Puchner Walter 1947-
Puchner Walter
Ο Βάλτερ Πούχνερ γεννήθηκε στη Βιέννη το 1947. Σπούδασε επιστήμη του Θεάτρου (Θεατρολογία) στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το 1972 απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής, με μια εργασία για το νεοελληνικό θέατρο σκιών. Το 1977 ανακηρύχθηκε υφηγητής, στο ίδιο Πανεπιστήμιο, με μια διατριβή για τη γέννηση του θεάτρου στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό. Από τότε έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Δίδαξε επί δώδεκα χρόνια Ιστορία Θεάτρου στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Από το 1989 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στην αρχή στο Τμήμα Φιλολογίας και από το 1991 στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, του οποίου διατελεί αντιπρόεδρος. Παράλληλα δίδασκε έως το 2006 Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και έχει μετακληθεί πολλές φορές ως επισκέπτης καθηγητής σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά πανεπιστήμια. Το 1994 εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών και το 2001 παρασημοφορήθηκε για τις επιστημονικές του επιδόσεις με τον "Αυστριακό Σταυρό Τιμής για την Επιστήμη και την Τέχνη". Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 90 βιβλία και 400 μελετήματα για θέματα του ελληνικού και βαλκανικού θεάτρου, της συγκριτικής λαογραφίας, των βυζαντινών και νεοελληνικών σπουδών εν γένει, καθώς και της θεωρίας του θεάτρου και του δράματος.
Ο Παλαμάς και το θέατρο
Puchner Walter 1947-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1995)
Η αναψηλάφηση της θεατρικής και δραματικής θεματογραφίας του Παλαμά, πέρα από την «Τρισεύγενη» και την περιπετειώδη πρόσληψή της, έφερε σε φως πληθώρα στοιχείων για τα θεατρικά και δραματικά ενδιαφέροντα του ποιητή, ο οποίος έδωσε ολόκληρον αγώνα για την επιβολή του ποιοτικού και ποιητικού δράματος στη σκηνή της εποχής του και ασχολήθηκε στις δοκιμιογραφικές κριτικές του με πλήθος Ελλήνων και Ευρωπαίων δραματογράφων. Τα στοιχεία αυτά τροποποιούν σε σημαντικό βαθμό την εικόνα του απομονωμένου στο «κελί» του ποιητή, ο οποίος μετά την απογοήτευση της αποτυχίας της «Τρισεύγενης...
Ο νατουραλισμός στην Ελλάδα
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2008)
Στο συλλογικό αυτό έργο εξετάζονται οι διάφορες πτυχές του Νατουραλισμού, ενός σημαντικού λογοτεχνικού ρεύματος, που με κύριο εκπρόσωπο τον Εμίλ Ζολά αναπτύχθηκε στη Γαλλία και διαδόθηκε γρήγορα σ' όλες τις λογοτεχνίες της Ευρώπης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Οι μελέτες που περιλαμβάνονται, αναφέρονται στον Ζολά και το έργο του, στη μορφή που πήρε ο νατουραλισμός στις ξένες λογοτεχνίες, στη σχέση του ρεύματος αυτού με ομόλογα ρεύματα, όπως ο ρεαλισμός κι ο βερισμός, στην επίδραση που άσκησε σε άλλες τέχνες, όπως είναι το θέατρο, η ζωγραφική ή η μουσική. Κυρίως όμως εξετ...
Ο μίτος της Αριάδνης
Puchner Walter 1947-
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2001)
Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει δέκα θεατρολογικά μελετήματα, σχεδόν όλα ανέκδοτα, από τον τελευταίο χρόνο των ερευνητικών μου αναζητήσεων και περιπλανήσεων και αφορούν, σχεδόν στο σύνολό τους, πτυχές της ελληνικής ιστορίας του θεάτρου, από το Βυζάντιο ως το Μεσοπόλεμο, με εξαίρεση το δεύτερο κεφάλαιο που έχει συγκριτική σκοπιά. Το έκτο αφορά τις ελληνικές και θεατρικές πτυχές του Μεγάλου της Βαϊμάρης, του Γκαίτε, το όγδοο ανήκει στα κεφάλαια της πρόσληψης. Δύο κεφάλαια, το πρώτο και το τρίτο, θίγουν και ζητήματα της υποκριτικής και της παράστασης.
