Saramago José 1922-2010
Saramago José
Ο Ζοζέ ντε Σούζα Σαραμάγκου (1922-2010) γεννήθηκε στο μικρό χωριό Αζινιάγκα της Πορτογαλίας από γονείς φτωχούς ακτήμονες αγρότες, μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Λισαβόνας (το "Σαραμάγκου" ήταν παρατσούκλι της οικογένειας ντε Σούζα, από ένα είδος ραφανίδας που έτρωγαν οι φτωχοί, και γράφτηκε στη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως). Πέρασε τα σχολικά του χρόνια στη Λισαβόνα, όπου, όμως, παρά την έφεσή του στα γράμματα, αναγκάστηκε να αφήσει το γυμνάσιο για μια τεχνική σχολή που τον βοήθησε να βρει δουλειά σαν μηχανικός αυτοκινήτων. Παράλληλα, όσα βράδια παρέμενε ανοιχτή, επισκεπτόταν την Εθνική Βιβλιοθήκη και διάβαζε "χωρίς βοήθεια ή καθοδήγηση, παρά μόνο με την περιέργεια και τη θέληση να μάθω", όπως γράφει στην αυτοβιογραφία του. Εντελώς αυτοδίδακτος, ο Σαραμάγκου εξέδωσε το 1947 το μυθιστόρημα "Γη της αμαρτίας", που μεσούσης της δικτατορίας του Σαλαζάρ πέρασε απαρατήρητο. Κομμουνιστής με παράνομη πολιτική δράση, εργάστηκε για πολλά χρόνια σε εκδοτικούς οίκους και σε εφημερίδες ως σχολιαστής, ως υπεύθυνος λογοτεχνικών σελίδων και ως βιβλιοκριτικός. Μετά την επανάσταση του 1974 υπήρξε για ένα διάστημα υποδιευθυντής της μεγάλης εφημερίδας της Λισαβόνας "Diarios de Noticias". Έγινε ένας από τους πιο γνωστούς συγγραφείς στη χώρα του χάρη κυρίως στα μυθιστορήματα του. Το 1998 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε στα Κανάρια Νησιά, όπου κατέφυγε το 1993, όταν κορυφώθηκε η ρήξη του με την πορτογαλική Εκκλησία με αφορμή το έργο του "Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιο". Τα γνωστότερα βιβλία του είναι: "Εγχειρίδιο ζωγραφικής και καλλιγραφίας" (1977), "Από τη γη θρεμμένος" (1980), "Ταξίδι στην Πορτογαλία" (1981), "Το χρονικό του μοναστηριού" (1983), "Η χρονιά που πέθανε ο Ρικάρντο Ρέις" (1984), "Η πέτρινη σχεδία" (1986), "Ιστορία της Πολιορκίας της Λισαβόνας", (1989), "Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον" (1991), "Περί τυφλότητος" (1995), "Όλα τα ονόματα" (1997), "Η σπηλιά" (2001), "Ο άνθρωπος αντίγραφο" (2003), "Περί φωτίσεως" (2004). Πέθανε σε ηλικία 87 ετών στο νησί Λανθαρότε, στα Κανάρια Νησιά, στις 18 Ιουνίου 2010.
Το τετράδιο
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2010)
"Περίεργο άτομο αυτός ο Σαραμάγκου. Είναι ογδόντα εφτά χρόνων, με κάποια (λέει ο ίδιος) σοβαρά προβλήματα υγείας, έχει κερδίσει το Νόμπελ, διάκριση που θα του επέτρεπε να μην παράγει πλέον τίποτα, αφού έτσι κι αλλιώς έχει εξασφαλισμένη την είσοδό του στο Πάνθεον (ο δύσκολος Χάρολντ Μπλουμ τον χαρακτήρισε ως τον -πιο ταλαντούχο μυθιστοριογράφο που βρίσκεται ακόμα εν ζωή, έναν από τους τελευταίους τιτάνες ενός λογοτεχνικού γένους υπό εξαφάνιση-), και νάτος που αρχίζει να γράφει σε μια ιστοσελίδα επιτιθέμενος λίγο-πολύ στους πάντες, προκαλώντας πολεμικές και αναθέματα από πολλ...
