Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Προσωπικότητα διεθνούς πλέον κύρους ο Giorgio Agamben σ' αυτό το νεανικό του δοκίμιο διατρέχει μετά λόγου γνώσεως τους κυριότερους σταθμούς στις μέχρι σήμερα θεωρίες για το χρόνο και την ιστορία, για να λάβει θέση -ως συνεπής μαρξιστής- και πάνω στον τρόπο απεμπλοκής μας από την αντεπαναστατική τους δυναστεία. Το τομίδιο επικουρούν δυο παρεμβάσεις σε επιμέρους ζητήματα της θεωρητικής του περιδιάβασης, από τον Ηρακλή Δ. Λογοθέτη και τον Ανδρέα Χριστινίδη.

Το σώμα βρίσκεται στο επίκεντρο ποικίλων διαφορετικών και αντιφατικών μεταξύ τους θεωρήσεων. Τα κείμενα του τόμου επιχειρούν να αναδείξουν την ασαφή και αβέβαιη διάσταση του σώματος, την ιστορική, την κοινωνική και πολιτισμική του σημασιοδότηση, την κοινωνική του τοποθέτηση, αξιολόγηση και ιεράρχηση, την πειθάρχησή του σε μηχανισμούς ρύθμισης αλλά και την εναντίωσή του στις κοινωνικές επιταγές.

... η πολιτική είναι ένα πεδίο που διαπερνάται συνεχώς από ρεύματα έντασης της πολιτικοποίησης και της αποπολιτικοποίησης,της οικογένειας και της πόλης. Ανάμεσα σε αυτές τις αντιτιθέμενες πολικότητες, χωρισμένες αλλά και στενά συνδεδεμένες, η ένταση ... δεν είναι επιλύσιμη. Η κλασική Ελλάδα είναι ίσως ο τόπος όπου αυτή η ένταση βρήκε προς στιγμήν μια αβέβαιη, πρόσκαιρη ισορροπία. Στην πορεία της μετέπειτα πολιτικής ιστορίας της Δύσης, η τάση να αποπολιτικοποιείται η πόλη και να μετατρέπεται σε ένα σπίτι ή σε μια οικογένεια που διέπεται από σχέσεις αίματος και από καθαρά οι...

"Μπερλουσκόνι και Μπους, Ντερριντά και Μπαλιμπάρ, ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα και Χαμάς - όλοι σήμερα είμαστε δημοκράτες. Τι έχει απομείνει όμως στην έννοια της δημοκρατίας;" (Wendy Brown) Η λέξη "δημοκρατία" φαίνεται σήμερα να γνωρίζει μια εκτεταμένη συναίνεση. Ωστόσο, η σημασία, ή οι σημασίες, αυτής της λέξης προκαλούν διαμάχες. Στο βιβλίο αυτό, οκτώ κορυφαίοι στοχαστές της εποχής μας επιχειρούν να οριοθετήσουν τις θεμελιώδεις πολιτικές και φιλοσοφικές παραμέτρους που προσδιορίζουν την έννοια της δημοκρατίας, ξεκινώντας από το εξής ερώτημα: χαρακτηρίζετε τον εα...

Ποιος είναι ο Πόντιος Πιλάτος, ο επίτροπος της Ιουδαίας ενώπιον του οποίου έγινε η δίκη του Ιησού, που οδήγησε στη Σταύρωση; Ένας σκληρός και ανελέητος τύραννος ή ένας δειλός και διστακτικός υπάλληλος που πείθεται τελικά από το Συνέδριο να καταδικάσει έναν άνθρωπο, έστω κι αν ο ίδιος τον θεωρεί αθώο; Ένα σαρκαστικό και αποδομητικό προσωπείο που εκφωνεί μερικές αξιομνημόνευτες φράσεις ("Τι εστιν αλήθεια;", "Ίδε ο άνθρωπος!", "Ο γέγραφα, γέγραφα") ή μια αυστηρή θεολογική μορφή, δίχως την οποία δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί το δράμα του Πάθους; Παρακολουθώντας τη δίκη σκηνή π...