Ο μαγικός κόσμος του υπερλογικού στα θεατρικά έργα του Παύλου Μάτεσι
Puchner Walter 1947-
Ελληνικά Γράμματα (2003)
Για τον Παύλο Μάτεσι και το έργο του δεν γράφει κανείς εύκολα. Και, κυρίως, όχι αμέσως. Χρειάζονται οι αλλεπάλληλες "επισκέψεις" και η μέθεξη όλου του είναι του αναγνώστη, όχι με την έννοια του ταυτισμού με τον ένα ή τον άλλο από τους ιδιότυπους ήρωές του ή με κάποια κατάσταση που τρομάζει ή γοητεύει, αλλά με το σύνολο του κόσμου αυτού, που δεν είναι του "κόσμου αυτού", αλλά σαν να έρχεται από κάποια προϊστορικά βάθη, να συνδέεται με την παγκόσμια μυθολογία και τα παραμύθια και να καταλήγει, με μυητικές και μυστικιστικές διαδικασίες, σε αινιγματικές πράξεις βίας και θανάτου...
Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος ως δραματογράφος
Puchner Walter 1947-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1997)
Το σύνολο του έργου του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου αλλά και η δράση του ως διευθυντή και σκηνοθέτη της "Νέας Σκηνής" δεν κατανοούνται στις σωστές διαστάσεις τους, χωρίς τη λεπτομερή εξέταση της δραματογραφίας του. Στη "Σταχτιά Γυναίκα" με διάφορες μάσκες, σε συμβολιστικό και νεορομαντικό decor και αρχαιοελληνική μεγαλοπρέπεια, ο Χρηστομάνος σκηνοθετεί το δικό του δράμα εμπλουτισμένο με την απέραντη συμπόνια για τη φωτεινή μορφή της αυτοκράτειρας Ελισάβετ. Στα "Τρία φιλιά" εκδικείται τη μοίρα του και ο ερωτισμός ανάγεται σε σύμβολο. Στον "Κοντορεβιθούλη" δεν πεθαίνει ο ήρωας,...
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον εικοστό αιώνα
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής (2008)
Η συστηματική και νηφάλια αποτίμηση -με την ευκαιρία της συμπλήρωσης το 2007 100 χρόνων από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή- του προτύπου που υποστήριξε, των αρχών που προάσπισε, των προτάσεων που εισηγήθηκε και του έργου που επιτέλεσε, αποτελέσε χρέος έναντι της ιστορικής μνήμης και πολύτιμη κατάθεση χάριν των σημερινών και των αυριανών πολιτών. Το Ίδρυμα "Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής" ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη σύγκληση διεθνούς επιστημονικού Συνεδρίου, με θέμα "Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον 20ό αιώνα" στο Ζάππειο Μέγαρο, το διάστημα 5-9 Ιουνίου 2007. Στο πλαί...
Ο κόμπος και το νήμα
Puchner Walter 1947-
Ηρόδοτος (2018)
Αυτός ο τόμος συγκεντρώνει δέκα μελετήματα και καλύπτει θεωρητικά και ιστορικά θέματα της ελληνικής θεατρολογίας, ενώ σε ένα σημείο ξεπερνά τα όρια της σκηνής και καταπιάνεται με φιλολογικές θεματικές της κρητικής λογοτεχνίας. Περιλαμβάνει μεθοδολογικά θέματα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής θεατρικής ιστορίας, όπως είναι η σημασία της τοπικής θεατρικής ιστοριογραφίας, τα "σκοτεινά" χρόνια στην ιστορία του ευρωπαϊκού θεάτρου της πρώτης χιλιετίας, οι αρχές του μεσογειακού θεάτρου σκιών στη μεσαιωνική Αίγυπτο, η σύγκριση του ελληνόφωνου και του σλαβόφωνου θεάτρου στην ανατολι...
