Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η παράδοση και η πίστη ήταν δύο από τα ισχυρότερα προπύργια του παλιού καθεστώτος, και οι φιλοσοφικές επιθέσεις σ’ αυτά αποτελούσαν μια άμεση ιστορική πράξη. Σήμερα, όμως, δεν έχουμε να κάνουμε με την κατάργηση μια θρησκείας, γιατί αυτό που χαρακτηρίζει τα ολοκληρωτικά κράτη δεν είναι η πίστη ή μια κοσμοθεώρηση αλλά μόνο η βλακώδης αδιαφορία και η απάθεια του ατόμου απέναντι στο πεπρωμένο και σ’ αυτό που έρχεται από πάνω. Σήμερα, καθήκον μας είναι να βεβαιώσουμε ότι στο μέλλον δεν θα αφήσουμε την ικανότητα για θεωρία και πράξη που απορρέει από τη θεωρία να χαθεί, ακόμη κι α...

Στo εξαίρετο αυτό βιβλίο οι δύο μεγάλοι γερμανοί φιλόσοφοι διερευνούν όλες τις πτυχές του ακόλουθου θεμελιακού ερωτήματος: για ποιο λόγο δεν μπόρεσε ο δυτικός πολιτισμός, παρά την εκπληκτική επιστημονική καί τεχνολογική πρόοδο του, να χτίσει έναν κόσμο χωρίς πείνα, πόλεμο, δυστυχία και καταπίεση; Για τους συγγραφείς, η απάντηση είναι πως οι μεγάλες καινοτομίες του πολιτισμού αυτού πληρώθηκαν με μια "διαρκώς αυξανόμενη παρακμή της θεωρητικής συνείδησης". Η υλικοτεχνική πρόοδος εδραίωσε την ανθρώπινη κυριαρχία στη φύση μετατρέποντας το καθετί σε αντικείμενο χειραγώγησης και ε...

Περιέχονται τα κείμενα: - Εισαγωγή: "Εικόνες της επιστήμης" - Rudolf Carnap: "Το κριτήριο του νοήματος" - Karl Popper: "Μια γενική ματιά σε μερικά θεμελιώδη προβλήματα" - T. S. Kuhn: "Οι επαναστάσεις ως αλλαγές κοσμοθεώρησης" - T. S. Kuhn: "Λογική της ανακάλυψης ή ψυχολογία της έρευνας;" - Paul Feyerabend: "Υπερασπίζοντας τον Αριστοτέλη" - Imre Lakatos: "Η ιστορία της επιστήμης και οι ορθολογικές της ανασυγκροτήσεις" - Hilary Putnam: "Εξήγηση και αναφορά" - Alexandre Koyre: "Περί της επιρροής των φιλοσοφικών αντιλήψεων στην εξέλιξη των επιστημονικών θεωριών" - Ale...

Τρεις εξέχοντες Γερμανοί διανοητές καταθέτουν τους προβληματισμούς τους γύρω στην περίπτωση Νίτσε. Επισημαίνουν το ριζοσπαστικό χαρακτήρα του ως στοχαστή και πεζογράφου, το ερμηνευτικό πρόβλημα που εγείρει ο λόγος του, το παρωδιακό στοιχείο και τη σωτήρια λειτουργία του, τη συγγένειά του συνολικά με το διαφωτισμό, αλλά και με τις επιστήμες της ψυχής, τον κίνδυνο, τέλος, που υπέφωσκε κατά το Μεταπόλεμο, η διάσωση από την παραποίηση να τον αφήσει έρμαιο του ακαδημαϊσμού. Δύο κείμενα σε απόσταση τριακονταετίας: η συζήτηση "Για τον Νίτσε κι Εμάς" μεταξύ των T.W. Adorno, M. Hosk...

Το βιβλίο γράφτηκε στα αγγλικά από τον Χορκχάιμερ όταν αυτός δίδασκε στο Πανεπιστήμιο Columbia, και εκδόθηκε το 1947 από το Oxford University Press. Αποτελεί στην ουσία μια απλή αλλά πλήρη εισαγωγή στη φιλοσοφία. Ο αναγνώστης θα βρει εδώ διατυπωμένα θέματα που αποτελούν αντικείμενα και του δικού του κοινωνικού προβληματισμού. Ο Χορκχάιμερ αντιπαραθέτει τα δύο είδη ορθολογισμού, τον αντικειμενικό και τον υποκειμενικό ορθολογισμό, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο υποκειμενικός ορθολογισμός, που κυριαρχεί πλέον σήμερα τόσο στη φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες όσο...