Η έκλειψη της πολιτικής ξεκίνησε όταν η πολιτική απέτυχε να αντιμετωπίσει επιτυχώς τους μετασχηματισμούς που της στέρησαν κατηγορίες και έννοιες. Έτσι, εδώ αναζητούνται γνήσια πολιτικά παραδείγματα σε εμπειρίες και φαινόμενα τα οποία συνήθως δε θεωρούνται πολιτικά: η φυσική ζωή των ανθρώπων επανατοποθετημένη στο κέντρο της πόλης· το στρατόπεδο συγκέντρωσης· ο πρόσφυγας· η γλώσσα ως κατεξοχήν πολιτικό πεδίο, αντικείμενο μιας αντιπαράθεσης και μιας χειραγώγησης χωρίς προηγούμενο· η σφαίρα των καθαρών μέσων ή των χειρονομιών, δηλαδή των μέσων τα οποία, παραμένοντας τέτοια, απε...

H κατάσταση εξαίρεσης -έννοια που αντλεί την καταγωγή της από την "exceptio" του ρωμαϊκού δικονομικού συστήματος και την οποία ο Αγκάμπεν θεωρεί ταυτόσημη με την "κατάσταση έκτακτης ανάγκης"- έχει αρχίσει σήμερα να μετατρέπεται, και με τη δική μας ανοχή, σε "φυσιολογικό" τρόπο διακυβέρνησης, τρόπο ο οποίος καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τόσο την εξωτερική όσο και την εσωτερική πολιτική των κρατών. Το βιβλίο του κορυφαίου Ιταλού φιλοσόφου διερευνά σε βάθος τις σύνθετες ιστορικές πτυχές του ζητήματος, αναλύει τα αίτια και τις επιπτώσεις του στις σημερινές κοινωνίες και εξετάζει τι...

Πότε ήταν η τελευταία φορά άραγε που ήρθατε πρόσωπο με πρόσωπο με ένα βιβλίο; Σπάνια ένα βιβλίο αποζητά και προϋποθέτει την αλλαγή του τρόπου σκέψης του αναγνώστη κατά την διάρκεια της ανάγνωσης, όσο και πέραν αυτής. Διότι περί τούτου πρόκειται το βιβλίο αυτό. Προσθέτει εντός του ο συγγραφέας μία νέα προτροπή και μάθηση. Μία επανεξέταση της ήδη προχωρημένης και κουρασμένης διαδικασίας που επιβάλλει η δυτική φιλοσοφία, και συγκεκριμένα η μεταφυσική της εμβέλεια, στην σκέψη. Πόσο κουρασμένοι είμαστε! Η μεταφυσική πρόταση της δυτικο-ευρωπαϊκής φιλοσοφίας έχει ταξιδέψει τους δρ...

Το 1943 η Χάνα Άρεντ μιλάει, μ’ ένα σπαραχτικό και σαρκαστικό κείμενο, για την κατάσταση του εβραίου πρόσφυγα, γι’ αυτό το καινούργιο είδος ανθρώπου "που κλείνεται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης από τους εχθρούς του και στα στρατόπεδα εγκλεισμού από τους φίλους του". Πενήντα χρόνια μετά κι αφού ένα νέο κύμα προσφύγων έχει μόλις αρχίσει να διασχίζει τα ευρωπαϊκά σύνορα, ο Αγκάμπεν σχολιάζει το κείμενο της Άρεντ διαπιστώνοντας ταυτόχρονα τα κενά της σύγχρονης φαντασμαγορικής ρητορείας περί δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στις αρχές του επόμενου αιώνα, ο Έντσο Τραβέρσο εξετάζει...

Αρχή, δημιουργία και προσταγή συνδέονται άμεσα στη δυτική κουλτούρα. Η αρχή, η προέλευση, είναι ήδη μια προσταγή, η έναρξη είναι πάντα και η αρχή -ο "άρχων"- που κυβερνά και προστάζει. Αυτό ισχύει τόσο στη θεολογία, όπου ο Θεός όχι μόνο δημιουργεί τον κόσμο αλλά τον κυβερνά και δεν σταματά να τον κυβερνά μέσω μιας συνεχούς δημιουργίας, όσο και στη φιλοσοφική και πολιτική παράδοση, όπου αρχή και δημιουργία, προσταγή και βούληση, διαμορφώνουν από κοινού έναν στρατηγικό μηχανισμό, χωρίς τον οποίο το οικοδόμημα της κοινωνίας μας θα κατέρρεε. Τα κείμενα του Ιταλού φιλοσόφου Τ...

