Ζήρας Αλέξης 1945-
Zíras Aléxis
Ο Αλέξης Ζήρας γεννήθηκε το 1945 στην Αθήνα. Είναι κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος και μεταφραστής. Στο παρελθόν εργάστηκε ως στέλεχος εμπορικών επιχειρήσεων (1969-1974), υπεύθυνος εκδοτικού προγράμματος στις εκδόσεις "Πλέθρον" (1978-1988), σύμβουλος ραδιοφωνικών προγραμμάτων στην ΕΡΑ και ΕΤ (1982-1993), αρθρογράφος και λογοτεχνικός κριτικός στις εφημερίδες "Θεσσαλονίκη", "Η Αυγή", "Η Καθημερινή", "Ελευθεροτυπία". Σήμερα είναι επιφυλλιδογράφος στη μηνιαία επιθεώρηση "Διαβάζω". Διετέλεσε υπεύθυνος σύνταξης του "Λεξικού Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" των εκδόσεων Πατάκη, συντάκτης του "Βιογραφικού Λεξικού" της Εκδοτικής Αθηνών και της "Εγκυκλοπαίδειας Πάπυρος-Λαρούς-Μπριττάνικα", καθώς επίσης και μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών "Σχεδία", "Γράμματα και Τέχνες", "Τομές", "Ρεύματα", "Σημείο" της Λευκωσίας. Από το 2002 έως το 2011 διηύθυνε, μαζί με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου, την τριμηνιαία επιθεώρηση κριτικής "Κ". Άρθρα, κριτικά κείμενα και μεταφράσεις του έχουν επίσης δημοσιευτεί στα περιοδικά: "Η Λέξη", "Το Δέντρο", "Νέα Εστία", "Νέο Επίπεδο", "Θέματα Λογοτεχνίας", "Μπιλιέτο", "Το Τραμ", "Εντευκτήριο", "Νέα Πορεία", "Πόρφυρας", "Γραφή", "Υπόστεγο", "Ελίτροχος", "Η Ακτή" , "Η Άμαξα", "Νέα Εποχή", "Σημείο", "Μικροφιλολογικά", "Ύλαντρον" Κύπρου. Το 2009 και το 2011 εξελέγη, διαδοχικά, πρόεδρος του ΔΣ της Εταιρείας Συγγραφέων. Έργα του είναι: Ποίηση - "Αναζητώντας..." (ιδιωτ. εκδοση), Χαλκίδα, 1966 - "Ο ύπνος των ερωτιδέων", Τραμ, Θεσσαλονίκη, 1976· Πλέθρον, Αθήνα, 1984 Κριτικές μελέτες, δοκίμια - "Ανατομία εποχής - Πέντε δοκίμια κοινωνικού προβληματισμού", (ιδιωτ. έκδοση), Αθήνα, 1973 - "Θεωρία μορφών (Ζιντ, Κάφκα, Μαλρώ, Χεμινγκουέη, Καμύ, Σάρτρ)", Πλέθρον, 1978· 1992 - "Γενεαλογικά. Για την ποίηση και τους ποιητές του '70", Ρόπτρον, Αθήνα 1989 - "Η πεζογραφία του Περικλή Σφυρίδη: αυτοβιογραφικός λόγος και μυθοπλασία", Μπιλιέτο, Παιανία, 2000 - "Από το προσωπικό στο οντολογικό. Μεταβολές της ποιητικής όρασης του Τάκη Καρβέλη", Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2002 - "΄Ενας γραικός στα ξένα: αναγνώσεις άλλων λογοτεχνιών", Γαβριηλίδης, Αθήνα 2003 Ανάτυπα - Προσεγγίσεις στη νεώτερη ποίηση 1965-1980, Γραφή, Αθήνα, 1980 - "Les Metamorphoses de la prose grecque d' apres guerre. Introduction a l' "Arrets sur l' image", Editions Hatier, Paris 1989 - "Ορισμοί και συσχετίσεις στη νεώτερη ποίηση, 1980-1990", Χαλάνδρι, 1992 - "Η κυπριακή ποίηση.