Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό καταπιάνεται ερμηνευτικά με διάφορα προβλήματα που γεννούν οι πολλές επιμέρους πραγματεύσεις της Σχολής της Φραγκφούρτης, με τρόπο που αναδεικνύει τη βαθύτερη ενότητα του θεωρητικού της εγχειρήματος. Ταυτόχρονα, πέρα από την απαραίτητη ιστορική ανασύσταση, επιχειρείται να δοκιμαστούν ορισμένες από τις θεωρητικές της στρατηγικές στην αναμέτρηση με προβλήματα που αφορούν το δικό μας παρόν, τα οποία δεν αντιμετώπισαν ως τέτοια οι ίδιοι οι θεμελιωτές της: σαν να λέμε, μια απόπειρα δημιουργικής οικειοποίησης αυτής της σκέψης και ζωντανής προέκτασής της σε μια πραγ...

Ο εξωαστικός κόσμος που κωδικοποιούμε στις λέξεις "ύπαιθρος", "εξοχή" ή απλώς "φύση" είναι για τον σημερινό κάτοικο της ελληνικής πόλης μια χαμένη πατρίδα. Ίσως να μην είναι υπερβολή να πούμε ότι και σε αυτήν την περίπτωση την απώλεια ακολούθησε μια Μεγάλη Ιδέα ανακατάληψης του χαμένου εδάφους. Η ύπαιθρος εμφανίζεται πλέον στον ψυχικό μας ορίζοντα ως μια επικράτεια υπό αέναη διεκδίκηση. Ως έκφραση της συνθήκης αυτής μπορεί να θεωρηθεί η ευρωστία της σύγχρονης παραθεριστικής ουτοπίας, η παροξυσμική έξοδος από τις πόλεις σε τριήμερα αργιών και η ακαταμάχητη έλξη του "εξοχ...

Στα πλαίσια μιας σοβούσας οικουμενικής και πολυεπίπεδης κρίσης, βαριά ερωτηματικά σκιάζουν τον ορίζοντα του εικοστού πρώτου αιώνα. Πώς συνδέεται άραγε η σημερινή χρηματοπιστωτική κρίση που έκοψε την ανάσα του δυτικού κόσμου με την παγκόσμια κρίση τροφίμων που ξέσπασε τον προηγούμενο χρόνο, με την αργή εξόντωση της Αφρικής ή με τη χρεωκοπία της Αργεντινής πριν λίγα χρόνια; Πώς σχετίζονται τέτοιες οικονομικές διαστάσεις της κρίσης με την τεράστια, και γεωμετρικά αυξανόμενη, βιοκλιματική καταστροφή; Σε ποια σχέση βρίσκονται τα παραπάνω με την κατάρρευση της μεταπολεμικά διατυμ...

Ποια είναι η λεγόμενη Σχολή της Φρανφούρτης; Τι κοινό έχουν μεταξύ τους προσωπικότητες τόσο μοναδικές και έργα τόσο ετερόκλητα, που εκτείνονται από τη φιλοσοφία, την κοινωνιολογία, την ψυχολογία και την πολιτική επιστήμη ώς τη μουσικολογία και τη λογοτεχνική κριτική; Τι σχέση έχει η έννοια της μονοδιάστατης κοινωνίας του Μαρκούζε με το μοντέλο του κρατικού καπιταλισμού του Πόλλοκ; Ή η κριτική του Αντόρνο στη μουσική του Στραβίνσκυ με την επίθεση του Χορκχάιμερ στη φιλοσοφική ανθρωπολογία του Σέλερ; Ή οι θέσεις του Φρομ για τον σαδομαζοχιστικό χαρακτήρα με τις κρίσεις του Λό...

