Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Μετά το έργο του Λεφ Σεστόφ Λέων Τολστόι, αυτός που γκρεμίζει και χτίζει κόσμους, οι εκδόσεις Ροές παρουσιάζουν κείμενα του σημαντικού αυτού υπαρξιστή φιλοσόφου και για τον έτερο μεγάλο της ρωσικής λογοτεχνίας, τον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Τα τρία κείμενα της παρούσας έκδοσης επιχειρούν, από διαφορετική πλευρά το καθένα, να ερμηνεύσουν τόσο το έργο όσο και την προσωπικότητα του μεγάλου συγγραφέα. Έτσι, το πρώτο, που γράφτηκε για την επέτειο των 25 χρόνων από τον θάνατό του, ασκεί κατά βάση κριτική στα ανεδαφικά εθνοκεντρικά πολιτικά οράματά του. Στο δεύτερο επιχειρεί...

Το "Ύλη και μνήμη" (1896) αποτελεί ένα από τα τέσσερα κύρια έργα του Μπερξόν και δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση. Στο έργο του αυτό, ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προσέγγιση σχετικά με το κεντρικό και πάντοτε επίκαιρο φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ύλης και πνεύματος. Η αναδιατύπωση του ζητήματος βασίζεται στην τόσο πρωτότυπη όσο και ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της μνήμης, η οποία και οδηγεί στον ριζικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους. Κατά την ανάλυσή του αυτή, ο Μπερξόν λαμβάνει ρητά υπ' όψιν του και τα τότε πορίσματα...

Το "Ύλη και μνήμη" (1896) αποτελεί ένα από τα τέσσερα κύρια έργα του Μπερξόν και δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση. Στο έργο του αυτό, ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προσέγγιση σχετικά με το κεντρικό και πάντοτε επίκαιρο φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ύλης και πνεύματος. Η αναδιατύπωση του ζητήματος βασίζεται στην τόσο πρωτότυπη όσο και ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της μνήμης, η οποία και οδηγεί στον ριζικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους. Κατά την ανάλυσή του αυτή, ο Μπερξόν λαμβάνει ρητά υπ' όψιν του και τα τότε πορίσματα...

Το "Ύλη και μνήμη" (1896) αποτελεί ένα από τα τέσσερα κύρια έργα του Μπερξόν και δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε ελληνική μετάφραση. Στο έργο του αυτό, ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος αναπτύσσει μία όλως πρωτότυπη προσέγγιση σχετικά με το κεντρικό και πάντοτε επίκαιρο φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ύλης και πνεύματος. Η αναδιατύπωση του ζητήματος βασίζεται στην τόσο πρωτότυπη όσο και ενδελεχή ανάλυση της αντίληψης και της μνήμης, η οποία και οδηγεί στον ριζικό επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους. Κατά την ανάλυσή του αυτή, ο Μπερξόν λαμβάνει ρητά υπ' όψιν του και τα τότε πορίσματα...

Σύγχρονος του Φρόυντ, με τον οποίο είχε επί μακρόν γόνιμο επιστημονικό διάλογο, βαθιά επηρεασμένος από τον Νίτσε, ο Γκέοργκ Γκρόντεκ στο έργο του αυτό, που εκδόθηκε το 1903, ξαφνιάζει τον σημερινό αναγνώστη με την οξεία, ακόμα και σήμερα επίκαιρη κοινωνική του κριτική. Με ύφος εντελώς προσωπικό -καταγγελτικό, οραματιστικό αλλά και ποιητικό ταυτόχρονα- καταδικάζει έναν θνήσκοντα κόσμο, "τον κόσμο του άνδρα". Η ελπίδα βρίσκεται στην γυναίκα, ως την πηγή της ζωής, καθώς και στην δημιουργική ικανότητα του παιδιού, εφόσον όμως δεν συντριβούν από μια κοινωνία που, με τους κατα...

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί μια συστηματική εισαγωγή στον γερμανικό ιδεαλισμό, ένα φιλοσοφικό κίνημα αντάξιο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, το οποίο στη χώρα μας παραμένει ελάχιστα γνωστό. Ο συγγραφέας επιχειρεί να καταδείξει ότι ο γερμανικός ιδεαλισμός αποτέλεσε την ολοκλήρωση της νεότερης φιλοσοφίας συνολικά, ωθώντας την αρχή της βεβαιότητας του γιγνώσκοντος υποκειμένου στα όριά της και στη γνώση του Θεού ως του Απολύτου. Περαιτέρω, ότι η φιλοσοφία του Απολύτου μπορεί και σήμερα να οδηγήσει τη νόηση στις συστηματικές της επιδιώξεις. Η μελέτη αυτού του φιλοσοφικού στοχασμο...

