Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή του επιμελητή 2. Theodor W. Adorno, H Αναθεωρημένη ψυχανάλυση (1946) [μετάφραση: Ζήσης Σαρίκας] 3. Theodor W. Adorno, Κοινωνιολογία και ψυχολογία, I-II (1955) [μετάφραση: Φώτης Τερζάκης] 4. Επίμετρο 1: Talcott Parsons, Ψυχανάλυση και κοινωνική δομή (1954) [μετάφραση: Φώτης Τερζάκης] 5. Επίμετρο 2: Max Horkheimer, O Ernst Simmel και η φροϋδική φιλοσοφία (1948) [μετάφραση: Φώτης Τερζάκης]

Το βιβλίο αυτό μπορεί να θεωρηθεί το κύκνειο άσμα του μεγάλου βρετανού ανθρωπολόγου και αφρικανιστή Victor Turner (1920-1983), συγγραφέα "κλασικών" της ανθρωπολογικής βιβλιογραφίας όπως "Το δάσος των συμβόλων" (1967) και "Η τελετουργική διαδικασία" (1969). Έχοντας ερευνήσει εξονυχιστικά στο παρελθόν την τελετουργία (και όχι μόνο στις παραδοσιακές, φυλετικές της μορφές), εδώ επιχειρεί το αντίστροφο δρομολόγιο από εκείνο πολλών οραματιστών και δημιουργών του μοντέρνου θεάτρου: εκεί που αυτοί αναζητούν την προϊστορία της τέχνης τους στις θαμμένες της τελετουργικές ρίζες, ο Tur...

Ο οίκτος είναι ένα προβληματικό ζήτημα. Το συναίσθημα που βρίσκεται στην καρδιά της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας έχει προκαλέσει έντονη διαμάχη τόσο στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα όσο και στη νεώτερη Ευρώπη. Ορισμένοι νεώτεροι φιλόσοφοι, ασπαζόμενοι το γενικό ήθος των Ελλήνων τραγικών ποιητών, υποστηρίζουν ότι ο οίκτος είναι ένα πολύτιμο κοινωνικό συναίσθημα χωρίς το οποίο θα ήταν δύσκολο να ιδρυθούν σωστές πολιτικές κοινότητες. Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, αφιερώνοντας ένα ολόκληρο βιβλίο, τον Αιμίλιο, στον οίκτο και στον κοινωνικό του ρόλο, συνδέει στενά αυτό το συναίσθημα με την ίδια...

Ο Geza Roheim (1891-1953), ούγγρος ψυχαναλυτής, μέλος του αρχικού φροϋδικού κύκλου και εκπαιδευμένος ανθρωπολόγος με σημαντικό επιτόπιο στην Αυστραλία, στη Μελανησία, στο Κέρας της Αφρικής και στην ιθαγενή Αμερική, ήταν ο άνθρωπος που θεμελίωσε ουσιαστικά την εθνοψυχανάλυση. Ανάμεσα στο γόνιμο θεωρητικό έργο του, άφησε πεθαίνοντας ένα μεγάλον όγκο αδημοσίευτου υλικού, περιλαμβανομένου ενός αριθμού χειρογράφων έτοιμων για δημοσίευση. Το πρώτο και σημαντικότερο από αυτά, επιμελημένο από τον συνεργάτη του Warner Muensterberger, εκδόθηκε αμέσως σχεδόν μετά τον θάνατό του με...

Στις φυσικές επιστήμες είναι δυνατό να συνυπάρχουν δύο εναλλακτικά παραδείγματα για την εξήγηση του ίδιου φαινομένου, αλλά εν πάση περιπτώσει πιστεύεται ότι εν ευθέτω χρόνω θα επινοηθούν τα κατάλληλα όργανα και θα προσαχθούν οι αρμόζουσες αποδείξεις ώστε να γίνει τελική επιλογή. (Ωστόσο, το ζήτημα του βαθμού συμμετρίας και του σχετικισμού ανακύπτει και στην επιστήμη, όπως στην περίπτωση των επιστημονικών επαναστάσεων και των αλλαγών παραδείγματος κατά Kuhn, και ίσως επίσης στην κατά Lakatos περιγραφή του πώς ένα "καινοτόμο" ερευνητικό πρόγραμμα εν καιρώ υπερφαλαγγίζει ένα "...

H μόνη ουσιαστική διαφορά που μπορούν να δείξουν οι πιο διανοούμενοι αστρολόγοι ανάμεσα στους εαυτούς τους και τη φυλή των κρυσταλλοσκόπων είναι η αποστροφή τους για τις απόλυτες προφητείες. Η αστρολογία αναλαμβάνει να ενθαρρύνει σταθερά τους ανθρώπους να παίρνουν αποφάσεις, ανεξαρτήτως του πόσο ασήμαντες ενδέχεται να είναι αυτές. Είναι προσανατολισμένη στην πρακτική δράση αντί να αναλώνεται σε μεγαλεπήβολες συζητήσεις γύρω από κοσμικά μυστικά και βαθύ διαλογισμό. Ως εκ τούτου, η ίδια η χειρονομία της αστρολογίας, η βασική της προϋπόθεση ότι ο καθένας πρέπει να αποφασίζει τ...