Το έργο αυτό, αναμφίβολα το κορυφαίο θεωρητικό επίτευγμα του Georges Bataille (όπου, εκτός των άλλων, συνυφαίνονται όλες οι γνωστές θέσεις του για το ιερό, για τον ερωτισμό και για την εσωτερική εμπειρία), υπήρξε από πολλές απόψεις έργο, προδρoμικό για τη σύγχρονη σκέψη: ερμηνεύοντας με λαμπρό τρόπο τις ανθρωπολογικές παρατηρήσεις του Marcel Mauss για το δώρο και τις πρωτόγονες μορφές ανταλλαγής, συνδέοντας αυτά τα δεδομένα με τη θυσία ως κεντρική έκφραση τoυ ιερού σε ποικίλους πολιτισμούς και συνεκτιμώντας τις μεταβαλλόμενες σχέσεις οικονομίας, θρησκείας και πολιτισμικών α...

Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" θεωρείται το πλέον έγκυρο λεξικό φιλοσοφίας στον κόσμο. Γραμμένο από μια διεθνή ομάδα τετρακοσίων σαράντα συγγραφέων-επιστημόνων, προσφέρει στον αναγνώστη την πλουσιότερη, πληρέστερη και πιο επικαιροποιημένη μελέτη των σημαντικότερων ιδεών και θεωριών που ανέπτυξαν μείζονες φιλόσοφοι στην ιστορία του ανθρώπινου πνεύματος, καθώς και των φιλοσοφικών ρευμάτων που έχουν αναδυθεί από την εποχή της αρχαιότητας έως τις μέρες μας. Το "Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ" καλύπτει όλο το φάσμα της Φιλοσοφίας, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία έω...

Οι προμηθεϊκές τεχνολογικές εφαρμογές που σημάδεψαν το πέρασμα από τον δέκατο ένατο στον εικοστό αιώνα έδωσαν στην πειραματική επιστήμη μια πρωτόγνωρη αυτοπεποίθηση, η οποία την έκανε να πιστέψει πως έχει αποκλειστικό προνόμιο στη σημασιοδότηση του πραγματικού· η φιλοσοφία παραγκωνίστηκε ως παρωχημένη και κατά κάποιον τρόπο μη επαρκώς ελέγξιμη τοποθέτηση στα ίδια εκείνα παλαιά ζητήματα που τώρα περιήλθαν στη νέα δικαιοδοσία. Όμως οι παράπλευρες καταστροφικές συνέπειες της ίδιας αυτής τεχνοεπιστήμης, που ήταν μία από τις τραγικότερες εκπλήξεις του εικοστού αιώνα, ξαναθέτουν...

Περιέχονται τα κείμενα: - "Τέλος του καπιταλισμού ή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης;" - Το ερωτηματολόγιο - Silvia Federici, George Caffentzis: "Κρίση είναι η καθημερινότητα που ζούμε" - Anselm Jappe: "Τα καλά και τα κακά νέα" - Robert Kurz: "Ο τρόμος της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης - πώς επιχειρείται να γίνει η Ελλάδα μια περίπτωση για παραδειγματισμό" - Julio Broka: "Το κράτος-μέγγενη, η υπερσυσσώρευση, ο φασισμός και οι καθημερινοί άνθρωποι" - Sasha Lilley: "Η τέταρτη παγκόσμια κρίση του καπιταλιστικού συστήματος" - Ernie Larsen: "State of emergency" - Φώτης Τ...

Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα,...

Είναι προφανές πως υπάρχει πρόβλημα ταυτότητας της δημοκρατίας και της άμεσης δημοκρατίας ιδιαίτερα. Ταυτότητας που δεν θα επιτρέπει πλήθος αντιφατικών αναγνώσεων και μια επικοινωνία τύπου Βαβέλ, που εμποδίζουν τη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη της άμεσης δημοκρατίας. Κι αυτό το πρόβλημα δεν είναι υπόθεση εξουσιαστικών ηγεσιών ούτε "αριστερών πρωτοποριών", και βεβαίως ούτε "σοφών" διανοούμενων και ηγητόρων, αλλά παραμένει πρόβλημα της ίδιας της εργαζόμενης κοινωνίας-ανθρωπότητας. Γι' αυτό είναι αναγκαίο να διαμορφώσουμε ένα νέο δημόσιο χώρο σκέψης και επικοινωνίας και...

