Βρεττάκος Νικηφόρος 1912-1991
Vrettákos Nikifóros
Ο Νικηφόρος Βρεττάκος (1912-1991) γεννήθηκε στο χωριό Κροκεές της Λακωνίας, δευτερότοκος γιος του Κωνσταντίνου Βρεττάκου και της Ευγενίας, το γένος Παντελεάκη. Τα μαθητικά του χρόνια πέρασε στις Κροκεές και το Γύθειο (το 1927 αποφοίτησε από το Ελληνικό Σχολείο του Γυθείου). Το 1928, σε ηλικία δεκάξι μόλις χρόνων, έδωσε δύο διαλέξεις στην Εμπορική Λέσχη Γυθείου με θέμα "Χριστιανισμός - Μαρξισμός". Το 1929 έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει, δεν τα κατάφερε όμως, κυρίως λόγω οικονομικής ανέχειας (είχε προηγηθεί ασθένεια και χρεοκοπία του πατέρα του). Εγκαταστάθηκε στα Κάτω Πατήσια και με τη βοήθεια του παιδικού του φίλου Θαλή Στ. Κουτούπη προσλήφθηκε στην εταιρεία υδραυλικών έργων αποξήρανσης του έλους Τιρνάσου στη Λακωνία. Από το 1930 ως το 1931 έκανε διάφορες περιστασιακές, χειρωνακτικές κυρίως δουλειές για να κερδίσει τα προς το ζην, ενώ παράλληλα στράφηκε στη μελέτη από καθαρά προσωπικό ενδιαφέρον. Το 1932 κατατάχθηκε στο στρατό στην Τρίπολη για τέσσερις μήνες (καθώς ήταν προστάτης πολυμελούς οικογένειας). Το 1934 εργάστηκε ως γραφέας στις γενικές αποθήκες στρατού στον Πειραιά. Εκεί γνωρίστηκε με την Καλλιόπη Αποστολίδη, την οποία παντρεύτηκε τον ίδιο χρόνο και με την οποία απέκτησε μια κόρη τη Τζένη και ένα γιο τον Κώστα. Το 1935 εργάστηκε στα Μεταξουργία Νέας Ιωνίας και ένα χρόνο αργότερα ως ιδιωτικός υπάλληλος και ως εργάτης υφαντουργείου. Το 1938 διορίστηκε στο Υπουργείο Εργασίας με παρέμβαση του φίλου του Θέμου Αμουργή. Το 1940 στρατεύτηκε στην πρώτη γραμμή και κινδύνεψε να σκοτωθεί στο ύψωμα της Κλεισούρας. Το 1941 μετά από διάλυση του Συντάγματος στο οποίο υπηρετούσε επέστρεψε στην Αθήνα με τα πόδια. Η ημερολογιακές σημειώσεις του από αυτή την περίοδο αποτέλεσαν τη βάση του βιβλίου του Το αγρίμι. Από το 1942 ως το 1944 συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση, οργανώθηκε στο Ε.Α.Μ. και γράφτηκε στο Κ.Κ.Ε. Την περίοδο εκείνη πέθανε ο πατέρας του και η ταφή του έγινε στην Πλούμιτσα. Το 1946 προσλήφθηκε ως γραφέας στον Οικονομικό Συνεταιρισμό Εκτελωνιστών του Πειραιά. Τον ίδιο χρόνο υπέγραψε τη διαμαρτυρία των ελλήνων λογοτεχνών "Προς τη Δ’ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων και τη Διεθνή Κοινή Γνώμη: Περί εκτάκτων μέτρων κατά των επιβουλευομένων την Δημοσίαν Τάξιν και την ακεραιότητα της χώρας". Το 1948 γνωρίστηκε με τον Άγγελο Σικελιανό, φίλο του μέχρι το τέλος της ζωής του. Το 1958, μετά το ταξίδι του στη Ρωσία κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ο ένας από τους δύο κόσμους", με αφορμή το οποίο κατηγορήθηκε (μαζί με τους Γιάννη Ρίτσο και Μάρκο Αυγέρη) για παράβαση του Ν.509. Το 1949 εξέδωσε το λυρικό δοκίμιο "Δυο άνθρωποι μιλούν για την ειρήνη του κόσμου", εξαιτίας του οποίου διαγράφτηκε από το ΚΚΕ και απομακρύνθηκε από το περιοδικό "Ελεύθερα Γράμματα", στο οποίο ήταν διευθυντής. Τότε γνωρίστηκε με την Τατιάνα Γκρίτση - Μilliex και τον Roger Milliex, με τους οποίους συνδέθηκε φιλικά. Το 1954 η γυναίκα του απολύθηκε από τη θέση της στον Ο.