Κάιν
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2010)
Ένας Θεός νάρκισσος, προικισμένος με μια εξαιρετικά ευέλικτη συνείδηση, που συμφωνεί μαζί του ό,τι κι αν αυτός κάνει, κι ένας πρώιμος αντάρτης, ο Κάιν, είναι οι πρωταγωνιστές του πιο απολαυστικού μυθιστορήματος του Ζοζέ Σαραμάγκου, που έμελλε να είναι το τελευταίο του. Η Bίβλος, ένα από τα πιο άγρια βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ και που, κατά τον διάσημο νομπελίστα συγγραφέα, δεν θα έπρεπε να πέφτει ποτέ στα χέρια των παιδιών, ξαναγράφεται από τον ίδιο με απρόβλεπτο τέλος, δίνοντας την ευκαιρία για έναν σπαρταριστό διάλογο μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Εξάλλου "η ιστορία...
Το τελευταίο τετράδιο
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2011)
"Θέλω να φαίνεται στα βιβλία μου πως από αυτό τον κόσμο πέρασε (ό,τι αξία κι αν έχει αυτό, σύμφωνοι;) ένας άνθρωπος που λεγόταν Ζοζέ Σαραμάγκου. Θέλω να το μαθαίνει κανείς αυτό στην ανάγνωση των βιβλίων μου - επιθυμώ η ανάγνωση των βιβλίων μου να μην είναι μερικά ακόμα μυθιστορήματα στη λογοτεχνία, αλλά ο τόπος όπου αντιλαμβάνεται κανείς το σημάδι ενός ανθρώπου", ανέφερε σε μια παλιά του συνέντευξη ο μεγάλος νομπελίστας συγγραφέας. "Το τελευταίο τετράδιο" περιλαμβάνει όλα τα κείμενα που έγραψε ο Ζοζέ Σαραμάγκου για το blog του, από το Μάρτιο του 2009 ως τον Ιούνιο του 20...
Χρονικό του μοναστηριού
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2011)
Ήταν μια φορά κι έναν καιρό ένας βασιλιάς που έταξε να χτίσει ένα τεράστιο μοναστήρι σε μια μικρή κωμόπολη αν ο Θεός τού έδινε διάδοχο. Ήταν μια φορά κι έναν καιρό 50.000 εργάτες που εξαναγκάστηκαν να το χτίσουν. Ήταν ακόμα ένας κουλός στρατιώτης που αγάπησε μια γυναίκα η οποία έβλεπε αυτό που δεν μπορούσε να δει κανείς. Ήταν κι ένας ιερέας-εφευρέτης που ήθελε να πετάξει, αλλά πέθανε τρελός. Ήταν μια φορά κι έναν καιρό η Ιερά Εξέταση. Κι ήταν μια φορά κι έναν καιρό, στην Πορτογαλία του 18ου αιώνα... Το "Χρονικό του μοναστηριού" θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα έργα του...
Η σιωπή του νερού
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2012)
Επέστρεψα στο ίδιο σημείο, ο ήλιος είχε πια δύσει, έριξα το αγκίστρι και περίμενα. Δεν πιστεύω πως υπάρχει στον κόσμο άλλη σιωπή πιο βαθιά από τη σιωπή του νερού. Το ένιωσα την ώρα εκείνη και δεν το λησμόνησα ποτέ. Ένας σπουδαίος συγγραφέας θυμάται τα χρόνια που ήταν κι αυτός παιδί. Μόνο που οι αναμνήσεις μας, όταν ξέρουμε να τις διηγηθούμε ωραία, μοιάζουν με το καλύτερο παραμύθι που γράφτηκε ποτέ...
