Σικελιανός Άγγελος 1884-1951
Sikelianós Ángelos
Άγγελος Σικελιανός (1884-1951). Ο Άγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα, γιος του Ιωάννη Σικελιανού και της Χαρίκλειας το γένος Στεφανίση. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε κοντά στον πατέρα του. Στη Λευκάδα ολοκλήρωσε το Δημοτικό σχολείο, το Ελληνικό Σχολείο και το Γυμνάσιο. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας του άρχισε η πρώτη ενασχόλησή του με την ποίηση. Το 1901 έφυγε για την Αθήνα, όπου γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Στην Αθήνα ήρθε σ' επαφή με τη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου όπου δούλεψε ως ηθοποιός. Το 1902 πραγματοποίησε τις πρώτες δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, ανάμεσά τους ο Διόνυσος και τα Παναθήναια, ενώ ένα χρόνο αργότερα συνεργάστηκε με το Νουμά. Το 1904 ξεκίνησε την πορεία του προς μια πιο μεγαλόπνοη ποιητική γραφή μέσα από τις σελίδες του Ακρίτα και ένα χρόνο αργότερα έφυγε για τη Λιβύη, όπου έγραψε τον "Αλαφροΐσκιωτο", που εκδόθηκε το 1909 γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Το 1906 επέστρεψε στη Λευκάδα. Τότε άρχισε η συμβίωσή του με την Εύα Πάλμερ, την οποία είχε γνωρίσει το 1905 στο σπίτι της αδερφής του Πηνελόπης και παντρεύτηκε το 1907 στην Αμερική. Μετά το γάμο το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γνωρίστηκε με τους φιλολογικούς κύκλους. Τον επόμενο χρόνο γεννήθηκε ο γιος τους Γλαύκος. Το 1910 ο Σικελιανός πήρε μέρος στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου και τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε το Δελφικό Ύμνο και έφυγε με τη σύζυγό του για το Παρίσι όπου παρακολούθησαν παράσταση αρχαίου δράματος από το ζεύγος Ντόνκαν. Τον ίδιο χρόνο πέθανε ο πατέρας του. Στις αρχές του 1912 επισκέφτηκε ξανά το Παρίσι. Τον ίδιο χρόνο στρατεύτηκε στους Βαλκανικούς πολέμους. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα το 1913 εξακολούθησε να δημοσιεύει ποιήματα στο Νουμά ως το Νοέμβριο του 1914, οπότε γνωρίστηκε με το Νίκο Καζαντζάκη, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθιά φιλία, και αναχώρησε μαζί του για το Άγιο Όρος και για μια περιήγηση ανά την Ελλάδα. Μαζί με τον Καζαντζάκη τέθηκαν το 1915 με το μέρος του Βενιζέλου κατά τη ρήξη του έλληνα πολιτικού με το Παλάτι. Το 1917 πέθανε η αδερφή του Πηνελόπη. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου επισκέφτηκε την Πραστοβά της Μάνης μαζί με τον Καζαντζάκη και το 1919 την Ολυμπία και την Επίδαυρο. Το 1920 έμεινε με τη σύζυγό του στη Συκιά Κορινθίας και το 1921 έφυγε για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Επέστρεψε στη Συκιά και την ίδια χρονιά στράφηκε προς μια ολοκληρωμένη σύλληψη της Δελφικής Ιδέας, υπό την επίδραση της Μικρασιατικής Εκστρατείας, των επιπτώσεων του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και της έκρηξης της Ρωσικής Επανάστασης. Το καλοκαίρι του 1922 έφυγε για την Αγόριανη, όπου μελέτησε την πρακτική εφαρμογή της Δελφικής Ιδέας και πληροφορήθηκε τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τον επόμενο χρόνο έδωσε είκοσι διαλέξεις στη Νομική Σχολή με θέμα τη έκφραση της ιδέας