Λ.Π. λόγω των πολιτικών της φρονημάτων. Κατά το σχολικό έτος 1955-1956 αναγκάστηκε να εργαστεί σε σχολείο των Ιωαννίνων. Μετά από προσφυγή στο Συμβούλιο Επικρατείας επέστρεψε στην παλιά της θέση. Το 1955 ο Βρεττάκος εκλέχτηκε στο Δήμο Πειραιά (1955-1959). Σημαντική υπήρξε η συμβολή του από τη θέση αυτή στην πολιτιστική αναβάθμιση της πόλης (ίδρυση Πειραϊκού Θεάτρου του Δημήτρη Ροντήρη, Ιστορικού Αρχείου, Φιλαρμονικής Πειραιώς, Δημοτικής Πινακοθήκης). Το 1957 ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση μαζί με τους Στρατή Μυριβήλη, Άγι Θέρο, Λ.Κουκούλα κ.α. στα πλαίσια της Παγκόσμιας Συνάντησης Δημοκρατικής Νεολαίας, προσκεκλημένος των σπουδαστών της Μόσχας. Στη Μόσχα γνωρίστηκε με τη γυναίκα του Μαξίμ Γκόρκυ. Το 1961 επισκέφτηκε τον τάφο του πατέρα του στην Πλουμίτσα. Το 1962 διαλύθηκε ο Συνεταιρισμός Εκτελωνιστών και ο Βρεττάκος έμεινε άνεργος. Το 1964 εργαζόταν ως ιματιοφύλακας στο Εθνικό Θέατρο με παρέμβαση του Λουκή Ακρίτα. Μετά το πραξικόπημα του 1967 ο Βρεττάκος αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία από όπου ταξίδεψε ανά την Ευρώπη (Βουκουρέστι, Βενετία, Δαλματικές ακτές, Ζάγκρεμπ, Ρώμη, Παρίσι, Βirmingham, Λονδίνο, Παλέρμο, Μόναχο). Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Ευρώπη συμμετείχε σε ραδιοφωνικές εκπομπές και σε φεστιβάλ ποίησης, τιμήθηκε από τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, και επεξεργάστηκε το αυτοβιογραφικό κείμενο "Οδύνη" που εκδόθηκε το 1969 στη Νέα Υόρκη. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1974 και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα. Το καλοκαίρι του 1991 επισκέφτηκε την Πλούμιτσα με τη γυναίκα, την κόρη του και την οικογένειά της. Εκεί πέθανε τον Αύγουστο από καρδιακή ανακοπή. Η κηδεία του έγινε στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών με δημόσια δαπάνη. Η πρώτη εμφάνιση του Νικηφόρου Βρεττάκου στο χώρο της λογοτεχνίας πραγματοποιήθηκε το 1929 με τη δημοσίευση κάποιων πρωτόλειων ποιημάτων του από τα μαθητικά του χρόνια με τίτλο Κάτω από σκιές και φώτα (εκδόθηκαν το 1933). Ως το 1940 εξέδωσε έξι συλλογές, τις οποίες συγκέντρωσε στον τόμο "Γκριμάτσες του ανθρώπου". Ακολούθησαν πολλές ποιητικές συλλογές ως το 1951 (χρονιά θεωρούμενη ως δεύτερο ορόσημο στην καλλιτεχνική του πορεία), που εξέδωσε το δεύτερο συγκεντρωτικό τόμο με ποιήματά του με τίτλο "Τα ποιήματα 1929-1951". Από την περίοδο αυτή αναφέρουμε ενδεικτικά την ποιητική συλλογή του "Πλούμιτσα" (1950), ενδεικτική της στροφής του Βρεττάκου από το νεανικό λυρισμό προς την απλή και έντονα δραματική γραφή. Ακολούθησε η τρίτη και ωριμότερη περίοδος της δημιουργίας του, όπου επιχείρησε μια εξισορρόπηση των λυρικών και δραματικών στοιχείων στην υπηρεσία του ηθικού και κοινωνικού προβληματισμού του. Σημειώνονται τα έργα του "Στον Ρόμπερτ Όπενχάιμερ" (1954), "Το βάθος του κόσμου" (1961), "Ο διακεκριμένος πλανήτης" (1983), "Συνάντηση με τη θάλασσα" (1991). Ασχολήθηκε επίσης με την