Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο "Οι δολοφόνοι της μνήμης" του μεγάλου ιστορικού Πιέρ Βιντάλ-Νακέ, αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη απάντηση στους αρνητές του Ολοκαυτώματος. Αποτελείται από πέντε δοκίμια, που βοηθούν τον αναγνώστη να καταλάβει πώς μια τέτοια εκτροπή, όπως η άρνηση της χιτλερικής γενοκτονίας, είδε το φως της μέρας και απέκτησε δημοσιότητα, παρά τα σαθρά "επιχειρήματα" των αρνητών. Ο Βιντάλ-Νακέ δηλώνει από την αρχή πως δεν "κάνει διάλογο" με τον εχθρό: αποσυναρμολογεί τους μηχανισμούς των ψεμάτων του, πιστεύοντας πως αυτό μπορεί, μεθοδολογικά, να είναι χρήσιμο για τις επόμενες γεν...

Τον Δεκέμβριο του 2017 συμπληρώνονται 20 χρόνια από τον θάνατο του Κορνήλιου Καστοριάδη (26.12.1997). Το βιβλίο της δημοσιογράφου Τέτας Παπαδοπούλου εξοικειώνει τον αναγνώστη με την πολυδιάστατη και συναρπαστική σκέψη του Έλληνα στοχαστή: τις βασικές φιλοσοφικές του ιδέες, την αντίληψή του για τη Δημοκρατία, τις θέσεις του για την κρίση των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Ανάμεσα στις άλλες σημαντικές απόψεις του, τονίζει χαρακτηριστικά: "Ο ελληνικός λαός -όπως και κάθε λαός- είναι υπεύθυνος για την ιστορία του, συνεπώς, είναι υπεύθυνος και για την κατάσταση στην οποία βρίσκετ...

«...Το βιβλίο μιλάει για τις γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα και, όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, θεωρήθηκε ότι πήγαινε κόντρα στο ρεύμα, γιατί δεν έφερε τη σφραγίδα της θυματοποίησης. Πράγματι, αναζητούσα κάτι καινούριο, κάτι φρέσκο, επιθυμούσα να ανακαλύψω νέα πεδία και νέα προβλήματα. Ήταν ανάγκη να αποτινάξω ιδέες σκονισμένες, βαθιά ριζωμένες, κυρίαρχες ακόμη στη δεκαετία του 1980, όπως διαπίστωσα από τις βιβλιοκρισίες και τα άρθρα στον ιταλικό τύπο. Το ότι η ιστορία έπρεπε επιτέλους να ασχοληθεί με τις αρχαίες Ελληνίδες (όχι με την αρχαία Ελληνίδα ως αφηρημένη οντότητα),...

Ο Πιερ Βιντάλ - Νακέ, σύνθετη προσωπικότητα, καθώς ο ίδιος ορίζει τον εαυτό του ως "διττό", ιστορικός και φιλόσοφος, ιστορικός και φιλόλογος, ιστορικός και πολίτης, στο τελευταίο αυτό βιβλίο του, πιστή επιτομή του έργου του, μας μιλάει για το "επάγγελμα" του ιστορικού, αναπόσπαστα συνδεδεμένο με τη ζωή του, αφού όπως έλεγε: "έγινα ιστορικός γιατί ο αγώνας για την αλήθεια είναι αγώνας για την ιστορία". Τους δικούς του αγώνες (ενάντια στα βασανιστήρια, την "εθνική ασφάλεια", τον αρνητισμό) πάντοτε θέλει να τους διεξάγει ως ιστορικός που αναζητά τα στοιχεία, αποκαθιστά τα γεγο...

Στη μελέτη αυτή ο γάλλος ελληνιστής Pierre Vidal-Naquet θέτει ορισμένα ερωτήματα για τη σχέση τραγωδίας και πολιτικής στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία κάνοντας ταυτόχρονα αναφορά στους τρεις "πειρασμούς" που απειλούν την ερμηνεία της: στην αναζήτηση του "ρεαλιστικού στοιχείου", στην ανάλυσή της σε σχέση με τα πολιτικά γεγονότα της εποχής και τέλος στην τάση να την προσαρμόζουμε στα σημερινά δεδομένα, τάση ικανή να μας ξεγελάσει αφού "ο διάλογος με το παρελθόν προϋποθέτει πάντα μια αφετηρία από το παρόν". Ένα κείμενο εργαλείο για την ουσιαστική κατανόηση του ρόλου της αρχαία...