της παγκόσμιας ειρήνης και αδελφοσύνης ανά τους αιώνες. Το 1924 εγκαταστάθηκε με τη σύζυγό του στους Δελφούς όπου συνέχισαν την προεργασία για την υλοποίηση της Δελφικής Ιδέας. Στους Δελφούς τάφηκε η μητέρα του που πέθανε ένα χρόνο αργότερα. Ο Σικελιανός είχε νωρίτερα προσκαλέσει διανοούμενους από όλο τον κόσμο στο μελλοντικό Διεθνές Κέντρο των Δελφών. Τον Ιούνιο απήγγειλε την Ωδή στο Βαλαωρίτη κατά τη διάρκεια του εορτασμού των εκατό χρόνων από τη γέννηση του ποιητή στη Λευκάδα. Το Μάιο του 1927 εγκαινιάστηκαν οι Δελφικές γιορτές που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και είχαν απήχηση στο εξωτερικό. Δυο χρόνια αργότερα στην Ιόνιο Ανθολογία δημοσιεύτηκε άρθρο που πρότεινε το Σικελιανό για το βραβείο Νόμπελ και η Ακαδημία Αθηνών τίμησε το ζεύγος Σικελιανού για την αναβίωση των Δελφικών Εορτών. Το 1930 πραγματοποιήθηκαν οι δεύτερες Δελφικές Εορτές με την παρουσία πολιτικών παραγόντων και εξίσου μεγάλη επιτυχία με τις πρώτες. Κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων χρόνων ιδρύθηκε η Δελφική Ένωση με κρατική μέριμνα, ο Σικελιανός προσκλήθηκε στο Παρίσι όπου γνωρίστηκε με τον Πωλ Γκονκούρ και τον Πωλ Βαλερύ και επιστρέφοντας στην Ελλάδα εξέδωσε μια εκπαιδευτική διακήρυξη για τη Δελφική Ένωση και το βιβλίο Δελφική Ιδέα· Ένα προανάκρουσμα. Το 1933 πραγματοποιήθηκαν δυο παραστάσεις της τραγωδίας του Σικελιανού Ο Διθύραμβος του Ρόδου σε σκηνοθεσία δική του με τη συνεργασία της Εύας. Τον επόμενο χρόνο έγιναν κάποιες κρατικές προσπάθειες για την ίδρυση του Δελφικού Κέντρου, οι οποίες όμως δεν ολοκληρώθηκαν. Στο Παρίσι ο Λουί Ρουσσέλ πρόβαλε το όνομα του Σικελιανού με μια σειρά άρθρων στο περιοδικό Libre. Το 1936 ο Σικελιανός εξέδωσε με διακήρυξη για την οργάνωση των Δελφικών Εορτών και του Δελφικού πνευματικού κέντρου. Το 1938 γνωρίστηκε με την Άννα Καραμάνη την οποία παντρεύτηκε στην Ελευσίνα το 1940. Τον ίδιο χρόνο έγραψε τη "Σίβυλλα". Με τη δεύτερη γυναίκα του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και ταξίδεψε στην Αίγινα. Το 1943 απήγγειλε το ποίημα "Ηχήστε οι σάλπιγγες" κατά τη διάρκεια της κηδείας του Κωστή Παλαμά. Το 1944 άρχισε να έχει προβλήματα υγείας. Το 1946 προτάθηκε δυο φορές από την Εταιρεία Ελλήνων λογοτεχνών για το βραβείο Νόμπελ, τη δεύτερη από κοινού με τον Καζαντζάκη, και μαζί με τον τελευταίο προσφώνησαν τον Πωλ Ελυάρ στην τιμητική υποδοχή του στην Αθήνα. Το 1947 εκλέχτηκε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και προτάθηκε ξανά - αυτή τη φορά από ομάδα ευρωπαίων συγγραφέων - για το βραβείο Νόμπελ. Το 1950 έπαθε εγκεφαλική συμφόρηση και πέθανε το 1951. Το λογοτεχνικό έργο του Σικελιανού υπηρέτησε τη μεγαλόπνοη κοσμοθεωρία του για το ρόλο του ποιητή ως θιασώτη και ιεραπόστολου μιας θρησκευτικής ιδεολογίας, η οποία ενσωματώνοντας την παράδοση της πορείας του κόσμου μέσα στους αιώνες οραματίζεται την επανασύνδεση του ανθρώπου με τον αρχετυπικό Μύθο της ενιαίας ψυχοσωματικής υπόστασης. Στο θεωρητικό αυτό στοχασμό ο Σικελιανός υπέταξε τα εκφραστικά του μέσα. Υιοθέτησε μια προ- και αντι- λογική έκφραση τόσο στην ποίηση, όσο και στις τραγωδίες του και αφομοίωσε ποικίλες πνευματικές επιδράσεις. Στα κείμενά του συνυπάρχουν στοιχεία που παραπέμπουν στα ρεύματα του ρομαντισμού, του αισθητισμού, του συμβολισμού αλλά και στους αρχαίους έλληνες ορφικούς και προσωκρατικούς φιλοσόφους. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Άγγελου Σικελιανού βλ. Anton John P., «Σικελιανός Άγγελος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 9α΄. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Τετράδια Ευθύνης 11. Αθήνα, 1980. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
3.000 χρόνια ελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Εκδοτική Θεσσαλονίκης (2008)
[...] Στον μικρό αυτό τόμο προσπάθησα να χωρέσω το ευρύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό μέρος της τρισχιλιετούς ελληνικής ποιητικής παραγωγής, στο θέμα του έρωτα. Από τον ομηρικό μονόλογο της Ανδρομάχης, το περίφημο χορικό της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή, τους αρχαίους λυρικούς, τον μονόλογο της Αρετούσας, και τα δημοτικά τραγούδια, μέχρι τους λαϊκούς τραγουδοποιούς, και τους νεότερους και σύγχρονους ποιητές, ξετυλίγονται όλες οι πτυχές του πολυτραγουδισμένου έρωτα: παθιασμένος, ανεκπλήρωτος, ρομαντικός, χυδαίος, απροσδόκητος, παιγνιώδης, ανιδιοτελής, αστείος, δολοφονικός, πληρωμέ...
A Greek Quintet
Συλλογικό έργο
Denise Harvey (2000)
During this century the Greek world has produced a wealth of poetry that is as astonishing in its scope as it is in its vigour; and this anthology brings together a selection from the works of the five poets who may be said to take pride οf place in substantiating this achievement. Two of them (George Seferis and Odysseus Elytis) are Nobel Laureates, Cavafy is certainly one of the most ubiquitous poets of our times, the oracular grandeur of Angelos Sikelianos companions him with W. Β. Yeats, while Nikos Gatsos, less known outside Greece, is a fine lyrical poet and song writ...
Greece in Poetry
Συλλογικό έργο
Libro (2003)
To visit Greece according to T.S. Eliot, is "to arrive where we started and know the place for the first time". Poetry written in Greek constitutes the longest uninterrupted literary tradition in the Western world. It is Greek poetry that has given the world the various poetic genres in which Westerners have expressed their emotions and many of their noblest thoughts to the present day. In this book, the reader is invited to discover -or rediscover- Greece through its poetry, and to enter into the world from which have emerged those ideals of democracy, reason, and free...
Selected Poems
Σικελιανός Άγγελος 1884-1951
Denise Harvey (1996)
Angelos Sikelianos (1884-1951) is generally recognized as the most important Greek poet between Cavafy and Seferis. This selection, although first published by Princeton University Press nearly twenty years ago, still remains the only collection of his poetry in English in volume form. Both the English and Greek texts of this present edition have been emended. Included here are works from the full range of the poet's career and in his several voices -those of the lyricist, the narrator, the seer. The volume also offers samples of the poet's varied forms, from sonnets to lon...
