Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[set τριών τόμων] Το 15ο Συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας των Λαϊκών Αφηγήσεων (ISFNR) που οργανώθηκε από το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών συγκέντρωσε στην Αθήνα (21-27 Ιουνίου 2009) πολλούς και εκλεκτούς επιστήμονες από πολλές χώρες. Χαρακτηρίστηκε ως ιδιαιτέρως επιτυχημένο σύμφωνα με τις δηλώσεις των συνέδρων κατά την παραμονή τους στην Αθήνα αλλά και από την επιστημονική κοινότητα με δημοσιεύματα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά (Fabula, Δελτίο της ISFNR) ορισμένα από τα οποία αναπαράγονται με την άδεια των εκδοτών στα Πρακτικά (τόμ. Γ΄,...

Το ανά χείρας βιβλίο "Συμβολισμός και ανθρωπολογία στην Ελλάδα" είναι το τρίτο στη σειρά αυτοτελών εκδόσεων της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας μετά τα "Οι Ρομά στην Ελλάδα" (2002) και "Όψεις της ανθρωπολογικής σκέψης και έρευνας στην Ελλάδα" (2004). Και οι τρεις εκδόσεις διέπονται από το ίδιο σκεπτικό ανθρωπολογικών/εθνολογικών μελετών που στηρίζονται σε εθνογραφικό υλικό προερχόμενο από τον ελλαδικό χώρο και πραγματεύονται σημαντικά κεφάλαια της ανθρωπολογίας, όπως εθνοπολιτισμικές ομάδες, ανθρωπολογική θεωρία και έρευνα, συμβολισμός. Η ιδέα για την πραγματοποίηση της παρ...

Συνήθως, η αναφορά στα γραφεία συνοικεσίων συνοδεύεται από ξάφνιασμα, μειδίαμα και προκατάληψη. Πώς γίνεται ένας τέτοιος θεσμός να επιβιώνει στην εποχή μας που κομπάζει για την απελευθέρωση του ατόμου; Μια πιο προσεκτική ματιά γύρω μας είναι αρκετή για να φανεί πως δεν υπάρχουν απόλυτες αλήθειες. Η εποχή μας γέννησε νέα δεσμά, μεγέθυνε υπερβολικά τον ατομικισμό και εξώθησε στο περιθώριο αρκετούς ανθρώπους, διευρύνοντας σε υπερβολικό βαθμό το αίσθημα της μοναξιάς και της έλλειψης επικοινωνίας. Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να προσφέρει ιστορίες γαργαλιστικές, αλλά να μιλή...

Συνήθως, η αναφορά στα γραφεία συνοικεσίων συνοδεύεται από ξάφνιασμα, μειδίαμα και προκατάληψη. Πώς γίνεται ένας τέτοιος θεσμός να επιβιώνει στην εποχή μας που κομπάζει για την απελευθέρωση του ατόμου; Μια πιο προσεκτική ματιά γύρω μας είναι αρκετή για να φανεί πως δεν υπάρχουν απόλυτες αλήθειες. Η εποχή μας γέννησε νέα δεσμά, μεγέθυνε υπερβολικά τον ατομικισμό και εξώθησε στο περιθώριο αρκετούς ανθρώπους, διευρύνοντας σε υπερβολικό βαθμό το αίσθημα της μοναξιάς και της έλλειψης επικοινωνίας. Σκοπός του βιβλίου δεν είναι να προσφέρει ιστορίες γαργαλιστικές, αλλά να μιλή...

Το παραμύθι ως αντικείμενο μελέτης δεν ενδιαφέρει μόνο τους φιλολόγους και τους λαογράφους. Ιστορικοί, ψυχολόγοι και ψυχαναλυτές, κοινωνιολόγοι και θρησκειολόγοι το ενσωματώνουν στα επιστημινικά τους ενδιαφέροντα, ενώ εικονογράφοι, καρτουνίστες και κινηματογραφιστές εμπνεύστηκαν και θα εμπνέονται διαρκώς από αυτό. Σε αυτό τον τόμο σαράντα εννέα εισηγητές διαφόρων ειδικοτήτων καλύπτουν, ο καθένας από τη σκοπιά του, το ευρύ φάσμα του μύθου και του παραμυθιού και εξετάζουν τη σχέση του με το θέατρο σκιών, το κουκλοθέατρο, το παιδικό θέατρο, αλλά και τα κόμικς.