Οι κεραίες της εποχής μου
Χρυσοστομίδης Ανταίος 1952-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2012)
Το βιβλίο αυτό -όπως άλλωστε και η ομώνυμη τηλεοπτική εκπομπή στην οποία βασίστηκε- δεν απευθύνεται μονάχα στους λάτρεις της λογοτεχνίας αλλά σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό, το οποίο παραμένει ευαίσθητο στα προβλήματα και στις αναζητήσεις του καιρού μας. Μεταγράφοντας τις συζητήσεις που έκανε είτε μόνος είτε με τη Μικέλα Χαρτουλάρη με τους 33 διάσημους συγγραφείς αυτού του τόμου, ο Ανταίος Χρυσοστομίδης στρέφει κάθε φορά τη ματιά του σε ένα συγκεκριμένο θέμα ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του συνομιλητή του. Θέματα που αφορούν την εποχή μας -τα προβλήματα της δημοκρατίας στον δυτικ...
Οι κεραίες της εποχής μου
Χρυσοστομίδης Ανταίος 1952-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2012)
Το βιβλίο αυτό -όπως άλλωστε και η ομώνυμη τηλεοπτική εκπομπή στην οποία βασίστηκε- δεν απευθύνεται μονάχα στους λάτρεις της λογοτεχνίας αλλά σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό, το οποίο παραμένει ευαίσθητο στα προβλήματα και στις αναζητήσεις του καιρού μας. Μεταγράφοντας τις συζητήσεις που έκανε είτε μόνος είτε με τη Μικέλα Χαρτουλάρη με τους 33 διάσημους συγγραφείς αυτού του τόμου, ο Ανταίος Χρυσοστομίδης στρέφει κάθε φορά τη ματιά του σε ένα συγκεκριμένο θέμα ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του συνομιλητή του. Θέματα που αφορούν την εποχή μας -τα προβλήματα της δημοκρατίας στον δυτικ...
Ο φωταγωγός
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
Στις σελίδες αυτού του νεανικού μυθιστορήματος του νομπελίστα Ζοζέ Σαραμάγκου περιγράφεται η καθημερινότητα των ενοίκων μιας λαϊκής πολυκατοικίας της Λισαβόνας της δεκαετίας του ’50. Πορτρέτα ανθρώπων και οικογενειακών σχέσεων, επαγγελμάτων, συνηθειών και ηθών μιας άλλης εποχής, τότε που οι προνομιούχοι καταλάμβαναν τους χαμηλότερους ορόφους ενώ οι ασθενέστεροι οικονομικά ζούσαν ψηλά, υποχρεωμένοι να ανεβοκατεβαίνουν τις σκάλες. Η γραφή, τα θέματα και οι εμμονές του συγγραφέα όπως τον γνωρίσαμε στο ώριμο έργο του υπάρχουν σπερματικά σ’ αυτό το βιβλίο-πολυκατοικία με τα κεφά...
Ο άνθρωπος αντίγραφο
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
O Τερτουλιάνο Μάσιμο Αφόνσο, καθηγητής της Ιστορίας σε γυμνάσιο, ζει μόνος και πλήττει· υπήρξε παντρεμένος και δεν θυμάται τι τον οδήγησε στο γάμο, πήρε διαζύγιο και τώρα δεν θυμάται ούτε τους λόγους για τους οποίους χώρισε, ενώ την Ιστορία τη βλέπει εδώ και καιρό ως μια κόπωση χωρίς νόημα και μια αρχή χωρίς τέλος. Ένα βράδυ, παρακολουθώντας μια ταινία στο βίντεο, ανακαλύπτει ότι υπάρχει στην ίδια πόλη ένας απόλυτος δίδυμος, ένας σωσίας, ένα αντίγραφό του. Η αφήγηση αυτή είναι η ιστορία της αναζήτησης καθώς και της ανακάλυψης αυτού του άλλου, αλλά και των συνεπειών που έχει...
Περί θανάτου
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
Αν στο "Περί τυφλότητος", η τύφλωση ήταν καθολική, αν στο "Περί φωτίσεως", η φώτιση ήταν γενικευμένη, στο "Περί Θανάτου" ο θάνατος λειτουργεί με διαλείψεις σε μια μικρή χώρα 10.000.000 κατοίκων, φέρνοντας σε απόγνωση, μετά την αρχική ευφορία, ασφαλιστικές εταιρείες, εργολάβους κηδειών, οίκους ευγηρίας, νοσοκομεία, εκκλησία, κυβέρνηση, οικογένειες. Η μαφφία (με 2 φ τη θέλει ο συγγραφέας) θα αναλάβει να δώσει λύσεις, αλλά ο θάνατος θα αντεπιτεθεί με τη μορφή μιας μυστηριώδους και γοητευτικής γυναίκας. Το πιο πρόσφατο και εξαιρετικά ανθρώπινο μυθιστόρημα του μεγάλου νομπελί...