Θεματικές, γλωσσικές,υφολογικές διαστρωματώσεις της", Σημείο, Λευκωσία, 1997 - "Από τη γλώσσα της οργής στην τραυματική γλώσσα: ποιητές και ποιητικές μετά το 1970", ΄Ομβρος, Αθήνα 2001 Πεζό - "Η συνάντηση Λέον Τρότσκι-Αντρέ Μαλρώ: ένα χρονικό", Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003 Μεταφράσεις: - Α. Μαλρώ, "Οι κατακτητές", Πλέθρον, Αθήνα 1979· 1999 - Ντ. Χ. Λώρενς, "Ο ήλιος κι άλλα διηγήματα", Νεφέλη, Αθήνα, 1981 - Α. Αρτώ, "Ο καλόγερος", Αιγόκερως, Αθήνα, 1981 - Π. Βερλαίν, "Οι καταραμένοι ποιητές", Αιγόκερως, Αθήνα 1982 - Σ. Μαλλαρμέ, "Ποίηση και μουσική", Πλέθρον, Αθήνα 1983 - Ρ. Μπάρτζιν, "Συνομιλίες με τον Χ. Λ. Μπόρχες", Ηριδανός, Αθήνα, 1985 - Γκυ ντε Μωπασσάν, "8 ερωτικές ιστορίες", Αιγόκερως, Αθήνα 1988 - Α. Μαλρώ, "Σχεδίασμα μιας ψυχολογίας του κινηματογράφου", Ρόπτρον, Αθήνα, 1989 - Λ. Λόβενταλ, "Για μια κριτική θεωρία της λογοτεχνίας", Ρόπτρον, Αθήνα, 1990 - Γκυ ντε Μωπασσάν, "Ο λύκος κι άλλα διηγήματα", Ρόπτρον, 1990 - Μπλαιζ Σαντράρ, "Ο χρυσός", Καστανιώτης, Αθήνα, 1998 - "Η τέχνη της γραφής στον 20ό αιώνα" (συνεντεύξεις ξένων λογοτεχνών), Καστανιώτης, Αθήνα 2000
Η κριτική για τα βιβλία του Τηλέμαχου Αλαβέρα
Συλλογικό έργο
Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (2007)
[...] Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται κριτικές που δημοσιεύτηκαν μέχρι τώρα για τα εκδοθέντα βιβλία. Κρίθηκε προσφορότερη η παράθεσή τους κατά βιβλίο σε χρονική αλληλουχία και τα συνολικότερα κριτικά αντικρίσματα να συμπληρώνουν την εικόνα, από τη σελίδα 283 και μετά. Η παράθεση των κριτικών με αλφαβητική σειρά κατά συγγραφέα σημειώνεται και στη δεύτερη σελίδα κάθε ψευδότιτλου ως πίνακας περιεχομένων. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα)
Η ελληνική λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Εκδοτική Αθηνών (2005)
"Η ελληνική λογοτεχνία" περιλαμβάνει ολόκληρη τη λογοτεχνική παραγωγή στις διάφορες διαδοχικές μορφές της ελληνικής γλώσσας από τον Όμηρο έως τις μέρες μας. Διαθέτει την πιο μακραίωνη παράδοση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές λογοτεχνίες και είναι μία από τις παλαιότερες της γης. Στον τόμο αυτόν παρουσιάζονται όλες οι μορφές της ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής μέσα από κείμενα γραμμένα από τους ειδικότερους για κάθε ιστορική περίοδο επιστήμονες και πανεπιστημιακούς δασκάλους. Τα κείμενα είναι εξολοκλήρου πρωτότυπα και εκδόθηκαν για πρώτη φορά ως μέρος του γενικότερου τόμου "Παγκόσμ...
