Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το "Με θέα το θέατρο" συνδυάζει λεκτικά το θέαμα με τη θεωρία και το θεατή με τη θεώρηση. Το βιβλίο αυτό συνδέει διάφορα μελετήματα των τελευταίων δύο ετών της ερευνητικής μου δραστηριότητας, που έχουν "θέα" το θέατρο. Τα μελετήματα αυτά κινούνται περιφερειακά γύρω από το φαινόμενο του θεάτρου. Είναι ιστορικά και συγκριτικά, φιλοσοφικά και αναστοχαστικά, μεθοδολογικά και ιστοριογραφικά, φιλολογικά και εκδοτικά, μουσικολογικά και δραματουργικά, τεχνοτροπικά και επιστημολογικά. Θίγουν θέματα της αρχαιότητας, του Βυζαντίου και των νεωτέρων χρόνων, καλύπτουν δε την Ελλάδα αλλά...

Η στοχαστικότητα της ποίησης του Πούχνερ διαπνέεται από έναν λυρισμό που υπονομεύει τον κίνδυνο της διανοητικής σκλήρυνσης, και από μια διάθεση εξομολογητική πού, όπως και ο φιλοσοφικός εκλεκτικισμός της, εκφράζεται με μιαν ευρεία κλίμακα τόνων: από τον υποβλητικό ψίθυρο, τον ευάρεστο στο αυτί του ευαίσθητου αναγνώστη, ως τη μεγαλόφωνη -για τον βαρήκοο- εκμυστήρευση.

Το παρόν βιβλίο, αφιερωμένο στο όμορφο και φιλόξενο νησί της Καρπάθου και στον συνάδελφο Μηνά Αλ. Αλεξιάδη, ομότιμο καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας, αποτελείται από ένα ποιητικό εγκώμιο της νήσου, δύο μελετήματα και πέντε βιβλιοκρισίες. Τα μελετήματα είναι μια δραματουργική και διαλεκτολογική ανάλυση των κωμωδίας "O Kαρπάθιος ή ο κατά φαντασίαν ερωμένος" του Σωτήρη Kουρτέση (1862) και η λαογραφική μελέτη "Ο Καρπαθιακός Τύπος και η λαϊκή στιχουργία". Μια περίπτωση της "ενδιάμεσης λογοτεχ...

Ο παρών τόμος φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύγχρονο και ενημερωμένο Οδηγό για τη διεπιστημονική μελέτη του παραμυθιού, για όσους το "ζουν" ως ερευνητές του (εκπαιδευτικοί, φοιτητές) αλλά και για το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Με αφετηρία τη θεωρητική διατύπωση ότι κάθε είδος της λαϊκής αφήγησης αποτελεί μια ξεχωριστή οντολογική κατηγορία που μεσολαβεί μεταξύ της γλώσσας, των συμβόλων και της πραγματικότητας (κατά την έκφραση του Αμερικανού λαογράφου Dan Ben-Amos), το παραμύθι γίνεται αντικείμενο μελέτης ως προς τον πλούτο των μορφών, των επεξεργασιών και των σημασιών του στην ι...

Οι οργανωμένες μορφές του λαϊκού θεάτρου σε έναν πλούσιο πολιτισμό παραστατικών δρωμένων είναι το θέμα αυτού του τόμου. Μέσα από μια συγκριτική προσέγγιση παραδειγμάτων οι αναζητήσεις του Βάλτερ Πούχνερ κινούνται με άνεση στο παραδοσιακό κουκλοθέατρο, την ιστορία του Καραγκιόζη και τις λαϊκές παραστάσεις της Ερωφίλης και φθάνουν έως τις επτανησιακές ομιλίες, το θρησκευτικό θέατρο ως μαζικό θέαμα από τις Άλπεις ως το Αιγαίο, και το ερασιτεχνικό θέατρο της ελληνικής επαρχίας. Με το βιβλίο αυτό ολοκληρώνεται η εκδοτική σειρά για τη λαογραφία που ξεκίνησε το 2007. Ο διεθνώς...

Στον παρόντα τόμο δημοσιεύονται εικοσιτρείς μελέτες βελτιωμένες και αναθεωρημένες από τους συγγραφείς τους και επιμελημένες από τους επιμελητές της παρούσας έκδοσης. Η αρχική τους μορφή, μαζί με άλλες μελέτες, παρουσιάστηκαν στην Γ' Συνάντηση των Ελλήνων Πανεπιστημιακών Λαογράφων, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή (2013) υπό την Αιγίδα του Προέδρου και της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. [...] Συμμετέχουν οι: Μιχαήλ Γ. Μερακλής, Βάλτερ Πούχνερ, Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης, Μαρία...