"Βεβηλώνω σημαίνει αποδίδω εκ νέου στην κοινοχρηστία ό,τι είχε διαχωριστεί στη σφαίρα του ιερού". Αυτός ο ορισμός συνιστά τον μίτο της Αριάδνης που προσανατολίζει τον αναγνώστη στο ταξίδι του μέσα από τις εννέα σύντομες πρόζες, που κινούνται με επιτυχία μεταξύ φιλοσοφικής γραφής και λογοτεχνίας, στις οποίες ο Αγκάμπεν σταχυολόγησε τα πλέον επείγοντα και επίκαιρα σημεία της σκέψης του. Από τη θεωρία του υποκειμένου, επαναδιατυπωμένη ως μύχια σχέση μεταξύ Genius και Εγώ, έως το πρόβλημα του μεσσιανικού χρόνου, όπως προβάλλει σε συγκεκριμένες μορφές και εμπειρίες. Από την παρω...

Εάν το πρόβλημα των ιστορικών συνθηκών (υλικών, τεχνικών, γραφειοκρατικών, νομικών) στις οποίες συνέβη η εξόντωση των Εβραίων μπορεί να θεωρηθεί σήμερα επαρκώς αποσαφηνισμένο, πολύ διαφορετική είναι η κατάσταση αναφορικά με την ηθική και πολιτική σημασία της εξόντωσης ή ακόμη και της ανθρώπινης κατανόησης αυτών που συνέβησαν. Δηλαδή, σε τελική ανάλυση, της επικαιρότητάς τους. Εδώ δεν λείπει μονάχα κάτι σαν μια προσπάθεια σφαιρικής κατανόησης, αλλά ακόμη και το νόημα και οι λόγοι της συμπεριφοράς των δημίων και των θυμάτων, και πολύ συχνά τα ίδια τους τα λόγια, συνεχίζουν να...

Στο αρχαϊκό ρωμαϊκό δίκαιο είναι ξεκάθαρος ο ρόλος του Homo sacer όπως και η σημασία του για τη δόμηση της κυριαρχίας και της βιοπολιτικής. Πρόκειται για μια φιγούρα στην οποία αποτυπώνεται για πρώτη φορά η παράδοξη σχέση εξουσίας/κυριαρχίας και απλής βιολογικής ζωής. Γιατί αυτός ο χαρακτήρας παρουσιάζει τόσο ενδιαφέρον; Μα γιατί πρόκειται για κάποιον που ενώ η κοινότητα τον έχει κρίνει για κάποιο έγκλημα, εντούτοις δεν τον καταδικάζει με τους συνηθισμένους τρόπους, αλλά του αποδίδει μια ιερότητα που απαγορεύει μεν τη θυσία του, επιτρέπει όμως σε οποιοδήποτε άλλο μέλος της...

Το "Homo Sacer" του Ιταλού φιλοσόφου Τζόρτζιο Αγκάμπεν έρχεται να ανανεώσει τις κριτικές μελέτες γύρω από την έννοια της κυριαρχίας και να εμβαθύνει στους τρόπους με τους οποίους ασκείται και εμπεδώνεται η βιοπολιτική. Κυρίαρχο μοτίβο αποτελεί η γυμνή ζωή του homo sacer, αυτής της σκοτεινής φιγούρας του ρωμαϊκού δικαίου στην οποία αποτυπώνεται για πρώτη φορά η παράδοξη σχέση εξουσίας/κυριαρχίας και απλής βιολογικής ζωής. Μια φιγούρα η οποία, παρ' όλη την ιερότητα που της αποδίδεται, βρίσκεται στο όριο, είναι φονεύσιμη και εκτείνεται στα πεδία της μη ύπαρξης. Με εκκίνηση το...

Το "Homo Sacer" του Ιταλού φιλοσόφου Τζόρτζιο Αγκάμπεν έρχεται να ανανεώσει τις κριτικές μελέτες γύρω από την έννοια της κυριαρχίας και να εμβαθύνει στους τρόπους με τους οποίους ασκείται και εμπεδώνεται η βιοπολιτική. Κυρίαρχο μοτίβο αποτελεί η γυμνή ζωή του homo sacer, αυτής της σκοτεινής φιγούρας του ρωμαϊκού δικαίου στην οποία αποτυπώνεται για πρώτη φορά η παράδοξη σχέση εξουσίας/κυριαρχίας και απλής βιολογικής ζωής. Μια φιγούρα η οποία, παρ' όλη την ιερότητα που της αποδίδεται, βρίσκεται στο όριο, είναι φονεύσιμη και εκτείνεται στα πεδία της μη ύπαρξης. Με εκκίνηση το...