Η διάρκεια του υπερρεαλισμού
Καραβίας Πάνος
Γαβριηλίδης (2006)
Η προσέγγιση του υπερρεαλισμού από τον Πάνο Καραβία, έναν από τους πιο ενδιαφέροντες δοκιμιογράφους της γενιάς του '30, αντικατοπτρίζει το έγκαιρο ενδιαφέρον που είχε η ελληνική διανόηση, για το λογοτεχνικό και εικαστικό αυτό κίνημα. Στα τέσσερα δοκίμιά του, αφιερωμένα σε κρίσιμα σημεία της υπερρεαλιστικής ποιητικής, ο Καραβίας αναλύει το ιδεολογικό υπόβαθρο, την πολιτική δυναμική, όπως και τη στενή σχέση του κινήματος με την ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόυντ. (Α. Ζ.)
Ζωή με παραφορά...
Πολυδούρη Μαρία 1902-1930
Γαβριηλίδης (2005)
Είναι αλήθεια ότι ο μύθος που κάλυψε την Μαρία Πολυδούρη, ως γυναίκα κυριαρχημένη από τα πάθη της, έριξε επί πολλά χρόνια τη σκιά του στην αξία του ποιητικού και του άλλου έργου της. Σήμερα είναι ίσως μάταιο -και μάλλον άστοχο- να προσπαθήσει κανείς να ξεχωρίσει τη διαρκώς οξυμμένη συναισθηματική της κατάσταση, αυτή την απελπισμένη βουλιμία της να ζήσει τα πάντα με απόλυτο τρόπο, από τη στιχουργική της τέχνη. Το "Ημερολόγιό της" όμως, ως εσωτερική αφήγηση που είναι, ως είδος που εκφράζει πιο άμεσα τον στοχασμό της, δίνει τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε κοντά στην ευαισθησία τη...
Επέτειος
Συλλογικό έργο
Μικρή Άρκτος (2010)
Το βιβλίο αυτό, που αποτελείται από κείμενα που γράφτηκαν τα δύο τελευταία χρόνια, θέλει να τιμήσει, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, τα ογδοντάχρονα του Δ. Ν. Μαρωνίτη, που συμπληρώθηκαν το 2009. Τα κείμενα των είκοσι δύο συγγραφέων αναφέρονται κυρίως στην κριτική εργασία του Μαρωνίτη πάνω σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Το πρώτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από κείμενα αδημοσίευτα, που γράφτηκαν, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση ή επανέκδοση μιας σειράς βιβλίων του Μαρωνίτη, και εκφωνήθηκαν, σχεδόν όλα, σε εκδηλώσεις προς τιμήν του Δ. Ν. Μαρωνίτη ή παρουσίαση...
Ελληνική πολιτισμική ταυτότητα και ευρωπαϊκή ενοποίηση
Φωκάς Νίκος 1927-
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1993)
Εισαγωγή στην ποίηση του Ελύτη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2009)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί επιλογή των σημαντικότερων, κατά τη γνώμη του επιμελητή του, κριτικών κειμένων που γράφτηκαν για το έργο του Οδυσσέα Ελύτη από την πρώτη εμφάνισή του έως σήμερα. Μέσα από την ανάγνωση αυτών των κειμένων ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει καλύτερα την εξέλιξη ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές του αιώνα μας και συγχρόνως να μελετήσει την πορεία της πρόσληψης του έργου του από τους Έλληνες κριτικούς. Η εκτενής εισαγωγική μελέτη του Μάριο Βίττι, που περιγράφει και σχολιάζει αυτή την πορεία, μπορεί να διαβαστεί και ως υποκεφάλαι...
