Πάτσης Χάρης Σ.

Pátsis Cháris

Ο παιδαγωγός, συγγραφέας, εκδότης Χάρης Σ. Πάτσης (1913 - 2010) γεννήθηκε στις 30 Ιουνίου 1913. Υπήρξε μια κορυφαία μορφή ανάμεσα στον πνευματικό, λογοτεχνικό και εκδοτικό κόσμο της σύγχρονης Ελλάδας. Είχε καταγωγή από το Δήμο Θεσπρωτικού Πρέβεζας (Λάκκος Σουλίου, Ηπείρου). Το 1933 αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Ιωαννίνων. Το 1939 αρίστευσε στις εισαγωγικές εξετάσεις για την Πανεπιστημιακή Μετεκπαίδευση (Φιλοσοφική Σχολή-'Εδρα Παιδαγωγικής) και το 1946 πήρε το δίπλωμα του με άριστα. Κατά το διάστημα των πανεπιστημιακών σπουδών του, εγγράφηκε παράλληλα και παρακολούθησε μαθήματα στην Πάντειο και στη Γαλλική Ακαδημία. Ταυτόχρονα, δημοσιογραφούσε από τις στήλες του ημερήσιου και περιοδικού τύπου και έδινε διαλέξεις στα διάφορα μορφωτικά ιδρύματα της πατρίδας μας, με θέματα κυρίως παιδαγωγικά, ιστορικά, λογοτεχνικά, κοινωνικά. Η δραστηριότητα του στα κατοπινά χρόνια και ως σήμερα, μπορεί να συνοψισθεί στα εξής: Το 1945 ιδρύει τον ομώνυμο εκδοτικό οργανισμό και αρχίζει να κυκλοφορεί τη μηνιαία φιλοσοφική και παιδαγωγική επιθεώρηση "Νέο Σχολείο-Νέα Παιδαγωγική", τα περιοδικά "Παράδεισος του Παιδιού", "Ελεύθερα Αναγνώσματα", τις πασίγνωστες "Πατριδογνωσίες" του και την 28τομη "Εγκυκλοπαίδεια των Νέων" (Μ.Ε.Ν.), την πρώτη ελληνική εγκυκλοπαίδεια που συντάχθηκε εξ' ολοκλήρου στη Δημοτική γλώσσα. Τον ίδιο καιρό συγγράφει, ολοκληρώνει και εκδίδει ολόκληρη σειρά σχολικών βιβλίων (αριθμ. 48 τίτλους), τα οποία εγκρίνονται από το Εκπαιδευτικό Συμβούλιο και για πολλά χρόνια γαλούχησαν την ελληνική νεότητα. Το 1960 συγγράφει και εκδίδει το περίφημο "Λεξικό της Δημοτικής" και αποκτά έτσι, για πρώτη φορά, η Νεοελληνική γλώσσα το λεξικό της. Μέχρι τότε, υπήρχε η "Γραμματική" του Μανώλη Τριανταφυλλίδη και η "Νεοελληνική Σύνταξη" (Συντακτικό) του Αχιλ. Τζάρτζανου. Ο Χάρης Πάτσης με το "Λεξικό της Δημοτικής" συμπλήρωσε το κενό και πρόσφερε το κλειδί που έλειπε, για την ορθή χρήση της Νεοελληνικής γλώσσας. Στη συνέχεια, κυκλοφόρησε και τα επίτομα λεξικά της Αρχαίας και της Καθαρεύουσας, με την ερμηνεία των λημμάτων τους στη Δημοτική. Τα τρία αυτά λεξικά ενσωματώθηκαν, κατά τα επόμενα χρόνια, στη σειρά "Δέκα επίτομα Λεξικά (γλωσσικά, επιστημονικά, τεχνολογικά)". Στα χρόνια που ακολουθούν συνεχίστηκε η συγγραφική και εκδοτική δραστηριότητα του Χάρη Πάτση, σε όλους τους τομείς. Εκδίδει, επιμελείται, εποπτεύει και κυκλοφορεί εγκυκλοπαίδειες κάθε λογής, λεξικά, ιστορικά, γεωγραφικά και λογοτεχνικά έργα, ενδεικτικά των οποίων είναι η "Νέα Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" (36 τόμοι), οι δύο Λογοτεχνικές Εγκυκλοπαίδειες (για την Ελληνική και την Παγκόσμια Λογοτεχνία), τα "Άπαντα των Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων" (106 τόμοι), τα "Άπαντα των Νεοελλήνων Κλασικών" και εκατοντάδες άλλους τόμους, αναφερόμενους σε όλους τους τομείς του επιστητού. Το 2005, ο Χάρης Πάτσης, συμπληρώνοντας 70 χρόνια συγγραφικής και εκδοτικής προσφοράς, εγκαινιάζει, σε μια γιορταστική, τιμητική εκδήλωση στον "Παρνασσό", τη "Φιλοσοφική και Κοινωνιολογική Βιβλιοθήκη Χάρη Πάτση" με τα τρία προσωπικά του συγγράμματα: "Κοινωνιολογία και Κοινωνικά Συστήματα", "Το Μέλλον του Σοσιαλισμού" και "Παγκοσμιοποίηση, το Κύκνειο Άσμα του Καπιταλισμού". Η σειρά αυτή, συμπληρώνεται με το έργο του, που τιτλοφορείται: "Πλάτωνας, ο