πεζογραφία , την κριτική (το 1960 εξέδωσε τη μελέτη "Νίκος Καζαντζάκης. Η αγωνία του και το έργο του") και τη δημοσιογραφία. Από το 1946 ως το 1949 εργάστηκε στο περιοδικό "Ελεύθερα Γράμματα" (αρχικά στη στήλη του βιβλίου, στη συνέχεια ως αρχισυντάκτης, εκδότης και διευθυντής). Ακολούθησαν συνεργασίες του με τα περιοδικά και τις εφημερίδες "Προοδευτική Αλλαγή" (1951, με το ψευδώνυμο Θυμόσοφος), "Ελληνικά Χρονικά" (1952-1954), "Επιθεώρηση Τέχνης" (1956), "Ανεξάρτητος Τύπος" (1958), "Επιστήμη και Ζωή" (1959), "Δρόμοι της Ειρηνης" (1961), "Κόσμος" (1962), "Ελευθεροτυπία" (1975). Τιμήθηκε με το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1940, 1956, 1982), το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1974), το βραβείο Knocken και το βραβείο της Εταιρείας Σικελικών Γραμμάτων και Τεχνών (1980), το Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών (1982), το βραβείο του τίμιου Σταυρού του Απόστολου και Ευαγγελιστού Μάρκου από του Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (1984), το μετάλλιο Χρυσός Πήγασος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (1989). Υπήρξε μέλος της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού των Νέων Ελλήνων Λογοτεχνών. Προτάθηκε τέσσερις φορές για το βραβείο Νοbel λογοτεχνίας Τιμήθηκε από πολλούς δήμους ανά την Ελλάδα, ανακηρύχτηκε επίτιμος πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών μαζί με το Γιάννη Ρίτσο και το Γιώργο Βαλέτα (1984), επίτιμος Πρόεδρος της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών του Πειραιά, επίτιμο μέλος του Παρνασσού , μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1991). Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νικηφόρου Βρεττάκου βλ. Αλέξανδρος Αργυρίου, "Βρεττάκος Νικηφόρος", στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 2, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1984, Γεωργία Κακούρου - Χρόνη, "Χρονολόγιο Νικηφόρου Βρεττάκου", στο "Μνήμη του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου (1912-1991)", επιμ. Π.Δ. Μαστροδημήτρης, Αθήνα, 1993 και Αλέξης Ζήρας, "Βρεττάκος Νικηφόρος" στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, Πατάκης, 2007, σ. 333-334. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης ανθολογεί
Παπατσώνης Τάκης Κ. 1895-1976
Μεταίχμιο (2019)
Ο μεγάλος ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης διάλεξε έργα 22 συνολικά ποιητών (μεταξύ των οποίων και οι: Νικηφόρος Βρεττάκος, Νίκος Γκάτσος, Άρης Δικταίος, Νίκος Εγγονόπουλος, Οδυσσέας Ελύτης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Τάκης Παπατσώνης, Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σαραντάρης, Γιώργος Σεφέρης) από τη μοντέρνα σύγχρονή του ποιητική παραγωγή και τα ηχογράφησε προκειμένου να αναμεταδοθούν από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Ηρακλείου Κρήτης σε 20 εκπομπές. Η πολύτιμη αυτή ανθολόγηση εκδίδεται για πρώτη φορά σε μορφή βιβλίου συνοδευμένη από τη συνέντευξη που έδωσε ο Μανόλης Αναγνωστάκης στον Γιώ...