Ο Ιούδας στην ορθόδοξη παράδοση και τον λαϊκό πολιτισμό της Βαλκανικής
Puchner Walter 1947-
Αρμός (2015)
Μετά τον Λάζαρο, τον φίλο του Ιησού με τον οποίο ασχολήθηκε στον πρώτο τόμο της θρησκευτικής λαογραφίας, στον παρόντα δεύτερο τόμο ο Βάλτερ Πούχνερ αφηγείται ιστορίες που έχουν δημιουργηθεί στη διάρκεια των αιώνων για τον Ιούδα Ισκαριώτη. Ο Ιούδας είναι μια μορφή αμφιλεγόμενη στην εκκλησιαστική παράδοση, και ιδιαίτερα μισητή στον λαϊκό πολιτισμό, αφού έχει γίνει σημείο μιας ετερόκλητης συσσώρευσης όλων των ειδών από πάθη, λάθη και κακουργήματα, ζωώδη ένστικτα κι ακράτητες ορμές, καθώς και ποικίλες εκδηλώσεις ανθρώπινης πανουργίας, ενώ έχει φορτωθεί και όλες τις αμαρτίες...
Ο Γεώργιος Βιζυηνός και το αρχαίο θέατρο
Puchner Walter 1947-
Εκδόσεις Πατάκη (2002)
Η μονογραφία αυτή διερευνά τη σχέση του Γεωργίου Βιζυηνού με το θέατρο, και ειδικότερα με το αρχαίο θέατρο. Είναι γνωστό ότι ο Βιζυηνός συνέγραψε μια, χαμένη σήμερα, πεντάπρακτη τραγωδία, ότι δίδαξε ως καθηγητής Δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών και ότι ανέλαβε να αναλύσει αισθητικά και δραματουργικά την "Αντιγόνη" του Σοφοκλή στο πλαίσιο μιας ερασιτεχνικής παράστασης. Η τελευταία αυτή ενασχόληση ενδέχεται να αποτέλεσε το κίνητρο για τη συγγραφή μιας πραγματείας με λαογραφικό κατά βάση περιεχόμενο, που δημοσιεύτηκε το 1888 με τίτλο «Οι καλόγεροι και η λατρεία του Διονύσου εν Θ...
Νίκος Καζαντζάκης
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (2011)
Το 2007, έτος Καζαντζάκη, η Βιβλιοθήκη του "Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη" τίμησε τον μεγάλο Έλληνα δημιουργό με τη διοργάνωση ημερίδας και τη συμμετοχή σημαντικών ανθρώπων του πνεύματος: Ρίτσα Φράγκου-Κικίλια, Ελένη Κωβαίου, Ελευθερία Γιακουμάκη, Φατίμα Ελόεβα, Χρίστος Αλεξίου, Σόνια Ιλίνσκαγια, Άννα Ρόζενμπεργκ, Σταμάτης Φιλιππίδης, Θανάσης Αγάθος, Παναγιώτα Μήνη, Βάλτερ Πούχνερ, Μαίρη Σταύρου και Πάτροκλος Σταύρου. Στην ανά χείρας έκδοση περιλαμβάνονται οι εισηγήσεις της ημερίδας που, μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις, δίδουν εύστοχα και καίρια το στίγμα του σύγχρονου...
Μυθολογικές και φιλοσοφικές σάτιρες στο ελληνικό προεπαναστατικό θέατρο αρχές 19ου αιώνα
Puchner Walter 1947-
Ακαδημία Αθηνών (2004)
Στον προκείμενο τόμο παρουσιάζονται σε φιλολογική έκδοση το αποκαταστημένο κείμενο μιας μυθολογικής και μιας φιλοσοφικής σάτιρας του ελληνικού προεπαναστατικού θεάτρου, κείμενα τα οποία είναι αξιοσήμειωτα από πολλές απόψεις, -γλωσσική, φιλολογική, υφολογική, ιδεολογική, δραματουργική και θεατρολογική-, αλλά και ως ντοκουμέντα και τεκμήρια της πολλαπλής πρόσληψης των ιδεών του Διαφωτισμού και των θετικών και αρνητικών αντιδράσεων που προκαλούσαν, έργα που είχαν σημαντική αναγνωστική επιτυχία στην εποχή τους, αλλά είναι σήμερα ολότελα ξεχασμένα, αν και δεν στερούνται κάποιας...
