Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιέχονται: τo κείμενo του Mάνου Βερναρδάκη: "Η ηρωίδα, οι κόρες της, "Η Σαλώμη" του Όσκαρ Ουάιλντ και εμείς", ένα μέρος της αλληλογραφίας του Ρομαίν Ρολλάν με τον Ρίχαρντ Στράους και το λιμπρέτο του έργου, σε γερμανική και σε ελληνική μετάφραση (από το γαλλικό πρωτότυπο).

Δέκα σύγχρονοι ειδικοί, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, γλωσσολόγοι και φιλόλογοι, και ένας λογοτέχνης του 19ου αιώνα εξετάζουν δέκα βασικούς μύθους της φιλολογίας γύρω από τη γλώσσα. Απόψεις που εμφανίζονται σε κάθε εποχή σαν αυταπόδεικτες αλήθειες, ερήμην των γλωσσολογικών ερευνών και κυρίως των γλωσσικών νόμων, απόψεις για τη φθορά και το θάνατο της γλώσσας, για την αγλωσσία των νέων, για τη μοναδικότητα της ελληνικής γλώσσας, για την ανέφικτη διδασκαλία της νεοελληνικής χωρίς καταφυγή στα αρχαία ελληνικά, για τις πλούσιες και τις φτωχές γλώσσες κ.ά. εξετάζονται εδώ μέσα από τ...

Το βιβλίο αυτό, που αποτελείται από κείμενα που γράφτηκαν τα δύο τελευταία χρόνια, θέλει να τιμήσει, όπως δηλώνει και ο τίτλος του, τα ογδοντάχρονα του Δ. Ν. Μαρωνίτη, που συμπληρώθηκαν το 2009. Τα κείμενα των είκοσι δύο συγγραφέων αναφέρονται κυρίως στην κριτική εργασία του Μαρωνίτη πάνω σε θέματα της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας. Το πρώτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από κείμενα αδημοσίευτα, που γράφτηκαν, με αφορμή την πρόσφατη έκδοση ή επανέκδοση μιας σειράς βιβλίων του Μαρωνίτη, και εκφωνήθηκαν, σχεδόν όλα, σε εκδηλώσεις προς τιμήν του Δ. Ν. Μαρωνίτη ή παρουσίαση...

"Στην αρχή αρχή της Γένεσης γράφει πως ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, για να εξουσιάζει τα πουλιά, τα ψάρια, και γενικά όλα τα ζώα. Φυσικά, τη Γένεση την έγραψε άνθρωπος, και όχι π.χ. άλογο. Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως ο Θεός ήθελε πραγματικά να εξουσιάζει ο άνθρωπος τα άλλα πλάσματά του. Το πιθανότερο είναι να τον επινόησε ο άνθρωπος τον Θεό, για να καθαγιάσει την εξουσία που σφετερίστηκε, υφαρπάζοντάς την από την αγελάδα και το άλογο. Ναι, το δικαίωμα να σκοτώνουμε ένα ελάφι ή μια αγελάδα είναι το μόνο πράγμα που βρίσκει αδελφωμένη ολόκληρη την ανθρωπότητα, ακόμα και στους π...

Η τυχαία συνάντηση μιας γυναίκας κι ενός άντρα στο ταξίδι του γυρισμού στη χώρα τους, έπειτα από είκοσι χρόνια ξενιτεμό. Η προσπάθεια να συνεχιστεί η ερωτική ιστορία τους, που είχε διακοπεί πριν καλά καλά αρχίσει, λίγο πριν μεταναστεύσουν, σε διαφορετική χώρα ο καθένας. Η αδυναμία να συναντηθούν οι διαφορετικές αναμνήσεις που διατηρεί ο ένας απ’ τον άλλο. Ο ανέφικτος έρωτας, μαζί με την ανέφικτη επιστροφή στη γενέθλια γη. Οι πολιτικοί πρόσφυγες, οι αυτοεξόριστοι των ανατολικών χωρών, που άφηναν την πατρίδα τους χωρίς ελπίδα επιστροφής. Ο αγώνας τους να ριζώσουν στον ξένο τό...

