Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Στην αρχή αρχή της Γένεσης γράφει πως ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, για να εξουσιάζει τα πουλιά, τα ψάρια, και γενικά όλα τα ζώα. Φυσικά, τη Γένεση την έγραψε άνθρωπος, και όχι π.χ. άλογο. Δεν είναι καθόλου βέβαιο πως ο Θεός ήθελε πραγματικά να εξουσιάζει ο άνθρωπος τα άλλα πλάσματά του. Το πιθανότερο είναι να τον επινόησε ο άνθρωπος τον Θεό, για να καθαγιάσει την εξουσία που σφετερίστηκε, υφαρπάζοντάς την από την αγελάδα και το άλογο. Ναι, το δικαίωμα να σκοτώνουμε ένα ελάφι ή μια αγελάδα είναι το μόνο πράγμα που βρίσκει αδελφωμένη ολόκληρη την ανθρωπότητα, ακόμα και στους π...

Ποιά αρετή -βαρύτητα ή ελαφρότητα- ανταποκρίνεται καλύτερα στην ανθρώπινη μοίρα; Και πού σταματάει το σοβαρό για να παραχωρήσει τη θέση του στο επιπόλαιο, και αντιστρόφως; Με τη δική του τέχνη του παραδόξου, ο Κούντερα θέτει τα ερωτήματα αυτά σ’ ένα παιχνίδι εναλλαγών όπου συναντιώνται αφήγηση, όνειρο και σκέψη, πρόζα και ποίηση, πρόσφατη και αρχαία ιστορία. Ποτέ άλλοτε, ίσως, στο έργο του Κούντερα δεν συνδυάστηκαν έτσι η σοβαρότητα και η αφέλεια.

Θεωρούμενη το αριστούργημα του Μίλαν Κούντερα, "Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι" ακολουθεί τα μεγάλα πρότυπα του μυθιστορήματος-δοκιμίου, τοποθετώντας τη δράση στην Πράγα της δεκαετίας του 1960, των ζοφερότερων χρόνων του τσεχοσλοβακικού κομμουνιστικού καθεστώτος. Έρωτας και ιδεολογία, αυταπάτες και διαψεύσεις συναντιούνται και συγκρούονται σε ένα πεδίο δυνάμεων αναμφισβήτητα καταπιεστικό, όπου η λαχτάρα για την ελευθερία και για μια διάσπαση της ύπαρξης "ελαφρότερη" παίρνει δραματικά την όψη μιας προσμονής καταδικασμένης στην αποτυχία. Η ιστορία του έρωτα ανάμεσα τον Τόμ...

Η τυχαία συνάντηση μιας γυναίκας κι ενός άντρα στο ταξίδι του γυρισμού στη χώρα τους, έπειτα από είκοσι χρόνια ξενιτεμό. Η προσπάθεια να συνεχιστεί η ερωτική ιστορία τους, που είχε διακοπεί πριν καλά καλά αρχίσει, λίγο πριν μεταναστεύσουν, σε διαφορετική χώρα ο καθένας. Η αδυναμία να συναντηθούν οι διαφορετικές αναμνήσεις που διατηρεί ο ένας απ’ τον άλλο. Ο ανέφικτος έρωτας, μαζί με την ανέφικτη επιστροφή στη γενέθλια γη. Οι πολιτικοί πρόσφυγες, οι αυτοεξόριστοι των ανατολικών χωρών, που άφηναν την πατρίδα τους χωρίς ελπίδα επιστροφής. Ο αγώνας τους να ριζώσουν στον ξένο τό...

Το πρόβλημα δεν είναι ο θάνατος: είναι η αθανασία. Η "μικρή" και η "μεγάλη". Τη "μικρή" την κερδίζουμε όλοι, λίγο πολύ, στη μνήμη αυτών που μας αγάπησαν. Τη "μεγάλη" την αξιώνονται εκείνοι που διαβαίνουν το όριο της φήμης... αλλά και κάποιοι γύρω τους. Σπονδυλωτό και πρωτότυπο αυτό το μυθιστόρημα του Μίλαν Κούντερα κρατάει από την πρώτη μέχρι την τελευταία αράδα ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι έχει μεταφραστεί σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.

"Ξέρεις, Γιόχαν" είπε ο Χέμινγουεϊ [στον Γκαίτε, καθώς περπατούσαν στις αλέες του άλλου κόσμου], "ούτε κι εγώ γλιτώνω από το συνεχές κατηγορητήριό τους. Αντί να διαβάζουν τα βιβλία μου, γράφουν βιβλία για μένα. Λένε πως δεν αγαπούσα τις γυναίκες μου. Πως δεν ασχολήθηκα αρκετά με τον γιο μου. Πως έσπασα τα μούτρα ενός κριτικού. Πως δεν ήμουν ειλικρινής. Πως ήμουν υπερόπτης. Πως ήμουν φαλλοκράτης. Πως καυχήθηκα ότι είχα 230 τραύματα πολέμου ενώ είχα μόνο 206. Πως αυνανιζόμουν. Πως ήμουν κακός με τη μητέρα μου." "Έτσι είναι η αθανασία, τι τα θες" είπε ο Γκαίτε. "Η αθανασία...