Μυθολογικές και φιλοσοφικές σάτιρες στο ελληνικό προεπαναστατικό θέατρο αρχές 19ου αιώνα
Puchner Walter 1947-
Ακαδημία Αθηνών (2004)
Στον προκείμενο τόμο παρουσιάζονται σε φιλολογική έκδοση το αποκαταστημένο κείμενο μιας μυθολογικής και μιας φιλοσοφικής σάτιρας του ελληνικού προεπαναστατικού θεάτρου, κείμενα τα οποία είναι αξιοσήμειωτα από πολλές απόψεις, -γλωσσική, φιλολογική, υφολογική, ιδεολογική, δραματουργική και θεατρολογική-, αλλά και ως ντοκουμέντα και τεκμήρια της πολλαπλής πρόσληψης των ιδεών του Διαφωτισμού και των θετικών και αρνητικών αντιδράσεων που προκαλούσαν, έργα που είχαν σημαντική αναγνωστική επιτυχία στην εποχή τους, αλλά είναι σήμερα ολότελα ξεχασμένα, αν και δεν στερούνται κάποιας...
Μυθολογικά και άλλα θέματα
Puchner Walter 1947-
Αρμός (2012)
Ο δεύτερος τόμος των παραμυθολογικών μελετημάτων περιέχει κείμενα τα οποία περιλαμβάνονται στην Εγκυκλοπαίδεια των μύθων, το μεγαλύτερο εγχειρίδιο της προφορικής αφηγηματολογίας σε παγκόσμια κλίμακα. Στο επίκεντρο της μελέτης του καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ είναι μοτίβα και παραλλαγές παραμυθιών του ευρωπαϊκού λαϊκού πολιτισμού, προφορικές παραδόσεις και τύποι που έρχονται από τα βάθη της αρχαιότητας. Αμαρτήματα και εγκλήματα, μαγεία και αναστάσεις νεκρών, χρησμοί, προφητείες και παιχνίδια της μοίρας συμπλέκονται σε μύθους και κύκλους διηγήσεων με βασιλιάδες, ήρωες και δρ...
Μνείες και μνήμες
Puchner Walter 1947-
Εκδόσεις Παπαζήση (2006)
Ο τόμος "Μνείες και μνήμες" του Βάλτερ Πούχνερ περιλαμβάνει δέκα μελετήματα παρατεταγμένα σε χρονολογική σειρά. Ξεκινούν με μια διαχρονική ανάλυση θεατρικής ορολογίας και φτάνουν μέχρι τα πρώιμα δραματικά έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Σκοπός του τόμου αυτού είναι να ερευνήσει και να δώσει απαντήσεις σε ορισμένα κρίσιμα ζητήματα της θεατρολογικής έρευνας, τόσο στη θεωρητική όσο και στην ιστορική της διάσταση. Έτσι το έργο ξεκινά με το κεφάλαιο: "Οι τύχες της θεατρικής ορολογίας της αρχαιότητας στην ελληνική παράδοση", συνεχίζει με "Ίχνη της Commedia dell' arte στο ελλ...
Μια εισαγωγή στην επιστήμη του θεάτρου
Puchner Walter 1947-
Εκδόσεις Παπαζήση (2011)
Στην ελληνική βιβλιογραφία δεν διαθέταμε μέχρι σήμερα κάποια σφαιρική "Εισαγωγή στην Επιστήμη του Θεάτρου", παρά το γεγονός ότι η διδασκαλία της Θεατρολογίας σε ξεχωριστά Τμήματα Θεατρικών Σπουδών σε πανεπιστημιακό επίπεδο κλείνει τα 20 χρόνια της ύπαρξής της. Η δόμηση του παρόντος βιβλίου υπαγορεύεται από έναν νοητό συνομιλητή, που είναι ο φοιτητής των θεατρικών σπουδών και ακολουθεί εν γένει επαγωγικά βήματα, δόθηκε όμως μεγάλη έμφαση στο "θέατρο εκτός θεάτρου", το "θεατρικό" στοιχείο που υπάρχει και στην κοινωνική ζωή και σε μια σειρά από δρώμενα, τελέσεις, εθιμοτυπί...