"Ξέρεις, Γιόχαν" είπε ο Χέμινγουεϊ [στον Γκαίτε, καθώς περπατούσαν στις αλέες του άλλου κόσμου], "ούτε κι εγώ γλιτώνω από το συνεχές κατηγορητήριό τους. Αντί να διαβάζουν τα βιβλία μου, γράφουν βιβλία για μένα. Λένε πως δεν αγαπούσα τις γυναίκες μου. Πως δεν ασχολήθηκα αρκετά με τον γιο μου. Πως έσπασα τα μούτρα ενός κριτικού. Πως δεν ήμουν ειλικρινής. Πως ήμουν υπερόπτης. Πως ήμουν φαλλοκράτης. Πως καυχήθηκα ότι είχα 230 τραύματα πολέμου ενώ είχα μόνο 206. Πως αυνανιζόμουν. Πως ήμουν κακός με τη μητέρα μου." "Έτσι είναι η αθανασία, τι τα θες" είπε ο Γκαίτε. "Η αθανασία...

Κείμενα για την κινητικότητα της γλώσσας, κείμενα για ορθογραφικά και συντακτικά ζητήματα, για ξενισμούς και άλλα δάνεια, από αυτά που επηρεάζουν και διαμορφώνουν μπροστά στα μάτια μας τη γλώσσα. Κείμενα θεωρητικά, αλλά και κείμενα πρακτικά, με πρακτικές οδηγίες και χαρακτηριστικά παραδείγματα. Δηλαδή βιβλίο ώς έναν βαθμό και για λάθη, που επιχειρεί όμως να διαφοροποιηθεί διπλά από τη λαθοθηρική φιλολογία: καταρχήν προγραμματικά, καθώς δεν εξετάξει λάθη από γραπτά μαθητών και φοιτητών, που παρουσιάζονται για να τεκμηριώσουν -κι εδώ είναι το δεύτερο σημείο διαφοροποίησης- τ...

"Κείμενα για τη γλώσσα, για τις στάσεις απέναντι στη σημερινή γλώσσα, και ιδιαίτερα στις παλαιότερες μορφές της· κείμενα για την εξελικτική πορεία της γλώσσας, για την εξέλιξη μέσα από τα λάθη..." Έτσι άρχιζε ο πρόλογος του πρώτου τόμου, που ισχύει ως ένα βαθμό και για τον δεύτερο αυτόν τόμο. Αν υπάρχει κάποια διαφορά είναι ότι ο πρώτος τόμος επικεντρώθηκε στην "εξέλιξη μέσα από τα λάθη...", με κείμενα, όπως συνέχιζε η ίδια εκείνη εισαγωγική παράγραφος, "για τα λάθη και τη συχνά ακαταμάχητη λογική τους, κείμενα που παρακολουθούν την εξελικτική πορεία του λάθους, τις αλλα...

Κείμενα για την κινητικότητα της γλώσσας, κείμενα για ορθογραφικά και συντακτικά ζητήματα, για ξενισμούς και άλλα δάνεια, από αυτά που επηρεάζουν και διαμορφώνουν μπροστά στα μάτια μας τη γλώσσα. Κείμενα θεωρητικά, αλλά και κείμενα πρακτικά, με πρακτικές οδηγίες και χαρακτηριστικά παραδείγματα. Δηλαδή βιβλίο ως έναν βαθμό και για λάθη, που επιχειρεί όμως να διαφοροποιηθεί διπλά από τη λαθοθηρική φιλολογία: καταρχήν προγραμματικά, καθώς δεν εξετάζει λάθη από γραπτά μαθητών και φοιτητών, που παρουσιάζονται για να τεκμηριώσουν -κι εδώ είναι το δεύτερο σημείο διαφοροποίησης- τ...

Κείμενα για την κινητικότητα της γλώσσας, κείμενα για ορθογραφικά και συντακτικά ζητήματα, για ξενισμούς και άλλα δάνεια, από αυτά που επηρεάζουν και διαμορφώνουν μπροστά στα μάτια μας τη γλώσσα. Κείμενα θεωρητικά, αλλά και κείμενα πρακτικά, με πρακτικές οδηγίες και χαρακτηριστικά παραδείγματα. Δηλαδή βιβλίο ώς έναν βαθμό και για λάθη, που επιχειρεί όμως να διαφοροποιηθεί διπλά από τη λαθοθηρική φιλολογία: καταρχήν προγραμματικά, καθώς δεν εξετάζει λάθη από γραπτά μαθητών και φοιτητών, που παρουσιάζονται για να τεκμηριώσουν -κι εδώ είναι το δεύτερο σημείο διαφοροποίησης- τη...

