Berdyaev Nicolai 1874-1948
Berdiaeff Nicolas
Ο Νικολάι Αλεξάντροβιτς Μπερντιάεφ (Κίεβο 6 Μαρτίου 1874 - Παρίσι 23 Μαρτίου 1948) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Ρώσους λογίους και στοχαστές του 20ού αιώνα. Γεννήθηκε στο Κίεβο το 1874 σε οικογένεια στρατιωτικών αριστοκρατών, αλλά ουδέποτε θέλησε να ακολουθήσει την παράδοση της οικογένειάς του. Το 1894 έγινε δεκτός στην Σχολή Ευελπίδων του Κιέβου. Ωστόσο, το περιβάλλον της στρατιωτικής σχολής δεν ενέπνευσε τον ανήσυχο νεαρό και έτσι την εγκαταλείπει και εγγράφεται στην Σχολή Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου "Άγιος Βλαδίμηρος" του Κιέβου. Η συμμετοχή του στο φοιτητικό κίνημα καταλήγει στην σύλληψή του το 1898, την προφυλάκισή του για ένα μήνα, την δίκη, την καταδίκη και την εξορία του στην Βολογκντά για το διάστημα 1901-1902. Την εποχή εκείνη ήταν ήδη γνωστός ως μαρξιστής και ως ο συγγραφέας του άρθρου "Α. Φ. Λάνγκε και η κριτική φιλοσοφία σε σχέση με τον σοσιαλισμό", το οποίο ο Κάουτσκι είχε δημοσιεύσει στο επίσημο όργανο του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος "Νέα Εποχή". Το διάστημα 1905-1906 από κοινού με τον Σ. Ν. Μπουλγκάκοφ ο Μπερντιάγιεφ αναλαμβάνει επικεφαλής του περιοδικού "Ζητήματα Ζωής". Το ταξίδι του στο Παρίσι τον χειμώνα του 1907-1908 και η στενή του φιλία με τον Μερεζκόφσκι και τον κύκλο του τον ωθούν να στραφεί προς την Ορθοδοξία. Επιστρέφοντας στη Ρωσία εγκαθίσταται στη Μόσχα, γίνεται μέλος ενός κύκλου φιλοσόφων, οι οποίοι συσπειρώνται γύρω από τον εκδοτικό οίκο "Δρόμος" και λαμβάνει ενεργό μέρος στην ίδρυση και λειτουργία της θρησκευτικής και φιλοσοφικής εταιρείας στην μνήμη του Βλαδίμηρου Σολοβιόφ. Το αποτέλεσμα όλων αυτών των αναζητήσεων είναι ένα από τα κορυφαία του έργα, "Η φιλοσοφία της ελευθερίας", το οποίο είδε το φως της δημοσιότητας το 1911. Το 1918 ιδρύει την Ελεύθερη Ακαδημία Πνευματικού Πολιτισμού ενώ παράλληλα γράφει το βιβλίο του "Η φιλοσοφία της ανισότητας", το οποίο κυκλοφόρησε στο Βερολίνο το 1923. Το 1920 εκλέγεται τακτικός καθηγητής της Ιστορικο-Φιλολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μόσχας. Το 1921 συλλαμβάνεται για την υπόθεση του επονομαζόμενου "κέντρου τακτικής", αλλά απελευθερώνεται. Το καλοκαίρι του 1922 συλλαμβάνεται και πάλι, ενώ το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς απελαύνεται από την Ε.Σ.Σ.Δ. Τα επόμενα δύο χρόνια, 1922-24 ζει στο Βερολίνο, απ' όπου η φήμη του εξαπλώνεται σε όλη την Ευρώπη. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και κυρίως ο πόλεμος μεταξύ της χιτλερικής Γερμανίας και της Ε.Σ.Σ.Δ., προκάλεσε μια όξυνση των πατριωτικών συναισθημάτων του μεγάλου αυτού Ρώσου στοχαστή. Το πρώτο μεταπολεμικό του βιβλίο "Η ρωσική ιδέα", που κυκλοφόρησε στο Παρίσι το 1946, ήταν αφιερωμένη στον αναστοχασμό της ιστορίας της Ρωσικής επανάστασης. Πέθανε δουλεύοντας στο γραφείο του, στο σπίτι του λίγο έξω από το Παρίσι, στις 23 Μαρτίου 1948.
Το πρόβλημα του ανθρώπου
Berdyaev Nicolai 1874-1948
Εκδόσεις s@mizdat (2020)
Στο σύντομο, μα ιδιαίτερα σημαντικό του κείμενο "Το πρόβλημα του Ανθρώπου. Για μια χριστιανική ανθρωπολογία" ο Μπερντιάγιεφ με τρόπο συστηματικό και εμπεριστατωμένο, αναλύει τις περί του ανθρώπου απόψεις του και επικεντρώνει τον στοχασμό του στις έννοιες της προσωπικότητας, της ελευθερίας, της δημιουργίας ως ανθρωποδικίας αλλά και στο ρόλο της τεχνολογίας στη ζωή των σύγχρονων κοινωνιών.