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί μια συστηματική εισαγωγή στον γερμανικό ιδεαλισμό, ένα φιλοσοφικό κίνημα αντάξιο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, το οποίο στη χώρα μας παραμένει ελάχιστα γνωστό. Ο συγγραφέας επιχειρεί να καταδείξει ότι ο γερμανικός ιδεαλισμός αποτέλεσε την ολοκλήρωση της νεότερης φιλοσοφίας συνολικά, ωθώντας την αρχή της βεβαιότητας του γιγνώσκοντος υποκειμένου στα όριά της και στη γνώση του Θεού ως του Απολύτου. Περαιτέρω, ότι η φιλοσοφία του Απολύτου μπορεί και σήμερα να οδηγήσει τη νόηση στις συστηματικές της επιδιώξεις. Η μελέτη αυτού του φιλοσοφικού στοχασμο...

Για δέκα και πλέον χρόνια, ο ψυχίατρος και εισηγητής της "ιατρικής dasein-ανάλυσης" Medard Boss διοργάνωνε στο Zollikon της Ελβετίας σεμινάρια στα οποία ο φιλόσοφος Martin Heidegger ανέλυε σε ψυχιάτρους και ψυχοθεραπευτές τα αφανή οντολογικά θεμέλια της επιστήμης τους. Κατά τον Γερμανό φιλόσοφο, η ερμηνεία των βασικών παραμέτρων της ανθρώπινης ύπαρξης και κατ' επέκταση η ίδια η ψυχοθεραπευτική πράξη τελούν σήμερα υπό το κράτος τής ολοκληρωτικά πλέον κυρίαρχης φυσικοεπιστημονικής αντίληψης. Το ειδοποιό στοιχείο της αντίληψης αυτής είναι η αυστηρή μέθοδος, η οποία δεν συνιστά...

Για δέκα και πλέον χρόνια, ο ψυχίατρος και εισηγητής της "ιατρικής dasein-ανάλυσης" Medard Boss διοργάνωνε στο Zollikon της Ελβετίας σεμινάρια σταοποία οφιλόσοφος Martin Heidegger ανέλυε σε ψυχιάτρους και ψυχοθεραπευτές το ζήτημα της οντολογικής θεμελίωσης της επιστήμης τους. Κατά τον φιλόσοφο, ηψυχιατρική και η ψυχοθεραπευτική έχουν ως βάση τους ακατάλληλα οντολογικά θεμέλια, τα οποία μάλιστα υιοθετούν άκριτα ήδη και μόνο διά της εφαρμογής της φυσικοεπιστημονικής μεθόδου στα φαινόμενα του ανθρώπινου ψυχισμού. Η αναζήτηση των ενδεδειγμένων οντολογικών θεμελίων και μεθοδολογ...

Ο Marx υπήρξε, αναμφίβολα, οξυδερκέστατος παρατηρητής των πολιτικών τεκταινομένων της εποχής του. Η ανάλυση στην οποία τα υποβάλλει στο εν λόγω κείμενό του του επιτρέπει να διακρίνει ευκρινώς -πίσω από την επίφαση της φιλελεύθερης ρητορείας- τις βαθύτερες γεωπολιτικές βλέψεις των μεγάλων δυνάμεων στη σκακιέρα της ευρωπαϊκής πολιτικής από το Συνέδριο της Βιέννης (1814-'15) μέχρι και λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Υλικό για τη μελέτη του αυτή (πρόκειται για το Κεφάλαιο Η΄ του εκτενέστερου έργου του Herr Vogt) του παρέχουν προπαγανδιστικά άρθρα και δημοσιεύματα στον Τύπο τη...