Μελέτες για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι
Puchner Walter 1947-
Αρμός (2013)
Ο τόμος αυτός περιέχει μελέτες για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Ο Βάλτερ Πούχνερ από τις παραλογές και τους θρήνους έως τα θρησκευτικά άσματα και τα ριζίτικα εξετάζει τα τραγούδια ως μια κατ' εξοχήν ποιητική πράξη με συγκεκριμένες λειτουργίες που επιτελείται σε μία κοινότητα που τα δημιουργεί και τα μεταδίδει προφορικά. Τα θέματα στα οποία εστιάζει ο συγγραφέας είναι το ιστορικό τραγούδι για την πολιορκία της Βιέννης από τους Τούρκους, οι απηχήσεις της τραγωδίας Ερωφίλη στην προφορική παράδοση, ιστορικά γεγονότα του 20ου αιώνα που εμπνέουν τη σύνθεση νέων τραγουδιών, η...
Με θέα το θέατρο
Puchner Walter 1947-
Γρηγόρη (2018)
Το "Με θέα το θέατρο" συνδυάζει λεκτικά το θέαμα με τη θεωρία και το θεατή με τη θεώρηση. Το βιβλίο αυτό συνδέει διάφορα μελετήματα των τελευταίων δύο ετών της ερευνητικής μου δραστηριότητας, που έχουν "θέα" το θέατρο. Τα μελετήματα αυτά κινούνται περιφερειακά γύρω από το φαινόμενο του θεάτρου. Είναι ιστορικά και συγκριτικά, φιλοσοφικά και αναστοχαστικά, μεθοδολογικά και ιστοριογραφικά, φιλολογικά και εκδοτικά, μουσικολογικά και δραματουργικά, τεχνοτροπικά και επιστημολογικά. Θίγουν θέματα της αρχαιότητας, του Βυζαντίου και των νεωτέρων χρόνων, καλύπτουν δε την Ελλάδα αλλά...
Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2007)
Ένα έργο που χρειάστηκε 19 έτη για να ολοκληρωθεί και είναι ενημερωμένο με τα πιο πρόσφατα δεδομένα και εξελίξεις στο χώρο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζονται 106 επιστήμονες: φιλόλογοι, ιστορικοί, δημοσιογράφοι, κριτικοί, ερευνητές, συγγραφείς, θεατρολόγοι, βιβλιογράφοι. Περιέχει λήμματα για δημιουργούς, λογοτεχνικά έργα που ξεχώρισαν, ρεύματα και σχολές, λογοτεχνικά είδη, όρους της θεωρίας της λογοτεχνίας, περιοδικά, μελετητές της λογοτεχνίας, ιδρύματα, εκδοτικούς οίκους κ.ά., καθώς και ενημερωμένη και αναλυτική βιβλιογραφία. Σωστά οργανωμένο, πρωτότυπο, χρήσι...
Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2012)
Ένα έργο που χρειάστηκε 19 έτη για να ολοκληρωθεί και είναι ενημερωμένο με τα πιο πρόσφατα δεδομένα και εξελίξεις στο χώρο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Συνεργάζονται 106 επιστήμονες: φιλόλογοι, ιστορικοί, δημοσιογράφοι, κριτικοί, ερευνητές, συγγραφείς, θεατρολόγοι, βιβλιογράφοι. Περιέχει λήμματα για δημιουργούς, λογοτεχνικά έργα που ξεχώρισαν, ρεύματα και σχολές, λογοτεχνικά είδη, όρους της θεωρίας της λογοτεχνίας, περιοδικά, μελετητές της λογοτεχνίας, ιδρύματα, εκδοτικούς οίκους κ.ά., καθώς και ενημερωμένη και αναλυτική βιβλιογραφία. Σωστά οργανωμένο, πρωτότυπο, χρήσι...