Άγγελος Σικελιανός: Τέλος κι αρχήν η μνήμη εδώ δεν έχει
Σικελιανός Άγγελος 1884-1951
Η Καθημερινή (2014)
Για πρώτη φορά, σημαντικό μέρος της ελληνικής ποίησης συγκεντρώνεται και εκδίδεται σε ενιαία συλλογή. Το περιεχόμενο των βιβλίων είναι πρωτότυπο και περιλαμβάνει βιογραφία/εργοβιογραφία του ποιητή στον οποίο θα αναφέρεται, καθώς και πλούσια ανθολογία των ποιημάτων του με έμφαση όχι μόνο στα πιο γνωστά, αλλά και στα πιο ενδεικτικά της εξέλιξής του ως ποιητή. Η σειρά αποτελείται από 14 τόμους και θα παρουσιάζει τη ζωή και το έργο 12 από τους σημαντικότερους ποιητές μας. Η "Καθημερινή", προκειμένου να εξασφαλίσει τα δικαιώματα των πιο πρόσφατων και άρτια επιμελημένων εκδόσε...
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας)
Συλλογικό έργο
Κότινος (2007)
Με τον ανά χείρας τόμο οι εκδόσεις "Κότινος" επιχειρούν το, οπωσδήποτε φιλόδοξο, άνοιγμα ενός ποιητικού κύκλου που ολοκληρωμένος θα περικλείει τις σημαντικότερες και αντιπροσωπευτικότερες εκφάνσεις της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα. Το κλείσιμο του κύκλου θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση άλλων τεσσάρων τόμων, καθένας από τους οποίους θα καλύπτει μια εικοσαετία, φτάνοντας έτσι στο τέλος ενός αιώνα που, κατά γενική ομολογία, υπήρξε το πεδίο κοσμογονικών γεγονότων σε όλους τους τομείς, άρα και σ' αυτόν της λογοτεχνίας και, ειδικότερα, της ποίησης. Κωνσταντίνος Στάικος (...
Γράμματα
Σικελιανός Άγγελος 1884-1951
Ίκαρος (2000)
Στη δίτομη αυτή έκδοση συγκεντρώνονται 645 επιστολές που ο Άγγελος Σικελιανός απέστειλε στη διάρκεια 50 χρόνων (1902-1951) σε φίλους, ομότεχνους, εκδότες και έντυπα. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ονόματα των Κ. Π. Καβάφη, Κ. Παλαμά, Ν. Καζαντζάκη, Ν. Χ. Γκίκα, Ι. Δραγούμη, Α. Μινωτή, Κ.Θ.Δημαρά, Κ. Βάρναλη, Ν. Λαπαθιώτη, Γ. Θεοτοκά, Γ. Κατσίμπαλη, Κ.Τσάτσου, το "Ελεύθερο Βήμα", και η "Νέα Εστία". Τα εν λόγω κείμενα ειδικώς χάρη στο πλήθος και την διαφορετικότητα των αποδεκτών, επομένως και των εξομολογήσεων του ποιητή, αποτελούν μία αυθόρμητη και αδιάψευστη αυτοβιογραφία. Μέσα...
Γράμματα
Σικελιανός Άγγελος 1884-1951
Ίκαρος (2000)
Στη δίτομη αυτή έκδοση συγκεντρώνονται 645 επιστολές που ο Άγγελος Σικελιανός απέστειλε στη διάρκεια 50 χρόνων (1902-1951) σε φίλους, ομότεχνους, εκδότες και έντυπα. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ονόματα των Κ. Π. Καβάφη, Κ. Παλαμά, Ν. Καζαντζάκη, Ν. Χ. Γκίκα, Ι. Δραγούμη, Α. Μινωτή, Κ.Θ.Δημαρά, Κ. Βάρναλη, Ν. Λαπαθιώτη, Γ. Θεοτοκά, Γ. Κατσίμπαλη, Κ.Τσάτσου, το "Ελεύθερο Βήμα", και η "Νέα Εστία". Τα εν λόγω κείμενα ειδικώς χάρη στο πλήθος και την διαφορετικότητα των αποδεκτών, επομένως και των εξομολογήσεων του ποιητή, αποτελούν μία αυθόρμητη και αδιάψευστη αυτοβιογραφία. Μέσα...