"Όλη του η ζωή ήταν απλώς μια ατέλειωτη αναμονή μέσα σ' έναν εγκαταλειμμένο τηλεφωνικό θάλαμο μπροστά στο ακουστικό ενός τηλεφώνου απ' το οποίο δεν μπορούσε να τηλεφωνήσει πουθενά". Ωστόσο βγαίνει από εκεί, κυρίως χάρη στην ποίηση. Γιατί είναι ποιητής. Τον έχρισε πρώτα η μητέρα του, που σκηνοθετεί από πριν τη ζωή του, και τον βαφτίζει Γιάρομμιλ, "που σημαίνει αυτός που αγαπάει την άνοιξη ή αυτός που τον αγαπάει η άνοιξη". Ο Γιάρομιλ μεγαλώνει, κουβαλώντας σαν σημάδι στο μέτωπο τη μητρική αγάπη, αυτήν "που απωθεί τη συμπάθεια των συμμαθητών", στο σχολέιο, απέραντα μόνος, αδέ...

Δύο πρόσωπα που αναζητούν το ένα την ταυτότητα του άλλου, έπειτα από πολύχρονη ωστόσο συμβίωση. Που αναζητούν όμως και το καθένα τη δική του ταυτότητα, μέσα ακριβώς από τη σχέση με τον άλλο, και μέσα από ένα στρατήγημα που δοκιμάζει την αγάπη τους για να την αποκαταστήσει στο τέλος. Μια διαδρομή από την πραγματικότητα στην επικράτεια του ονείρου: οι ήρωες περνούν τα αόρατα σύνορα από την πραγματική ζωή στη φανταστική, παρασυρμένοι από πρόσωπα, μοτίβα, χρώματα, τα οποία επανέρχονται από τον ένα κόσμο στον άλλο, υπονομεύοντας την πραγματικότητα και οδηγώντας ανεπαίσθητα σ’ έν...

Οι "Κωμικοί έρωτες", γραμμένοι μέσα σε μια δεκαετία, μεταξύ 1959 και 1968, πριν δηλαδή από το "Αστείο" (1967) και παράλληλα με αυτό, εκδίδονται το 1970 και θεωρούνται έτσι το δεύτερο έργο του Κούντερα. "Ώς τα τριάντα μου" λέει σε συνέντευξή του ο Κούντερα "έγραφα διάφορα πράγματα: κυρίως μουσική, αλλά και ποίηση, έγραψα ακόμα κι ένα θεατρικό, [...] αναζητώντας τη φωνή μου, το ύφος μου, αναζητώντας τον εαυτό μου. Με την πρώτη ιστορία των "Κωμικών ερώτων" (γραμμένη το 1959) είχα τη βεβαιότητα πως "με βρήκα". Έγινα πεζογράφος, μυθιστοριογράφος, και δεν είμαι τίποτ' άλλο." Τ...

"Μπροστά από τον κόσμο έπεφτε ένας μαγικός πέπλος, υφασμένος από θρύλους. Ο Θερβάντες έστειλε ταξίδι τον Δον Κιχότη, και έσκισε τον πέπλο. Ο κόσμος ξανοίχτηκε μπροστά στον περιπλανώμενο ιππότη σ' όλη την κωμική γύμνια της πρόζας του." Σκίζοντας "τον πέπλο της προερμηνείας", με τα στερεότυπα και τα ετοιμοπαράδοτα ερμηνευτικά σχήματα, ο Θερβάντες εγκαινίασε την ιστορία της τέχνης του μυθιστορήματος, μιας τέχνης αυτόνομης, κατά τον Κούντερα, με τη δική της, αυτόνομη ιστορία. Από τον Ραμπελαί ώς τον Φώκνερ και τον Τζόυς, από τον Φλωμπέρ ώς τον Κάφκα, τον Μούζιλ, τον Μπροχ και...