Περί δουλείας και ελευθερίας του ανθρώπου
Berdyaev Nicolai 1874-1948
Printa (2019)
Η συζήτηση περί προσώπου σημάδεψε τη σκέψη του 20ού αιώνα. Φιλόσοφοι, θεολόγοι, κοινωνιολόγοι, καλλιτέχνες, λογοτέχνες, πολιτικοί ενεπλάκησαν στη συζήτηση περί προσώπου, ενώ στη Γαλλία εμφανίστηκε ο όρος περσοναλισμός. Ξεχωριστή θέση μέσα σε όλη αυτή την προσωπολογία καταλαμβάνει το έργο του φιλοσόφου Νικολάι Μπερντιάγιεφ και το ανά χείρας βιβλίο. Στις σελίδες αυτού του δοκιμίου περσοναλιστικής φιλοσοφίας, όπως το αποκαλεί ο συγγραφέας, η σκέψη περί προσώπου αναπτύσσεται σε όλα τα δυνατά πεδία: θεολογία, ανθρωπολογία, φιλοσοφική οντολογία και γνωσιολογία, ηθική και κοιν...
Χριστιανισμός και αντισημιτισμός
Berdyaev Nicolai 1874-1948
Εκδόσεις s@mizdat (2019)
Με το έργο αυτού του κορυφαίου Ρώσου θεολόγου Νικολάι Μπερντιάγιεφ, οι εκδόσεις s@mizdαt θέλουν να καλύψουν ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, αλλά και να συμβάλλουν στο δημόσιο διάλογο σχετικά τον αντισημιτισμό, ο οποίος ενώ θεωρούσαμε στο μακρινό παρελθόν, αναβιώνει μέσα από τη ρητορική μίσους διαφόρων τμημάτων του πολιτικού συστήματος, τόσο στη χώρα μας, όσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κείμενο, παρά το γεγονός ότι έχει γραφτεί πριν πολλές δεκαετίες, διατηρεί στο ακέραιο τον επίκαιρο χαρακτήρα του. Είναι όμως ιδιαίτερα πολύτιμο γιατί μας δίνει την "ρωσική ματιά" στο ζή...
Ο νεός μεσαίωνας
Berdiaeff Nicolas
Εκδόσεις Αθανάσιου Αλτιντζή (2019)
Στον Μεσαίωνα η ανθρώπινη προσωπικότητα ήταν πιο ισχυρή και πιο πλαστική. Η ατομοκρατία (ατομισμός) με τον ισοπεδωτικό της μηχανισμό πέτυχε την εξαφάνιση των ατομικών διαφορών. Όταν πλέον η ατομοκρατία δημιούργησε τον κοινωνικό ατομισμό, τότε οδηγήθηκε αυτή στον σοσιαλισμό, που είναι κι αυτός η άλλη όψη του μηχανισμού της σύνθλιψης και συντριβής της προσωπικής ατομικότητας του ανθρώπου. Η οικουμενική ιδέα που χαρακτήριζε τόσο πολύ τον Μεσαίωνα, στην εποχή αυτή χάνει τη σημασία της. Η προσωπικότητα όμως του ανθρώπου μπορεί να ριζώσει μόνο στην οικουμένη· στη συμπαντική διάστ...
Δοκίμιο εσχατολογικής μεταφυσικής
Berdyaev Nicolai 1874-1948
Αρμός (2011)
Ο Ν. Μπερντιάεφ (1874 - 1948) στο παρόν δοκίμιο ερευνά διεξοδικά το ζήτημα του έσχατου, εξετάζοντας ειδικότερα το πρόβλημα της γνώσης και της αντικειμενοποίησης, το πρόβλημα της υπάρξεως, τη δημιουργικότητα του όντος και το μυστήριο της νέωσης. Με δεδομένο ότι πάντα τα έγχρονα έχουν αρχή, μέση και τέλος, η ανθρώπινη ύπαρξη ζει συνειδητά μόνο στη μέση, με την αρχή της βυθισμένη στο νέφος της ασυνειδησίας και το τέλος βυθισμένο στο έρεβος της αγωνίας. Η εμμονή στη μέση αντιμάχεται την αναμονή της έσχατης στιγμής της υποστάσεως και την απειλή του αφανισμού της. "Το ζήτημα τ...