Ο Μπερξόν, σε τρεις διαλέξεις που έδωσε επ' ευκαιρία τελετών απονομής βραβείων σε μαθητές όταν ακόμη δίδασκε φιλοσοφία σε λύκεια της γαλλικής επαρχίας και του Παρισιού, εξετάζει την ευγένεια στις ποικίλες εκφάνσεις της ως προς την κοινωνική και πολιτική της σημασία (πρώτη διάλεξη), την ολοένα και μεγαλύτερη εξειδίκευση στις επιστήμες και τους κινδύνους που απορρέουν απ' αυτήν (δεύτερη διάλεξη), τη φρόνηση ως την αρετή του πράττειν, την κατανόηση της ζωήςκαι τηβαθύτερη πηγή της διάνοιας και της βούλησης (τρίτη διάλεξη). Το κοινό στοιχείο που συνδέει τις εμβριθείς του αναλύσε...

Η πραγματεία αυτή του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου του 20ού αιώνα, που συντάχθηκε λίγο χρόνο μετά την ολοκλήρωση του κύριου έργου της μεσοΰστερης περιόδου του στοχασμού του, των "Συμβολών στη φιλοσοφία" (1936-1938), συνίσταται σε μία εξονυχιστική και εμβριθέστατη ερμηνεία του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου Β΄ των Φυσικών του Αριστοτέλη. Η βαρύτητα της ερμηνείας τούτης διαφαίνεται ήδη από το γεγονός ότι ο Heidegger δηλώνει ευθύς εξ αρχής ότι θεωρεί το έργο αυτό του Αριστοτέλη "το κρυφό βιβλίο αναφοράς όλης της δυτικής φιλοσοφίας". Αντικείμενο της χαϊντεγκεριανής ερμηνείας είν...

Η πραγματεία αυτή του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου του 20ού αιώνα, που συντάχθηκε λίγο χρόνο μετά την ολοκλήρωση του κύριου έργου της μεσοΰστερης περιόδου του στοχασμού του, των "Συμβολών στη φιλοσοφία" (1936-1938), συνίσταται σε μία εξονυχιστική και εμβριθέστατη ερμηνεία του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου Β΄ των Φυσικών του Αριστοτέλη. Η βαρύτητα της ερμηνείας τούτης διαφαίνεται ήδη από το γεγονός ότι ο Heidegger δηλώνει ευθύς εξ αρχής ότι θεωρεί το έργο αυτό του Αριστοτέλη "το κρυφό βιβλίο αναφοράς όλης της δυτικής φιλοσοφίας". Αντικείμενο της χαϊντεγκεριανής ερμηνείας είν...

Στη βραβευμένη πραγματεία του "Περί της ελευθερίας της βούλησης", ο Schopenhauer υποβάλλει τούτο το κεντρικό και πάντα επίκαιρο φιλοσοφικό πρόβλημα σ’ ενδελεχή, πρωτότυπη, ολοκληρωμένη και συνάμα εύληπτη ανάλυση. Καταδεικνύει μ’ αυτήν πως οι ανθρώπινες πράξεις καθορίζονται από τη δράση των κινήτρων επί του αμετάβλητου ανθρώπινου χαρακτήρα με αναγκαιότητα εξίσου αδήριτη όπως κι εκείνη που καθορίζει τα λοιπά φαινόμενα του κόσμου. Φανερώνει επιπλέον το πού έχει τις πηγές της η πλάνη πως η ανθρώπινη βούληση είναι ελεύθερη. Με τούτα, ωστόσο, η ανθρώπινη ελευθερία δεν αίρεται, αλ...

Η θεωρία του Σοπεγχάουεργια τα χρώματα οφείλει τη γένεσή της στην προσωπική γνωριμία του δημιουργού της με τον Γκαίτε. Ο Σοπεγχάουερ εκκινεί βέβαια από τα πορίσματα της χρωματολογίας του Γκαίτε, όμως αναπτύσσει μια πολύ πρωτότυπη για τα χρώματα αντίληψη, βασισμένη στο δικό του φιλοσοφικό σύστημα. Τα χρώματα, κατ' αυτόν, συνιστούν φαινόμενο της φυσιολογίας, γεννώνται δηλαδή μέσα στομάτι και δεν υπάρχουν αντικειμενικά. Όρο της δημιουργίας τους αποτελεί ο κατά το ποιόν μερισμός της ενέργειας της όρασης, ο οποίος παρέχει την εξήγηση πολλών φαινομένων σχετικών με τα χρώματα. Ο φ...