Στη σύγχρονη Ελλάδα πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να μιλάνε για ξωτικά, γοργόνες, κυνόμορφα πλάσματα και άλλα τερατόμορφα όντα, παρόμοια με εκείνα που απεικονίζονταν στους μεσαιωνικούς χάρτες. Αμφισβητώντας τις κοινότυπες αντιλήψεις για αυτούς τους μοχθηρούς δαίμονες, δηλαδή ότι εναπόκεινται αποκλειστικά και μόνο στη σφαίρα της λαογραφίας και των δεισιδαιμονιών, και ότι διαχωρίζονται εντελώς από το Χριστιανισμό, ο Charles Stewart μελετά τα «πιστεύω» των Ελλήνων σχετικά με τα ξωτικά και τον Ορθόδοξο Διάβολο, προκειμένου να καταδείξει την αλληλεξάρτηση της δογματικής θρησκείας...

Το βιβλίο προτείνει ένα ταξίδι στον λαϊκό πολιτισμό, τη λαογραφία και τις σχέσεις της με άλλους επιστημονικούς κλάδους, παρουσιάζοντας την ιστορική της εξέλιξη τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ο συγγραφέας κινείται σε τέσσερις βασικούς άξονες: - Η αναζήτηση του αρχετυπικού μύθου - ο ρόλος του ως αφήγησης που πιστοποιεί την καταγωγή από ένα απώτατο παρελθόν και η συμβολή του στη συγκρότηση των εθνικών κρατών κατά τον 19ο κυρίως αιώνα. - Από το υπερεθνικό στο εθνικό και αντιστρόφως - η διαδικασία μετάβασης από την οθωμανική αυτοκρατορία στο εθνικό, τουρκικό κρ...

Οι σχέσεις του τουρισμού με τον λαϊκό πολιτισμό και την πρόσληψή του στην Ελλάδα απασχόλησαν την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ήδη από τη δεκαετία του ’70. Ωστόσο, οι πρώτες εκείνες βιβλιογραφικές δοκιμές δεν είχαν την αναμενόμενη συνέχεια, με αποτέλεσμα αφενός μεν το ζήτημα αυτό να αποτελέσει πεδίο έρευνας άλλων, συγγενών της λαογραφίας, κοινωνικών επιστημών, όπως η εθνολογία και η κοινωνική ανθρωπολογία, αφετέρου δε η ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία να μην ακολουθήσει τις ανάλογες εξελίξεις των άλλων διεθνών, ευρωπαϊκών και μη, λαογραφιών που συστηματικά ασχολήθηκαν κ...

Στην μελέτη αυτή ο Ευάγγελος Αυδίκος ταξινομεί και αναλύει τελετουργικά δρώμενα της Ελλάδας υπό το πρίσμα της ιστορικής και κοινωνικής τεκμηρίωσης. Οι τελετουργίες άλλωστε είναι μια σπουδαία μορφή πολιτισμικής συμπεριφοράς. Είναι αυτές που πλαισιώνουν τις κρίσιμες ηλικιακές αλλαγές, τον κύκλο της ζωής, την ανάληψη της εξουσίας, την ορκωμοσία για τα δημόσια αξιώματα και άλλα πολλά. Οι τελετουργίες αναλαμβάνουν πολλαπλούς ρόλους. Χρησιμοποιούνται για την επικύρωση του νέου ρόλου που όλοι και όλες επωμίζονται. Μεταφέρουν το πολιτισμικό κεφάλαιο μιας ομάδας στα νέα μέλη της...

[...] Το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, τα τελευταία χρόνια έχει θέσει μεταξύ των προτεραιοτήτων του την έρευνα και μελέτη του θέματος της ελαιοκαλλιέργειας και του ελαίου στον ελληνικό χώρο. Για τον σκοπό αυτό έχει πραγματοποιήσει ένα μεγάλο συνέδριο με θέμα "Η ελιά και το λάδι από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα", στον χώρο του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών, του οποίου δημοσιεύτηκαν τα πρακτικά (Αθήνα, 2003), και ένα εξίσου μεγάλο συνέδριο στην Πρέβεζα σε συνεργασία με το Ίδρυμα "Ακτία Νικόπολις", του οποίου τα πρακτικά παραδίδει στο ευρύ κοινό με τον ανά χείρας τόμο...

