Βαγενάς Νάσος 1945-
Vagenás Násos
Ο Νάσος Βαγενάς γεννήθηκε στη Δράμα, μια πόλη της βόρειας Ελλάδας, το 1945. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εκεί, και το 1960 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1963-1968), Ρώμης (1970-1972), Έσσεξ (1972-1973) και Καίμπριτζ, όπου (1974-1978) εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Από το 1980 ως το 1991 διετέλεσε καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και από το 1992 είναι καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκτός από τα ποιητικά βιβλία του, ο Νάσος Βαγενάς έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία μελετών και δοκιμίων πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής κριτικής που τον έχουν αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σήμερα Έλληνες κριτικούς. Ένα από αυτά "Η ειρωνική γλώσσα", βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Κριτικής το 1995. Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του δοκιμιακού έργου του. To 2017 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο του περιοδικού "Αναγνώστης" [www.oanagnostis.gr], για το σύνολο του έργου του. Εργογραφία: Α. Ποίηση - Πεδίον Άρεως, Διογένης, 1974 - Βιογραφία, Κέδρος, 1978 - Τα γόνατα της Ρωξάνης, Κέδρος, 1981 - Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη, Κέδρος, 1986 - Η πτώση του ιπτάμενου, Στιγμή, 1989, β΄εκδ. Παρουσία, 1997 - Βάρβαρες ωδές, Κέδρος, 1992 - Στέφανος, Κέδρος, 2004 - Στη νήσο των Μακάρων, Κέδρος, 2010 - Βιογραφία: Ποιήματα 1974-2014, Κέδρος, 2015 - Πανωραία, Κέδρος, 2016 Β. Πεζογραφία - Η συντεχνία, Κέδρος, 1976 Γ. Δοκίμια - Ο ποιητής και ο χορευτής: μια εξέταση για την ποιητική και την ποίηση του Σεφέρη, Κέδρος, 1979 - Ο λαβύρινθος της σιωπής: δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος,1982 - Η εσθήτα της θεάς: σημειώσεις για την ποίηση και την κριτική, Στιγμή, 1988 - Ποίηση και μετάφραση, Στιγμή, 1989 - Η ειρωνική γλώσσα: κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία, Στιγμή, 1994 - Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, Πόλις, 2002, β΄, επαυξημένη εκδ. Πόλις 2012 - Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη, Ίνδικτος, 2005 - Κινούμενος στόχος, Πόλις, 2011 - Γκιόστρα, Μικρή Άρκτος, 2012 - Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα, Πόλις, 2013. Δ. Μεταφράσεις - Μαξ Φρις, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές, Δωδώνη,1971 - Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λίγεια, Στιγμή, 1996 - Richard Burns, Μαύρο φως, Τυπωθήτω, 2005 κ.ά. Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες Στα αγγλικά: - Biography (μτφρ.Richard Burns), Lobby Press, Cambridge, 1978 - Biography and Other Poems (μτφρ. John Stathatos), Oxus Press, London, 1979 - The Perfect Order: Selected Poems 1974-2010 (επιμ. Richard Berengarten (Burns) & Paschalis Nikolaou, επιλογή μτφρ.), Anvil Press, London, 2011 Στα γερμανικά: - Wanderung eines Nicht-Reisenden, (μτφρ. Alexandra Rassidakis), Romiosini, Cologne, 1997 Στα ολλανδικά: - Biografie en audere (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Marko Fondse και Hero Howkerda), Het Grekse Eiland, Amsterdam, 1990 - Barbaarse Oden, μτφρ. Marko Fondse και Hero Hokwerda, Styx Publications, Groningen, 1997. Στα ιταλικά: - Vagabondagggi di un non viaggiatore (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Caterina Carpinato, Crocetti Editore, Milano, 1997. Στα ρουμανικά: - Ratacirile unui necalator (μτφρ. Victor Ivanovici), Seara, Bucharest, 1998. - Ode Barbare (μτφρ. Valeriu Mardare), Omonia, Bucharest, 2001. Στα σερβικά: - Επιλογή ποιημάτων, μτφρ. Ivan Gadjanski και Ksenija Maricki Gadjanski, Rad, Belgrade, 2001. (Φωτογραφία: Δημήτρης Τσουμπλέκας)
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας)
Συλλογικό έργο
Κότινος (2013)
Με τον τόμο αυτό ολοκληρώνεται το ποιητικό πανόραμα ενός ολόκληρου αιώνα. Διακρίνει κανείς σ’ αυτόν την εξέλιξη και την κατάληξη των επιτευγμάτων των προηγούμενων ποιητικών γενιών, διακρίνει όμως και το καινούργιο στοιχείο, τόσο στη μορφή όσο και στο περιεχόμενο, που καλλιεργείται, ωριμάζει και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέα επιτεύγματα, κάτι που ήδη έχει επισημανθεί από όσους παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τα ποιητικά δρώμενα της πρώτης δεκαετίας του αιώνα που διανύουμε. Ξεχωρίζει φωνές ποιητών της γενιάς του ’70 (του Μαρκόπουλου, του Βαρβέρη, του Κοντού, του Λιοντάκη,...