Στη "Βραδύτητα" ο Μίλαν Κούντερα συγκρίνει τη γλυκύτητα της ανάμνησης μιας υπέροχης ερωτικής νύχτας στον 18ο αιώνα με τη στυφή γεύση μιας τραγελαφικής ερωτικής νύχτας σήμερα. Το βιβλίο αποδεικνύει ότι βραδύτητα είναι ο ρυθμός της απόλαυσης και της μνήμης και ταχύτητα ο ρυθμός της μη ικανοποίησης και της λήθης. Στη "Βραδύτητα" ο Κούντερα μας μιλάει κυρίως για την επικούρεια στάση απέναντι στη ζωή, εκφράζοντας παράλληλα τη βαθιά του αμφιβολία ότι είναι ποτέ δυνατόν να πραγματοποιηθεί το ηδονιστικό ιδεώδες.

Να φωτίζεις τα σοβαρότερα προβλήματα και ταυτόχρονα να μη γράφεις ούτε μία σοβαρή φράση, να γοητεύεσαι από την πραγματικότητα του σημερινού κόσμου και ταυτόχρονα να αποφεύγεις κάθε ρεαλισμό, αυτό είναι η "Γιορτή της ασημαντότητας". Όποιος γνωρίζει τα προηγούμενα βιβλία του Κούντερα ξέρει ότι δεν είναι διόλου απροσδόκητη η συνήθειά του να ενσωματώνει σ' ένα μυθιστόρημα ένα "ασόβαρο" κομμάτι. Σε αρκετά κεφάλαια της "Αθανασίας" ο Γκαίτε με τον Χέμινγουέι περπατούν μαζί, φλυαρούν και διασκεδάζουν. Και στη "Βραδύτητα" η Βέρα, η γυναίκα του συγγραφέα, λέει στον άντρα της: "Συχνά...

"Όλη του η ζωή ήταν απλώς μια ατέλειωτη αναμονή μέσα σ' έναν εγκαταλειμμένο τηλεφωνικό θάλαμο μπροστά στο ακουστικό ενός τηλεφώνου απ' το οποίο δεν μπορούσε να τηλεφωνήσει πουθενά". Ωστόσο βγαίνει από εκεί, κυρίως χάρη στην ποίηση. Γιατί είναι ποιητής. Τον έχρισε πρώτα η μητέρα του, που σκηνοθετεί από πριν τη ζωή του, και τον βαφτίζει Γιάρομμιλ, "που σημαίνει αυτός που αγαπάει την άνοιξη ή αυτός που τον αγαπάει η άνοιξη". Ο Γιάρομιλ μεγαλώνει, κουβαλώντας σαν σημάδι στο μέτωπο τη μητρική αγάπη, αυτήν "που απωθεί τη συμπάθεια των συμμαθητών", στο σχολέιο, απέραντα μόνος, αδέ...

Δύο πρόσωπα που αναζητούν το ένα την ταυτότητα του άλλου, έπειτα από πολύχρονη ωστόσο συμβίωση. Που αναζητούν όμως και το καθένα τη δική του ταυτότητα, μέσα ακριβώς από τη σχέση με τον άλλο, και μέσα από ένα στρατήγημα που δοκιμάζει την αγάπη τους για να την αποκαταστήσει στο τέλος. Μια διαδρομή από την πραγματικότητα στην επικράτεια του ονείρου: οι ήρωες περνούν τα αόρατα σύνορα από την πραγματική ζωή στη φανταστική, παρασυρμένοι από πρόσωπα, μοτίβα, χρώματα, τα οποία επανέρχονται από τον ένα κόσμο στον άλλο, υπονομεύοντας την πραγματικότητα και οδηγώντας ανεπαίσθητα σ’ έν...

Επτά ανεξάρτητα κείμενα συνθέτουν την προσωπική αντίληψη του Κούντερα για το μυθιστόρημα, τις ευρωπαϊκές του καταβολές και τις τύχες του. Ποιός είναι όμως ο ρόλος του μυθιστορήματος σήμερα, όταν πληθαίνουν οι κοινοτοπίες, οι εκδηλώσεις του kitsch και των ιδεολογικών βεβαιοτήτων; [..]

