Πάλλης Αλέξανδρος Α. 1851-1935
Pállis Aléxandros
Αλέξανδρος Πάλλης (1851-1935). Ο Αλέξανδρος Πάλλης γεννήθηκε στον Πειραιά, καταγόταν όμως από τα Ιωάννινα της Ηπείρου. Ο πατέρας του Αλέξανδρος ήταν ειρηνοδίκης στον Πειραιά και η μητέρα του Παναγιωτίτσα το γένος Κοσκούρη προερχόταν από γενιά αγωνιστών του Μυστρά. Δεν πρόλαβε να γνωρίσει τον πατέρα του, καθώς πέθανε πριν τη γέννηση του γιου του. Μετά το θάνατο του συζύγου της η Παναγιωτίτσα μαζί με τα τέσσερα παιδιά της (τον Αναστάση, τον Αγαμέμνονα, τον Αλέξανδρο και την Ασπασία) μετακόμισε στην Πλάκα. Ο Πάλλης τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Αθήνα και το 1869 παρακολούθησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, αναγκάστηκε όμως να διακόψει τις σπουδές του για οικονομικούς λόγους και έφυγε για το Μάντσεστερ της Αγγλίας. Αρχικά εργάστηκε στο κατάστημα της θείας του, χήρας του Χρίστου Παρμενίδη, μετά το γάμο του όμως με την κόρη του Παντιά Ράλλη μπήκε στον εμπορικό οίκο των αδελφών Ράλλη και κατόπιν έφυγε για τη Βομβάη των Ινδιών, όπου γνωρίστηκε και συνδέθηκε φιλικά με τους Αργύρη Εφταλιώτη και Δ.Π.Πετροκόκκινο. Με τη σύζυγό του απέκτησαν πέντε παιδιά. Από το 1894 εγκαταστάθηκε στο Λίβερπουλ ως το τέλος της ζωής του το 1935. Ο Πάλλης είναι γνωστός κυρίως ως πρωτοπόρος μαζί με τον Ψυχάρη και τον Εφταλιώτη του δημοτικιστικού αγώνα. Ολόκληρο το λογοτεχνικό έργο του, πρωτότυπο και μεταφραστικό είναι στρατευμένο στην υπεράσπιση της δημοτικής, ενώ παράλληλα στάθηκε και ο βασικός χρηματοδότης του κινήματος του δημοτικισμού, ενισχύοντας αρθρογράφους και συγγραφείς όπως ο Παλαμάς, ο Ξενόπουλος, ο Φιλήντας, ο Π.Νιρβάνας, έντυπα όπως ο Νουμάς, ο Λαός, η Ακρόπολη και εκδόσεις βιβλίων και φυλλαδίων σχετικών με το γλωσσικό ζήτημα. Το πρωτότυπο λογοτεχνικό του έργο αποτελείται από δύο ποιητικές συλλογές και ένα αφήγημα. Αξιοσημείωτη είναι η συγγραφή παιδικών ποιημάτων στη δημοτική στη συλλογή του Τραγουδάκια για παιδιά, και η αξιοποίηση της τεχνοτροπίας του δημοτικού τραγουδιού στη δεύτερη συλλογή του με τίτλο Ταμπουράς και Κόπανος. Το αφήγημά του Μπρουσός εντάσσεται στην παράδοση του έργου του Ψυχάρη Το ταξίδι μου και στο ευρύτερο λογοτεχνικό ρεύμα της διδακτικής πεζογραφίας. Ως επί το πλείστον όμως ο Πάλλης ασχολήθηκε με τη λογοτεχνική μετάφραση, στοχεύοντας στην ανάδειξη της εκφραστικής επάρκειας της δημοτικής σ' όλα τα είδη του γραπτού λόγου. Γνωστότερες είναι οι μεταφράσεις του της Ιλιάδας του Ομήρου, καθώς επίσης της Καινής Διαθήκης (με τον τίτλο Νέα Διαθήκη), η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ακρόπολις από τις 9 Σεπτεμβρίου ως τις 20 Οκτωβρίου του 1901 και στάθηκε αφορμή για την έκρηξη των αντιδράσεων των εκκλησιαστικών και αντιπάλων του δημοτικισμού κύκλων. Οι παραπάνω αντιδράσεις οδήγησαν τον ίδιο χρόνο στις αιματηρές φοιτητικές συγκρούσεις στην Αθήνα, γνωστές ως τα «Ευαγγελικά», οι οποίες προκάλεσαν την παραίτηση της κυβέρνησης Θεοτόκη και του Αρχιεπισκόπου. Μετέφρασε επίσης έργα των αρχαίων τραγικών, του Σαίξπηρ, καθώς επίσης φιλολογικές, φιλοσοφικές, ιστορικές και άλλες επιστημονικές μελέτες. Μεγάλο μέρος του έργου συγκέντρωσε στα Κούφια καρύδια (Λίβερπουλ 1915) με το ψευδώνυμο Λέκας Αρβανίτης Μαλλιαρός. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Αλέξανδρου Πάλλη βλ. Ανεμούδη - Αρζόγλου Κρίστα, «Πάλλης Αλέξανδρος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Παγανός Γ.Δ., «Αλέξανδρος Πάλλης», Η παλαιότερη πεζογραφική μας παράδοση: Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο Η΄ (1880-1900). Αθήνα, Σοκόλης, 1997, Μερακλής Μ.Γ., «Αλέξανδρος Πάλλης», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία - Γραμματολογία, σ.270-274. Αθήνα, Σοκόλης, 1977, χ.σ., «Πάλλης Αλέξανδρος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και «Χρονολόγιο Αλέξανδρου Πάλλη», Διαβάζω 118, 8/5/1985, σ.16-18, (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.)