Ξένων αιμάτων τρύγος
Συλλογικό έργο
Γαβριηλίδης (2014)
Η παρούσα Ανθολογία είναι το αποτέλεσμα μιας σκέψης που γεννήθηκε στο μυαλό του ανθολόγου το 2012 προκειμένου να υποστηρίξει εμπράκτως και σε καθημερινή βάση την ποιητική δημιουργία και να εμπλουτίσει την ποιότητα των αναρτήσεων στο νέο μέσο κοινωνικής δικτύωσης που μπήκε ορμητικά στη ζωή μας, το facebook. Έτσι, λοιπόν, κάθε πρωί, ο ανθολόγος, φορώντας το προσωπείο του χαρτοκόπτη, αναρτά ένα ποίημα που καλύπτει την αναγνωστική του απαίτηση και προσδοκία και το συνοδεύει με μία εικόνα εξωφύλλου του βιβλίου από το οποίο προέρχεται, με φωτογραφία του ποιητή ή της ποιήτριας και...
Μπροστά στο ίδιο ποτάμι
Βρεττάκος Νικηφόρος 1912-1991
Ποταμός (2012)
Στα διηγήματα "Μπροστά στο ίδιο ποτάμι" ο Νικηφόρος Βρεττάκος εξιστορεί δραματικές περιπτώσεις παιδιών, θυμάτων πολέμου και κοινωνικών θυμάτων που ο ποιητής γνώρισε από κοντά, ζώντας σε μια διεθνή παιδούπολη επί τρία ολόκληρα χρόνια. Γράφτηκαν το 1972 όταν πλέον ο Ν.Β. ζούσε στο Παλέρμο. Ένα από τα διηγήματα της συλλογής, το "Πήλινο πουλί" επί πολλά χρόνια περιλαμβανόταν στο "Αναγνωστικό της Ε΄ Δημοτικού" στη Γερμανία.
Μνημόσυνο του Αλεξ. Παπαδιαμάντη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1981)
Εκατόν τριάντα χρόνια από την γέννησή του και εβδομήντα από την κοίμησή του, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, περνώντας μέσα από τις θύελλες της ιστορικής ζωής του Νέου Ελληνισμού, φθάνει ως εμάς, αυτό το "σκοτεινό τρυγόνι" της Ελλάδας, κρατώντας στο ράμφος του χλωρό τον καρπό του πνεύματος, που είναι της αθανασίας της τέχνης ο αμάραντος βλαστός. Ορθός, πέρα από την λατρεία και την καταφρόνεση που συναλλάσσουν άκριτα οι Νεοέλληνες, έγινε -για όσους πειστεύουν ότι η δημιουργία αλλά και η λειτουργία της τέχνης εγγράφεται μέσα στην ιστορική αγωνία των λαών- το ακρόπρωρο του Νέου...
Μνημονάριον του Φώτη Κόντογλου
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1985)
Με την απόσταση που τραγικά ανοίγει ο χρόνος όταν η ύπαρξη κρυσταλώνεται με την τελευτή της, ατενίζουμε σήμερα τον Φώτη Κόντογλου - είκοσι χρόνια μετά την κοίμησή του και ενενήντα από την γέννησή του. Τον ατενίζουμε με βαθύ σέβας και πιστή αγάπη να ψηλώνει από χρόνο και χρόνο και μέσα στην δεινή εμπλοκή του Ελληνισμού με την εποχή μας, να κερδίζει η μορφή και το έργο του ακέρια την σημασία τους. Με καθαρότερη σήμερα ματιά και με καρδιά που βρίσκει την δύναμη να τιθασεύει την αγάπη της στον ζυγό της δίκαιης κρίσης, θωρούμε τον Φώτη Κόντογλου να υψώνεται εις κεφαλήν γωνίας τ...