[...] Fiat ars - pereat mundus ("τέχνη ας γίνει, και γαία πυρί μιχθήτω") λέει ο φασισμός και περιμένει, όπως διακηρύσσει ο Marinetti, ότι ο πόλεμος θα ικανοποιήσει καλλιτεχνικά την αλλαγμένη από την τεχνολογία αισθητηριακή αντίληψη. Αυτή είναι προφανώς η τελείωση του δόγματος l’art pour l’art ("η τέχνη για την τέχνη"). Η ανθρωπότητα που κάποτε ήταν, κατά τον Όμηρο, θέαμα για τους θεούς του Ολύμπου, τώρα έχει γίνει θέαμα για τον εαυτό της. Η αλλοτρίωσή της έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο, που την οδηγεί να βιώνει την ίδια της την καταστροφή σαν αισθητηριακή απόλαυση πρώτου μεγέ...

Τον Σεπτέμβριο του 2003 έκλεισαν 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μεταμαρξιστή φιλοσόφου Theodor Wiesegrund-Adorno, στοχαστή ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα το πνευματικό τοπίο του 20ού αιώνα. Ήδη στη Γερμανία το 2003 έχει κηρυχτεί "έτος Adorno ". Στο πλαίσιο αυτής της αναμνηστικής επετείου δεν θα ήταν άσκοπο ένα μικρό αφιέρωμα στη σκέψη και στο έργο του. Περιλάβαμε τρία κυρίως κείμενα. Το πρώτο, ένα μικρό αντιπροσωπευτικό γραπτό του ίδιου, επιγράφεται "Θέσεις πάνω στη θρησκεία και τη φιλοσοφία σήμερα" και συγκαταλέγεται στα "αμερικανικά" κείμενα του φιλοσόφου που γράφτηκα...

Τον Σεπτέμβριο του 2003 έκλεισαν 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου μεταμαρξιστή φιλοσόφου Theodor Wiesegrund-Adorno, στοχαστή ο οποίος σημάδεψε ανεξίτηλα το πνευματικό τοπίο του 20ού αιώνα. Ήδη στη Γερμανία το 2003 έχει κηρυχτεί "έτος Adorno ". Στο πλαίσιο αυτής της αναμνηστικής επετείου δεν θα ήταν άσκοπο ένα μικρό αφιέρωμα στη σκέψη και στο έργο του. Περιλάβαμε τρία κυρίως κείμενα. Το πρώτο, ένα μικρό αντιπροσωπευτικό γραπτό του ίδιου, επιγράφεται "Θέσεις πάνω στη θρησκεία και τη φιλοσοφία σήμερα" και συγκαταλέγεται στα "αμερικανικά" κείμενα του φιλοσόφου που γράφτηκα...

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται κείμενα τα οποία πραγματεύονται θεματικές πολύ σημαντικές για τη φιλοσοφία - για τούτο και ο τίτλος του "Βασικά κείμενα φιλοσοφίας". Στο πλαίσιο του πρώτου κειμένου, το οποίο είναι το τελευταίο κείμενο που έγραψε όσο ζούσε ο Marcuse, ο στοχασμός του ριζοσπαστικοποιεί την έννοια της οικολογίας, έτσι ώστε αυτή να περιλαμβάνει -εκτός από τη φύση-περιβάλλον- το υποκείμενο και την κοινωνία, και, επίσης, συνοψίζει τις κυριότερες από τις φιλοσοφικές του απόψεις. Το δεύτερο κείμενο, το κείμενο των Negri και Hardt συγκεφαλαιώνει, υπογραμμίζει αλλά...

Η μεγάλη ιστορική αξία αυτού του γραπτού τού John Stuart Mill έγκειται στο ότι μπορεί να θεωρηθεί το πρώτο -αν εξαιρέσουμε τα γραπτά της Mary Woolstonecraft στον δέκατο όγδοο αιώνα- φεμινιστικό μανιφέστο, πριν ο όρος "φεμινισμός" αναδυθεί σε κοινή χρήση: µια ένθερμη και υψηλόφωνη διακήρυξη υπέρ της πλήρους νομικής ισότητας των γυναικών, την εποχή που ο πρόδρομος του σύγχρονου φεμινισμού, το κίνημα υπέρ του δικαιώματος ψήφου των γυναικών (σουφραζέτες) έκανε τα πρώτα του βήματα, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Βρετανία. Ως συγγραφέας µε μεγάλη επιρροή σε πολιτικά θέματ...

