Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με τίτλο "Το ραβδί του οδοιπόρου", οι εκδόσεις Αιώρα μόλις εξέδωσαν μια συλλογή ποιημάτων χαϊκού, συνοδευόμενη από επίμετρο του Sugawara Katsuya, καθηγητή Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Τόκυο. Το ραβδί του οδοιπόρου φιλοξενεί τους στίχους 19 ιαπώνων ποιητών που χρονικά κινούνται από τον 15ο μέχρι τον 20ό αιώνα, δίνοντας έτσι όλη την γκάμα τάσεων και χαρακτηριστικών του είδους. Τα χαϊκού, παραδοσιακή ιαπωνική ποιητική φόρμα, εμφανίστηκαν στα ιαπωνικά γράμματα τον 15ο αιώνα και αποτελούν μέχρι σήμερα ζωντανό κομμάτι της κουλτούρας τους, έγιναν δε ευρύτερα γνω...

Ο Μπασό προσφέρεται για κατά μέτωπον μεταφράσεις. Να συγκατανεύσει το λεκτικό ακριαία και να γίνει λόγος θερμός στα μάτια του αναγνώστη, όχι στον ενδιάμεσο χώρο γλώσσας πηγής και γλώσσας άφιξης. Στον αναγνώστη στοχεύει αυτή η μετάφραση με μεσεύουσα γλώσσα τα ισπανικά αντί της αγγλικής που συνηθίζεται ως μεσογειακής γλώσσας με επιλογές πιο κοντινές στη δική μας ευαισθησία.

"Ο στενός δρόμος προς τα βάθη του βορρά" (Όκου νο Χοσόμιτσι), το τελευταίο και αριστοτεχνικότερο έργο του κορυφαίου Ιάπωνα ποιητή Ματσούο Μπασό (1644-1694), θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της κλασικής ιαπωνικής λογοτεχνίας. Πρόκειται για ταξιδιωτικό ημερολόγιο γραμμένο στο πνεύμα του χαϊκάι, στο οποίο πρόζα και ποίηση συνυφαίνονται αρμονικά σε ενιαίο ποιητικό σύνολο, ανανεώνοντας την παραδοσιακή ταξιδιωτική λογοτεχνία. Θέμα του είναι το μεγάλο, διάρκειας πέντε μηνών, ταξίδι που έκανε ο Μπασό, το τελευταίο από μια σειρά ταξίδια του στην ιαπωνική ενδοχώρα τα ύστερα δέκα...

Την αταραξία διδάσκει ο Βουδισμός· αυτήν αποζητάει ο βουδιστής ασκητής, αυτήν και ο ώριμος τεχνίτης του χάικου και προς την ίδια πάνω κάτω κατεύθυνση: ένδον. Το ηθικό αυτό αίτημα είναι εξαρχής συνυφασμένο με την τέχνη, την τεχνική και την εικονοποιία ακόμη του χάικου· η συνείδηση της ματαιότητας προβάλλεται εδώ ως προϋπόθεση της ατομικής αρετής, και η μικροσκοπική παρατήρηση της αιώνιας φύσης ιχνογραφεί ακόμη πιο εφήμερα τον παρατηρητή: Έτσι θ' ανθίζουν/ κι οι κερασιές στην άλλη/ όχθη της ζωής. Δεν χρειάζεται να πιστεύει κανείς στη μετά θάνατον ζωή για να νιώει την ασκ...

Όμως γιατί λέγονται μυστικοί; Όχι βέβαια γιατί κρύβουν κάτι, αλλά γιατί αυτό που οι ίδιοι είναι δεν διδάσκεται: Δεν μπορείς να περιγράψεις ή να διδάξεις σε κάποιον τη γεύση του κερασιού, πρέπει ο ίδιος να δαγκώσεις το κεράσι. Μυστικό είναι, όχι αυτό που φυλάγεται κρυφό, αλλά το από τη φύση του αμετάδοτο. Ο μυστικός πηγαίνει τόσο μακρυά που φτάνει κάποτε εκεί που ξεκίνησε. Διανύει το χώρο της σύγχισης, των δογμάτων και των θεωριών και φτάνει στο κενό ή, σωστότερα, στον χαοτικό χώρο, που βρίσκεται μετά από το τέλος και πρίν από την αρχή. Το φτάσιμο στον χαοτικό χώρο είναι «έν...

Το Μόνο τα όνειρά μου συνεχίζουν, είναι μια συλλογή από πενήντα εννέα ποιήματα χαϊκού του μεγαλύτερου ποιητή της Ιαπωνίας. Μαζί με μια σύντομη βιογραφία του ποιητή και ένα μικρό, μα πολύ κατατοπιστικό κείμενο, για την ιαπωνική ποίηση, το βιβλιο αυτό αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρουσίαση του έργου του Ματσούο Μπασό.

Αυτά τα λεπτουργήματα της ποιητικής τέχνης, απλά, πολύεδρα και διαυγή, ανοίγουν στον Δυτικό αναγνώστη μια άλλη προοπτική αντίληψη του κόσμου: Πλούσια και απέρριτη, ελεύθερη και πειθαρχημένη, χαρίεσσα και αυστηρή, συμπαντική και εστιασμένη στην αδιόρατη λεπτομέρεια του μικρόκοσμου. Πέννα βουτηγμένη σε απόσταγμα λόγου, αιχμαλωτίζει, μέσα σε ελάχιστες γραμμές, τη μοναδική στιγμή που το ακραίο συναντά το Αιώνιο.

Το χαίκου είναι ένα σύντομο ποίημα 3 στίχων: ο πρώτος στίχος έχει 5 συλλαβές, ο δεύτερος 7 συλλαβές και ο τρίτος 5 συλλαβές. Ολόκληρο δηλαδή το χαϊκού αποτελείται από 17 συλλαβές. Το χαϊκού προήλθε από ένα λίγο μεγαλύτερο ποίημα, την τάνκα, 5 στίχων, 31 συλλαβών διατεταγμένων σε δύο στροφές 5/7/5 και 7/7. Η τάνκα γραφόταν από δύο συνήθως ποιητές σαν παιχνίδι: ο ένας έγραφε τις τρεις πρώτες σειρές και ο άλλος απαντούσε με τις δύο τελευταίες. Η τρίστιχη εκκίνηση ονομαζόταν χόκου. Με τον καιρό, το χόκου αυτονομήθηκε σαν μορφή και πήρε το όνομα χαϊκού. [...] (από την εισαγω...