Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με τον τόμο αυτό ολοκληρώνεται το ποιητικό πανόραμα ενός ολόκληρου αιώνα. Διακρίνει κανείς σ’ αυτόν την εξέλιξη και την κατάληξη των επιτευγμάτων των προηγούμενων ποιητικών γενιών, διακρίνει όμως και το καινούργιο στοιχείο, τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, που καλλιεργείται, ωριμάζει και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέα επιτεύγματα, κάτι που ήδη έχει επισημανθεί από όσους παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα ποιητικά δρώμενα της πρώτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε. Ξεχωρίζει φωνές ποιητών της γενιάς του ’70 (του Μαρκόπουλου, του Βαρβέρη, του Κοντού, του Λιοντάκη,...

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης ανήκει στους κλασικούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Μοναδικό επίτευγμα για έλληνα ποιητή της παλαιάς, μεταιχμιακής διασποράς, εκείνης που γνώρισε μεγάλη ακμή από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα, και μετά κατέρρευσε, για να την διαδεχθεί η μετεμφυλιακή μετανάστευση. Για τον "κλασικό" Καβάφη αποφάσισε ανέκκλητα η Ιστορία. Ο Καβάφης όμως δεν είναι μόνο κλασικός, είναι και μοντέρνος. Για την ακρίβεια, ένας κλασικός του μοντερνισμού. Υπήρξε καινοτόμος, καθιερώνοντας τη δική του αποκλειστική ταυτότητα. Στην ποιητική αναζήτησε και κατέκτησε έναν ιδιογ...

"Όσο για μένα εγώ αξιώθηκα να δω τα πράγματα να σπαρταρούν πιασμένα στο αγκίστρι του ονόματός τους." Με ένα "εναρκτήριο τέλος" ξεκινά η νέα συλλογή του Κ.Γ. Παπαγεωργίου. Με την αποδοχή του κύκλου, που ξεκινά από έναν ουρανό χωμάτινο για να καταλήξει στο τέλος στα κομμένα μαλλιά στο παιδικό κουρείο, στην παιδιάστικη άρνηση του κύκλου. Σ' αυτόν τον κύκλο, που αγκαλιάζει όλους τους άλλους που σχεδιάζουν πενήντα κοντά χρόνια τώρα τα ποιήματά του, περιέχεται ο κόσμος: οργανική κι ανόργανη ύλη που μεταμορφώνεται διαρκώς, δρόμοι και υπαινικτική συνύπαρξη, Ιστορία και ψίθυροι,...

Ό,τι κυρίως επιχειρείται σ' αυτό το βιβλίο είναι η επισήμανση των υποκειμενικών και των αντικειμενικών συνθηκών που συνέβαλλαν στη διαμόρφωση και στην παγίωση της "στάσης ζωής", της υφολογικής ταυτότητας και της "ποιητικής" μιας σημαντικής ποιήτριας όπως η Κική Δημουλά. Η ιχνηλάτηση της συναρπαστικής, επίπονης και κάθε άλλο παρά ευθύγραμμης υπερ-πεντηκονταετούς πορείας της από την ερεβώδη κόσμο των συναισθημάτων και των διαρκών εσωτερικών και εξωτερικών αντιπαραθέσεων της νεότητας ("Έρεβος", 1956) έως τη νηφάλια - αν και μονίμως εκτεθειμένη στις εξαίσιες επιθέσεις του αιφνί...

Ο τρίτος από τους τέσσερις προγραμματισμένος συνολικά τόμους της "Ανθολογίας της ελληνικής ποίησης" του 20ού αιώνα. Σ' αυτόν τον τόμο, που περιλαμβάνει την κρίσιμη περίοδο 1940-1970 (πόλεμος, γερμανική κατοχή, αντίσταση, εμφύλιος, δικτατορία του '67), ανθολογούνται, κατά σειρά εμφάνισής τους στα γράμματα, με τα χαρακτηριστικότερα ποιήματά τους οι σημαντικότεροι ποιητές-εκπρόσωποι της πρώτης και της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς.

