "Πάλι"
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1997)
Η παρουσίαση αυτών των επιστολών των ποιητών γύρω από την ίδρυση του "Πάλι" υπογραμμίζει δραματικά το σχίσμα στη μοντερνιστική μας ποίηση ιδίως αλλά και στην πεζογραφία, όταν οι συνεργάτες του περιοδικού τράβηξαν μια πιο πρωτοποριακή γραμμή αμφισβήτησης, θεωρητικής και στην πράξη -του μεγάλου ελληνικού μοντερνισμού- με τη συνεργασία των πιο ακραίων και ριζοσπαστικών συγγραφέων-ποιητών. Το κλίμα αντιπαράθεσης με τον συντηρητικό μοντερνισμό των ακαδημαϊκών επιγόνων αναπτύσσεται μέσα από διαβουλεύσεις για την έκδοση περιοδικού που προηγήθηκαν και τις προσπάθειες του συγγραφέα...
Ανιδεογράμματα
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1996)
Τα διάφορα κείμενα που ο Νάνος Βαλαωρίτης επεξεργάζεται κι ολοκληρώνει, σε μια δεδομένη φάση, είτε ποιητικά είναι είτε δοκιμιακά είτε πεζογραφικά, κάνουμε τη διαπίστωση –κι αυτό είναι σημαντικό– ότι διαθέτουν μια εσωτερική συνοχή, ότι συμπληρώνουν με τα επιμέρους στοιχεία τους έναν ευρύτερο σχεδιασμό, από τον οποίο αντλούν, άλλωστε, την ιδιάζουσα αυτάρκεια κι αυτονομία τους, έναν ιδιαίτερο φωτισμό ή μάλλον την ίδια τους την ακτινοβολία. Στη σειρά αυτή ποιημάτων γίνεται έκδηλο το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του ποιητή για τις εννοιολογικές μεταλλαγές και μεταμορφώσεις που επιφέρ...
Ήλιος, ο δήμιος μιας πράσινης σκέψης
Βαλαωρίτης Νάνος 1921-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1996)
Το ποιητικό έργο του Νάνου Βαλαωρίτη, με τους τρόπους που εξελίσσεται, πάνω από μισόν αιώνα –αφού πρωτοδημοσιεύει ποιήματά του το 1939 στα Νέα Γράμματα- μ' όλη τη σημαίνουσα ετερογένειά του ή το εξαιρετικά διευρυνόμενο δίκτυο των αναφερομένων του, όπως και τις διαφορετικές, στην κάθε περίοδο, μορφοποιητικές του θέσεις, με την ιδιότυπη κατασκευαστικά στρωματογραφία του και σύνθεση, αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες, αινιγματικές και συγχρόνως ελκυστικές, πρωτοποριακές λογοτεχνικές κι ευρύτερα αισθητικές εκφράσεις του καιρού μας. Ποιητής της διασποράς, αφού ζει ως τα...