Ο γνωστός Γάλλος ιστορικός καταπιάνεται με τον πλατωνικό μύθο της χαμένης Ατλαντίδας, θέμα που τον έχει απασχολήσει για μισό αιώνα περίπου, τόσο ως προς τον συμβολισμό της ανάλυσης όσο και της "γεωγραφικής αναζήτησης". Ξεκινώντας από τη μελέτη των κειμένων του Κριτία και του Τιμαίου ακολουθεί την εξέλιξη του μύθου πρώτα μέσα από την αρχαιότητα (ελληνική, ρωμαϊκή, πρωτοβυζαντινή) και στη συνέχεια κατά την Αναγέννηση, όπου οι πολλοί θα σπεύσουν να χαιρετήσουν την ανακάλυψη της Αμερικής σαν τη χαμένη ήπειρο, για να φθάσει ως τις μέρες μας σε μια πράγματι συναρπαστική διαδρ...

Η ιστορία «δεν υπάρχει από μόνη της». Ο Pierre Vidal-Naquet έδειξε, μέσα από πλήθος έργων, ότι μια ιστορική αφήγηση δεν είναι ποτέ μονοφωνική, αλλά μιλά με πολλές φωνές. Επιπλέον, η ανάγνωση κάθε αφήγησης εξελίχθηκε με το πέρασμα των αιώνων, σύμφωνα με τις ιδεολογικές και πολιτικές ανησυχίες κάθε εποχής. Ο ιστορικός της αρχαίας Ελλάδας γίνεται λοιπόν κάποιες φορές και ιστορικός του Μεσαίωνα ή του 18ου αιώνα ή της σύγχρονης εποχής... Αυτές τις πολλαπλές αναγνώσεις ο Pierre Vidal-Naquet ονομάζει «μεγάλη απόκλιση». Το παρόν έργο ενώνει δύο ενότητες κειμένων γραμμένων μ' αυτήν...

Όλοι έχουμε ακούσει το όνομα του Ομήρου, όλοι ξέρουμε τους κεντρικούς ήρωες της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, των δύο αυτών ποιημάτων που είναι ο θεμέλιος λίθος του ευρωπαϊκού πολιτισμού και η απαρχή της λογοτεχνίας μας - η τραγωδία διαμέσου της Ιλιάδας, η κωμωδία διαμέσου της Οδύσσειας. Ο Πιέρ Βιντάλ-Νακέ εξηγεί το μυστήριο του ενός Ομήρου ή των πολλών Ομήρων, χαρτογραφεί τους τόπους της μάχης, τους σταθμούς ή το ταξίδι, μας δείχνει πως ο Όμηρος περιγράφει με τον τρόπο του τα πρώτα δείγματα της δημοκρατικής κοινωνίας με τις σχέσεις μεταξύ ελευθέρων πολιτών και δούλων, μεταξύ...

Όταν το 1972 συγκεντρώσαμε και παρουσιάσαμε τις εφτά μελέτες, που αποτέλεσαν τον πρώτο τόμο του "Μύθος και τραγωδία" ("Mythe et tragedie"), τον οποίο δέχτηκε να εκδώσει ο Francois Maspero, γράψαμε, με κάποια απερισκεψία ίσως, ότι αυτόν τον πρώτο τόμο θα τον ακολουθούσε όσο γινόταν συντομότερα κι ένας δεύτερος. Είχαμε μάλιστα την ιδέα, χωρίς όμως να την εκφράσουμε, ότι κι ένας τρίτος δεν θα ήταν, στο κάτω κάτω, κάτι το ανέφικτο. [...] Όπως και το προηγούμενο έργο, έτσι και ο τόμος αυτός μπορεί, σε μια πρώτη ματιά, να φανεί ότι αποτελείται από ανομοιογενή κομμάτια: δέκα μελέ...

Σε αυτόν εδώ τον τόμο -που θα ακολουθήσει όσο γίνεται γρηγορότερα κι ένας δεύτερος- αποφασίσαμε να συγκεντρώσουμε εφτά μελέτες, δημοσιευμένες στη Γαλλία και στο εξωτερικό, γιατί αυτές ακριβώς οι εργασίες εντάσσονται στα πλαίσια μιας κοινής έρευνας, που γίνεται εδώ και πολλά χρόνια κι έχει γι΄ αφετηρία της τη διδασκαλία του Louis Gernet. Τι εννοούμε ακριβώς με τον τίτλο "Μύθος και τραγωδία"; Οι τραγωδίες, βέβαια, δεν είναι μύθοι. Αντίθετα μάλιστα, μπορεί κανείς να υποστηρίξει πως το τραγικό είδος εμφανίζεται στο τέλος του 6ου π.Χ αιώνα, όταν η γλώσσα του μύθου δεν βρίσκεται...