Krupskaya Nadezhda Konstantinovna
Ναντέζντα Κωνσταντίνοβα Κρούπσκαγια (1869-1939): Στέλεχος του Μπολσεβίκικου Κόμματος με μεγάλη συμβολή στην παιδαγωγική θεωρία και στην πρακτική, όπου αφιέρωσε δεκάδες άρθρα της, εκθέσεις, ομιλίες, γραπτά που συγκεντρώθηκαν σε τόμους μετά το θάνατό της. Τα ζητήματα που αναφέρονται στην εργασία των Πανεπιστημίων, των Παιδαγωγικών Ινστιτούτων και Σχολών βρίσκονταν στο κέντρο της προσοχής του επιστημονικού - παιδαγωγικού τμήματος του Κρατικού Πανεπιστημίου της Σαμάρας, που το διεύθυνε η Ν.Κ. Κρούπσκαγια από το 1921 ως το 1934. Με την άμεση καθοδήγησή της ιδρύθηκε και λειτουργούσε η Ακαδημία Κομμουνιστικής Αγωγής που αποτέλεσε τη βάση για τη μόρφωση των εκπαιδευτικών στη χώρα. Έδινε βάρος στην ιδεολογική προετοιμασία του εκπαιδευτικού και στην κατανόηση από τους ίδιους τους εργάτες της ανάγκης για το πολυτεχνικό σχολείο, που είναι το σύγχρονο βασικό σχολείο της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Είναι πολύτιμος ο ρόλος της Ν.Κ. Κρούπσκαγια στην προσπάθεια να προσελκυστούν στην ενεργό εργασία, στον τομέα της μόρφωσης του εκπαιδευτικού, πολλοί επιστήμονες του προεπαναστατικού σχολείου, αλλά και να προετοιμαστούν σοβιετικοί ειδικευμένοι επιστήμονες. Ήταν μια από τους πρωτεργάτες και τους οργανωτές των πρώτων δασκαλικών συνεδρίων, των διασκέψεων και των μαθημάτων, των μεθοδολογικών κέντρων και των ενώσεων για παιδαγωγική ενημέρωση. Τεράστια προετοιμασία για την ενημέρωση και τη μετεκπαίδευση των δασκάλων είχε το περιοδικό Στο δρόμο προς το νέο σχολείο που συντάκτης του ήταν η Ν.Κ. Κρούπσκαγια. Το περιοδικό έδωσε στοιχεία για τη ζωή πολύ μεγάλων παιδαγωγών και οργανωτών της λαϊκής εκπαίδευσης. Όχι λίγη επιστημονική - μεθοδολογική εργασία με τα στελέχη των εκπαιδευτικών ιδυρμάτων έκανε ο Σύλλογος Μαρξιστών Παιδαγωγών που τον διεύθυνε η Ν.Κ. Κρούπσκαγια. Παρακολουθούσε ακόμη από κοντά τη διαπαιδαγωγητική δουλειά της Κομσομόλ και των Πιονέρων, συμμετείχε σε πολλές πανενωσιακές κ.ά. διασκέψεις για την εκπαίδευση και τη διαπαιδαγώγηση και τόνιζε τη σημασία και την ουσία της αυτομόρφωσης.