Γράμματα στην Εύα Πάλμερ Σικελιανού
Σικελιανός Άγγελος 1884-1951
Ίκαρος (2008)
Με τα "Γράμματα στην Εύα Πάλμερ Σικελιανού", έκδοση συγκροτημένη από 114 επιστολικά κείμενα που απέστειλε ο Άγγελος Σικελιανός στην πρώτη του σύζυγο, συνεχίζεται η συγκέντρωση της επιστολογραφίας του. Έχουν ήδη προηγηθεί, το 1980, τα "Γράμματα στην Άννα" (έκδοση που περιλαμβάνει 128 σχετικά κείμενα σταλμένα κατά τη χρονική περίοδο 1938-1947 στη δεύτερη σύζυγό του) και, το 2000, η δίτομη έκδοση "Γράμματα", τόμος Α΄ (1902-1930), τόμος Β΄ (1931-1951), όπου συγκεντρώθηκαν 645 γράμματα που ο ποιητής είχε απευθύνει σε πολυάριθμους φίλους, συνεργάτες, εκδότες, και σε διάφορα έντυπ...
Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2008)
Το βιβλίο "Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα: Μια συγχρονική ανθολογία" περιλαμβάνει ποιητικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια του 20ού αιώνα, με στόχο να προσφερθεί στον αναγνώστη ένα γενικό πανόραμα της ελληνικής ποίησης αυτής της εποχής σε μια επίτομη και χρηστική έκδοση. Η ανθολογία λοιπόν οργανώθηκε με τέτοια τρόπο ώστε να δώσει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την εξέλιξη και τις διάφορες τάσεις της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα μέσα από τη συγχρονική παρουσίαση των ανθολογημένων κειμένων. Με γνώμονα αυτόν το στόχο, τα ποιήματα κατατάχθηκαν κατά...
Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2008)
Το βιβλίο "Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα: Μια συγχρονική ανθολογία" περιλαμβάνει ποιητικά κείμενα που δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια του 20ού αιώνα, με στόχο να προσφερθεί στον αναγνώστη ένα γενικό πανόραμα της ελληνικής ποίησης αυτής της εποχής σε μια επίτομη και χρηστική έκδοση. Η ανθολογία λοιπόν οργανώθηκε με τέτοια τρόπο ώστε να δώσει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την εξέλιξη και τις διάφορες τάσεις της ελληνικής ποίησης του 20ού αιώνα μέσα από τη συγχρονική παρουσίαση των ανθολογημένων κειμένων. Με γνώμονα αυτόν το στόχο, τα ποιήματα κατατάχθηκαν κατά...
Η κριτική για τον Πέτρο Χάρη
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη (2009)
Όσο κι αν ψάξει κανείς είναι μάλλον αδύνατον ν' ανακαλύψει πότε δημοσιεύεται για πρώτη φορά κείμενο του Πέτρου Χάρη. Και αν, επιπλέον, το κείμενο αυτό είναι σχόλιο, μελέτημα, κριτική, δοκίμιο ή διήγημα. Αν υπάρχει ακόμα έστω κι ένα κείμενό του δημοσιευμένο με το πραγματικό του όνομα που ήταν Γιάννης Μαρμαριάδης. [...] Όπως γίνεται αντιληπτό και από την μακριά σειρά των κριτικών κειμένων που ακολουθούν, για τα βιβλία του Πέτρου Χάρη, ο ίδιος παρά το αίσθημα νοικοκυρωσύνης και τάξεως που απέπνεε, υπήρξε ένας δημιουργός συχνά απρόβλεπτος στον νεωτερισμό και την ριζοσπαστικότη...