Δοκίμια κριτικής
Νικολαρεΐζης Δημήτριος 1908-1981
Γαβριηλίδης
Δοκίμια Κριτικής τιτλοφορεί το βιβλίο του ο Δ. Νικολαρεΐζης. Συγκεντρώνει σ' αυτό όλη τη δημοσιευμένη, μέχρι της στιγμής, εργασία, του: δοκίμια, μελέτες, άρθρα. Δεκατέσσερα κείμενα περιλαμβάνει ο τόμος με ποικίλα θέματα, που έχουνε όμως για επίκεντρό τους, στη μεγάλη πλειοψηφία, την ελληνική πνευματική ζωή. Κυριαρχούν, ίσως όχι τόσο σε αριθμό όσο σε βαρύτητα όσα αναφέρονται στην ποίηση. Είναι, μας το εξομολογείται και ο ίδιος, το πάθος του κριτικού (...) Στην κριτική αφιερώνει, επίσης, δυο ευρύτερα μελετήματα (...) τα οποία μας επιτρέπουν να επισημάνουμε την ευρύτητα της σκ...
Δέκα γραφές για τον Διονύση Σέρρα και την ποίησή του
Συλλογικό έργο
Ραπόρτο (2006)
Ο Διονύσης Σέρρας αποτελεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λογοτεχνική φυσιογνωμία με πολύτιμη και πολύμορφη προσφορά στα νεοελληνικά γράμματα. Η μεγάλη κατάθεσή του με τη σημαντικότερη επανέκδοση των "Επτανησιακών Φύλλων", τα οποία υπό τη διεύθυνσή του έκλεισαν μια δεκαετία το 2005, δεν επιδέχεται της ελάχιστης αμφισβήτησης , αλλά αντιθέτως χρήζει επαίνου και αισθημάτων θαυμασμού για το ογκώδες του έργου -25 τεύχη, τα περισσότερα πολυσέλιδα-, και την ποιότητα του περιεχομένου. Ο Σέρρας εκτός από μελετητής, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ανθολόγος, βιβλιογράφος κατ' εξοχήν είν...
Για τον Σαχτούρη
Συλλογικό έργο
Αιγαίον (1998)
[...] Στο ανθολόγιο της παρούσας έκδοσης περιλαμβάνονται κείμενα κριτικής, αποσπάσματα βιβλιοκρισιών και μέρη συνθετικών εργασιών, με θέμα το σύνολο σχεδόν της ποιητικής παραγωγής του Σαχτούρη. Στόχος της ανθολόγησης ήταν να εκφραστεί η πολυφωνία της κριτικής πρόσληψης και να συμπεριληφθούν όσα κείμενα θίγουν ή θέτουν θεωρητικά προβλήματα γύρω από το σαχτουρικό έργο. Όσον αφορά τις βιβλιοκρισίες έγινε προσπάθεια να περιληφθούν κρίσεις για τις περισσότερες ποιητικές συλλογές, με σκοπό την, κατά το δυνατόν, πληρέστερη ιστορική παρουσίασή τους. Ωστόσο η τακτική αυτή δεν τηρήθη...
Για τον Ηλία Λάγιο
Συλλογικό έργο
Ερατώ (2005)
Δύο ποιήματα, τρεις βιβλιοκριτικές και τρία δοκίμια αποτελούν τη συμμετοχή του ίδιου του Ηλία Λάγιου στον τόμο αυτό. Όλα κείμενα της ωριμότητάς του, πολυσχιδή και πολυσήμαντα, αποτυπώνουν ευκρινώς το ίχνος του πνευματικού ανθρώπου, δίνουν ένα ισχυρό δείγμα του ποιητικού λόγου και ένα ευκρινές στίγμα της δημόσιας παρουσίας του, του δημόσιου λόγου του. Τα υπόλοιπα κείμενα αναφέρονται στο έργο του, είναι γραμμένα από κριτικούς και ομοτέχνους του, και ως σύνολο αποτελούν το κύριο σώμα της κριτικογραφίας που αφορά την ποίησή του. Η έκδοση αυτή έχει τον χαρακτήρα της τελευταία...