Η λογοτεχνική θεωρία του εικοστού αιώνα
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2013)
Η υπερπαραγωγή θεωρητικού λόγου για τη λογοτεχνία και τις γραμματολογικές σπουδές, ιδίως από τη δεκαετία του 1960 και εξής, προσέφερε μεν μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, διαμόρφωσε όμως ένα τοπίο όπου δεν μπορεί κανείς να προσανατολιστεί αν αγνοεί τους βασικούς οδοδείκτες, τα κείμενα δηλαδή που αποτέλεσαν την αφετηρία των περισσότερων θεωρητικών αναζητήσεων. Το παρόν "Ανθολόγιο" του K. M. Newton αποτελεί μια συλλογή τέτοιων θεμελιωδών κειμένων: ξεκινώντας από τις συμβολές του Ρωσικού Φορμαλισμού, της Νέας Κριτικής και της Ερμηνευτικής, ο Newton παρακολουθεί την επίδραση π...
Εισαγωγή στην ποίηση του Σεφέρη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2013)
Τα 24 κείμενα που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο καλύπτουν χρονικό διάστημα εξήντα και πλέον ετών. Παρουσιάζονται εδώ κατά τη χρονολογική σειρά δημοσίευσής τους και διαγράφουν την αναμέτρηση της κριτικής με το ποιητικό και δοκιμιακό έργο του Σεφέρη. Ταυτόχρονα, καθιστούν ευκρινή την πορεία που ακολούθησε η κριτική για να εντοπίσει και να διερευνήσει κεντρικά θέματα του σεφερικού έργου, ενός έργου με βαθιές ρίζες στην ελληνική και την ευρωπαϊκή γραμματεία. Τα κείμενα που έχουν ανθολογηθεί, μαζί με την πλούσια επιλογή βιβλιογραφίας στο τέλος του τόμου, καθιστούν την "Εισαγωγή στ...
Εισαγωγή στην ποίηση του Σεφέρη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2013)
Τα 24 κείμενα που απαρτίζουν τον παρόντα τόμο καλύπτουν χρονικό διάστημα εξήντα και πλέον ετών. Παρουσιάζονται εδώ κατά τη χρονολογική σειρά δημοσίευσής τους και διαγράφουν την αναμέτρηση της κριτικής με το ποιητικό και δοκιμιακό έργο του Σεφέρη. Ταυτόχρονα, καθιστούν ευκρινή την πορεία που ακολούθησε η κριτική για να εντοπίσει και να διερευνήσει κεντρικά θέματα του σεφερικού έργου, ενός έργου με βαθιές ρίζες στην ελληνική και την ευρωπαϊκή γραμματεία. Τα κείμενα που έχουν ανθολογηθεί, μαζί με την πλούσια επιλογή βιβλιογραφίας στο τέλος του τόμου, καθιστούν την "Εισαγωγή στ...
Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα
Βαγενάς Νάσος 1945-
Πόλις (2013)
"Εξωτερικό ημερολόγιο", κατ’ αντιδιαστολήν προς το "εσωτερικό" (το journal intime), το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει -υπό μορφήν επιφυλλίδων, κριτικών παρεμβάσεων και βιβλιοκρισιών (που οι περισσότερες δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "Το Βήμα")- χρονολογημένες "σημειώσεις" για γεγονότα και φαινόμενα της πολιτισμικής μας ζωής των τελευταίων δεκατριών χρόνων. Η σύγχυση των λογοτεχνικών σπουδών, ο επαρχιωτισμός της κριτικής, η διαφημιστική βία, τα ιδεολογήματα της Θεωρίας, η παθογένεια του ελληνικού πανεπιστημίου, οι μεταμφιέσεις του λαϊκισμού, ο θρίαμβος της παρακουλτούρας, η λεηλασί...
Οι φωνές της ποίησης
Eliot Thomas Stearns 1888-1965
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2013)
Θεωρούμενος ως ένας από τους κορυφαίους ποιητές του 20ού αιώνα, ο Τόμας Στερνς Έλιοτ είναι αναμφισβήτητα και ο σημαντικότερος λογοτεχνικός κριτικός. Οι απόψεις του για τη λογοτεχνία και τη λογοτεχνική κριτική αποτέλεσαν τη βάση της αγγλοσαξονικής Νέας Κριτικής και διαμόρφωσαν καθοριστικά, και διεθνώς, τη μοντερνιστική προσέγγιση της λογοτεχνίας. Η βασική θέση του Έλιοτ περιέχεται στην πεποίθησή του ότι η λογοτεχνική κριτική θα πρέπει να συμπληρώνεται από μιαν ηθική και οντολογική οπτική. Επιμένοντας, εις πείσμα των εστέτ, ότι η μεγάλη ποίηση δεν θα έπρεπε να αξιολογείται μό...