Πώς θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη γένεση του θεάτρου από το μαγικοθρησκευτικό δρώμενο και από την κοινωνική τελετουργία; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα στο οποίο απαντάει η εργασία του Βάλτερ Πούχνερ για τα δρώμενα της Ελλάδας και της Βαλκανικής, παρουσιάζοντας 1668 περιπτώσεις δρωμένων στη φάση της μετάβασης από την εθιμοτυπία στη λαϊκή διασκέδαση και την απόλαυση. Ο Βάλτερ Πούχνερ θέτει ως στόχο να τεκμηριώσει με ελληνικό υλικό από τα δρώμενα και τους αγερμούς του εορτολογίου μια υποθετική εξέλιξη, που οδηγεί από μεμονωμένα συστατικά στοιχεία του θεάτρου προς τις πρώτε...

Το δέος της τελευταίας σελίδας η κατάνυξη με το τελευταίο φως η αμηχανία μετά τον εσπερινό όταν πρέπει πάλι να πάμε σπίτι και να αντικρύσουμε τα γνωστά. Τόσες σελίδες τόσων ημερών συντροφιά και τώρα σώνουν· σχεδόν προδοσία μα εσύ ήσουν που τις γέμισες και τώρα πληρωμένες φεύγουν συνήθισες στο λευκό τετράγωνο ν’ απλώσεις φαρδιά πλατιά το εγώ σου λες και είναι κρεβάτι για δύο τώρα το σπίτι ξανανοικιάζεται κι αλλού θα κυλιέται ο νούς σου και οι αισθήσεις σου και τα αισθήματα. Άς μην ήσουν τόσο βιαστικός με τις άκαιρες εξομολογήσεις σου τις άκυρες διαπιστώσεις...

Μετά τον Λάζαρο, τον φίλο του Ιησού με τον οποίο ασχολήθηκε στον πρώτο τόμο της θρησκευτικής λαογραφίας, στον παρόντα δεύτερο τόμο ο Βάλτερ Πούχνερ αφηγείται ιστορίες που έχουν δημιουργηθεί στη διάρκεια των αιώνων για τον Ιούδα Ισκαριώτη. Ο Ιούδας είναι μια μορφή αμφιλεγόμενη στην εκκλησιαστική παράδοση, και ιδιαίτερα μισητή στον λαϊκό πολιτισμό, αφού έχει γίνει σημείο μιας ετερόκλητης συσσώρευσης όλων των ειδών από πάθη, λάθη και κακουργήματα, ζωώδη ένστικτα κι ακράτητες ορμές, καθώς και ποικίλες εκδηλώσεις ανθρώπινης πανουργίας, ενώ έχει φορτωθεί και όλες τις αμαρτίες...

Η επιστημονική έρευνα είναι ένας διάλογος, διάλογος διπλός: ανάμεσα στον ερευνητή και το υπό εξέταση γνωστικό αντικείμενο και ανάμεσα στους ερευνητές που ανταλλάσουν τις απόψεις τους αν αυτοί δεν αντιδρούν, τότε κάθε δημοσίευμα μοιάζει με επιστολή ανεπίδοτη ή και αναπάντητη. Και τότε δεν λειτουργεί σωστά ο πνευματικός βίος. Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει δέκα θεατρολογικά μελετήματα από το χρονικό διάστημα 2007-2010, μελετήματα που συνδυάζουν θεωρητικούς προβληματισμούς με ιστορικές αναζητήσεις, ζητήματα ορολογίας και τεκμηρίωσης με σύγχρονες εφαρμογές του θεάτρου στην εκπα...

Το παρόν μελέτημα εξετάζει τις εξελίξεις της έρευνας στο χώρο της Θεατρολογίας μέσα από ένα αναστοχαστικό πρίσμα: παρουσιάζει βασικές έννοιες και τάσεις της Επιστήμης του Θεάτρου σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο, επισκοπώντας τις σχετικές συζητήσεις και επιχειρώντας να διαπιστώσει τι από όσα επιδιώχθηκαν έχει πραγματοποιηθεί αλλά και τι μένει ακόμη να γίνει. Μεταξύ άλλων, πραγματεύεται αδρομερώς βασικά ζητήματα θεωρίας, παιδαγωγικής, κοινωνιολογίας, ανθρωπολογίας και ιστοριογραφίας του θεάτρου σε διεθνές και ελληνικό επίπεδο (εξαίρεση αποτελεί το Αρχαίο Θέατρο, το οποίο συζη...