Αν "επαναστατική σκέψη" εξακολουθεί να σημαίνει κάτι, πιστεύω, δεν έχει μπροστά της αυτή άλλο δρόμο ανάπτυξης και καρποφορίας από το να άρει τη νοηματική διαφορά, ιστορικά προσδιορισμένη από συνθήκες οι οποίες έχουν ήδη αρθεί, μεταξύ των όρων. Αναρχισμός είναι μια ορισμένη ερμηνεία, η μόνη ορθή κατά την έννοιά του, όπως θα μπορούσε εύκολα να δειχθεί, του κομμουνισμού· κομμουνισμός είναι το ουσιώδες περιεχόμενο του αναρχισμού: θα μπορούσαν να παραμείνουν ως νοηματικές αποχρώσεις του συγκεκριμένου μετακαπιταλιστικού οράματος με ειδική έμφαση στην πολιτική διάσταση της αυτονομ...

Το αίνιγμα των θρησκευτικών αναβιώσεων, που είχε προβάλει στον ορίζοντα ήδη από τη δεκαετία του 1980, έχει μια διάσταση τύποις θρησκειολογική, αλλά και μια διάσταση εμφανώς πολιτική, σε αναποσαφήνιστη σχέση μεταξύ τους. Ποια η φύση αυτού του δεσμού; Και ποια η σχέση των νέων θρησκευτικών κινημάτων με τις ιστορικές μορφές των μεγάλων θρησκειών στις οποίες αυτά ομολογούσαν; Ένα δεύτερο ερώτημα αφορά τη σχέση ανάμεσα στους θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς μονοθεϊστικής προελεύσεως και τα εντελώς διαφορετικού τύπου φαινόμενα των λεγόμενων New Age ιδεολογιών. Η παράλληλη ιστορ...

Τα θεραπευτικά μοντέλα που μια κοινωνία χρησιμοποιεί είναι πιστός της καθρέφτης. Η κρίση του ιατρικού θεραπευτικού μοντέλου στον εικοστό αιώνα -που ξεκίνησε ίσως με την ψυχανάλυση και οδηγήθηκε από το αντιψυχιατρικό κίνημα στις απώτατες συνέπειές της- πρέπει να διαβάζεται ως ομόλογη με τις ανανεούμενες κρίσεις του καπιταλισμού και τη συνεχή αναγέννηση των μεγάλων επαναστατικών κινημάτων σε όλη τη διάρκεια του αιώνα. Αυτό που μας έκανε να δούμε δεν είναι μια νέα εκδοχή της παλαιάς αντιμαχίας σώμα-ψυχή, αλλά η αναπαραγωγή της αντιμαχίας τεχνική-πολιτική μέσα στις ίδιες τις θε...

Το "Process and Reality" (Διαδικασία και πραγματικότητα. Ένα δοκίμιο στην κοσμολογία) του Alfred North Whitehead παραμένει ένα σκοτεινό μετέωρο στον φιλοσοφικό ουρανό του εικοστού αιώνα. Δημοσιευμένο το 1929, αντιπροσωπεύει το αποκορύφωμα της προσωπικής προβληματικής που ανέπτυξε ο συγγραφέας του αφότου χώρισαν οι δρόμοι του με τον Bertrand Russell. Στο έργο αυτό, ο Whitehead, επιδιώκοντας να φέρει σε συνομιλία την κοσμοεικόνα που αναδύεται από τις σύγχρονες επιστήμες με ένα σύνολο προβλημάτων τα οποία οι επιστήμονες στον καιρό της εξειδίκευσης τείνουν να παραμελούν ως "...

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται κείμενα τα οποία πραγματεύονται θεματικές πολύ σημαντικές για τη φιλοσοφία - για τούτο και ο τίτλος του "Βασικά κείμενα φιλοσοφίας". Στο πλαίσιο του πρώτου κειμένου, το οποίο είναι το τελευταίο κείμενο που έγραψε όσο ζούσε ο Marcuse, ο στοχασμός του ριζοσπαστικοποιεί την έννοια της οικολογίας, έτσι ώστε αυτή να περιλαμβάνει -εκτός από τη φύση-περιβάλλον- το υποκείμενο και την κοινωνία, και, επίσης, συνοψίζει τις κυριότερες από τις φιλοσοφικές του απόψεις. Το δεύτερο κείμενο, το κείμενο των Negri και Hardt συγκεφαλαιώνει, υπογραμμίζει αλλά...