Εισαγωγή στην ποίηση του Καβάφη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Το βιβλίο αυτό -ανθολογία κριτικών κειμένων- αποτελεί μια συστηματική παρουσίαση των απόψεων της κριτικής για την ποίηση του Καβάφη. Επιλέγοντας τα κείμενα με κριτήρια ιστορικά και αξιολογικά, ο επιμελητής του τόμου φιλοδοξεί να δώσει τόσο στον μελετητή όσο και στον απλό αναγνώστη της Καβαφικής ποίησης την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τα σημαντικότερα κείμενα της Καβαφικής βιβλιογραφίας, ορισμένα από τα οποία είναι και από τα σημαντικότερα κείμενα της νεοελληνικής κριτικής. Η κατάταξη του υλικού σε χρονικές ενότητες παρέχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει κανείς την εξελικ...
Εισαγωγή στην ποίηση του Καβάφη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Το βιβλίο αυτό -ανθολογία κριτικών κειμένων- αποτελεί μια συστηματική παρουσίαση των απόψεων της κριτικής για την ποίηση του Καβάφη. Επιλέγοντας τα κείμενα με κριτήρια ιστορικά και αξιολογικά, ο επιμελητής του τόμου φιλοδοξεί να δώσει τόσο στον μελετητή όσο και στον απλό αναγνώστη της Καβαφικής ποίησης την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τα σημαντικότερα κείμενα της Καβαφικής βιβλιογραφίας, ορισμένα από τα οποία είναι και από τα σημαντικότερα κείμενα της νεοελληνικής κριτικής. Η κατάταξη του υλικού σε χρονικές ενότητες παρέχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει κανείς την εξελικ...
Γκιόστρα
Βαγενάς Νάσος 1945-
Μικρή Άρκτος (2012)
- Πότε αρχίζει η νεοελληνική λογοτεχνία; - Ήταν ανύπαρκτη η πεζογραφία στα Επτάνησα τον 19ο αιώνα; - Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται χυδαίος στη λογοτεχνία ο βιογραφισμός; - Είναι αλήθεια ότι η γενιά του '30 ήθελε να αφανίσει τον Καρυωτάκη; - Είναι κριτική η κριτική από μνήμης; - Είναι φιλολογία η "Νεοελληνική Φιλολογία της Αμερικής"; - Μπορεί κανείς να μιλήσει επί της ουσίας για τις "Ωδές" του Κάλβου, αν δεν γνωρίζει το ιταλικό ποιητικό του έργο; Στα ερωτήματα αυτά απαντούν τα δεκατρία κείμενα κριτικού αντιλόγου που συνθέτουν τη "Γκιόστρα" (=κονταροχτύπημα στη γ...
Για μια ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα: Προτάσεις ανασυγκρότησης, θέματα και ρεύματα
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
Το βιβλίο περιλαμβάνει 33 μελέτες παλαιότερων και νεότερων νεοελληνιστών, πανεπιστημιακών και κριτικών, που συγκροτούν μια εναλλακτική, πολυπρισματική και ιστορικά προσανατολισμένη θεώρηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα. Εστιάζει στη λογοτεχνική δημιουργία και στις σχέσεις της με την ευρωπαϊκή, στην ιστοριογραφία και στην κριτική ως διαμορφωτή λογοτεχνικών αντιλήψεων. Παράλληλα εξετάζεται το έργο που αποτέλεσε το αρχικό έναυσμα: η οκτάτομη "Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" του Αλέξανδρου Αργυρίου, στη μνήμη του οποίου αφιερώθηκε τον...
Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία
Βαγενάς Νάσος 1945-
Πόλις (2012)
Υπάρχει μεταμοντέρνα λογοτεχνία; Μπορεί να υπάρξει λογοτεχνία πέρα από το σημείο στο οποίο οδήγησε τη λογοτεχνία ο μοντερνισμός; Ή μήπως υπάρχει μόνο μια θεωρητική αντίληψη της λογοτεχνίας η οποία μπορεί να ονομαστεί μεταμοντέρνα, γιατί προσεγγίζει τη λογοτεχνία με τρόπο εντελώς διαφορετικό από εκείνους με τους οποίους την προσεγγίζει η λογοτεχνική θεωρία και κριτική έως τον μοντερνισμό; Με τη δεύτερη έκδοση αυτού του βιβλίου, στο οποίο στα τρία, αρχικά ("Ταυτότητα και ποιητικός λόγος", "Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνική κριτική", "Η κρίση του ελεύθερου στίχου"), προστίθ...