Πού μπορεί να οδηγήσει μια αρρωστημένη φαντασίωση; Ποια είναι τα διαχωριστικά όρια ανάμεσα στην πνευματική ισορροπία και στην παράνοια και πώς αυτά τα όρια μετακινούνται, δημιουργώντας απρόβλεπτες καταστάσεις; Μπορεί το νερό να υποσκάψει και να συμβάλλει στη διασάλευση αυτής της ισορροπίας; Στην προκειμένη περίπτωση αποδεικνύεται ότι μπορεί, αρκεί να βρει το πρόσφορο ψυχικό και πνευματικό έδαφος· τότε, αποκτώντας υπέρογκες διαστάσεις και υπερφυσικές ιδιότητες, οδηγεί τον μοναχικό και ανυπεράσπιστο άνθρωπο -όπως είναι ο ήρωας αυτής της ιστορίας- σε ανεξέλεγκτες καταστάσε...

Στον τόμο ανθολογούνται κείμενα κριτικής για το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου τα οποία καλύπτουν μία περίοδο που ξεπερνά τις οκτώ δεκαετίες, από το 1927 -χρονιά εμφάνισης πρωτολείων του Ρίτσου στο Περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας- μέχρι σήμερα. Η κριτική πρόσληψη του Ρίτσου είναι σύνθετη, όπως σύνθετη ήταν και η ποιητική πορεία του. Σε ορισμένες πτυχές του έργου του, ο Ρίτσος είναι κραυγαλέα πολιτικός και μονότροπος, σε ορισμένες άλλες όμως είναι βαθιά υπαρξιακός, ενίοτε μεταφυσικός και, κατά κανόνα, γόνιμα νεωτερικός, αναχωνεύοντας τεχνοτροπικές εξελίξεις...

Η πρώτη μεσοπολεμική δεκαετία (1920-1930) μπορεί να είναι μάλλον φτωχή σε νέες, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρουσίες στον χώρο της ποίησης, δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί ένα ενδιάμεσο, στη βαριά έως και ζοφερή ατμόσφαιρα του οποίου κυοφορούνται συνθήκες πρόσφορες για την ανάδειξη του "καινούριου". Εγγύηση γι' αυτό αποτελούν οι ποιητές που έκαναν την εμφάνισή τους λίγα χρόνια πριν, ανάμεσα στα 1910 και στα 1920 (Ρώμος Φιλύρας, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Κώστας Ουράνης, Κ.Γ. Καρυωτάκης, Νίκος Χάγερ-Μπουφίδης, Τέλλος Άγρας, Μήτσος Παπανικολάου), και οι οποίοι τώρα διανύουν την περίοδο...

Πρώτα η λύπη, αυτή προηγείται και έπονται οι άλλοι, δίβουλοι, πότε υποκείμενα και πότε αντικείμενά της, οι άνθρωποι που έτσι κι αλλιώς πληθαίνουν μόνο ως σκιές στον κόσμο του Κ. Γ. Παπαγεωργίου. Μια λύπη όμως που δεν κάνει διακρίσεις εμβίων και μη, που ριζώνει στα πράγματα και στις λέξεις, στο μελάνι που δρα και στο χαρτί που σωπαίνει - όπως υπογραμμίζει ο ποιητής σε έναν από τους αφορισμούς του. Στην τελευταία του συλλογή, ο Κ.Γ. Παπαγεωργίου έχει επιτύχει σε ύψιστο βαθμό το στόχο που έθετε από τα πρώτα του ποιήματα, το 1966: να δημιουργήσει έναν ενδιάμεσο κόσμο, ανάμεσα σ...

Όπως έχει επισημανθεί και στους δύο προηγούμενους τόμους, "Τα ποιήματα του 2006" και "Τα ποιήματα του 2007", πρόθεση των συντελεστών του καθιερωμένου, πλέον, ετήσιου εγχειρήματος, των ανθολόγων και του επιμελητή, είναι να προκύψει ένα "σώμα" όσο γίνεται πιο αντιπροσωπευτικό του σημερινού ποιητικού μας γίγνεσθαι. Στο οποίο συμμετέχουν και συμβάλλουν όχι μόνο γνωστοί και καταξιωμένοι ποιητές, αλλά και νέοι, λιγότερο γνωστοί ή και, προσώρας, άγνωστοι, που με τα δημοσιευμένα δείγματα της δουλειάς τους οι ανθολόγοι διέγνωσαν ποιότητα, νέα αντίληψη των πραγμάτων και ευαισθησία....

Το βιβλίο αυτό αποτελεί επιλογή των σημαντικότερων, κατά τη γνώμη του επιμελητή του, κριτικών κειμένων που γράφτηκαν για το έργο του Οδυσσέα Ελύτη από την πρώτη εμφάνισή του έως σήμερα. Μέσα από την ανάγνωση αυτών των κειμένων ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει καλύτερα την εξέλιξη ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές του αιώνα μας και συγχρόνως να μελετήσει την πορεία της πρόσληψης του έργου του από τους Έλληνες κριτικούς. Η εκτενής εισαγωγική μελέτη του Μάριο Βίττι, που περιγράφει και σχολιάζει αυτή την πορεία, μπορεί να διαβαστεί και ως υποκεφάλαι...