Αλήθεια και αποκάλυψη
Berdyaev Nicolai 1874-1948
Αρμός (2011)
Ο Ν. Μπερντιάεφ (1874-1948), ο "νοσταλγός της αιωνιότητας" που πάλεται από τον πυρετό των οραματισμών, αναζητά πίσω από τις ιστορικές εξαντικειμενικεύσεις τη γνήσια και ζώσα αλήθεια που κατευθύνει το άτομο προς το θείο προορισμό του. Συμμετέχει με ασίγαστο πάθος στον δραματικό αγώνα της διασώσεως του ανθρώπου από την ιστορική του έκπτωση, μάχεται για την ιστορική του έκπτωση, μάχεται για την ιστορική του αποκατάσταση και τον καλεί να μην απιστήσει στο κοσμικής ευθύνης έργο του. Με το παρόν βιβλίο επιχειρεί την επανεξέταση των θεμελιωδών προβλημάτων του Χριστιανισμού στο φως...
Δοκίμιο εσχατολογικής μεταφυσικής
Berdiaeff Nicolas
Πουρναράς Π. Σ. (2010)
Καιρός τώρα ήθελα να γράψω ένα βιβλίο που να εκφράζει ολοκληρωμένη τη μεταφυσική μου. Χρησιμοποιώ τη λέξη "μεταφυσική" χωρίς την παραδοσιακή και ακαδημαϊκή σημασία της. Πρόκειται μάλλον για μια μεταφυσική με τη σημασία που έχει στον Ντοστογιέφσκι, το Κίρκεγκωρ, τον Νίτσε, τον Πασκάλ, τον Γιάκομπ Μπέμε, τον Άγιο Αυγουστίνο και άλλους παρόμοιους στοχαστές, δηλαδή για μια μεταφυσική που σήμερα ονομάζουμε υπαρξιακή. Αλλά προτιμώ μια άλλη διατύπωση, αυτή της εσχατολογικής μεταφυσικής. Θέλω να εξετάσω όλα τα ζητήματα κάτω από το εσχατολογικό φως, υπό το φως της συντέλειας. Μιλώ γ...
Οι δαίμονες της ρωσικής επανάστασης
Berdyaev Nicolai 1874-1948
Αρμός (2009)
Οι δαίμονες της Ρωσικής επανάστασης εκπλήσσουν με την φρεσκάδα τους, την διορατικότητα και τον σχεδόν προφητικό τους χαρακτήρα, παρά το γεγονός ότι γράφτηκαν εν θερμώ, λίγους μόλις μήνες μετά από γεγονότα που συγκλόνισαν τον κόσμο. Ταυτόχρονα, όμως, είναι η μαρτυρία ενός αυτόπτη, ενός ανθρώπου που έζησε από κοντά τα γεγονότα και είχε παράλληλα τις γνώσεις και την σοφία να "διαβάσει ανάμεσα στις γραμμές", να διακρίνει και να προβλέψει την εξέλιξή τους. Ένα πολύτιμο ερμηνευτικό εργαλείο για όλους.
Για την αξία του χριστιανισμού και την απαξία των χριστιανών
Berdiaeff Nicolas
Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος (2007)
Ο Ρώσος φιλόσοφος στο παρόν έργο απολογητικού χαρακτήρα, επιχειρεί να δώσει μία απάντηση στους κατήγορους του Χριστιανισμού που βασίζουν την απαξίωση της αλήθειας του Ευαγγελίου στα ιστορικά σφάλματα του κλήρου και του χριστιανικού πληρώματος. Οι αξίες όμως και τα ιδεώδη του Χριστιανισμού είναι απείρως δυσκολότερα στην πραγμάτωσή τους από οποιοδήποτε σύστημα αξιών, καθώς, όπως παρατηρεί ο συγγραφέας, κάθε χριστιανός καλείται να σηκώσει αδιαμαρτύρητα τον δικό του σταυρό του μαρτυρίου, να αγαπήσει τους εχθρούς του και να αντισταθεί στους πειρασμούς του κόσμου. Συνεπώς, τα κρι...
Ο χριστιανισμός και η πάλη των τάξεων
Berdiaeff Nicolas
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Η αλήθεια δεν μπορεί να είναι κτήμα μιας τάξης, ταξική όμως ενδέχεται να είναι η παραμόρφωσή της. Η Εκκλησία οφείλει να καταδικάσει την καταπίεση και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, να την καταδικάσει, πριν απ' όλα, από ηθική και πνευματική σκοπιά και όχι εν ονόματι κάποιου κοινωνικού συστήματος, οφείλει να ευλογήσει την αναζήτηση ενός πιο δίκαιου και πιο ανθρώπινου κοινωνικού καθεστώτος και να εμπιστευθεί στην πρωτοβουλία, στην δραστηριότητα και στην ελευθερία του ανθρώπου την πάλη για ένα καλύτερο μέλλον.