Ο μεγάλος θεολόγος, φιλόσοφος, φιλόλογος και μεταφραστής Friedrich Schleiermacher (1768-1834) αφιέρωσε στα ζητήματα της ερμηνευτικής, της φιλολογικής κριτικής και της μεταφρασιολογίας σειρά πανεπιστημιακών παραδόσεων και διαλέξεων. Οι παραδόσεις και διαλέξεις του αυτές, παρ' ότι δεν έτυχαν τελικής επεξεργασίας και δημοσίευσης από τον ίδιο, άσκησαν μεγάλη επίδραση στον φιλοσοφικό στοχασμό για τα ζητήματα αυτά. Όσον αφορά στην ερμηνευτική, ο Schleiermacher είναι ο πρώτος που εγείρει το καθολικό ερώτημα σχετικά με την κατανόηση και τις προϋποθέσεις της. Διατυπώνει έτσι μια...

"Ο Θεός είναι πνεύμα και, ως πνεύμα, είναι για το πνεύμα [...] Η εξύψωση συνεπώς του νοούντος πνεύματος σ’ αυτό που αποτελεί το ίδιο το ύψιστο νόημα, δηλαδή στον Θεό, είναι αυτό που θέλουμε εδώ να εξετάσουμε [...] Η εν λόγω εξύψωση, περαιτέρω, έχει το θεμέλιό της στην ίδια τη φύση του πνεύματός μας, είναι αναγκαία γι’ αυτό". Στις παραδόσεις για τις αποδείξεις περί της ύπαρξης του Θεού, ο Χέγκελ παρουσιάζει όντως τις αποδείξεις αυτές ως την εξύψωση του ανθρώπινου πνεύματος στον Θεό. Η εξέτασή τους δεν είναι κατά κανέναν τρόπο ιστορική, αλλά συνιστά αυστηρά συστηματική κ...

Το σύγγραμμα αυτό προέρχεται από την εποχή κατά την οποία ο Νίτσε συνέτασσε το κύριο έργο της πρώιμης περιόδου του, το περίφημο "Η γέννηση της τραγωδίας" (1872), στο οποίο τελικά και σε πολύ μεγάλο βαθμό ενσωματώθηκε. Καθότι εκθέτει ένα πολύ σημαντικό μέρος των αναλύσεων του υπό συγγραφή τότε εκείνου έργου, ο φιλόσοφος το τύπωσε σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων προκειμένου να το δώσει σε γνωστούς του και αρμόδιους να το κρίνουν ώστε να πάρει την άποψή τους. Το σύγγραμμα αναπτύσσει, πράγματι, την κεντρικότατη για την ερμηνεία του Νίτσε ανάλυση του πώς ο Ευριπίδης, εφαρμό...

Το ζήτημα της αγωγής και της παιδείας είναι κεντρικό στα πρώιμα γραπτά του Νίτσε. Στο παρόν κείμενο, το τρίτο από τη συλλογή αυτοτελών κειμένων υπό τον γενικό τίτλο "Παράκαιροι στοχασμοί", ο Νίτσε παρουσιάζει τον Σοπεγχάουερ ως τον "παράκαιρο" εκείνο στοχαστή που ενσαρκώνει το ιδεώδες του φιλοσόφου-παιδαγωγού. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την υποταγή της φιλοσοφίας σε ξένες και εχθρικές προς αυτή δυνάμεις (κράτος, οικονομία κ.λπ.) και τη γενικότερη παρακμή του πολιτισμού, ο Σοπεγχάουερ, χάρη σε σκληρό εσωτερικό κι εξωτερικό αγώνα, κατόρθωσε να διατηρήσει ακέραια την...

Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών του αναζητήσεων, ο Σεστόφ καταπιάστηκε και με τους μεγάλους στοχαστές της ανθρωπότητας: τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι, τον Πασκάλ, τον Λούθηρο, τον Καρτέσιο, τον Πλωτίνο, τον Σπινόζα και άλλους· την δε ενασχόλησή του αυτή την ονομάζει «προσκύνημα μέσα από τις ψυχές». Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσονται και οι τρεις διαλέξεις της παρούσας έκδοσης. Στην πρώτη, μέσα από το Πόλεμος και Ειρήνη, ο Σεστόφ προβάλλει την πάλη του Τολστόι ανάμεσα στην λογική και την πίστη. Στην δεύτερη, πάντα μέσα από τα λογοτεχνικά αλλά και τα φιλοσοφικο-θρησκευτικ...