O Φίλιπ Pοθ συναντά συγγραφείς που αγαπά και μιλάει μαζί τους. Oι συνομιλίες αυτές μεταξύ ομοτέχνων αποτελούν πολύτιμη ξενάγηση στο εργαστήρι των συγγραφέων Πρίμο Λέβι, Άαρον Άπελφελντ, Iβάν Kλίμα, Mίλαν Kούντερα, Έντνα O' Mπράιαν και Mαίρης Mακ Kάρθυ· μάς αποκαλύπτουν πολλά "για τις περιπέτειες των ανθρώπων, τις τραγωδίες της ιστορίας και για τη λογοτεχνία ως το έσχατο ανάχωμα απέναντι στην επερχόμενη καταστροφή", γράφει στη Le Monde η Josyane Savigneau. Στο βιβλίο περιέχονται ακόμα μια συζήτηση του Φίλιπ Pοθ με τον Iσαάκ Mπάσεβις Σίνγκερ για τον Mπρούνο Σουλτς και πορτ...

Είκοσι εννέα ιστορίες που συνδυάζουν αριστοτεχνικά την κωμωδία με την πεζογραφία. Μια σειρά από απολαυστικά διηγήματα, γραμμένα στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, που αποτελούν την αφρόκρεμα του σύγχρονου χιούμορ, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα εθνικοτήτων, ύφους, περιεχομένου και μορφής: φάρσα από την Μπέριλ Μπέινμπριτζ, παρωδία από τον Χόρχε Λουίς Μπόρχες, λαϊκό χιούμορ από τον Γκάρισον Κέιλορ, μαύρο χιούμορ από την Μάργκαρετ Άτγουντ, χαριτωμένες παρεξηγήσεις από τον Τζον Απντάικ, γραφειοκρατική παράνοια από τον Μίλαν Κούντερα, φανταστικά ταξίδια στο λογοτεχνικό χρόνο από το...

Οι "Κωμικοί έρωτες", γραμμένοι μέσα σε μια δεκαετία, μεταξύ 1959 και 1968, πριν δηλαδή από το "Αστείο" (1967) και παράλληλα με αυτό, εκδίδονται το 1970 και θεωρούνται έτσι το δεύτερο έργο του Κούντερα. "Ώς τα τριάντα μου" λέει σε συνέντευξή του ο Κούντερα "έγραφα διάφορα πράγματα: κυρίως μουσική, αλλά και ποίηση, έγραψα ακόμα κι ένα θεατρικό, [...] αναζητώντας τη φωνή μου, το ύφος μου, αναζητώντας τον εαυτό μου. Με την πρώτη ιστορία των "Κωμικών ερώτων" (γραμμένη το 1959) είχα τη βεβαιότητα πως "με βρήκα". Έγινα πεζογράφος, μυθιστοριογράφος, και δεν είμαι τίποτ' άλλο." Τ...

"Ο Ιάκωβος ο μοιρολάτρης" είναι ένα μυθιστόρημα που αγαπώ πολύ· το χαρακτηρίζει εξ ολοκλήρου χιούμορ και χαρά· ελευθερία και απόλαυση της μορφής. Γι’ αυτό στην Τέχνη του μυθιστορήματος έγραψα ότι "στη Γαλλία αυτό το βιβλίο έχει σκανδαλωδώς υποτιμηθεί: συγκεντρώνει όλα όσα η Γαλλία έχασε και αρνείται να ξαναβρεί". Μόνο ένας άξεστος αγγίζει τη μορφή ενός έργου που δεν του ανήκει. Περιφρόνηση αρμόζει στους διασκευαστές! Αυτό το θεατρικό έργο δεν είναι διασκευή· είναι απλώς η προσωπική μου προσέγγιση· η ονειροπόλησή μου· η παραλλαγή μου σε ένα μυθιστόρημα το οποίο ήθελα να γιορ...

"Μπροστά από τον κόσμο έπεφτε ένας μαγικός πέπλος, υφασμένος από θρύλους. Ο Θερβάντες έστειλε ταξίδι τον Δον Κιχότη, και έσκισε τον πέπλο. Ο κόσμος ξανοίχτηκε μπροστά στον περιπλανώμενο ιππότη σ' όλη την κωμική γύμνια της πρόζας του." Σκίζοντας "τον πέπλο της προερμηνείας", με τα στερεότυπα και τα ετοιμοπαράδοτα ερμηνευτικά σχήματα, ο Θερβάντες εγκαινίασε την ιστορία της τέχνης του μυθιστορήματος, μιας τέχνης αυτόνομης, κατά τον Κούντερα, με τη δική της, αυτόνομη ιστορία. Από τον Ραμπελαί ώς τον Φώκνερ και τον Τζόυς, από τον Φλωμπέρ ώς τον Κάφκα, τον Μούζιλ, τον Μπροχ και...