Το αίνιγμα των θρησκευτικών αναβιώσεων, που είχε προβάλει στον ορίζοντα ήδη από τη δεκαετία του 1980, έχει μια διάσταση τύποις θρησκειολογική, αλλά και μια διάσταση εμφανώς πολιτική, σε αναποσαφήνιστη σχέση μεταξύ τους. Ποια η φύση αυτού του δεσμού; Και ποια η σχέση των νέων θρησκευτικών κινημάτων με τις ιστορικές μορφές των μεγάλων θρησκειών στις οποίες αυτά ομολογούσαν; Ένα δεύτερο ερώτημα αφορά τη σχέση ανάμεσα στους θρησκευτικούς φονταμενταλισμούς μονοθεϊστικής προελεύσεως και τα εντελώς διαφορετικού τύπου φαινόμενα των λεγόμενων New Age ιδεολογιών. Η παράλληλη ιστορ...

Τα θεραπευτικά μοντέλα που μια κοινωνία χρησιμοποιεί είναι πιστός της καθρέφτης. Η κρίση του ιατρικού θεραπευτικού μοντέλου στον εικοστό αιώνα -που ξεκίνησε ίσως με την ψυχανάλυση και οδηγήθηκε από το αντιψυχιατρικό κίνημα στις απώτατες συνέπειές της- πρέπει να διαβάζεται ως ομόλογη με τις ανανεούμενες κρίσεις του καπιταλισμού και τη συνεχή αναγέννηση των μεγάλων επαναστατικών κινημάτων σε όλη τη διάρκεια του αιώνα. Αυτό που μας έκανε να δούμε δεν είναι μια νέα εκδοχή της παλαιάς αντιμαχίας σώμα-ψυχή, αλλά η αναπαραγωγή της αντιμαχίας τεχνική-πολιτική μέσα στις ίδιες τις θε...

Το "Process and Reality" (Διαδικασία και πραγματικότητα. Ένα δοκίμιο στην κοσμολογία) του Alfred North Whitehead παραμένει ένα σκοτεινό μετέωρο στον φιλοσοφικό ουρανό του εικοστού αιώνα. Δημοσιευμένο το 1929, αντιπροσωπεύει το αποκορύφωμα της προσωπικής προβληματικής που ανέπτυξε ο συγγραφέας του αφότου χώρισαν οι δρόμοι του με τον Bertrand Russell. Στο έργο αυτό, ο Whitehead, επιδιώκοντας να φέρει σε συνομιλία την κοσμοεικόνα που αναδύεται από τις σύγχρονες επιστήμες με ένα σύνολο προβλημάτων τα οποία οι επιστήμονες στον καιρό της εξειδίκευσης τείνουν να παραμελούν ως "...

Αν "επαναστατική σκέψη" εξακολουθεί να σημαίνει κάτι, πιστεύω, δεν έχει μπροστά της αυτή άλλο δρόμο ανάπτυξης και καρποφορίας από το να άρει τη νοηματική διαφορά, ιστορικά προσδιορισμένη από συνθήκες οι οποίες έχουν ήδη αρθεί, μεταξύ των όρων. Αναρχισμός είναι μια ορισμένη ερμηνεία, η μόνη ορθή κατά την έννοιά του, όπως θα μπορούσε εύκολα να δειχθεί, του κομμουνισμού· κομμουνισμός είναι το ουσιώδες περιεχόμενο του αναρχισμού: θα μπορούσαν να παραμείνουν ως νοηματικές αποχρώσεις του συγκεκριμένου μετακαπιταλιστικού οράματος με ειδική έμφαση στην πολιτική διάσταση της αυτονομ...