Μέσα από το πρίσμα της σοφίας του μυθιστορήματος, το βιβλίο αυτό εξετάζει θεμελιακές καταστάσεις της εποχής μας: τις ηθικές δίκες κατά της τέχνης του αιώνα, του Σελίν και του Μαγιακόφσκι, την ανάμνηση σαν μορφή της λήθης, την αιδώ σαν ουσιαστική έννοια μιας εποχής που βασίζεται στο άτομο, την αδιακρισία που έγινε πια συνήθεια και κανόνας και αναγγέλλει έτσι το λυκόφως του ατομισμού, τη μυστηριώδη δύναμη της θέλησης ενός νεκρού, τις διαθήκες, τις προδομένες διαθήκες: των καλλιτεχνών, της Ευρώπης, της τέχνης, της τέχνης του μυθιστορήματος.

"Φωτιά στους τουρκόσπορους", ή Πώς υποδεχτήκαμε τους Μικρασιάτες πρόσφυγες - Έλληνες μετανάστες στις ΗΠΑ: Λαθραίοι, απόβλητοι και παραβατικοί - Σημαία: σύμβολο εθνικό ή εθνικιστικό; - Πολιτιστική υποχώρηση, ανθρωπιστική έκπτωση - Μικρό, μικρούτσικο φιδάκι, πάντως φίδι - Λαϊφστάιλ, η προοδευτική μάσκα της ξενοφοβίας - Μπούρκα και ανεκτική κοινωνία - Υπατία post it - Εουρόπα, Αζία, Άφρικα - Φόνος με φόνο - Η δική μας γκετοποίηση.

Στον τόμο αυτό δημοσιεύονται κείμενα για την πολιτική και την ιδεολογία, όπως αναδεικνύονται μέσα από τη στάση μας, την οποία παράλληλα καθορίζουν, ακόμα και με την απουσία τους, όταν δηλαδή παραβλέπουμε -προφανώς για λόγους πολιτικής- την πολιτική και ιδεολογική διάσταση προσώπων και καταστάσεων. Τα κείμενα παρακολουθούν μείζονα θέματα και γεγονότα των δέκα τελευταίων χρόνων και τη στάση μας απέναντι σ' αυτά: τον πόλεμο στο Ιράκ, όπου, αντίθετα απ' ό,τι με τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, κοινή ήταν η εναντίωση, και παρα-ταύτα εγκλωβιστήκαμε άλλη μια φορά στο απλουστευτικό δι...

Στη "Συνάντηση", άλλο ένα δοκίμιο γραμμένο σαν συναρπαστικό μυθιστόρημα, ο Κούντερα χτίζει το δικό του Πάνθεον, όπου συναντιούνται, όπως σημειώνει, οι σκέψεις του και οι αναμνήσεις του, τα παλιά υπαρξιακά και αισθητικά θέματά του και οι παλιοί του έρωτες, ο Ραμπελαί, ο Γιάνατσεκ, ο Φελλίνι, ο Μαλαπάρτε... Μερικοί από τους σύντομους σταθμούς της περιδιάβασης του Κούντερα στην καλλιτεχνική, πνευματική και πολιτική διαδρομή της Ευρώπης του 20ού αιώνα: - Ο μοντερνισμός του Φράνσις Μπέικον και του Σάμουελ Μπέκετ κόντρα στον μοντερνισμό τον οποίο ρίχνει στην αγορά το μάρκετ...

«Το αστείο», το μυθιστόρημα με το οποίο έγινε παγκοσμίως γνωστός ο Μίλαν Κούντερα, κυκλοφορεί και πάλι, 30 χρόνια έπειτα από την πρώτη του έκδοση στη χώρα μας, σε νέα μετάφραση, με βάση την αναθεωρημένη, οριστική έκδοση του έργου, που πραγματοποιήθηκε στα γαλλικά από τον συγγραφέα. «Ο οπτιμισμός είναι το όπιο του λαού. Το υγιές πνεύμα βρομάει βλακεία. Ζήτω ο Τρότσκι.» Με αυτά τα λόγια θέλησε να πειράξει την ενθουσιώδη φίλη του ο Λούντβιχ, ο ήρωας του βιβλίου. Και γι' αυτό το αστείο θα διαγραφεί από το κόμμα, θα αποβληθεί από το πανεπιστήμιο, θα καταταγεί στο στρατό σε τάγμ...