Αναγνωστικό Β' Δημοτικού
Συλλογικό έργο
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2014)
Το αναγνωστικό της Β' Δημοτικού του Βασίλη Οικονομίδη με εικονογράφηση του ζωγράφου Γιώργου Μανουσάκη είναι προϊόν της μετεμφυλιακής Ελλάδας και της κυβέρνησης του Εθνικού Συναγερμού υπό τον Αλέξανδρο Παπάγο, της παράταξης που κυβέρνησε από το 1952 επί έντεκα χρόνια -από το δε 1956 ως ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή- , μέχρι τις εκλογές του 1963. [...] (από το επίμετρο της Ελένης Κεχαγιόγλου)
Ποιος είν' τρελλός από έρωτα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Όλων των παθών και όλων των μαρτυρίων τόπος η ποίηση. Αλλά και τόπος προνομιακός του πιο ριζικού μας πάθους και του πιο προσωπικού μας μαρτυρίου. Κι ίσως ίσως και της πιο ολόδικής μας μαρτυρίας - τόπος δηλαδή του έρωτα. Από τα απλούστατα στιχάκια των ημερολογίων στον τοίχο, από τις νεανικές ρίμες των παλιών λευκωμάτων, από τα λόγια των τραγουδιών και, προπαντός, από τους δικούς μας έμμετρους αναστεναγμούς καθώς κοιτάμε στη γωνία το ρολόι, από όλα αυτά τα απολύτως καθημερινά ίσαμε τις πολύτροπες συνθέσεις των ποιητών μας, παντού ο ίδιος, παράξενα ομοιόμορφος, ρυθμός. Παντ...
Η νέα διαθήκη
Πάλλης Αλέξανδρος Α. 1851-1935
Πελεκάνος (2005)
[...] Η απόδοση των Ευαγγελίων στη δημοτική, που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα "Ακρόπολις", πυροδότησε εξέγερση φοιτητών και αθηναϊκών συντεχνιών το 1902, η οποία έμεινε στην ιστορία με το όνομα "Ευαγγελικά" και κόστισε τη ζωή οκτώ διαδηλωτών. Παράλληλα, παραιτήθηκαν ο Αθηνών Προκόπιος Α΄ και η κυβέρνηση Θεοτόκη. Η -παράτολμη για την εποχή- μεταφραστική αυτή απόπειρα του Πάλλη παρατίθεται στο παρόν βιβλίο.
Νεοελληνικά αναγνώσματα
Συλλογικό έργο
Δίδυμοι (2000)
Ο εκδοτικός οίκος "Δίδυμοι" προσφέρει σήμερα, με συγκίνηση, στο αναγνωστικό κοινό, ένα ακόμη εκπαιδευτικό βιβλίο, του έτους 1931, σε ανατύπωση, από το οποίο οι νέοι μαθητές της εποχής, έμαθαν να αγαπούν την Ελλάδα και να σέβονται, πάνω απ' όλα, γονείς δασκάλους και πρεσβύτερους. Είναι ένα εκπαιδευτικό βιβλίο γραμμένο από μια πλειάδα κορυφαίων Ελλήνων λογοτεχνών που τα έργα τους λάμπρυναν τα ελληνικά γράμματα, στις αρχές του 20ου αιώνα. Πιστεύουμε ότι οι σύγχρονοι νέοι, διαβάζοντας τη σειρά των Αναγνωστικών της γενιάς των παππούδων ή γονιών τους, τα οποία εδώ και μερικ...
Η Νέα Διαθήκη
Εκάτη (2000)
"...κι' είταν εκεί έξη στάμνες πέτρινες, βαλμένες όπως συνηθίζεται προς καθαρισμό των Ιουδαίων, που χωρούσαν από δίο ή τρία μέτρα. Τους λέει ο Ιησούς "γιομίστε τις στάμνες νερό". Και τις γιομίσαν ως απάνου. Και τους λέει "βγάλτε τώρα και πηγαίνετε τ' αρχιτράπεζου". Και του πήγαν. Και σα δοκίμασε ο αρχιτράπεζος το νερό το κανωμένο κρασί και δεν ήξερε από που είταν (όμως οι δούλοι τόξεραν πούχανε βγάλει το νερό), φωνάζει το γαμπρό ο αρχιτράπεζος και του λέει "κάθε άνθρωπος πρώτα βάζει το καλό κρασί, και σα μεθύσουν, το χειρότερο· εσύ φύλαξες ως τώρα το καλό κρασί"..."
Σελίδες από τη ζωή της παλιάς γενιτσαρικής Τουρκίας
Πάλλης Αλέξανδρος Α. 1851-1935
Εκάτη (1990)
"... Η έχτρα εκείνη που από αιώνες χώριζε Έλληνες και Τούρκους ανήκει πια στα περασμένα κι έχομε χρέος από δω και μπρος, αφήνοντας κατά μέρος κάθε παλιά προκατάληψη, να ενδιαφερθούμε περισσότερο από άλλοτε για την ιστορία και την τέχνη του Τουρκικού Έθνους, μελετώντας τες όσο γίνεται αντικειμενικά..." "... Ο Εβλιά Τσελεμπί, ως συγγραφέας, είχε πολύ ζωηρή φαντασία... προτιμά τους μύθους από τα ξερά ιστορικά γεγονότα... Τούτο δεν εμποδίζει το "Οδοιπορικό" του να είναι ένας αληθινός θησαυρός, γεμάτος πολύτιμες λεπτομέρειες για την κοινωνική ζωή, τη λαογραφία και την τοπογραφί...