Το βιβλίο αναφέρεται στη Θράκη, στους ανθρώπους και στους πολιτισμούς της. Πέρα από το φορμαλιστικό, συχνά, δίπολο «χριστιανοί-μουσουλμάνοι» υπάρχει μια ποικιλία πολιτισμών που αποκλίνουν και συγκλίνουν μεταξύ τους. Πρόκειται για πολιτισμούς που φέρουν εντός τους τα δάνεια και τις επιμειξίες, αφού οι Θρακιώτες έχουν γνωρίσει πολλούς πολιτισμούς και έχουν συνυπάρξει για πολλούς αιώνες με Τουρκογενείς, Πομάκους, μουσουλμάνους Τσιγγάνους και Βούλγαρους. Στοχεύει στην ανάδειξη του "άλλου", που μπορεί από τη μια μεριά να είναι οι ίδιοι οι Θρακιώτες και από την άλλη όσοι έλαβαν -...

Μια ετερόκλητη ανδρική παρέα συναντιέται κάθε Σάββατο κάπου στο κέντρο της Αθήνας. Μαζεύονται με σκοπό να συζητήσουν και ν' ανταλλάξουν εμπειρίες και ιστορίες, δικές τους ή άλλων. Τι τους οδηγεί σ' αυτές τις ατέρμονες συζητήσεις; Η ανάγκη τους για επικοινωνία μέσα στην πολύβουη και αφιλόξενη πόλη που τους συνθλίβει; Αν και όλα παρουσιάζονται αρμονικά, δεν θα αργήσουν να φανούν οι διαφορές τους και θα οδηγηθούν σε συγκρούσεις ανελέητες και ακραίες, που θα αποκαλύψουν ότι πίσω από τη μάσκα των μοναχικών ανθρώπων δεν κρύβονται παρά άτομα που διψούν για επιβεβαίωση, εξουσία, χρ...

Το παραμύθι είναι το προσφιλέστερο και ίσως το ουσιωδέστερο είδος της ελληνικής προφορικής λαϊκής παράδοσης, το οποίο πρέπει και συνήθως αξιοποιείται στο Δημοτικό Σχολείο και ιδίως στις δύο πρώτες τάξεις του, μέχρι σήμερα. Πάντως η θέση και η παιδαγωγική αξιοποίηση του παραμυθιού, κατά τη σχολική πράξη, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι εξαιρετικά υποβαθμισμένη, σε σχέση με τη μεγάλη παιδαγωγική αξία του. Στον παρόντα τόμο δεκατέσσερις ειδικοί επιστήμονες, λαογράφοι, παιδαγωγοί και ψυχολόγοι, προσεγγίζουν το παραμύθι από την πλευρά της ειδικότητάς τους, ως αφηγηματικό εί...

Η ανακάλυψη της Πόλης από τη λαογραφία και την ανθρωπολογία γίνεται ως αποτέλεσμα των αλλαγών που επήλθαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη μεταπολεμική περίοδο παρατηρήθηκε ένα αυξανόμενο κύμα μετανάστευσης πολιτών από την ύπαιθρο στις πόλεις, ενώ έλαβε χώρα η ανεξαρτητοποίηση πολλών αποικιών, που ανάγκασε πολλούς ανθρωπολόγους να αλλάξουν πεδίο έρευνας. Το ίδιο συνέβη και με τη λαογραφία, που είχε ταυτίσει τον αγροτικό χώρο με το πεδίο έρευνάς της. Και οι δύο επιστήμες, για διαφορετικούς λόγους η καθεμία, είχαν αφήσει την πόλη έξω από τα ερευνητικά τους ενδιαφέροντα. Στο...

Η Μίκα και ο Κοσμάς. Δύο άνθρωποι διαφορετικών εποχών, που προσπαθούν να ριζώσουν στην Αμερική. Ο Κοσμάς διάλεξε να σπουδάσει στην Αμερική στα τέλη του 20ού αιώνα και στη συνέχεια παντρεύτηκε με Αμερικανίδα, εργάζεται ως ερευνητής σε μια επενδυτική εταιρεία. Αναζητεί τα ίχνη της Μίκας, Ελληνίδας από τη Σμύρνη που βρέθηκε στην Αμερική μετά την καταστροφή, πέθανε φτωχή, αλλά οι οικονομικές συγκυρίες την έκαναν πλούσια μετά το θάνατό της. Τους χωρίζει μισός αιώνας, μα, τα όνειρα και οι ελπίδες είναι ίδια. Τους ενώνουν οι μετοχές. Η Μίκα αγόρασε μετοχές με την παρακ...

Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.

Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.

Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.