Όμηρος
Homer
Αρχαίος Έλληνας επικός ποιητής, ο μεγαλύτερος από τους ποιητές όλων των αιώνων, με τον οποίο αρχίζει η έντεχνη ελληνική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Οι πληροφορίες που έχουμε για τον Όμηρο είναι ελάχιστες και αυτές ασαφείς. Τον τόπο γέννησής του διεκδικούν πολλές πόλεις. Πιο πιθανή πατρίδα του όμως θεωρείται η Σμύρνη, αιολική αποικία, που αργότερα προστέθηκε στην ιωνική συμπολιτεία. Η άποψη αυτή ενισχύεται από το ότι ο ποιητής γνώριζε πολύ καλά την περιοχή της, όπως αποδεικνύουν οι παρομοιώσεις που χρησιμοποιεί στην ποίησή του. Γνώριζε ακόμα καλά τις ακτές του Αδραμυτηνού κόλπου, το όρος Ίδη, την πεδιάδα του Σκάμανδρου κ.λπ., τα οποία είδε ο ποιητής με τα μάτια του και έγιναν θέατρα των αγώνων των ηρώων του. Άγνωστο είναι το πότε έζησε ο Όμηρος. Ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί στα ποιήματά του ότι έζησε πολύ αργότερα από τα τρωικά. Κατά τον Ηρόδοτο (Β΄ 53) ο Όμηρος έζησε 400 χρόνια νωρίτερα απ' αυτόν και, σύμφωνα με τη μαρτυρία αυτή, πρέπει να έζησε κατά τα μέσα του 9ου αι. π.Χ. Τέλος η παράδοση ότι ο Όμηρος ήταν τυφλός πρέπει να απορριφθεί, γιατί είναι ασυμβίβαστη με τη λεπτή παρατήρηση της φύσης που υπάρχει στο έργο του. Έγραψε: α) την "Ιλιάδα" της οποίας η υπόθεση εκτυλίσσεται σε 51 ημέρες και 15.700 στίχους. Θέμα της είναι η "μήνις του Αχιλλέως" εναντίον του Αγαμέμνονα και οι συμφορές που επακολούθησαν. Κανονικά λοιπόν έπρεπε να ονομαστεί Αχιλληίδα, επειδή όμως ο ποιητής παρεμβάλλει σ' αυτήν πολλά γεγονότα του πολέμου που έγιναν γύρω από το Ίλιο (= Τροία), γι' αυτό πήρε το όνομα "Ιλιάς" β) την "Οδύσσεια" της οποίας τα περιστατικά διαρκούν 41 ημέρες και αναπτύσσονται σε 12.100 στίχους. Θέμα της είναι ο "νόστος" (= επιστροφή) του Οδυσσέα από την Τροία στην Ιθάκη. Άλλα έργα που αποδίδονται στον Όμηρο είναι: οι "Ομηρικοί ύμνοι", η "Βατραχομυομαχία", ο "Μαργίτης". Χαρακτηριστικό της τέχνης του Ομήρου είναι ότι τα έπη του έχουν αρχή, μέση και τέλος και ότι με τα αλλεπάλληλα επεισόδια κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του ακροατή μέχρι το τέλος. Ο θαυμασμός για τα έπη του Ομήρου διατηρήθηκε αμείωτος από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας, γι' αυτό και διδάσκεται σ' όλα τα σχολεία της Ευρώπης, ως ο μεγαλύτερος ποιητής και παιδαγωγός των αιώνων. Τα ομηρικά έπη έχουν μεταφραστεί σ' όλες τις γλώσσες του κόσμου, καθώς και στην ελληνική δημοτική, από τους Ι. Πολυλά, Αργ. Εφταλιώτη, Ζ. Σιδέρη, Ν. Καζαντζάκη, Ι. Κακριδή κ.ά.
Ομηρικά έπη: Ιλιάδα Β΄ γυμνασίου
Σπανάκου Ζωή
Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "Διόφαντος" (2013)
Οδύσσεια: Τόξου θέσις: Ραψωδία φ
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Το κύριο θέμα της εικοστής πρώτης ραψωδίας είναι η "τόξου θέσις" -έτσι επέγραψαν τη ραψωδία οι Αλεξανδρινοί Γραμματικοί. Τοξοθεσία λοιπόν (τόξο και φαρέτρα, φαρέτρα και βέλη, βέλη και πελέκια από γκρίζο σίδερο, Οδυσσέας τοξότης), η οποία οφείλεται, έστω και με έμπνευση της Αθηνάς, στην περίφρονα Πηνελόπη -ο λογότυπος δεν σημαίνει μόνο "φρόνιμη" και "συνετή" αλλά και "έξυπνη", "ευρηματική". Γιατί με την τοξοθεσία η βασίλισσα της Ιθάκης ανταγωνίζεται κατά κάποιον τρόπο τον πολύτροπο Οδυσσέα? αφού στην πραγματικότητα πρόκειται για δόλο, αποτελεσματικότερο μάλιστα από τον άλλο,...