Ο ποιητής και η πολιτεία
Auden Wystan Hugh 1907-1973
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2012)
"Αυτό που δυσκολεύει τον ποιητή να μην πει ψέματα είναι ότι στην ποίηση όλα τα γεγονότα και τα πιστεύω παύουν να είναι αληθινά ή ψεύτικα και γίνονται δυνάμει ποιητικά θέματα. Ο αναγνώστης δεν είναι απαραίτητο να συμμερίζεται τα πιστεύω που εκφράζονται στο ποίημα για να το απολαύσει. Επειδή ακριβώς ο ποιητής έχει συνείδηση του παραπάνω, βρίσκεται συνεχώς αντιμέτωπος με τον πειρασμό να χρησιμοποιήσει μιαν ιδέα ή ένα πιστεύω, όχι γιατί ο ίδιος πιστεύει ότι είναι αληθινό, αλλά επειδή θεωρεί ότι προσφέρεται για ποιητική εκμετάλλευση. Πολλές φορές μπορεί να μην είναι εντελώς απαρ...
Ποιητικές συνομιλίες
Συλλογικό έργο
Οδός Πανός (2012)
Στις περισσότερες περιπτώσεις το βασικό κίνητρο είναι ο θαυμασμός για το έργο των ξένων, έργο εμβληματικό, που μπόρεσε να εκφράσει, με όρους αξιώσεων, κάποιες πρωταρχικές, πανανθρώπινες καταστάσεις, αποτελώντας σημείο αναφοράς για τους επερχόμενους. Όμως δεν είναι ο θαυμασμός ή η εκλεκτική συγγένεια τα μοναδικά ερεθίσματα- κάποτε είναι και η ίδια η ζωή των δημιουργών, ο μύθος που την περιέβαλε, ή, ακόμα συχνότερα, η ιδεολογία που καθοδήγησε τα βήματα τους. Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι μπορεί να συναντάμε, σε συλλογές και ανθολογίες, ποιήματα για ποιητές άγνωστους ή ελάχισ...
Η μπαλλάντα του αβέβαιου εραστή
Βαγενάς Νάσος 1945-
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2011)
Στην ποίηση του Βαγενά και στη ζωγραφική του Κόρδη περιδιαβάζουν αγλαές σκιές ζώντων τε και τεθνεώτων -κυρίως αυτών- αποδεικνύοντας έμπρακτα πόσο συμβατικό πράγμα είναι ο χρόνος και πόσο ισχυρή είναι η δημοκρατία των νεκρών απέναντι στο ευτελές, ολιγόζωο πολίτευμα των, προς στιγμήν, επιζώντων. Και πως η τέχνη τελικά γίνεται από τους νεκρούς για τους νεκρούς (οποτεδήποτε εκείνοι αναλάβουν τις υποχρεώσεις αυτής της τελευταίας τους και διαρκούς ιδιότητας). Μάνος Στεφανίδης
Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2011)
Πολλές και ποικίλες είναι οι κριτικές εκτιμήσεις για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Η παρούσα "Εισαγωγή" συνενώνει κείμενα που εκφράζουν ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών, αισθητικών και ιδεολογικών απόψεων, προκειμένου να αναδειχτούν με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο τα πνευματικά ενδιαφέροντα του πολύτροπου αυτού συγγραφέα. Τα εν λόγω κριτικά κείμενα καλύπτουν μια περίοδο ενός περίπου αιώνα, από ένα κριτικό σχόλιο του 1916 μέχρι σήμερα. Το υλικό είναι οργανωμένο θεματικά, με κεφάλαια αφιερωμένα στην ποίηση του Καζαντζάκη, στο θεατρικό, ταξιδιωτικό και αυτοβιογραφικό έργο του, αλλά κα...
Εισαγωγή στο έργο του Καζαντζάκη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2011)
Πολλές και ποικίλες είναι οι κριτικές εκτιμήσεις για το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Η παρούσα "Εισαγωγή" συνενώνει κείμενα που εκφράζουν ένα ευρύ φάσμα θεωρητικών, αισθητικών και ιδεολογικών απόψεων, προκειμένου να αναδειχτούν με τον πληρέστερο δυνατό τρόπο τα πνευματικά ενδιαφέροντα του πολύτροπου αυτού συγγραφέα. Τα εν λόγω κριτικά κείμενα καλύπτουν μια περίοδο ενός περίπου αιώνα, από ένα κριτικό σχόλιο του 1916 μέχρι σήμερα. Το υλικό είναι οργανωμένο θεματικά, με κεφάλαια αφιερωμένα στην ποίηση του Καζαντζάκη, στο θεατρικό, ταξιδιωτικό και αυτοβιογραφικό έργο του, αλλά κα...