Ενώ η Ελλάδα μαστίζεται από μία πρωτοφανή κρίση και οι άνθρωποι αρχίζουν να φοβούνται στ' αλήθεια μήπως κατρακυλήσουν από τον παράδεισο της μικρομεσαίας ευημερίας στην κόλαση της φτώχειας, μια Νέα Μεγάλη Ιδέα σκάει ξαφνικά και διαδίδεται σαν τη σπίθα που βάζει φωτιά στον ξερό κάμπο: για να ξανάρθουν τα λεφτά, οι Έλληνες θα γκρεμίσουν τα σπίτια και τα μαγαζιά τους, τις εκκλησίες και τα γήπεδα, πρώτα στην Αθήνα κι έπειτα σε ολόκληρη τη χώρα, για να τα ξαναχτίσουν από την αρχή - όπως έγινε μετά τον Πόλεμο! Η Νέα Μεγάλη Ιδέα γίνεται προεκλογικό σύνθημα, εμπλέκεται σε ενδοκυ...

Τέλη του 19ου - αρχές 20ού αιώνος, στο Αλμπερομπέλλο της Νότιας Ιταλίας και στην Κέρκυρα. Ιστορικά γεγονότα, γραπτές και άγραφες συνήθειες της εποχής διανθίζουν τη ζωή της Καρλόττας, ερωμένης του φεουδάρχη της περιοχής Λεονάρντο, και του γιού τους Ερνέστο. Βαθιά αισθήματα, εσφαλμένες αποφάσεις, πίκρα, αγάπη και τύψεις. Απρόσμενα παιγνίδια της τύχης, κόντρα στην ακεραιότητα και τη γενναιοδωρία των ηρώων της, δημιουργούν ερωτήματα γύρω από τα οποία υφαίνεται η πλοκή του βιβλίου. Πώς ένας αφελής χαρτοπαίκτης γίνεται, σύμφωνα με προμελετημένο σχέδιο, το πιόνι που κατα...

Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, οι ποιητές παρακολουθούν αποσβολωμένοι όσα τραγικά και παράδοξα συμβαίνουν γύρω τους -και μέσα τους. Μέσα σ' έναν κόσμο βίας, αδιαφορίας, πλεονεξίας και αρπακτικότητας, η φωνή τους πνίγεται στο λαρύγγι τους και, πνιγμένη, αρθρώνει στίχους σκληρούς, μελαγχολικούς, ερωτικούς, σουρεαλιστικούς, πολιτικούς, μεταφυσικούς, ειρωνικούς, σαρκαστικούς και προφητικούς. Με μύθους, μεταφορές και συμβολισμούς, οι ποιητές σήμερα, όπως έκαναν πάντα άλλωστε, μιλούν για έναν αλλόκοτο κόσμο σε μιαν αμφίδρομη σχέση όπου ο ένας εμπεριέχει τον άλλον -ο κόσμος το...

Ναι, συμβαίνει κάποτε μια έξοχη στιγμή δύναμης, είπε η κυρία των τριαντάφυλλων.... Λέγομαι Ρανού Νηρίτη ή Νηρού. Κανονικά θα έπρεπε να με λένε Ουρανία, όπως τη γιαγιά μου τη Ράνω. Τώρα γιατί το κάνανε Ρανού (πράγμα που με αναγκάζει να διορθώνω κάθε λίγο κάποιον: "Όχι, όχι Ραλλού! Ρανού σας είπα") δεν έχω ιδέα. Οι καλλιτέχνες έχουν μανία με τα ονόματα και στην οικογένειά μου υπάρχουν πολλοί λοξάτοι. Για να σας προλάβω σας λέω πως φυσικά έχετε δίκιο! Το παραδέχομαι πως "έχω κι εγώ τη λόξα μου και μάλιστα σε γενναία δόση". Φταίει όμως κι η δίψα. Η δίψα σε γεμίζει αλλόκοτες...