μεγάλος φιλόσοφος και κοινωνικός οραματιστής" (2007). Εκτός από τα παραπάνω, ο Χάρης Πάτσης έγραψε και πολλά παιδαγωγικά συγγράμματα και μερικά λογοτεχνήματα. Από τα παιδαγωγικά και διδακτικά του έργα σημειώνουμε τα: "Τα Κέντρα ενδιαφέροντος και η Συγκεντρωτική διδασκαλία στη θεωρία και την πράξη", "Η πρώτη ανάγνωση και γραφή με την ιδεοπτική μέθοδο", "Τα πρότυπα Σχολεία και τα Νέα Προγράμματα", "Η Διδακτική του Σχολείου Εργασίας σε όλες τις σχολικές βαθμίδες", "Το σημερινό Σχολείο και το Σχολείο του μέλλοντος" και πολλά άλλα παιδαγωγικά συγγράμματα. Μετέφρασε δε από τα γαλλικά τα έργα του διάσημου ψυχολόγου της Γενεύης Εδουάρδου Κλαπαρέντ: "Ψυχολογία του παιδιού και Πειραματική Παιδαγωγική" (6 τόμοι) και "Λειτουργική Παιδαγωγική" (2 τόμοι). Εξάλλου, η αρθρογραφία του στο παιδαγωγικό περιοδικό "Νέο Σχολείο", που επί ολόκληρη εικοσαετία εξέδιδε και κυκλοφορούσε, μπορεί να συνοψιστεί σε πολλούς τόμους. Επίσης, ο Χάρης Πάτσης μετέφρασε στη δημοτική και κυκλοφόρησε σε 8 τόμους την περίφημη "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", του Κ. Παπαρρηγόπουλου, του ιδίου την "Παγκόσμια Ιστορία" (5 τόμοι) και την "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως" του Σπυρ. Τρικούπη (4 τόμοι). Στον φιλοσοφικο-κοινωνιολογικό τομέα, ο Χάρης Πάτσης έγραψε και κυκλοφόρησε τα βιβλία του: 1) "Σωκράτης, ο κολοσσός της παγκόσμιας φιλοσοφίας", 2) "Πλάτωνας, ο μεγάλος φιλόσοφος και κοινωνικός οραματιστής", 3) "Αριστοτέλης, ο θεμελιωτής των Θετικών Επιστημών", 4) "Κ. Παλαμάς ο στυλοβάτης του Δημοτικισμού και κοινωνικός αναμορφωτής", 5) "Κοινωνιολογία και Κοινωνικά Συστήματα", (έχει εισαχθεί ως διδασκόμενο μάθημα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών), 6) "Το Μέλλον του Σοσιαλισμού", 7) "Παγκοσμιοποίηση, το Κύκνειο Άσμα του Καπιταλισμού", 8) Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία - Προσωκρατική Φιλοσοφία, και 9) ετοιμάζει προς έκδοση το βιβλίο του "Παγκόσμια Αμφικτυονία, έτος 2205" μια προφητική κοινωνιολογική μυθιστορηματική σύλληψη που, με έδρα την Ελλάδα και τους Δελφούς, δίνει οριστική λύση, στο μεγάλο και άλυτο ως σήμερα κοινωνικό πρόβλημα που βασανίζει την ανθρωπότητα. Σε ό,τι αφορά στον καθαρά λογοτεχνικό τομέα ο Χάρης Πάτσης κυκλοφόρησε τα εξής βιβλία του: 1) "Πατριδογνωστικοί αντίλαλοι" (ποίηση), 2) "Κυνηγώντας το όνειρο" (αυτοβιογραφικό αφήγημα), 3) "Το παράθυρο του ονείρου" (παιδικά διηγήματα), 4) "Αγώνες και αγωνίες: Για το λαό και την πατρίδα" (τ. Α΄), 5) "Αγώνες και αγωνίες: Για το παιδί και την παιδεία" (τ. Β΄), 6) "Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα" (πατριδογνωστικά κείμενα), 7) "Ταξιδεύοντας στον κόσμο" (ταξιδιωτικά κείμενα), 8) "Η γοργόνα της Ζερόπολης" (και άλλα διηγήματα), 9) "Μαργιαλένα Κογεβίνα" (και άλλα διηγήματα). Και στον τομέα της Σχολικής Παιδικής Βοηθηματογραφίας, ο Χάρης Πάτσης, μόλις πρόσφατα, έγραψε και κυκλοφόρησε τη σειρά: "Μαθαίνω τη Γλώσσα μου" (7 βιβλία για τους μαθητές του Δημοτικού), που περιλαμβάνουν και το περίφημο "Ιδεοοπτικό Αλφαβητάριο", του Χάρη Πάτση, το οποίο εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το 2008, ο Χάρης Σ. Πάτσης, προγραμμάτισε την ίδρυση της "Ακαδημίας Ελλήνων Συγγραφέων - Λογοτεχνών" της οποίας οι σκοποί αναγράφονται λεπτομερώς στον 15ο τόμο της Μ.Ε.Ν.Λ. (σελ. 279). Ο Χάρης Σ. Πάτσης πέθανε στις 27 Οκτωβρίου του 2010, σε ηλικία 97 ετών.