Mészáros István
Ο Istvan Meszaros, από τους σημαντικότερους μαρξιστές της εποχής μας, γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το 1930. Μετά τις σπουδές του στο Λύκειο, πέτυχε με υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης και πρώτος στο κολέγιο Eomnos. Έξι μήνες μετά, επιχείρησαν να τον αποβάλουν, επειδή υπερασπίστηκε δημόσια τον Λούκατς εναντίον των επιθέσεων του Κόμματος. Πτυχιούχος του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης, εξεπόνησε την διδακτορική του διατριβή υπό την επίβλεψη του Λούκατς (1954). Το 1951 προσλήφθηκε βοηθός του Λούκατς και στη συνέχεια αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Αισθητικής του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης. Το 1956 ο Λούκατς όρισε τον Μέσαρος διάδοχό του και του ζήτησε να αναλάβει το μάθημα της Αισθητικής, το οποίο δίδαξε μέχρις ότου εγκατέλειψε τη χώρα του. Στην περίοδο 1950-1956, ο Μέσαρος πήρε ενεργό μέρος στις πολιτισμικές και φιλολογικές διαμάχες, πάντοτε από τη μεριά εκείνων που ήταν υπέρ μιας αυθεντικής σοσιαλιστικής εξέλιξης. Ο Μέσαρος υπήρξε εκδότης του "Quarterly" της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών και αρχισυντάκτης του περιοδικού "Estinelet". Εγκατέλειψε τη χώρα του μετά τη δεύτερη σοβιετική επέμβαση το 1956 έχοντας πλέον πεισθεί ότι το σύστημα αυτό δεν ήταν δυνατόν να αναμορφωθεί. Έκτοτε ο Μέσαρος δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, στο Bedford College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και κατόπιν στο Sussex. Σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Sussex και μέλος της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών. Με το τεράστιο θεωρητικό του έργο ο Μέσαρος υπερασπίστηκε και ανάπτυξε την μαρξιστική φιλοσοφία και ειδικότερα την μαρξιστική ανάλυση της Ιστορίας. Σημαντική επίσης είναι η συμβολή του στην ανάπτυξη της μαρξιστικής θεωρίας των ιδεολογιών. Το τελευταίο μνημειώδες βιβλίο του, "Beyond Capital" (Πέραν του Κεφαλαίου), αποτελεί κατά κάποιο τρόπο, τη συνέχεια του "Κεφαλαίου" του Μαρξ, δοθέντος ότι διερευνά συνολικά και σε ιδιαίτερο βάθος την πορεία και τις αντιθέσεις του σημερινού καπιταλισμού και, αντίστοιχα, την δυνατότητα της αναγέννησης του εργατικού και του κομμουνιστικού κινήματος. Βιβλία του Μέσαρος κυκλοφορούν στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Επίσης έχουν μεταφραστεί στην Λατινική Αμερική, στην Περσία, στις Ινδίες. Στην Ελλάδα ο Μέσαρος είναι γνωστός από το βιβλίο του "Η θεωρία του Μαρξ για την Αλλοτρίωση" (εκδ. Ράππα, 1973), από συνεργασίες του στο θεωρητικό περιοδικό "Ουτοπία", καθώς και από το αφιέρωμα του ίδιου περιοδικού στο έργο του (τεύχος 37, 1999). Το "Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα" έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, από το Μεξικό και τη Βραζιλία, στις κυριότερες ευρωπαϊκές χώρες, μέχρι την Περσία και τις Ινδίες.
Η θεωρία του Μαρξ για την αλλοτρίωση
Mészáros István
Κουκκίδα (2016)
Ο στοχασμός του Μέσαρος εκδιπλώνεται με βάση το πρόγραμμα μιας διαλεκτικής άρνησης της αλλοτρίωσης. Διαλεκτική άρνηση σημαίνει υπέρβαση-ξεπέρασμα και συνάμα διατήρηση του δεδομένου που αρνούμαστε. Σ' αυτή τη συνάφεια χρειάζεται να πούμε πως η αλλοτρίωση από μόνη της δεν είναι κάτι το αρνητικό με την τρέχουσα έννοια της λέξης. Κάθε έργο του πολιτισμού, κάθε τι που δημιουργεί ο άνθρωπος -πνευματικό ή υλικό αγαθό- είναι μια αλλοτρίωση, μια πραγμοποίηση του εαυτού. Η ίδια η πολιτική και κοινωνική ζωή, η πολιτική κοινότητα είναι μια αλλοτρίωση του εαυτού, του ιδιωτικού μας εαυτο...
Γκέοργκ Λούκατς
Συλλογικό έργο
Αλεξάνδρεια (2006)
Ο Γκέοργκ Λούκατς είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα, όχι μόνο για το εύρος των γνώσεων και το βάθος των θεωρητικών του προσεγγίσεων, αλλά και επειδή το έργο του αποτελεί πεδίο συνάντησης ορισμένων από τα σημαντικότερα ρεύματα σκέψης των νεότερων χρόνων. Στην πνευματική πορεία του ούγγρου φιλοσόφου αναγνωρίζει κανείς με σαφήνεια τα αποτυπώματα του ρομαντισμού, της φαινομενολογίας και κυρίως του μαρξισμού, σε μια σειρά θεωρητικές επεξεργασίες που συσχετίζονται, στον ένα ή τον άλλο βαθμό, με τις πολιτικές του περιπέτειες. Τα κείμενα διακεκρ...
Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα
Mészáros István
Προσκήνιο (2003)
Ο εικοστός αιώνας, χαρακτηρίστηκε από τους προπαγανδιστές ως ο "αμερικανικός αιώνας", σαν να μην υπήρχε η οκτωβριανή επανάσταση, οι επαναστάσεις της Κίνας και της Κούβας, η νίκη του λαού του Βιετνάμ και το αντιαποικιακό απελευθερωτικό κίνημα. Με την κατάρρευση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου, οι "προφήτες" του καπιταλισμού προβλέπουν -χωρίς να έχουν διδαχτεί από το Γ' Ράιχ- μια ολόκληρη χιλιετία "Αμερικανικής ειρήνης". Εν τούτοις η "Νέα Τάξη" έδειξε ήδη το πραγματικό της πρόσωπο. Ο συγγραφέας πραγματοποιεί μια "συγκεκριμένη ανάλυση" της εποχής μας, της τρίτης φάσης του αναπ...