"Ποιοι ήταν οι λόγοι που ώθησαν τον Κ.Γ. Καρυωτάκη, τον τελευταίο χρόνο της ζωής του, στην πεζογραφία; [...] Τι ήταν αυτό που τον έκανε να υπερβεί το φράγμα του στίχου και να αναζητήσει άλλα, πιο ευρύχωρα πεδία, στα οποία πίστεψε, προς στιγμή, ότι θα είχε μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων; [...] Τα γραμμένα τον τελευταίο χρόνο της ζωής του ποιητή (1927-1928) εννέα πεζά προαναγγέλλουν ένα τέλος. Στοιχειοθετούν το σκληρό κέλυφος μιας σιωπής που, προσώρας, είναι διάχυτη, σαν αίσθηση απειλής, με ευδιάκριτη την τάση να συρρικνωθεί και να συγκεκριμενοποιηθεί. Αποτελούν τους "πικ...

"Ποιοι ήταν οι λόγοι που ώθησαν τον Κ.Γ. Καρυωτάκη, τον τελευταίο χρόνο της ζωής του, στην πεζογραφία; [...] Τι ήταν αυτό που τον έκανε να υπερβεί το φράγμα του στίχου και να αναζητήσει άλλα, πιο ευρύχωρα πεδία, στα οποία πίστεψε, προς στιγμή, ότι θα είχε μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων; [...] Τα γραμμένα τον τελευταίο χρόνο της ζωής του ποιητή (1927-1928) εννέα πεζά προαναγγέλλουν ένα τέλος. Στοιχειοθετούν το σκληρό κέλυφος μιας σιωπής που, προσώρας, είναι διάχυτη, σαν αίσθηση απειλής, με ευδιάκριτη την τάση να συρρικνωθεί και να συγκεκριμενοποιηθεί. Αποτελούν τους "πικ...

Αισθανόμασταν καταραμένοι. Έβρεχε τέσσερεις μέρες συνέχεια, ανελέητα, ήμασταν κλεισμένοι μέσα σε ένα συννεφένιο κουτί, δυστυχισμένοι και ανήμποροι. Ακόμα και 'γω που έμεινα σπίτι εκείνες τις μέρες, με κάθε χτύπημα της βροχής την οποία έφερνε άγριος άνεμος στα τζάμια μου, σκιρτούσα, ξέροντας ότι κάποιοι άλλοι χάνουν την ίδια ώρα τα σπίτια τους, τους αγαπημένους τους. Τα πουλιά αγωνιούσαν να ισορροπήσουν στα οριζοντιωμένα δένδρα, όχι βέβαια για να κοιμηθούν (είχαν τέσσερα μερόνυχτα να κοιμηθούν), αλλά για να διατηρήσουν όσο γίνεται πιο σώες τις ετοιμόρροπες φωλιές τους. Χείμα...

Η Έρση συναντούσε τον εραστή της σ' ένα μικρό ξενοδοχείο λίγο έξω από την πόλη. Κι ήταν ένας καλοφτιαγμένος εντυπωσιακός άντρας: αδρά χαρακτηριστικά, γοητευτικό χαμόγελο ψηλός, γεροδεμένος, με βαρύ κορμί και δυνατά χέρια πληθωρικός· δέρμα σκούρο μελαμψό, στρογγυλά κατάμαυρα μάτια ζωηρά και παιχνιδιάρικα. Πολλά κυματιστά μαλλιά, μαύρα, απεριποίητα και μοναδικά. Χαριτωμένος και λογάς. Σαράντα χρονών μα έδειχνε νεώτερος. Γραφίστας, έφταχνε διαφημιστικές ταμπέλες, καλλιτεχνικά γράμματα σε μαγαζιά. Δούλευε με χρώματα και μπογιές. Υπόγραφε ζωγράφος... Τα γλυκόλογα, οι παντοτιν...

Ο τόμος αυτός στοχεύει στην εξέταση ορισμένων πλευρών του πολύπλευρου έργου που έδωσε ο Γρηγόριος Ξενόπουλος και κυρίως εκείνων που δεν έχουν φωτιστεί αρκετά ή καθόλου από την κριτική. Ανάμεσα στις καταθέσεις του τόμου προηγούνται, εύλογα, τα κείμενα των ομοτέχνων: του Ιακώβου Καμπανέλλη, του Γιώργου Μανιώτη και του Γιάννη Χρυσούλη. Ακολουθούν τα μελετήματα για την πεζογραφία, τη δραματουργία, τον κριτικό λόγο και την αλληλογραφία του Ξενόπουλου. [...] Είναι σαφές ότι όσες σελίδες και αν αφιερωθούν στον Ζακυνθινό συγγραφέα θα παραμένουν πάντα κενά στην περιοχή της έρε...