Περί τυφλότητος
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
Ένας άνθρωπος χάνει ξαφνικά το φως του. Τα περιστατικά αιφνίδιας τύφλωσης κλιμακώνονται και η κυβέρνηση αποφασίζει να βάλει σε καραντίνα τους τυφλούς. Με γραφειοκρατική ακρίβεια, ο Ζοζέ Σαραμάγκου έχει υπολογίσει όλα όσα θα μπορούσαν να συμβούν σ' έναν κόσμο που χάνει την όρασή του. Για πόσο καιρό η κίνηση στους δρόμους θα είναι ομαλή; Για πόσο καιρό θα επαρκούν τα τρόφιμα για τις πεινασμένες ορδές; Πόσος χρόνος χρειάζεται για να καταρρεύσει η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, αερίου και νερού; Τι θ' απογίνουν τα κατοικίδια; Οι σεξουαλικοί φραγμοί; Πόσοι τυφλοί φτιάχνουν μια τυφλ...
Περί φωτίσεως
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
Σε κάποια χώρα γίνονται εκλογές. Η καταμέτρηση των ψήφων στην πρωτεύουσα αναδεικνύει πρώτη δύναμη το λευκό με ποσοστό περίπου 70%. Οι εκλογές επαναλαμβάνονται την επόμενη Κυριακή και το λευκό ξεπερνά το 80%. Μπροστά στο διαφαινόμενο κενό εξουσίας, τα δύο μεγάλα κόμματα, ο κρατικός μηχανισμός και οι δημόσιες υπηρεσίες εγκαταλείπουν την πόλη, καταστρώνοντας αστυνομικά σχέδια για να ανακαλύψουν τον υποκινητή. Μια έκπληξη όμως περιμένει τους κρατούντες: ο πληθυσμός της πόλης αφυπνίζεται, "φωτίζεται", και ανακαλύπτει από την αρχή τις αξίες της αλληλεγγύης, της προσωπικής ευθύνης...
Η ιστορία της άγνωστης νήσου
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2014)
Ένας άνθρωπος ζητάει ένα καράβι για να βρει την «άγνωστη νήσο». Ποια όμως είναι αυτή η άγνωστη νήσος; Πώς ο καθένας από εμάς μπορεί να την αναγνωρίσει; Πώς αναγνωρίζουμε τον ίδιο τον εαυτό μας; Ένας δικτάτορας πέφτει από την καρέκλα του. Ένας οδηγός προσπαθεί να βρει βενζίνη σε περίοδο κρίσης του πετρελαίου και μεταδίδει τη νεύρωσή του στο αυτοκίνητό του. Ένας βασιλιάς προσπαθεί να αποκλείσει το θάνατο από την επικράτειά του. Κάποια αντικείμενα επαναστατούν στην ανατριχιαστικά γραφειοκρατική κοινότητα των ανθρώπων. Ένας κένταυρος νοσταλγεί το μυθικό παρελθόν του. Κι ένα εφη...
Το κατά Ιησούν Ευαγγέλιον
Saramago José 1922-2010
Εκδόσεις Καστανιώτη (2018)
Kρατάτε στα χέρια σας ένα ευαγγέλιο. H διαφορά του από τα γνωστά Eυαγγέλια είναι ότι ο "ευαγγελιστής" Σαραμάγκου έχει τη δική του αιρετική αλλά απολύτως αληθοφανή άποψη για τα γεγονότα της Kαινής Διαθήκης. Tο βιβλίο όμως αυτό δεν είναι μια θεολογική πρόταση. Eίναι ένα συναρπαστικό, αντιδογματικό μυθιστόρημα, γεμάτο ευρήματα, ανατροπές και οικείους χαρακτήρες, που ο συγγραφέας παρακολουθεί άγρυπνα, αποκαλύπτοντάς μας τις πιο απίθανες λεπτομέρειες της ζωής τους.