Τι υπερασπίζεται η φιλοσοφία του Νίτσε; Τη δημοκρατία ή τον ολοκληρωτισμό; Αν κάνει το πρώτο, τότε πώς εξηγείται η σχετικά πρόσφατη τεράστια εκμετάλλευσή της από τους ναζί και τους εκπροσώπους του επίσημου σοβιετικού καθεστώτος; Αν κάνει το δεύτερο, γιατί εξακολουθεί να εμπνέει και να προκαλεί τους δημοκράτες στοχαστές όλων των αποχρώσεων; Και που τον κατατάσσει η δριμεία κριτική του στο κράτος; Σ' αυτά τα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν τα κείμενα του παρόντος βιβλίου, παρουσιάζοντας και διερευνώντας τόσο τη σκέψη του ίδιου του Νίτσε όσο και την πρόσληψή της από διάφορα...

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα μας, ο δυτικός "πολιτισμένος" κόσμος, ο κόσμος της υλικής αφθονίας και της ιδεολογικής αποτελμάτωσης, χαρακτηρίζεται και στηρίζεται στην εμφάνιση της μαζικής κουλτούρας. Η μαζική κουλτούρα, που συμβαδίζει με την εξάλειψη του λαϊκού πολιτισμού της υπαίθρου και των πόλεων και που έβαλε στο περιθώριο τη γνήσια, την αυθεντική τέχνη, κατασκευάστηκε για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του σύγχρονου ανθρώπου. Όλοι σήμερα, ανεξάρτητα από την κοινωνική ή εθνική τους προέλευση, ανεξάρτητα από την κοινωνική κατηγορία στην οποία ανήκουν και από τις...

[...] Σκοπός αυτής της εισαγωγής δεν είναι να συνοψίσει εκ των προτέρων εκείνα που μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει μέσα στο ίδιο το βιβλίο. Αυτό που θα ήθελα είναι άλλο, και έχει δύο όψεις. Πρώτον, να εντάξω το κείμενο του Μαξ Χορκχάιμερ σε μια ευρύτερη συζήτηση από την οποία φωτίζονται διάφορες πτυχές του, συζήτηση μέσα στον ίδιο τον κύκλο της Φραγκφούρτης αλλά και με έναν εξέχοντα θεωρητικό πρόγονό της τον οποίον ο συγγραφέας υπαινίσσεται, χωρίς να κατονομάζει, στην πρώτη κιόλας παράγραφο του δοκιμίου του: τον Καρλ Μαρξ. Δεύτερον, να διαβάσω αυτό το προφητικό από πολλές α...

[...] Αυτονόητο είναι ότι τα κείμενα που ακολουθούν δεν εξαντλούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί πολιτικό σύμπαν του Νίτσε. Το πρώτο επιχειρεί να δει την εξελικτική πορεία του Νίτσε από τα πρώτα ως τα τελευταία έργα του και συγχρόνως να τον τοποθετήσει σε σχέση με τα φιλοσοφικά και ιδεολογικά ρεύματα της εποχής του. Το δεύτερο είναι μια εξαιρετική ανάλυση της κριτικής που άσκησε ο Νίτσε στο φιλελεύθερο-δημοκρατικό κράτος, με παράλληλη και ισόβαθμη αναφορά στην αντίστοιχη κριτική μιας άλλης μεγαλοφυίας του 19ου αιώνα, του Καρλ Μαρξ. Στα δύο κείμενα που ακολουθούν εξετάζετ...

Τα τέσσερα δοκίμια του Χορκχάιμερ που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό, -Ο Σοπενχάουερ σήμερα, Θεϊσμός και αθεϊσμός, Οι Γερμανοεβραίοι, Η σύλληψη του Άιχμαν-ανήκουν στην όψιμη, "θεολογίζουσα" παραγωγή του. Η επιφυλακτικότητα και ο σκεπτικισμός που προβάλουν μέσα από αυτά για κάποιες κατακτήσεις της προόδου, διατηρούν την προγνωστική τους αξία ως προς το μέγεθος και το βάθος της εργαλειοποίησης όχι απλώς του Λόγου αλλά των πάντων.

Σύμφωνα με την εικόνα της τελευταίας οικονομικής φάσης, η ιστορία είναι η ιστορία των μονοπωλίων. Σύμφωνα με την εικόνα του κατάφωρου σφετερισμού που διαπράττεται σήμερα από τους ηγέτες του κεφαλαίου και της εργασίας σε αρμονική συνεργασία μεταξύ τους, η ιστορία είναι η ιστορία του πολέμου των συμμοριών, των εγκληματικών και μαφιόζικων οργανώσεων. Theodor W. Adorno Μια πραγματική κοινωνιολογία της συμμορίας ως του ζωντανού στοιχείου της κυρίαρχης τάξης στην ιστορία θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τόσο έναν πολιτικό όσο και έναν επιστημονικό σκοπό. Θα μπορούσε να συνδράμει σ...