Η επανάληψη, η τελετουργία, η παράδοση, η παραλλαγή, η μνήμη, η ενημέρωση, η τεχνητή επικοινωνία, η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, είναι από τα πιο στοιχειώδη και θεμελιακά δεδομένα της ζωής μας, από τα πιο θεμελιώδη στοιχεία της ύπαρξης, τόσο στη φύση όσο και στον πολιτισμό. Δεν υπάρχει τομέας του πολιτισμού όπου δεν συναντιούνται. Όταν ξεκινάς να γράφεις για τόσο πρωταρχικά φαινόμενα, τίθεται έντονα το πρόβλημα της μεθοδολογίας, ακόμη και σε δοκίμια όπως είναι αυτά του προκειμένου τόμου, όπου τα περισσότερα κεφάλαια έχουν έντονο τούτο το πρόβλημα, γιατί καταπιάνονται με πο...

Ο όρος "εφαρμοσμένη λαογραφία" περιγράφει ένα φαινομένο "χρήσης" και μια πρακτική, η οποία συναντιέται κυρίως στις τέχνες αλλά δεν είναι άγνωστη και στην επιστήμη: η "χρήση" στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού σε γνωστικά πεδία και επίπεδα της κουλτούρας που δεν ανήκουν πια σ' αυτόν.

Το βιβλίο "Το φαινόμενο του γυναικείου βεντετισμού στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα" αποτελεί έκδοση της διατριβής που κατατέθηκε στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών το 2008 και είναι αποτέλεσμα μακροχρόνιας πρωτογενούς έρευνας και μελέτης. Το βιβλίο πραγματεύεται το ζήτημα του φαινομένου του γυναικείου βεντετισμού έτσι όπως πρωτοεμφανίστηκε στο ελληνικό θέατρο το β΄ μισό του 19ου αιώνα, κατά την περίοδο διαμόρφωσής του. Παρακολουθεί τους τρόπους εκδήλωσης του φαινομένου, τη διαδικασία εισαγωγής του στην εγχώρια θεατρική πρακτική και τα στοιχεία ανάπτυξής του. Φιλ...

Στο νέο του βιβλίο με περιεχόμενο επτά εθνογλωσσολογικές μελέτες ο Βάλτερ Πούχνερ μας ξεναγεί στον ελληνικό και βαλκανικό λαϊκό πολιτισμό και στις άκρες του κόσμου, όπου κατοικούν τέρατα και κυνοκέφαλοι, νάνοι και λυκάνθρωποι, βρικόλακες και νεράιδες, καλικάντζαροι και διαμόνια με άγρια και γελοία δράση. ο συγγραφέας κινείται σε ένα ευαίσθητο και λεπτεπίλεπτο πεδίο έρευνας για να αναζητήσει τα σημοσιολογικά δίκτυα, τα οποία περιβάλλουν μια λέξη ή μια έκφραση, και τα οποία αλλάζουν και μετατοπίζονται ανάλογα με τα συμφραζόμενα, μ' έναν σχεδόν καλλιτεχνικό τρόπο. Μέσα α...

Ο τόμος αυτός περιέχει μελέτες για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Ο Βάλτερ Πούχνερ από τις παραλογές και τους θρήνους έως τα θρησκευτικά άσματα και τα ριζίτικα εξετάζει τα τραγούδια ως μια κατ' εξοχήν ποιητική πράξη με συγκεκριμένες λειτουργίες που επιτελείται σε μία κοινότητα που τα δημιουργεί και τα μεταδίδει προφορικά. Τα θέματα στα οποία εστιάζει ο συγγραφέας είναι το ιστορικό τραγούδι για την πολιορκία της Βιέννης από τους Τούρκους, οι απηχήσεις της τραγωδίας Ερωφίλη στην προφορική παράδοση, ιστορικά γεγονότα του 20ου αιώνα που εμπνέουν τη σύνθεση νέων τραγουδιών, η...

Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα,...