Μνήμη του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου (1912-1991)
Συλλογικό έργο
Δόμος (1993)
Το καλοκαίρι του 1990 ο αγαπητός συνάδελφος Vincenzo Rotolo, σε μια συζήτησή μας για τον κοινό μας φίλο ποιητή Νικηφόρο Βρεττάκο, παρατήρησε πως ήταν πια καιρός να προχωρήσουμε στην έκδοση ενός τιμητικού αφιερώματος με πρωτότυπες εργασίες ειδικών μελετητών για τον ποιητή και το έργο του, στις οποίες θα γινόταν για πρώτη φορά μια πολλαπλή και συνολική θεώρηση της προσφοράς του στα νεοελληνικά γράμματα. Ο τόμος αυτός θα ήταν εορταστήριος και θα επιδιδόταν στον Βρεττάκο όταν θα συμπλήρωνε τα ογδοντάχρονά του (1992). Ανακοινώσαμε την πρόθεσή μας στον ποιητή και κατόπιν απευθυνθ...
Μέρες του 2013
Συλλογικό έργο
Γαβριηλίδης (2012)
Ο τίτλος αυτού του ημερολογίου της Εταιρείας μας είναι "Μέρες του 2013", εμπνευσμένος κατά ένα μέρος από τις γνωστές ημερολογιακές καταγραφές του Γιώργου Σεφέρη, Μέρες, που καλύπτουν το χρονικό διάστημα 1925-1960. Λέω κατά ένα μέρος, γιατί το βασικό συνδετικό στοιχείο που υπάρχει μεταξύ των κειμένων, ποιητικών και πεζών, του δικού μας ημερολογίου, είναι ότι οι συγγραφείς που επιλέξαμε και που με το έργο τους άφησαν ένα σημαντικό ίχνος στην ελληνική λογοτεχνία του 20ου αιώνα, ο καθένας με τον τρόπο του αποδίδουν ή μεταφέρουν κορυφαίες στιγμές έντασης τις οποίες έζησαν προσωπ...
Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη
Βρεττάκος Νικηφόρος 1912-1991
Θεμέλιο (2012)
Η "Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη" αποτελεί το δεύτερο συνθετικό ποιητικό έργο του Νικηφόρου Βρεττάκου που κυκλοφόρησε το 1981. Είχε προηγηθεί ο "Προμηθέας ή το παιχνίδι μιας μέρας" το 1978. Η ανάπλαση του αρχαίου μύθου, όπως σημειώνει ο γνωστός ελληνιστής Vincenzo Rotolo, "αγωνίζεται να επαναφέρει, με αρκετούς υπαινιγμούς στην εποχή μας, τον άνθρωπο στο κέντρο του κόσμου, ενώ στο δεύτερο επιχειρείται μια έξοχη αναπαράσταση σημαντικών εμπειριών της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πνεύματος. Αποτελεί ένα πολυσύνθετο έργο θεατρικής μορφής με πολυπρόσωπη και πολυφωνική...
Κότινος στον Άγγελο Σικελιανό
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1995)
Στον χρόνο που μας έρχεται συμπληρώνονται κιόλας 30 χρόνια από τότε που ο Άγγελος Σικελιανός σφάλισε τα μεγάλα του μάτια κι έφυγε ανηφορίζοντας στα ουράνια, απ' όπου στα 1884 είχε κατέβει στη γη. Για τέτοιους αντρειωμένους του πνεύματος η μνήμη της θανής δεν φέρνει δάκρυα αλλά θάμβος στην ψυχή και στο νου έξαρση και φωτισμό. Με τέτοια αισθήματα και καθώς ο κηλιδωμένος αυτός αιώνας γέρνει προς τη δύση του, στεκόμαστε σ' ένα καταράχι κι αντικρύζουμε πάλι τον Σικελιανό, φορτισμένοι με την πείρα πικρών ημερών και την θανάσιμη αγωνία μιας εποχής που σύντριψε πολλές βεβαιότητε...
Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες...
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2006)
O τόμος αυτός περιέχει ποιήματα των Ρίτσου, Βρεττάκου, Ελύτη, Εμπειρίκου, Εγγονόπουλου. Κάθε τόμος περιλαμβάνει: -Εργοβιογραφικό σημείωμα κάθε ποιητή -Επιλεγμένα αντιπροσωπευτικά ποιήματα, τα περισσότερα από τα οποία ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία των Kειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Γυμνασίου και του Λυκείου -Σύντομη ερμηνευτική παρουσίαση κάθε ποιήματος.
Θησαυρός 10.000 γνωμικών και αποφθεγμάτων
Διαγόρας Mandeson Άτλας
10.000 Γνωμικά και Αποφθέγματα από τους Αρχαίους Ελληνες μέχρι τους σύγχρονους στοχαστές.
Η ποιητική στην ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου
Ανωμερίτης Γιώργος
Ιστορικό Αρχείο Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (2013)
Περιέχονται οι ενότητες: - Πρόλογος - Η ποιητική στην ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου - Ανθολόγιο - Συνοπτικός θεματικός οδηγός
Η νεοελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2010)
Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...
Η κριτική παρουσία του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1992)
Οι στάχτες του χρόνου οι άσπλαχνες δεν είναι δίκαιο να σκεπάσουν το άξιο όνομα του Πέτρου Σ. Σπανδωνίδη (1890-1964). Γιατί το όνομα αυτό το έφερε μια εξέχουσα προσωπικότητα των Νεοελληνικών Γραμμάτων και το υποστηρίζει από την απειλή του καιρού ένα έργο ευρύ, υψηλό και μαζί βαθύ, γνώσης, ευαισθησίας, στοχαστικότητας και κριτικής δεινότητας εντελώς πρώτης γραμμής. Αυτές τις στάχτες παραμερίζουμε σήμερα, τριάντα σχεδόν χρόνια από την κοίμηση του, υψώνοντας στο φως το όνομά του με ποικίλα κριτικά μελετήματα και κείμενα δικά του ανθολογημένα, επιδιώκοντας να ξαναθυμίσουμε στου...
Η κριτική για τον Πέτρο Χάρη
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2009)
Όσο κι αν ψάξει κανείς είναι μάλλον αδύνατον ν' ανακαλύψει πότε δημοσιεύεται για πρώτη φορά κείμενο του Πέτρου Χάρη. Και αν, επιπλέον, το κείμενο αυτό είναι σχόλιο, μελέτημα, κριτική, δοκίμιο ή διήγημα. Αν υπάρχει ακόμα έστω κι ένα κείμενό του δημοσιευμένο με το πραγματικό του όνομα που ήταν Γιάννης Μαρμαριάδης. [...] Όπως γίνεται αντιληπτό και από την μακριά σειρά των κριτικών κειμένων που ακολουθούν, για τα βιβλία του Πέτρου Χάρη, ο ίδιος παρά το αίσθημα νοικοκυρωσύνης και τάξεως που απέπνεε, υπήρξε ένας δημιουργός συχνά απρόβλεπτος στον νεωτερισμό και την ριζοσπαστικότη...
Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2008)
Το βιβλίο "Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα: Μια συγχρονική ανθολογία" περιλαμβάνει ποιητικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια του 20ού αιώνα, με στόχο να προσφερθεί στον αναγνώστη ένα γενικό πανόραμα της ελληνικής ποίησης αυτής της εποχής σε μια επίτομη και χρηστική έκδοση. Η ανθολογία λοιπόν οργανώθηκε με τέτοια τρόπο ώστε να δώσει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την εξέλιξη και τις διάφορες τάσεις της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα μέσα από τη συγχρονική παρουσίαση των ανθολογημένων κειμένων. Με γνώμονα αυτόν το στόχο, τα ποιήματα κατατάχθηκαν κατά...
Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2008)
Το βιβλίο "Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα: Μια συγχρονική ανθολογία" περιλαμβάνει ποιητικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια του 20ού αιώνα, με στόχο να προσφερθεί στον αναγνώστη ένα γενικό πανόραμα της ελληνικής ποίησης αυτής της εποχής σε μια επίτομη και χρηστική έκδοση. Η ανθολογία λοιπόν οργανώθηκε με τέτοια τρόπο ώστε να δώσει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την εξέλιξη και τις διάφορες τάσεις της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα μέσα από τη συγχρονική παρουσίαση των ανθολογημένων κειμένων. Με γνώμονα αυτόν το στόχο, τα ποιήματα κατατάχθηκαν κατά...
Η εκλογή μου
Βρεττάκος Νικηφόρος 1912-1991
Ποταμός (2008)
[...] Δεκαεφτά χρόνια μετά την ολοκλήρωση της έκδοσης των τρίτομων ποιητικών απάντων του Νικηφόρου Βρεττάκου ("Τα ποιήματα", 1991, εκδόσεις Τρία Φύλλα), που κυκλοφόρησαν με δική του επίβλεψη και φροντίδα, οι εκδόσεις Ποταμός, σε συνεργασία με το Αρχείο του ποιητή που ανήκει στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Σπάρτης, αποφάσισαν να παρουσιάσουν μια εκλογή από το έργο του. Το πρόβλημα της ανθολόγησης το έλυσε ο ίδιος ο ποιητής. Κατά την ταξινόμηση του ανέκδοτου αρχειακού υλικού, που επιμελείται για λογαριασμό του Αρχείου ο φιλόλογος Κώστας Τζανετάκος, βρέθηκε ένας φάκελος με τον τίτλο "Ε...
Επιστροφή στον Κωστή Παλαμά
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1983)
Κανένας άλλος ποιητής μέσα στον χώρο του Νεοελληνικού Πολιτισμού δεν υψώθηκε ως συμπέρασμα Ιστορίας, Ζωής, Ποίησης και Πείρας· μόνον ο Κωστής Παλαμάς. Στην υψηλή του μορφή και στο ευρύτατο έργο του, συναίρεσε με τρόπο δημιουργικό όλα όσα οι Έλληνες εβίωσαν κι έπαθαν πάνω στη γη πλάθοντας Ιστορία κι Ομορφιά. Για τούτο δίκαια του αναγνωρίστηκε η δάφνη του εθνικού Ποιητή. Στην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Παλαμάς είδε να φυτρώνει ορμητικά η Νέα Ποίηση κι άκουσε τον ήχο της αξίνας που γκρέμιζε τα παλιά. Εκείνος δεν ήταν γκρεμιστής αλλά χτίστης. Δεν είχε έρθει ως άρνηση...
Εξομολόγηση στον αναγνώστη
Βρεττάκος Νικηφόρος 1912-1991
Ποταμός (2012)
1912-2012 - 100 χρόνια από τη γέννηση του Νικηφόρου Βρεττάκου. Οι εκδόσεις "Ποταμός" παρουσιάζουν, σε μια σειρά μικρών βιβλίων με το γενικό τίτλο "Γράμματα", εξομολογητικά κείμενα του ποιητή γραμμένα υπό μορφή επιστολών και προσωπικών σημειώσεων. "Στην ποίηση αυτή, λοιπόν, από σιγά σιγά, και χωρίς να το καταλάβω, έδωσα την ψυχή μου. Και χωρίς να είμαι βέβαιος ότι είμαι ποιητής, ξέρω τώρα πως δεν είμαι τίποτε άλλο". (Νικηφόρος Βρεττάκος, "Εξομολόγηση στον αναγνώστη")