Οδύσσεια: Στο νησί των Φαιάκων
Όμηρος
Μεταίχμιο (2011)
Η νύμφη Καλυψώ, υπακούοντας στην εντολή του Δία, επιτρέπει στον Οδυσσέα -ύστερα από επτά χρόνια που τον κρατούσε στο νησί της- να επιστρέψει στην Ιθάκη. Το ταξίδι δεν είναι ανώδυνο: ο Οδυσσέας ναυαγεί και φτάνει, ύστερα από απίστευτες ταλαιπωρίες, στο φιλόξενο νησί των Φαιάκων. Εκεί τον περιθάλπει η Ναυσικά, κόρη του βασιλιά Αλκίνοου, ο οποίος και του υπόσχεται βοήθεια για να γυρίσει στην πατρίδα του.
Οδύσσεια: Ραψωδίες ν-ω
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (2001)
Όποιος ακούει ή διαβάζει με προσοχή την Οδύσσεια, αναγνωρίζει πως τον χωρίζει τεράστια απόσταση χώρου και χρόνου από τούτο το κείμενο. Παρά ταύτα, όποιος ακούει καλά το μακρινό αυτό κείμενο, έχει την αίσθηση πως το ποίημα ταξιδεύει προς τα μπρος, στέλνοντας σήματα, καθώς πλησιάζει τον δικό μας χώρο και τον δικό μας χρόνο. Ύστερα, σάμπως να ήταν πλανητικό αστέρι, πάλι απομακρύνεται. Στο μεταξύ όμως έχει προλάβει να μας κοιτάξει με παράξενη οικειότητα· κάποτε μοιάζει να χαμογελά με συμπάθεια, κάποτε με ειρωνεία.
Οδύσσεια: Ραψωδίες α-μ
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (1996)
Το σημαντικότερο πρόβλημα στη μετάφραση της Οδύσσειας έχει να κάνει με τη μεταρρύθμιση του πρωτότυπου ρυθμού. Ο ρυθμός του πρωτοτύπου είναι σταθερός και εναλλασσόμενος, δίχως η δεύτερη ιδιότητα να αναιρεί την πρώτη. Ας πούμε ότι η σταθερότητα του ρυθμού επιβάλλεται από τη συνέχεια της επικής αφήγησης· η οποία φαίνεται να κυλά με τον επαναλαμβανόμενο δακτυλικό εξάμετρο, από τον πρώτο ως τον τελευταίο στίχο του έπους· μοιάζοντας με τεράστιο φίδι που, καθώς πορεύεται κρυμμένο ή φανερό, ποτέ και πουθενά δεν χάνει το σχήμα του. Όμως το φίδι ελίσσεται, και οι ελιγμοί αυτοί παραλλ...
Οδύσσεια: Οδυσσέως και Πηνελόπης ομιλία. Τα νίπτρα: Ραψωδία τ
Όμηρος
Εκδόσεις Καστανιώτη (2000)
Η δέκατη ένατη ραψωδία εύλογα θεωρείται πέτρα σκανδάλου. Σκανδάλισε πολλούς μελετητές της Οδύσσειας σε τρία τουλάχιστον επίπεδα: σύνθεσης, πλοκής και σκηνοθεσίας. Tο σκάνδαλο σύνθεσης αναφέρεται συνήθως στην απροσδόκητη έκβαση της ραψωδίας. Το σκάνδαλο πλοκής και σκηνοθεσίας αναγνωρίζεται σε αμφίβολους συνειρμούς και ελιγμούς της αφήγησης στο εσωτερικό της. Ενόψει του τριπλού αυτού σκανδάλου οι ερμηνευτικές αποφάσεις διχάζονται. Κάποιοι το χρεώνουν εξ ολοκλήρου στην κακοτεχνία (έστω: στην αμηχανία) περισσοτέρων ή ενός διασκευαστή, με αποτέλεσμα τη διασάλευση της αφηγηματική...