Η μεγάλη ιστορική αξία αυτού του γραπτού τού John Stuart Mill έγκειται στο ότι μπορεί να θεωρηθεί το πρώτο -αν εξαιρέσουμε τα γραπτά της Mary Woolstonecraft στον δέκατο όγδοο αιώνα- φεμινιστικό μανιφέστο, πριν ο όρος "φεμινισμός" αναδυθεί σε κοινή χρήση: µια ένθερμη και υψηλόφωνη διακήρυξη υπέρ της πλήρους νομικής ισότητας των γυναικών, την εποχή που ο πρόδρομος του σύγχρονου φεμινισμού, το κίνημα υπέρ του δικαιώματος ψήφου των γυναικών (σουφραζέτες) έκανε τα πρώτα του βήματα, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Βρετανία. Ως συγγραφέας µε μεγάλη επιρροή σε πολιτικά θέματ...

Τον Σεπτέμβριο του 2003 έκλεισαν 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μεταμαρξιστή φιλοσόφου Theodor Wiesegrund-Adorno, στοχαστή ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα το πνευματικό τοπίο του 20ού αιώνα. Ήδη στη Γερμανία το 2003 έχει κηρυχτεί "έτος Adorno ". Στο πλαίσιο αυτής της αναμνηστικής επετείου δεν θα ήταν άσκοπο ένα μικρό αφιέρωμα στη σκέψη και στο έργο του. Περιλάβαμε τρία κυρίως κείμενα. Το πρώτο, ένα μικρό αντιπροσωπευτικό γραπτό του ίδιου, επιγράφεται "Θέσεις πάνω στη θρησκεία και τη φιλοσοφία σήμερα" και συγκαταλέγεται στα "αμερικανικά" κείμενα του φιλοσόφου που γράφτηκα...

Τον Σεπτέμβριο του 2003 έκλεισαν 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μεταμαρξιστή φιλοσόφου Theodor Wiesegrund-Adorno, στοχαστή ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα το πνευματικό τοπίο του 20ού αιώνα. Ήδη στη Γερμανία το 2003 έχει κηρυχτεί "έτος Adorno ". Στο πλαίσιο αυτής της αναμνηστικής επετείου δεν θα ήταν άσκοπο ένα μικρό αφιέρωμα στη σκέψη και στο έργο του. Περιλάβαμε τρία κυρίως κείμενα. Το πρώτο, ένα μικρό αντιπροσωπευτικό γραπτό του ίδιου, επιγράφεται "Θέσεις πάνω στη θρησκεία και τη φιλοσοφία σήμερα" και συγκαταλέγεται στα "αμερικανικά" κείμενα του φιλοσόφου που γράφτηκα...

[...] Fiat ars - pereat mundus ("τέχνη ας γίνει, και γαία πυρί μιχθήτω") λέει ο φασισμός και περιμένει, όπως διακηρύσσει ο Marinetti, ότι ο πόλεμος θα ικανοποιήσει καλλιτεχνικά την αλλαγμένη από την τεχνολογία αισθητηριακή αντίληψη. Αυτή είναι προφανώς η τελείωση του δόγματος l’art pour l’art ("η τέχνη για την τέχνη"). Η ανθρωπότητα που κάποτε ήταν, κατά τον Όμηρο, θέαμα για τους θεούς του Ολύμπου, τώρα έχει γίνει θέαμα για τον εαυτό της. Η αλλοτρίωσή της έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που την οδηγεί να βιώνει την ίδια της την καταστροφή σαν αισθητηριακή απόλαυση πρώτου μεγέ...

Είναι προφανές πως υπάρχει πρόβλημα ταυτότητας της δημοκρατίας και της άμεσης δημοκρατίας ιδιαίτερα. Ταυτότητας που δεν θα επιτρέπει πλήθος αντιφατικών αναγνώσεων και μια επικοινωνία τύπου Βαβέλ, που εμποδίζουν τη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη της άμεσης δημοκρατίας. Κι αυτό το πρόβλημα δεν είναι υπόθεση εξουσιαστικών ηγεσιών ούτε "αριστερών πρωτοποριών", και βεβαίως ούτε "σοφών" διανοούμενων και ηγητόρων, αλλά παραμένει πρόβλημα της ίδιας της εργαζόμενης κοινωνίας-ανθρωπότητας. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να διαμορφώσουμε ένα νέο δημόσιο χώρο σκέψης και επικοινωνίας και...

Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα,...

Περιέχονται τα κείμενα: - "Τέλος του καπιταλισμού ή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης;" - Το ερωτηματολόγιο - Silvia Federici, George Caffentzis: "Κρίση είναι η καθημερινότητα που ζούμε" - Anselm Jappe: "Τα καλά και τα κακά νέα" - Robert Kurz: "Ο τρόμος της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης - πώς επιχειρείται να γίνει η Ελλάδα μια περίπτωση για παραδειγματισμό" - Julio Broka: "Το κράτος-μέγγενη, η υπερσυσσώρευση, ο φασισμός και οι καθημερινοί άνθρωποι" - Sasha Lilley: "Η τέταρτη παγκόσμια κρίση του καπιταλιστικού συστήματος" - Ernie Larsen: "State of emergency" - Φώτης Τ...